Niçin tutum yapmalıyız? Tutum şekilleri nedir? İnsanlar niçin tutum yapar? İnsanlar Nelerden Tutum Edebilirler Yaşamın devam etm...
Niçin tutum yapmalıyız?
Tutum şekilleri nedir?
İnsanlar niçin tutum yapar?
Tutum şekilleri nedir?
İnsanlar niçin tutum yapar?
İnsanlar Nelerden Tutum Edebilirler
Yaşamın devam etmesinde,insanların ve öteki canlıların kullandığı,olmazsa olmaz olan maddelerin tüketimindedikkatli davranma,gereği kadar kullanma,idareli tüketmeye tutum denir.
Tasarrufun yapılabileceği alanlar:
Yaşamın her alanında, her tülü fiil ve hareketlerde tutum yapılacak, alanlar mevcuttur. Biz bu alanları özetlemek gerekirse şu ana başlıklar altında toplaya biliriz.
1. Enerjide tutum:
2. Tüketimde tutum
3. Zamanda tutum
4. üretim aşamasında tutum
Nelerden tutum yapabiliriz
Evlerimizde elektrik ve suyu verimli olarak kullanmamız mümkündür. Elektrik ve sularımızı israf etmeden verimli olarak kullanmak için ilk olarak alışkanlıklarımızı değiştirmemiz gerekmektedir.
Elektrikli ev aletleri (fırın, ocak, buz dolabı, dipfriz, çamaşır ve bulaşık makinesi ve aydınlatma lambaları) satın alırken bir tek ucuz olmasına bakarak karar vermek doğru değildir. Bununla beraber evimizde kullandığımız ev aletlerinin işletme maliyetini de (elektrik enerjisi ve su v.b.) düşünmemiz gereklidir. Örneğin bir çamaşır makinesi satın alırken her bir yüklemede yıkayacağı çamaşır miktarı yanında tüketeceği su ve elektrik enerjisi miktarına da dikkat edilmelidir. Kimi zaman bu aletlerin işletme maliyetlerinin devasa yükseklikte olduğu unutulmamalıdır. Hesaplarımızı yaparken işletme maliyeti verimli olan ev aletleri satın almalıyız. Ek olarak fazla elektrik enerjisi tüketen ev aletlerinin kullanılması ile atmosfere fazla sera gazı karbon dioksitin atılarak yeryüzü sıcaklığının yükselmesine, sel felaketlerine, buzulların erimesine ve meteorolojik yapısının değişmesine niçin olunduğu unutulmamalıdır.
Evlerimize satın alacağımız/aldığımız su tüketen ev aletlerinin (çamaşır ve bulaşık makinesi, musluklar, rezervuarlar) verimli su tüketmelerine dikkat etmeliyiz. Örneğin wc rezervuarı satın alırken bir tek ucuz olmasına bakmamalıyız. Bununla beraber her boşaltmada ne kadar su tükettiğine de dikkat etmeliyiz. Türkiye'de üreticiler verimli su tüketen rezervuarlar üretmeliler.
Banyo yaparken, yüzümüzü yıkarken, traş olurken, dişinizi fırçalarken, sebze ve meyveleri yıkarken su tüketimindeki alışkanlıklarımızı değiştirmemiz gerekir. Temiz su boşa akıtıldığı süre atıksuya dönüştüğü unutulmamalıdır. İçme suyu ve atık su arıtma maliyetinin yüksek olduğu unutulmamalıdır.
Yeryüzünün üçte ikisi su olmasına rağmen bir tek %0.3 içilebilir su olduğu unutulmamalıdır. Yeryüzünde içilebilir suyun çok kısıtlı bulunduğunu unutmamalıyız. Gelişmiş ülkelerin çoğunda bugün günlük su tüketimi şahıs başına 75-125 litre iken İstanbul'da bu kıymet 150-200 litredir. Suyu verimli olarak kullanarak hem daha hijyenik ve temiz ortamlar sağlanabilir hem de daha ekonomik işletme yapılabilir.
Evlerimizde elektrik, doğalgaz ve suyu verimli olarak kullanmamız mümkündür. Elektrik ve sularımızı israf etmeden verimli olarak kullanmak için ilk olarak alışkanlıklarımızı değiştirmemiz gerekmektedir.
Elektrikli ev aletleri (fırın, ocak, buz dolabı, dipfriz, çamaşır ve bulaşık makinesi ve aydınlatma lambaları) satın alırken bir tek ucuz olmasına bakarak karar vermek doğru değildir. Bununla beraber evimizde kullandığımız ev aletlerinin işletme maliyetini de (elektrik enerjisi ve su v.b.) düşünmemiz gereklidir. Örneğin bir çamaşır makinesi satın alırken her bir yüklemede yıkayacağı çamaşır miktarı yanında tüketeceği su ve elektrik enerjisi miktarına da dikkat edilmelidir. Kimi zaman bu aletlerin işletme maliyetlerinin devasa yükseklikte olduğu unutulmamalıdır. Hesaplarımızı yaparken işletme maliyeti verimli olan ev aletleri satın almalıyız. Ek olarak fazla elektrik enerjisi tüketen ev aletlerinin kullanılması ile atmosfere fazla sera gazı karbon dioksitin atılarak yeryüzü sıcaklığının yükselmesine, sel felaketlerine, buzulların erimesine ve meteorolojik yapısının değişmesine niçin olunduğu unutulmamalıdır.
Evlerimize satın alacağımız/aldığımız su tüketen ev aletlerinin (çamaşır ve bulaşık makinesi, musluklar, rezervuarlar) verimli su tüketmelerine dikkat etmeliyiz. Örneğin wc rezervuarı satın alırken bir tek ucuz olmasına bakmamalıyız. Bununla beraber her boşaltmada ne kadar su tükettiğine de dikkat etmeliyiz. Türkiye'de üreticiler verimli su tüketen rezervuarlar üretmeliler.
Banyo yaparken, yüzümüzü yıkarken, traş olurken, dişinizi fırçalarken, sebze ve meyveleri yıkarken su tüketimindeki alışkanlıklarımızı değiştirmemiz gerekir. Temiz su boşa akıtıldığı süre atıksuya dönüştüğü unutulmamalıdır. İçme suyu ve atık su arıtma maliyetinin yüksek olduğu unutulmamalıdır.
Yeryüzünün üçte ikisi su olmasına rağmen bir tek %0.3 içilebilir su olduğu unutulmamalıdır.
Yeryüzünde içilebilir suyun çok kısıtlı bulunduğunu unutmamalıyız. Gelişmiş ülkelerin çoğunda bugün günlük su tüketimi şahıs başına 75-125 litre iken İstanbul'da bu kıymet 150-200 litredir. İçme suyu olarak hizmete sunulan suyun arıtılması için binlerce kWh elektrik enerjisi, arıtma bedeli ve emek güçü harcandığı unutulmamalıdır. Arıtılmış sular israf edilmemelidir. İstanbul'da günlük su tüketimi 1.750.000-2.000.000 m3 dır.
Suyu verimli olarak kullanarak hem daha hijyenik ve temiz ortamlar sağlanabilir hem de daha ekonomik işletme yapılabilir. Burada verilen bilgiler evlerde günlük temizlik ve öteki işlemler yapılırken suyun ve enerjinin (aydınlatma ve ısıtma enerjisi) iyi mi verimli kullanılabileceği ile ilgilidir. Bu çalışmada kesinlikle suyun ve enerjinin tutum edilmesi söz mevzusu değildir.
FIRINLAR VE OCAKLAR
1. Yiyecekleri (yemeklerinizi) düz tabanlı tencerelerde ve tepsilerde pişiriniz. Tepsiler fırına uygun olmalı. Yiyecekler çok ufak ve eğik tabanlı tepsilerde kısa sürede pişmez.
2. Mümkünse yiyecekleri mikro dalga fırınlarda ısıtınız. Aynı miktar yiyeceği ısıtmak için mikro dalga fırın, klasik fırına nazaran %66 daha azca enerji tüketir.
3. Yiyecek pişirirken tencerenizin ya da tepsinizin kapakları sıkıca kapalı ise pişirme tamamlanmadan iki-üç dakika ilkin fırınınızı ya da ocağınızı kapatabilirsiniz. Mevcut ısı yemeğin pişmesi için yeterlidir.
4. Fırını ön ısıtıcıda çalıştırmayınız. Kısaca yemeği fırına koyduktan sonrasında ısıtıcıyı çalıştırınız. Yüksek ısı gerektiren yiyecekler hariç fırında ön ısıtıcı programını kullanmayınız.
5. Yiyecek pişerken fırın kapağını gerekmediği sürece açmayınız. Her kapak açılışında ısı 25 0C ile 30 0C birden düşer.
6. Yiyecek piştikten sonrasında fırının atık ısısını kullanabilirsiniz. Fırın ısıyı 15-30 dakika tutabilir. Bu esnada tatlıları, yemişleri, ufak ekmek parçalarını ısıtabilirsiniz.
7. Cam ve seramik kaplar, metal kaplardan daha uzun süre ısıyı meblağ. Cam ya da seramik kaplar kullanıldığında kızartma ve pişirme sıcaklığını 15 0C düşürebilirsiniz.
8. Kapaksız kapta yiyecek pişirmeyiniz. Kapaksız kapla yiyecek pişirirken 3 kat daha çok enerji tüketirsiniz.
9. Enerji tasarrufu için fırın çalıştırıldığında iki ya da üç tür yemeği aynı anda pişirmeniz tavsiye edilir.
10. Fırında ya da ocakta yiyecek pişerken yiyeceğin piştiği kabın kapağı kesinlikle sıkıca kapatılmalı. Isının ve nemin tencere ya da sini içinde tutulması için kapaklar hava sızdırmaz olmalı. Bu durum yemeğin süratli pişmesine destek sağlar.
11. Yiyecek pişirmek için basınçlı tencereler kullanarak hem enerjiden hem de zamandan tutum edebilirsiniz.
12. Fırın içinde havanın rahatça hareket edebilmesi için fırın ile sini içinde 5 santimetre. boşluk bırakılmalı. Bu durum hem iyi bir hava sirkulasyonunu hem de yemeğin daha süratli ve iyi pişmesini sağlar.
13. Fırınları odanızı ısıtmak için asla kullanmayınız. Bu durum çok tehlikeli ve pahalıdır.
14. Sebzeli yemeği pişirirken azca su kullanınız. Yüksek sıcaklıkta pişirmeye başlayınız. Buğu çıkmaya başladıktan sonrasında düşük sıcaklıkta pişiriniz. Böylece yiyecekler daha iyi ve süratli pişer.Yüksek sıcaklıkta pişirme işlemine devam etmek, gıda maddesinin yok olmasına niçin olur
15. Tüm tencerelerin, tepsilerin, tavaların ve çaydanlıkların tabanları düz olmalı. Alev tencere tabanına, tam olarak temas etmeli, kesinlikle tencere/tencere/çaydanlık tabanını aşmamalı. Tencere, tencere ve çaydanlık tabanını aşan her alev enerji israfıdır.
16. Düşük ısı şartlarına fırını ayarlayarak, yiyeceği yavaş pişirerek enerji israfını önlemiş olmuş olursunuz.
17. Fırın satın alırken kesinlikle hava ve ısı sızdırmaz, yalıtımlı (fırın çalışırken elinizi kapağına koyduğunuzda ısı hissetmemelisiniz) ve azca enerji tüketenleri tercih ediniz.
ISITICILAR
1. Oturma odasının sıcaklığının 20 0C den fazla olmasına müsaade etmeyiniz. Yatak odanızın sıcaklığını 17 0C de tutunuz. Oturma Odasında 1 0C'lik ısı düşürme %5'lik yakıt tasarrufuna niçin olur.
2. Yalnız kullandığınız odaları ısıtınız.
3. İhtiyacınız yoksa ısıtıcıyı açmayınız. Hafta sonları ya da dinlence günleri evinizden ayrılıyorsanız ısıtıcınızın ya da radyatörünüzün vanasını kapatınız. Boş daireyi ısıtmak israftır.
4. Isıtıcınızın ya da radyatörlerinizin önüne kesinlikle eşya koymayınız. Sıcak hava hareketini önlemeyiniz. Aksi durumda, ısınmak için daha çok enerji harcarsınız.
5. Pencerelerinizden güneş çekilmiş olduğu süre ısının kaçmasını önlemek için perdelerinizi kapatınız. Kapalı ve uygun perdeler pencerelerden ısı kaybını %25 oranında önler. Perdeler radyatörlerin üzerini örtmemelidir.
6. Kış aylarında dış kapı ve pencereleri rasgele açmayınız. Dış kapı ve pencereleri açtığınız süre derhal kapatmayı unutmayınız.
7. Kış aylarında pencereye güneş ışınları değdiği süre perdeleri açınız. Bu durun güneş enerjisi ile evinizin ısınmasına destek sağlar. Güneş çekildikten sonrasında perdeleri kesinlikle kapatınız.
8. Radyatör bağlantı borularının su sızdırıp sızdırmadığını denetim ediniz. Sızıntıları derhal onarım ediniz/ettiriniz.
9. Gündüzleri odanızı havalandırmak istediğinizde tüm pencereleri aynı anda açınız, otuz dakika havalanmasına müsaade ediniz ve sonrasında yeniden hepsini kapatınız. Bu esnada ısıtıcınızı kesinlikle kapatınız.
10. Pencerelerinizin camlarını kesinlikle çift cam yaptırınız.
11. Tüm dış kapı ve pencerelerinizi hava sızdırmaz hale getiriniz. Zira havayı ısıtmaya gücünüz yetmez!
12. Radyatörlerinizin arkasına ısı yansıtıcı koyunuz. Böylece radyatör başına yılda 6 dolar kazanırsınız. Alüminyum kaplı yalıtım levhası ile bunu sağlamanız mümkündür.
13. Güneşli havalarda pencerelerinizi temizleyiniz. Bu durum evinizin ısınmasına destek sağlar.
14. Evinizde ısıtıcınızı çalıştırmadığınız süre baca damperini kapalı tutunuz.
15. Isıtıcılar evindeki enerjinin %45'i tüketir.
16. Kış aylarında radyatörün üstüne mermer ve çamaşır benzer biçimde herhangi bir araç-gereç kesinlikle koymayınız. Radyatörün üstünde çamaşır kurutmayınız.
17. Kış aylarında odalarda kesinlikle çamaşır kurutmayınız. Odalarınız buğu içindeki zararı olan/toksik gazlarla dolar.
18. Binanızın koridorlarını ısıtmayınız. Koridorlarınızda radyatör var ise lütfen kapalı tutunuz ya da kapatınız.
AYDINLATMA
1. Kompakt floresan lambalar düzgüsel lambalardan 5 kat daha azca enerji tüketirler ve 10 kat daha uzun ömürlüdürler.
2. Standart lambaların ömrü 750-900 saat (150 gün) iken kompakt floresan lambaların ömrü 10.000 saat (2000gün)dür.
3. Enerji koruyucu lambalar satın alarak aydınlatma maliyetini %75 azaltabilirsiniz.
4. Yüksek fiyata satın aldığınız kompakt floresan lambaları iki yılda amorti edebilirsiniz.
5. Bir salon, iki oturma ve bir yatak odası, bir mutfak ve banyolu 100 m2'lik bir dairede günde 5 saat aydınlatma için düzgüsel lambalarla 3250 W enerji tüketilirken kompact fluoresant lambalarla bir tek 650 W enerji tüketilir.
6. Düzgüsel lambalar enerjinin mühim miktarını aydınlatmada değil ısıtmada tüketir.
7. Kullanmadığınız odanızın lambalarını kapatınız.
8. Bina dışı aydınlatma lambalarını bir tek gerektiği süre kullanınız. Otomatikman ışığı kapatan ve açan fotosel üniteler ya da süre ayarlayıcı kullanınız.
9. Daha büyük lambalar, daha çok enerji üretmezler.
10. Odadan ayrıldığınız süre lambaları kapatınız.
11. Lambaların daha iyi emek vermesi için kuru bezle temizleyiniz. Kirli ve tozlu lambalar %25 daha çok enerji tüketirler.
12. Bulanık görünüşlü kompakt floresan lamba kesinlikle kullanmayınız.
13. Gündüzleri mümkünse lambaları yakmayınız. Perdeleri açınız ve güneş ışığından faydalanınız.
14. Binanızın koridorlarında kompakt floresan lambalar kullanınız. Lambalar süre ayarlı olarak çalışmalıdırlar.
SU ISITICILARI
1. Sıcak su tankına dokunduğunuzda bir ısı hissediyorsanız termosifonunuzun çevresini yalıtınız/yalıttırınız. Böylece %10 enerji tasarrufu elde etmiş olmuş olursunuz. Eski ısıtıcılarınız için bu elzemdir.
2. Su sızıntılarını onarım ediniz ya da ettiriniz. Sıcak suyunuzda sızıntı yılda tonlarca suyun ve enerjinin israf edilmesi anlamına gelir.
3. Su ısıtıcınızı sıcak su kullanılan yere yakın kurunuz. Aksi durumda sıcak su istediğiniz yere gelinceye kadar bir miktar soğur. Isı kaybını azaltmak için sıcak su borularınızı yalıtınız.
4. Mutfaktaki havalandırıcıları yalıtınız.
5. Yiyecekleri temizlerken ve kirli kapları çalkalarken sıcak su yerine soğuk/ılık su kullanınız.
6. Fazla oranda enerji tüketen yalıtımsız eski su ısıtıcılarınızı iptal ediniz. Yüksek verimli, yalıtımlı su ısıtıcıları satın alınız.
7. Banyo yapmak yerine duş alınız. Böylece %30 daha azca su kullanırsınız. Banyo yaparken ayarlanabilir debili aeratörlü duş başlığı kullanınız. Bu duş başlığı dakikada en fazla 9-12 litre su tüketirken öteki başlıklar 25-30 litre su tüketir. Böylece 5-6 dakikalık banyo esnasında 50-100 litre sıcak su ve o oranda da enerjiyi tutum etmiş olmuş olursunuz.
8. Su ısıtıcısını kullanmadan ilkin dolu olup olmadığına bakınız. Boş ya da yarı dolu iken çalıştırmanız ısıtıcınıza zarar verir.
9. Isıtıcınızda ısı/tazyik tahliye vanası olmalı. Bu vana evinizin ve ısıtıcınızın zarar görmesini önler.
10. Su ısıtıcınızın termostatını maksimum 50 0C ayarlayınız. Bu ısı banyo ve mutfaktaki işler için uygundur. Bir çok insan 42 0C sıcak su ile banyo yapmaktadır.
11. Su ısıtıcınızın dibinde zaman içinde tortu oluşur. Yılda bir ya da iki kez 5 litre tortulu suyu dren ediniz. Su ısıtıcınızda kesinlikle sert su kullanmayınız.
12. Dinlence günleri evden ayrılmadan ilkin ısıtıcınızı kesinlikle kapatınız.
13. Su ısıtıcısı satın alınırken verimli yaşam maliyetini kesinlikle hesaplayınız.
Verimli Yaşam Maliyeti =(Satın Alma Fiyatı) +(Senelik Enerji Maliyeti x Tahmini Ömrü x İskonto Faktörü)
Su ısıtıcıların tahmini ömrü 13 yıl, iskonto faktörü ise 0.83'dür. Buna nazaran en mühim unsur senelik enerji maliyetidir.
BULAŞIK MAKİNELERİ
1. Kısa süreli yıkama ve durulama özellikli bulaşık makinesi satın alınız. Kısaca daha azca yıkama ve çalkalama süreli, daha azca su ve elektrik enerjisi tüketen makineler satın alınız.
2. Makineyi odaya yerleştirirken çevresinde minimum 5 santimetre. boşluk kalmasına dikkat ediniz. Makinenin ısınmasından dolayı oluşan sıcak havanın kolayca dağılmasını sağlayınız. Aksi durumda daha çok enerji harcanacaktır.
3. Bulaşıkları makineye koymadan ilkin soğuk suda çalkalamaya gerek kalmamıştır.
4. Makineyi yarı dolu ya da aşırı dolu halde kesinlikle çalıştırmayınız. Fakat kesinlikle dolu halde iken çalıştırınız. Bulaşığınız makineyi doldurmuyorsa bekleyiniz. Şu sebeple yarı dolu halde kullansanız da aynı enerji, deterjan ve suyu tüketirsiniz.
5. Azca kirli bulaşıklar için kısa ya da ekonomik devirli, düşük sıcaklıklı programı kullanınız.
6. Yazları ısı ve nemi azaltmak için sabah ya da akşam saatlerinde yıkama yapınız.
7. Bulaşıklar için sıcaklığın minimum 60 0C olması istenir. Sadece 50 0C de bulaşıkları yıkamanız mümkündür. Böylece enerjiyi %10 verimli kullanabilirsiniz.
8. Makine çalışırken mümkünse banyo ve mutfakta aşırı su kullanmayınız.
9. Bulaşık makinesi satın alırken verimli yaşam maliyetini kesinlikle hesaplayınız.
Verimli Yaşam Maliyeti =(Satın Alma Fiyatı) +(Senelik Enerji Maliyeti x Tahmini Ömrü x İskonto Faktörü)
Bulaşık makinelerinin ortalama ömrü 12 yıl ve iskonto faktörü 0.84'dür. Buna nazaran en mühim unsur senelik enerji maliyetidir.
ÇAMAŞIR MAKİNELERİ
1. Çamaşır makinesini kurduğunuz yerin çevresinde minimum 5 santimetre. boşluk kalmasına dikkat ediniz. Şu sebeple makine çevresinde hava kolayca hareket edebilmelidir.
2. Makineyi tam dolu iken çalıştırınız. Fazla ve noksan çamaşırla yıkama yapmayınız. Noksan halde yıkama yaparken de aynı miktar enerji, deterjan ve su tüketirsiniz.
3. Çamaşırları yıkarken sıcak su yerine, ılık su kullanınız. Durulamayı ve çalkalamayı ise soğuk su ile yaptırınız. Elektrik enerjisinin %90'ı suyu ısıtma esnasında harcanır. 30-40 0C su sıcaklığı çamaşır için en uygun sıcaklıktır.
4. Çamaşırları sıcak ya da çok sıcak sularla yıkamayınız. Bu durum çamaşırların yıpranmasına, tüylenmesine niçin olur.
5. Çamaşırlar için doğru yıkama programı seçiniz. Çamaşırları aşırı kurutmayınız. Fazla harcanan enerji yanında aşırı kurutma elbiseyi tüylendirir ve yıpratır.
6. Makineniz için belirlenen deterjanları kullanınız. Aşırı köpüren deterjan kullanmayınız. Deterjan miktarına dikkat ediniz. Azca ya da fazla oranda deterjan kullanımı verimsiz temizleme anlamına gelir.
7. Çamaşırlarınız çok kirli olduğu süre ön yıkama programını kullanınız.
8. Daha azca su, enerji ve deterjan harcayan makine satın alınız.
9. Her yıkamadan sonrasında kurutucudaki filtreyi temizleyiniz.
10. Durulama biter bitmez çamaşırları çıkarınız. Nemli havanın uzaklaşması için çamaşır yıkanan yerin iyi bir halde havalandırılmasına dikkat ediniz.
11. Soğuk suda temizleme icra eden deterjanlar kullanınız. Böylece enerji tüketimini minimize edebilirsiniz
12. Çamaşır satın alırken verimli yaşam maliyetini kesinlikle hesaplayınız.
Verimli Yaşam Maliyeti =(Satın Alma Fiyatı) +(Senelik Enerji Maliyeti x Tahmini Ömrü x İskonto Faktörü)
Çamaşır makinelerinin ortalama ömürleri 18 yıl, iskonto faktörünün ise 0.78'dir. Buna nazaran en mühim unsur senelik enerji maliyetidir.
BUZDOLABI VE DERİN DONDURUCULAR
1. Evde tüketilen enerjinin %15'i buzdolabının emek vermesi için tüketilir.
2. Buz dolabınızı, soba, radyatör, bulaşık makinesi ve ocak benzer biçimde ısıtıcı lardan uzak yere yerleştiriniz. Böylece enerji tüketimimizi %10-15 azaltabilirsiniz. Dolabı mutfağın en soğuk yerine koyunuz.
3. Dolabın çevresinde havanın serbestçe hareket edebileceği kafi aralık (5 santimetre. benzer biçimde) bırakılmalı. Aksi durumda hava serbestçe hareket etmediğinde enerji tüketimi iki ya da üç kat artar.
4. Buzdolabı ve dipfriz satın alırken azca enerji tüketenler satın alınmalı.
5. Buzdolabının sıcaklığını +5 0C de, derin dondurucunun sıcaklığının ise -18 0C de tutunuz. Daha düşük ısı enerji israfıdır. Dolabınız 5 yaşından büyükse daha düşük derecelerde emek harcamaması için sıcaklığı termometre ile, yukarıdaki değerlere nazaran ayarlayabilirsiniz.
6. Yemeklerinizi dolaba koymadan ilkin oda sıcaklığına kadar ısısının düşmesini bekleyiniz. Sonrasında dolaba koyunuz. Böylece yemeği soğutmak için ilave enerji harcatmayınız.
7. Buzdolabının ve derin dondurucunun kapılarının hava sızdırmaz olmasına dikkat ediniz. Sızdırmazlık kontrolü için beyaz temiz bir kağıdı kapı contası ile dolap kabinesi arasına koyunuz ve dolap kapısını kapatınız. Eğer kağıt çok kolayca çekilebiliyorsa buzdolabınız ya da derin dondurucunuz hava alıyor anlamına gelir. Contalarını kesinlikle değiştirmeniz gereklidir.
8. Dolabınıza koyduğunuz yiyeceklerin üzerini alüminyum folya ya da plastik yerine kağıtla kesinlikle örtünüz. Kağıt iyi bir yalıtım malzemesidir. Örtülmemiş yiyecek rutubet bırakır ve kompresörün daha çok çalışmasına niçin olur.
9. Derin dondurucuda buz kalınlığının 6 mm. den fazla olmasına müsaade etmeyiniz. Dolaptaki buz otomatikman erimiyorsa yılda minimum iki kez eritiniz. Böylece enerji israfını önlemiş olmuş olursunuz
10. Dolabın altında ya da arkasında bulunan bobinleri yılda iki kez vakumlu süpürge ile temizleyiniz. Temizlemediğiniz süre %25 daha çok enerji tüketerek istenen sıcaklığı elde edebilirsiniz.
11. Dolabınızın kapısını sık sık açmayınız. Açtığınız süre da kısa süre açık tutunuz. Aksi durumda fazla enerji tüketimine niçin olmuş olursunuz.
12. Dolaba ve buzluğa kesinlikle aşırı yiyecek koymayınız. Soğuk hava dolap ve buzlukta serbestçe hareket etmesine itina gösteriniz..
13. Derin dondurucudan alacağınız bir kase içindeki buz parçasını dolabınızın ortasına koyunuz. Böylece 3-4 gün süre ile, %5 daha azca enerji harcamanız mümkündür.
14. Buzluktan çıkardığınız yiyeceği dolapta eritiniz. Bu durum dolabınızın soğuk kalmasına destek sağlar. Böylece dolabınız daha azca enerji harcar.
15. Buz dolabın verimli emek verme ömrü 20 senedir. Eski dolaplar yeni dolapların iki katı enerji tüketirler.
16. Buzdolabı satın alırken verimli yaşam maliyetini kesinlikle hesaplayınız.
Verimli Yaşam Maliyeti =(Satın Alma Fiyatı) +(Senelik Enerji Maliyeti x Tahmini Ömrü x İskonto Faktörü)
Dolabın tahmini ömrü 20 yıl, İskonto faktörü ise 0.76 dır. Buna nazaran en mühim unsur senelik enerji maliyetidir.
BANYO VE TUVALETTE SU TüKETİMİ
Evinizde hergün ne kadar su tükettiğinizi biliyor musunuz? Evinizde su israfına son vermek için ilk olarak nerede ne kadar su tükettiğinizi bilmelisiniz.
Birçok evde gizli saklı su kaçağı olabilir. Bunu saptamak için tüm muslukları kapatınız ve su sayacını okuyun. İki saat süre ile su kullanmayınız. İki saat sürenin sonunda su sayacını yeniden okuyun. Böylece su kaçağı olup olmadığını öğrenebilirsiniz.
- Banyo ve tuvalette, tüketilen su miktarı evde tüketilen toplam suyun %70'ini oluşturmaktadır.
- Hela rezervuarının su depolama kapasitesi 16 litredir. 4 kişilik bir aile 16 litrelik wc revervuarı ile ayda tuvalette 7 ton su tüketir. Bunun yerine 7 litrelik wc rezervuar ile hem tuvaleti temizlemek hem de su tüketimini 2.5-3 tona düşürmek mümkündür.
- Hela rezervuarı 16 litrelik ise bu durumda iki tane 1.5 litrelik plastik şişeye su doldurup rezervuara koyarak su tüketimini %20 azaltabilirsiniz.
- Hela rezervuarınız su sızdırabilir. Bu miktar günde 700 litre suya ulaşabilir. Sızıntı suyunu denetlemek için rezervuara birkaç damla boyalı su ilave ediniz. Bu rengi 5-7 dakika içinde tuvalette görürseniz sızıntı var anlamına gelir. Onarım ediniz/ettiriniz.
- Banyo yerine duş alarak su tüketimini %25 azaltabilirsiniz. Duş alarak 40-60 litre su tüketirken banyo yaparak su tüketimi 120-150 litredir.
- Duş yapmak için ortalama 5-6 dakika yeterlidir. Böylece duş başına 55 litre su tutum edebilirsiniz.
- Sıcak suyu tek açma kapama ile denetim edebiliyorsanız duş esnasında vücudunuzu ya da saçınızı sabunlarken ya da şampuanlarken suyu açık tutmayınız.
- Klasik duş başlıkları dakikada ortalama 15-20 litre su akıtırken düşük akımlı aeratörlü duş başlıkları dakikada 9-10 litre su tüketmek mümkündür. Böylece 5 -6 dakikalık duş esnasında 90-120 litre sıcak su yerine 45-60 litre sıcak su ile aynı işlemi yapmak mümkündür.
Böylece 4 kişilik bir aile günde 3 kez duş yapsa yılda 55 ton su tutum edebilir.
- Düşük akımlı aerotörlü duş başlıkları kullanarak su tüketimini dakikada 10 litreden daha aşağı düşürebilirsiniz. Böylece düzgüsel duş başlığına nazaran %30-40 su tasarrufu sağlayabilirsiniz.
-
- Duş yerine banyo yapmak istiyorsanız küvete koyacağınız su seviyesini 2,5-5 santimetre azaltarak banyo yapabilirsiniz.
- Banyo küvetinde banyo yapacaksanız ilkin küvet drenini kapatınız sonrasında musluğu açıp küvete su doldurunuz.
- Sık aralıklarla açılıp kapatılan musluklar için klasik musluklar yerine kolay açılıp kapatılan musluklar ile kullanarak su tüketimini %25 azaltabilirsiniz.
- Dış fırçalama ortalama 3 dakika süre alır. Eğer musluk açık bırakılırsa her fırçalama esnasında ortalama 15 litre suyu ziyan etmiş olmuş olursunuz. Günde iki kez diş fırçalanırsa yılda 10.950 litre su tüketirsiniz. Eğer fırçalanmış dişinizi bir bardak su ile çalkalarsanız yılda 9.100 litre su tüketimini önlersiniz.
- Dişlerinizi fırçalarken, tıraş olurken ve yüzünüzü sabunlarken musluğu kapalı tutarak günde 15-35 litre su tutum edebilirsiniz.
- Banyodaki muslukta düşük akımlı aerotörlu başlık kullanarak suyu %25-35 daha verimli kullanabilirsiniz ve o oranda da sıcak su kullanımını azaltabilirsiniz. Aerotörlerinizi periyodik olarak temizleyiniz. Filtre üstünde partikül birikebilir.
MUTFAKLARDA SU TüKETİMİ
Musluğunuz dakikada bir damla su sızdırıyorsa yılda 12 500 litre boşa akmış anlamına gelir.
- Mutfakta tüketilen su miktarı evde tüketilen toplam suyun %10 oluşturmaktadır.
- Kirli kaplarınızı elle ya da bulaşık makinesinde yıkamadan ilkin su dolu leğende ıslatınız ve kirleri gevşetiniz. Kirli kapları akar musluk suyu ile yıkamayınız. Leğen içindeki su ve deterjan yardımı ile bulaşıkların kirlerini çıkardıktan sonrasında musluğu yavaşça açarak çalkalama ve durulama yapınız.
- Düzgüsel musluklarda dakikada 8-27 litre su tüketilirken düşük akımlı aeratörlü musluk kullanarak su tüketimi yarı yarıya düşürülebilir. Bu musluklara takılan aparatlar pahalı değildir.
- Muslukların su damlatmasını önleyiniz. Dakikada 50-100 damla su akıtan bir musluktan ayda 750-1500 litre suyun ziyan edildiğini unutmayınız.
- Sebze ve meyveleri akar musluk suyu ile yıkamayınız. Leğenin yarısına kadar su koyunuz. Sebze ve meyveleri suya koyduktan sonrasında musluğu yavaşça açınız ve hızlıca yıkamayı yapınız.
- Kirli kapları elinizle yıkarken ilkin kaba kiri fırça ile çıkartınız. Leğene ılık/soğuk suyu ve deterjanı koyup deterjanı da köpürttünüz ve musluğu yavaşça açıp kapları hızlıca yıkayınız. Sonrasında aynı leğene temiz ılık/soğuk su koyarak temizlenmiş kaplarınızı çalkalayınız.
- Direk akan musluk suyu ile kaplarınızı durulamayınız. Böylece günce 30-60 litre su tutum edilmiş olur.
- İçme suyu olarak akan musluk suyu yerine sürahi ya da buzdolabına konmuş suyu kullanınız.
- Bir çok yiyecekleri pişirmek için azca su kullanınız. Pişirdiğimiz kabın kapağı kapalı
olmalıdır. Aksi durumda bir çok vitaminlerin ve minerallerin kaçmasına niçin olur. Fazladan pişirme için yakıt sarfiyatı olur.
- Buzluktaki yiyeceklerin ve öteki donmuş gıdaların buzunu eritmek için su kullanmayınız. Bu tür gıdaların buzlarını buzdolabının alt gözünde bir gece bekleterek çözebilirsiniz.
- Evlerde suyun %35 banyoda, %30 tuvalette, %20 çamaşır ve bulaşık yıkamada, %10 yiyecek pişirme ve içme suyu ve %5 temizlik amacı ile kullanılmaktadır.
- Musluklardan sıcak su sızıntısı fazla su kullanımı ve enerji israfı anlamına gelir.
- Buzluktan çıkardığınız yiyecekleri gevşetmek için su kullanmayınız. Buzluktan çıkardığınız yiyecekleri akşamdan alt göze koyarak sabahleyin yiyeceği gevşetebilirsiniz.
Sebep: iç başlık
Asker kaçaklarını nereye suç duyurusu edebiliriz?
Yıldızları ve gezegenleri iyi mi ayırt edebiliriz?
Mürekkepteki suyu iyi mi elde edebiliriz?
Bu bildiri 'en iyi yanıt' seçilmiştir.
İnsanlar Nelerden Tutum Edebilirler
Yaşamın devam etmesinde,insanların ve öteki canlıların kullandığı,olmazsa olmaz olan maddelerin tüketimindedikkatli davranma,gereği kadar kullanma,idareli tüketmeye tutum denir.
Tasarrufun yapılabileceği alanlar:
Yaşamın her alanında, her tülü fiil ve hareketlerde tutum yapılacak, alanlar mevcuttur. Biz bu alanları özetlemek gerekirse şu ana başlıklar altında toplaya biliriz.
1. Enerjide tutum:
2. Tüketimde tutum
3. Zamanda tutum
4. üretim aşamasında tutum
Nelerden tutum yapabiliriz
Evlerimizde elektrik ve suyu verimli olarak kullanmamız mümkündür. Elektrik ve sularımızı israf etmeden verimli olarak kullanmak için ilk olarak alışkanlıklarımızı değiştirmemiz gerekmektedir.
Elektrikli ev aletleri (fırın, ocak, buz dolabı, dipfriz, çamaşır ve bulaşık makinesi ve aydınlatma lambaları) satın alırken bir tek ucuz olmasına bakarak karar vermek doğru değildir. Bununla beraber evimizde kullandığımız ev aletlerinin işletme maliyetini de (elektrik enerjisi ve su v.b.) düşünmemiz gereklidir. Örneğin bir çamaşır makinesi satın alırken her bir yüklemede yıkayacağı çamaşır miktarı yanında tüketeceği su ve elektrik enerjisi miktarına da dikkat edilmelidir. Kimi zaman bu aletlerin işletme maliyetlerinin devasa yükseklikte olduğu unutulmamalıdır. Hesaplarımızı yaparken işletme maliyeti verimli olan ev aletleri satın almalıyız. Ek olarak fazla elektrik enerjisi tüketen ev aletlerinin kullanılması ile atmosfere fazla sera gazı karbon dioksitin atılarak yeryüzü sıcaklığının yükselmesine, sel felaketlerine, buzulların erimesine ve meteorolojik yapısının değişmesine niçin olunduğu unutulmamalıdır.
Evlerimize satın alacağımız/aldığımız su tüketen ev aletlerinin (çamaşır ve bulaşık makinesi, musluklar, rezervuarlar) verimli su tüketmelerine dikkat etmeliyiz. Örneğin wc rezervuarı satın alırken bir tek ucuz olmasına bakmamalıyız. Bununla beraber her boşaltmada ne kadar su tükettiğine de dikkat etmeliyiz. Türkiye'de üreticiler verimli su tüketen rezervuarlar üretmeliler.
Banyo yaparken, yüzümüzü yıkarken, traş olurken, dişinizi fırçalarken, sebze ve meyveleri yıkarken su tüketimindeki alışkanlıklarımızı değiştirmemiz gerekir. Temiz su boşa akıtıldığı süre atıksuya dönüştüğü unutulmamalıdır. İçme suyu ve atık su arıtma maliyetinin yüksek olduğu unutulmamalıdır.
Yeryüzünün üçte ikisi su olmasına rağmen bir tek %0.3 içilebilir su olduğu unutulmamalıdır. Yeryüzünde içilebilir suyun çok kısıtlı bulunduğunu unutmamalıyız. Gelişmiş ülkelerin çoğunda bugün günlük su tüketimi şahıs başına 75-125 litre iken İstanbul'da bu kıymet 150-200 litredir. Suyu verimli olarak kullanarak hem daha hijyenik ve temiz ortamlar sağlanabilir hem de daha ekonomik işletme yapılabilir.
Evlerimizde elektrik, doğalgaz ve suyu verimli olarak kullanmamız mümkündür. Elektrik ve sularımızı israf etmeden verimli olarak kullanmak için ilk olarak alışkanlıklarımızı değiştirmemiz gerekmektedir.
Elektrikli ev aletleri (fırın, ocak, buz dolabı, dipfriz, çamaşır ve bulaşık makinesi ve aydınlatma lambaları) satın alırken bir tek ucuz olmasına bakarak karar vermek doğru değildir. Bununla beraber evimizde kullandığımız ev aletlerinin işletme maliyetini de (elektrik enerjisi ve su v.b.) düşünmemiz gereklidir. Örneğin bir çamaşır makinesi satın alırken her bir yüklemede yıkayacağı çamaşır miktarı yanında tüketeceği su ve elektrik enerjisi miktarına da dikkat edilmelidir. Kimi zaman bu aletlerin işletme maliyetlerinin devasa yükseklikte olduğu unutulmamalıdır. Hesaplarımızı yaparken işletme maliyeti verimli olan ev aletleri satın almalıyız. Ek olarak fazla elektrik enerjisi tüketen ev aletlerinin kullanılması ile atmosfere fazla sera gazı karbon dioksitin atılarak yeryüzü sıcaklığının yükselmesine, sel felaketlerine, buzulların erimesine ve meteorolojik yapısının değişmesine niçin olunduğu unutulmamalıdır.
Evlerimize satın alacağımız/aldığımız su tüketen ev aletlerinin (çamaşır ve bulaşık makinesi, musluklar, rezervuarlar) verimli su tüketmelerine dikkat etmeliyiz. Örneğin wc rezervuarı satın alırken bir tek ucuz olmasına bakmamalıyız. Bununla beraber her boşaltmada ne kadar su tükettiğine de dikkat etmeliyiz. Türkiye'de üreticiler verimli su tüketen rezervuarlar üretmeliler.
Banyo yaparken, yüzümüzü yıkarken, traş olurken, dişinizi fırçalarken, sebze ve meyveleri yıkarken su tüketimindeki alışkanlıklarımızı değiştirmemiz gerekir. Temiz su boşa akıtıldığı süre atıksuya dönüştüğü unutulmamalıdır. İçme suyu ve atık su arıtma maliyetinin yüksek olduğu unutulmamalıdır.
Yeryüzünün üçte ikisi su olmasına rağmen bir tek %0.3 içilebilir su olduğu unutulmamalıdır.
Yeryüzünde içilebilir suyun çok kısıtlı bulunduğunu unutmamalıyız. Gelişmiş ülkelerin çoğunda bugün günlük su tüketimi şahıs başına 75-125 litre iken İstanbul'da bu kıymet 150-200 litredir. İçme suyu olarak hizmete sunulan suyun arıtılması için binlerce kWh elektrik enerjisi, arıtma bedeli ve emek güçü harcandığı unutulmamalıdır. Arıtılmış sular israf edilmemelidir. İstanbul'da günlük su tüketimi 1.750.000-2.000.000 m3 dır.
Suyu verimli olarak kullanarak hem daha hijyenik ve temiz ortamlar sağlanabilir hem de daha ekonomik işletme yapılabilir. Burada verilen bilgiler evlerde günlük temizlik ve öteki işlemler yapılırken suyun ve enerjinin (aydınlatma ve ısıtma enerjisi) iyi mi verimli kullanılabileceği ile ilgilidir. Bu çalışmada kesinlikle suyun ve enerjinin tutum edilmesi söz mevzusu değildir.
FIRINLAR VE OCAKLAR
1. Yiyecekleri (yemeklerinizi) düz tabanlı tencerelerde ve tepsilerde pişiriniz. Tepsiler fırına uygun olmalı. Yiyecekler çok ufak ve eğik tabanlı tepsilerde kısa sürede pişmez.
2. Mümkünse yiyecekleri mikro dalga fırınlarda ısıtınız. Aynı miktar yiyeceği ısıtmak için mikro dalga fırın, klasik fırına nazaran %66 daha azca enerji tüketir.
3. Yiyecek pişirirken tencerenizin ya da tepsinizin kapakları sıkıca kapalı ise pişirme tamamlanmadan iki-üç dakika ilkin fırınınızı ya da ocağınızı kapatabilirsiniz. Mevcut ısı yemeğin pişmesi için yeterlidir.
4. Fırını ön ısıtıcıda çalıştırmayınız. Kısaca yemeği fırına koyduktan sonrasında ısıtıcıyı çalıştırınız. Yüksek ısı gerektiren yiyecekler hariç fırında ön ısıtıcı programını kullanmayınız.
5. Yiyecek pişerken fırın kapağını gerekmediği sürece açmayınız. Her kapak açılışında ısı 25 0C ile 30 0C birden düşer.
6. Yiyecek piştikten sonrasında fırının atık ısısını kullanabilirsiniz. Fırın ısıyı 15-30 dakika tutabilir. Bu esnada tatlıları, yemişleri, ufak ekmek parçalarını ısıtabilirsiniz.
7. Cam ve seramik kaplar, metal kaplardan daha uzun süre ısıyı meblağ. Cam ya da seramik kaplar kullanıldığında kızartma ve pişirme sıcaklığını 15 0C düşürebilirsiniz.
8. Kapaksız kapta yiyecek pişirmeyiniz. Kapaksız kapla yiyecek pişirirken 3 kat daha çok enerji tüketirsiniz.
9. Enerji tasarrufu için fırın çalıştırıldığında iki ya da üç tür yemeği aynı anda pişirmeniz tavsiye edilir.
10. Fırında ya da ocakta yiyecek pişerken yiyeceğin piştiği kabın kapağı kesinlikle sıkıca kapatılmalı. Isının ve nemin tencere ya da sini içinde tutulması için kapaklar hava sızdırmaz olmalı. Bu durum yemeğin süratli pişmesine destek sağlar.
11. Yiyecek pişirmek için basınçlı tencereler kullanarak hem enerjiden hem de zamandan tutum edebilirsiniz.
12. Fırın içinde havanın rahatça hareket edebilmesi için fırın ile sini içinde 5 santimetre. boşluk bırakılmalı. Bu durum hem iyi bir hava sirkulasyonunu hem de yemeğin daha süratli ve iyi pişmesini sağlar.
13. Fırınları odanızı ısıtmak için asla kullanmayınız. Bu durum çok tehlikeli ve pahalıdır.
14. Sebzeli yemeği pişirirken azca su kullanınız. Yüksek sıcaklıkta pişirmeye başlayınız. Buğu çıkmaya başladıktan sonrasında düşük sıcaklıkta pişiriniz. Böylece yiyecekler daha iyi ve süratli pişer.Yüksek sıcaklıkta pişirme işlemine devam etmek, gıda maddesinin yok olmasına niçin olur
15. Tüm tencerelerin, tepsilerin, tavaların ve çaydanlıkların tabanları düz olmalı. Alev tencere tabanına, tam olarak temas etmeli, kesinlikle tencere/tencere/çaydanlık tabanını aşmamalı. Tencere, tencere ve çaydanlık tabanını aşan her alev enerji israfıdır.
16. Düşük ısı şartlarına fırını ayarlayarak, yiyeceği yavaş pişirerek enerji israfını önlemiş olmuş olursunuz.
17. Fırın satın alırken kesinlikle hava ve ısı sızdırmaz, yalıtımlı (fırın çalışırken elinizi kapağına koyduğunuzda ısı hissetmemelisiniz) ve azca enerji tüketenleri tercih ediniz.
ISITICILAR
1. Oturma odasının sıcaklığının 20 0C den fazla olmasına müsaade etmeyiniz. Yatak odanızın sıcaklığını 17 0C de tutunuz. Oturma Odasında 1 0C'lik ısı düşürme %5'lik yakıt tasarrufuna niçin olur.
2. Yalnız kullandığınız odaları ısıtınız.
3. İhtiyacınız yoksa ısıtıcıyı açmayınız. Hafta sonları ya da dinlence günleri evinizden ayrılıyorsanız ısıtıcınızın ya da radyatörünüzün vanasını kapatınız. Boş daireyi ısıtmak israftır.
4. Isıtıcınızın ya da radyatörlerinizin önüne kesinlikle eşya koymayınız. Sıcak hava hareketini önlemeyiniz. Aksi durumda, ısınmak için daha çok enerji harcarsınız.
5. Pencerelerinizden güneş çekilmiş olduğu süre ısının kaçmasını önlemek için perdelerinizi kapatınız. Kapalı ve uygun perdeler pencerelerden ısı kaybını %25 oranında önler. Perdeler radyatörlerin üzerini örtmemelidir.
6. Kış aylarında dış kapı ve pencereleri rasgele açmayınız. Dış kapı ve pencereleri açtığınız süre derhal kapatmayı unutmayınız.
7. Kış aylarında pencereye güneş ışınları değdiği süre perdeleri açınız. Bu durun güneş enerjisi ile evinizin ısınmasına destek sağlar. Güneş çekildikten sonrasında perdeleri kesinlikle kapatınız.
8. Radyatör bağlantı borularının su sızdırıp sızdırmadığını denetim ediniz. Sızıntıları derhal onarım ediniz/ettiriniz.
9. Gündüzleri odanızı havalandırmak istediğinizde tüm pencereleri aynı anda açınız, otuz dakika havalanmasına müsaade ediniz ve sonrasında yeniden hepsini kapatınız. Bu esnada ısıtıcınızı kesinlikle kapatınız.
10. Pencerelerinizin camlarını kesinlikle çift cam yaptırınız.
11. Tüm dış kapı ve pencerelerinizi hava sızdırmaz hale getiriniz. Zira havayı ısıtmaya gücünüz yetmez!
12. Radyatörlerinizin arkasına ısı yansıtıcı koyunuz. Böylece radyatör başına yılda 6 dolar kazanırsınız. Alüminyum kaplı yalıtım levhası ile bunu sağlamanız mümkündür.
13. Güneşli havalarda pencerelerinizi temizleyiniz. Bu durum evinizin ısınmasına destek sağlar.
14. Evinizde ısıtıcınızı çalıştırmadığınız süre baca damperini kapalı tutunuz.
15. Isıtıcılar evindeki enerjinin %45'i tüketir.
16. Kış aylarında radyatörün üstüne mermer ve çamaşır benzer biçimde herhangi bir araç-gereç kesinlikle koymayınız. Radyatörün üstünde çamaşır kurutmayınız.
17. Kış aylarında odalarda kesinlikle çamaşır kurutmayınız. Odalarınız buğu içindeki zararı olan/toksik gazlarla dolar.
18. Binanızın koridorlarını ısıtmayınız. Koridorlarınızda radyatör var ise lütfen kapalı tutunuz ya da kapatınız.
AYDINLATMA
1. Kompakt floresan lambalar düzgüsel lambalardan 5 kat daha azca enerji tüketirler ve 10 kat daha uzun ömürlüdürler.
2. Standart lambaların ömrü 750-900 saat (150 gün) iken kompakt floresan lambaların ömrü 10.000 saat (2000gün)dür.
3. Enerji koruyucu lambalar satın alarak aydınlatma maliyetini %75 azaltabilirsiniz.
4. Yüksek fiyata satın aldığınız kompakt floresan lambaları iki yılda amorti edebilirsiniz.
5. Bir salon, iki oturma ve bir yatak odası, bir mutfak ve banyolu 100 m2'lik bir dairede günde 5 saat aydınlatma için düzgüsel lambalarla 3250 W enerji tüketilirken kompact fluoresant lambalarla bir tek 650 W enerji tüketilir.
6. Düzgüsel lambalar enerjinin mühim miktarını aydınlatmada değil ısıtmada tüketir.
7. Kullanmadığınız odanızın lambalarını kapatınız.
8. Bina dışı aydınlatma lambalarını bir tek gerektiği süre kullanınız. Otomatikman ışığı kapatan ve açan fotosel üniteler ya da süre ayarlayıcı kullanınız.
9. Daha büyük lambalar, daha çok enerji üretmezler.
10. Odadan ayrıldığınız süre lambaları kapatınız.
11. Lambaların daha iyi emek vermesi için kuru bezle temizleyiniz. Kirli ve tozlu lambalar %25 daha çok enerji tüketirler.
12. Bulanık görünüşlü kompakt floresan lamba kesinlikle kullanmayınız.
13. Gündüzleri mümkünse lambaları yakmayınız. Perdeleri açınız ve güneş ışığından faydalanınız.
14. Binanızın koridorlarında kompakt floresan lambalar kullanınız. Lambalar süre ayarlı olarak çalışmalıdırlar.
SU ISITICILARI
1. Sıcak su tankına dokunduğunuzda bir ısı hissediyorsanız termosifonunuzun çevresini yalıtınız/yalıttırınız. Böylece %10 enerji tasarrufu elde etmiş olmuş olursunuz. Eski ısıtıcılarınız için bu elzemdir.
2. Su sızıntılarını onarım ediniz ya da ettiriniz. Sıcak suyunuzda sızıntı yılda tonlarca suyun ve enerjinin israf edilmesi anlamına gelir.
3. Su ısıtıcınızı sıcak su kullanılan yere yakın kurunuz. Aksi durumda sıcak su istediğiniz yere gelinceye kadar bir miktar soğur. Isı kaybını azaltmak için sıcak su borularınızı yalıtınız.
4. Mutfaktaki havalandırıcıları yalıtınız.
5. Yiyecekleri temizlerken ve kirli kapları çalkalarken sıcak su yerine soğuk/ılık su kullanınız.
6. Fazla oranda enerji tüketen yalıtımsız eski su ısıtıcılarınızı iptal ediniz. Yüksek verimli, yalıtımlı su ısıtıcıları satın alınız.
7. Banyo yapmak yerine duş alınız. Böylece %30 daha azca su kullanırsınız. Banyo yaparken ayarlanabilir debili aeratörlü duş başlığı kullanınız. Bu duş başlığı dakikada en fazla 9-12 litre su tüketirken öteki başlıklar 25-30 litre su tüketir. Böylece 5-6 dakikalık banyo esnasında 50-100 litre sıcak su ve o oranda da enerjiyi tutum etmiş olmuş olursunuz.
8. Su ısıtıcısını kullanmadan ilkin dolu olup olmadığına bakınız. Boş ya da yarı dolu iken çalıştırmanız ısıtıcınıza zarar verir.
9. Isıtıcınızda ısı/tazyik tahliye vanası olmalı. Bu vana evinizin ve ısıtıcınızın zarar görmesini önler.
10. Su ısıtıcınızın termostatını maksimum 50 0C ayarlayınız. Bu ısı banyo ve mutfaktaki işler için uygundur. Bir çok insan 42 0C sıcak su ile banyo yapmaktadır.
11. Su ısıtıcınızın dibinde zaman içinde tortu oluşur. Yılda bir ya da iki kez 5 litre tortulu suyu dren ediniz. Su ısıtıcınızda kesinlikle sert su kullanmayınız.
12. Dinlence günleri evden ayrılmadan ilkin ısıtıcınızı kesinlikle kapatınız.
13. Su ısıtıcısı satın alınırken verimli yaşam maliyetini kesinlikle hesaplayınız.
Verimli Yaşam Maliyeti =(Satın Alma Fiyatı) +(Senelik Enerji Maliyeti x Tahmini Ömrü x İskonto Faktörü)
Su ısıtıcıların tahmini ömrü 13 yıl, iskonto faktörü ise 0.83'dür. Buna nazaran en mühim unsur senelik enerji maliyetidir.
BULAŞIK MAKİNELERİ
1. Kısa süreli yıkama ve durulama özellikli bulaşık makinesi satın alınız. Kısaca daha azca yıkama ve çalkalama süreli, daha azca su ve elektrik enerjisi tüketen makineler satın alınız.
2. Makineyi odaya yerleştirirken çevresinde minimum 5 santimetre. boşluk kalmasına dikkat ediniz. Makinenin ısınmasından dolayı oluşan sıcak havanın kolayca dağılmasını sağlayınız. Aksi durumda daha çok enerji harcanacaktır.
3. Bulaşıkları makineye koymadan ilkin soğuk suda çalkalamaya gerek kalmamıştır.
4. Makineyi yarı dolu ya da aşırı dolu halde kesinlikle çalıştırmayınız. Fakat kesinlikle dolu halde iken çalıştırınız. Bulaşığınız makineyi doldurmuyorsa bekleyiniz. Şu sebeple yarı dolu halde kullansanız da aynı enerji, deterjan ve suyu tüketirsiniz.
5. Azca kirli bulaşıklar için kısa ya da ekonomik devirli, düşük sıcaklıklı programı kullanınız.
6. Yazları ısı ve nemi azaltmak için sabah ya da akşam saatlerinde yıkama yapınız.
7. Bulaşıklar için sıcaklığın minimum 60 0C olması istenir. Sadece 50 0C de bulaşıkları yıkamanız mümkündür. Böylece enerjiyi %10 verimli kullanabilirsiniz.
8. Makine çalışırken mümkünse banyo ve mutfakta aşırı su kullanmayınız.
9. Bulaşık makinesi satın alırken verimli yaşam maliyetini kesinlikle hesaplayınız.
Verimli Yaşam Maliyeti =(Satın Alma Fiyatı) +(Senelik Enerji Maliyeti x Tahmini Ömrü x İskonto Faktörü)
Bulaşık makinelerinin ortalama ömrü 12 yıl ve iskonto faktörü 0.84'dür. Buna nazaran en mühim unsur senelik enerji maliyetidir.
ÇAMAŞIR MAKİNELERİ
1. Çamaşır makinesini kurduğunuz yerin çevresinde minimum 5 santimetre. boşluk kalmasına dikkat ediniz. Şu sebeple makine çevresinde hava kolayca hareket edebilmelidir.
2. Makineyi tam dolu iken çalıştırınız. Fazla ve noksan çamaşırla yıkama yapmayınız. Noksan halde yıkama yaparken de aynı miktar enerji, deterjan ve su tüketirsiniz.
3. Çamaşırları yıkarken sıcak su yerine, ılık su kullanınız. Durulamayı ve çalkalamayı ise soğuk su ile yaptırınız. Elektrik enerjisinin %90'ı suyu ısıtma esnasında harcanır. 30-40 0C su sıcaklığı çamaşır için en uygun sıcaklıktır.
4. Çamaşırları sıcak ya da çok sıcak sularla yıkamayınız. Bu durum çamaşırların yıpranmasına, tüylenmesine niçin olur.
5. Çamaşırlar için doğru yıkama programı seçiniz. Çamaşırları aşırı kurutmayınız. Fazla harcanan enerji yanında aşırı kurutma elbiseyi tüylendirir ve yıpratır.
6. Makineniz için belirlenen deterjanları kullanınız. Aşırı köpüren deterjan kullanmayınız. Deterjan miktarına dikkat ediniz. Azca ya da fazla oranda deterjan kullanımı verimsiz temizleme anlamına gelir.
7. Çamaşırlarınız çok kirli olduğu süre ön yıkama programını kullanınız.
8. Daha azca su, enerji ve deterjan harcayan makine satın alınız.
9. Her yıkamadan sonrasında kurutucudaki filtreyi temizleyiniz.
10. Durulama biter bitmez çamaşırları çıkarınız. Nemli havanın uzaklaşması için çamaşır yıkanan yerin iyi bir halde havalandırılmasına dikkat ediniz.
11. Soğuk suda temizleme icra eden deterjanlar kullanınız. Böylece enerji tüketimini minimize edebilirsiniz
12. Çamaşır satın alırken verimli yaşam maliyetini kesinlikle hesaplayınız.
Verimli Yaşam Maliyeti =(Satın Alma Fiyatı) +(Senelik Enerji Maliyeti x Tahmini Ömrü x İskonto Faktörü)
Çamaşır makinelerinin ortalama ömürleri 18 yıl, iskonto faktörünün ise 0.78'dir. Buna nazaran en mühim unsur senelik enerji maliyetidir.
BUZDOLABI VE DERİN DONDURUCULAR
1. Evde tüketilen enerjinin %15'i buzdolabının emek vermesi için tüketilir.
2. Buz dolabınızı, soba, radyatör, bulaşık makinesi ve ocak benzer biçimde ısıtıcı lardan uzak yere yerleştiriniz. Böylece enerji tüketimimizi %10-15 azaltabilirsiniz. Dolabı mutfağın en soğuk yerine koyunuz.
3. Dolabın çevresinde havanın serbestçe hareket edebileceği kafi aralık (5 santimetre. benzer biçimde) bırakılmalı. Aksi durumda hava serbestçe hareket etmediğinde enerji tüketimi iki ya da üç kat artar.
4. Buzdolabı ve dipfriz satın alırken azca enerji tüketenler satın alınmalı.
5. Buzdolabının sıcaklığını +5 0C de, derin dondurucunun sıcaklığının ise -18 0C de tutunuz. Daha düşük ısı enerji israfıdır. Dolabınız 5 yaşından büyükse daha düşük derecelerde emek harcamaması için sıcaklığı termometre ile, yukarıdaki değerlere nazaran ayarlayabilirsiniz.
6. Yemeklerinizi dolaba koymadan ilkin oda sıcaklığına kadar ısısının düşmesini bekleyiniz. Sonrasında dolaba koyunuz. Böylece yemeği soğutmak için ilave enerji harcatmayınız.
7. Buzdolabının ve derin dondurucunun kapılarının hava sızdırmaz olmasına dikkat ediniz. Sızdırmazlık kontrolü için beyaz temiz bir kağıdı kapı contası ile dolap kabinesi arasına koyunuz ve dolap kapısını kapatınız. Eğer kağıt çok kolayca çekilebiliyorsa buzdolabınız ya da derin dondurucunuz hava alıyor anlamına gelir. Contalarını kesinlikle değiştirmeniz gereklidir.
8. Dolabınıza koyduğunuz yiyeceklerin üzerini alüminyum folya ya da plastik yerine kağıtla kesinlikle örtünüz. Kağıt iyi bir yalıtım malzemesidir. Örtülmemiş yiyecek rutubet bırakır ve kompresörün daha çok çalışmasına niçin olur.
9. Derin dondurucuda buz kalınlığının 6 mm. den fazla olmasına müsaade etmeyiniz. Dolaptaki buz otomatikman erimiyorsa yılda minimum iki kez eritiniz. Böylece enerji israfını önlemiş olmuş olursunuz
10. Dolabın altında ya da arkasında bulunan bobinleri yılda iki kez vakumlu süpürge ile temizleyiniz. Temizlemediğiniz süre %25 daha çok enerji tüketerek istenen sıcaklığı elde edebilirsiniz.
11. Dolabınızın kapısını sık sık açmayınız. Açtığınız süre da kısa süre açık tutunuz. Aksi durumda fazla enerji tüketimine niçin olmuş olursunuz.
12. Dolaba ve buzluğa kesinlikle aşırı yiyecek koymayınız. Soğuk hava dolap ve buzlukta serbestçe hareket etmesine itina gösteriniz..
13. Derin dondurucudan alacağınız bir kase içindeki buz parçasını dolabınızın ortasına koyunuz. Böylece 3-4 gün süre ile, %5 daha azca enerji harcamanız mümkündür.
14. Buzluktan çıkardığınız yiyeceği dolapta eritiniz. Bu durum dolabınızın soğuk kalmasına destek sağlar. Böylece dolabınız daha azca enerji harcar.
15. Buz dolabın verimli emek verme ömrü 20 senedir. Eski dolaplar yeni dolapların iki katı enerji tüketirler.
16. Buzdolabı satın alırken verimli yaşam maliyetini kesinlikle hesaplayınız.
Verimli Yaşam Maliyeti =(Satın Alma Fiyatı) +(Senelik Enerji Maliyeti x Tahmini Ömrü x İskonto Faktörü)
Dolabın tahmini ömrü 20 yıl, İskonto faktörü ise 0.76 dır. Buna nazaran en mühim unsur senelik enerji maliyetidir.
BANYO VE TUVALETTE SU TüKETİMİ
Evinizde hergün ne kadar su tükettiğinizi biliyor musunuz? Evinizde su israfına son vermek için ilk olarak nerede ne kadar su tükettiğinizi bilmelisiniz.
Birçok evde gizli saklı su kaçağı olabilir. Bunu saptamak için tüm muslukları kapatınız ve su sayacını okuyun. İki saat süre ile su kullanmayınız. İki saat sürenin sonunda su sayacını yeniden okuyun. Böylece su kaçağı olup olmadığını öğrenebilirsiniz.
- Banyo ve tuvalette, tüketilen su miktarı evde tüketilen toplam suyun %70'ini oluşturmaktadır.
- Hela rezervuarının su depolama kapasitesi 16 litredir. 4 kişilik bir aile 16 litrelik wc revervuarı ile ayda tuvalette 7 ton su tüketir. Bunun yerine 7 litrelik wc rezervuar ile hem tuvaleti temizlemek hem de su tüketimini 2.5-3 tona düşürmek mümkündür.
- Hela rezervuarı 16 litrelik ise bu durumda iki tane 1.5 litrelik plastik şişeye su doldurup rezervuara koyarak su tüketimini %20 azaltabilirsiniz.
- Hela rezervuarınız su sızdırabilir. Bu miktar günde 700 litre suya ulaşabilir. Sızıntı suyunu denetlemek için rezervuara birkaç damla boyalı su ilave ediniz. Bu rengi 5-7 dakika içinde tuvalette görürseniz sızıntı var anlamına gelir. Onarım ediniz/ettiriniz.
- Banyo yerine duş alarak su tüketimini %25 azaltabilirsiniz. Duş alarak 40-60 litre su tüketirken banyo yaparak su tüketimi 120-150 litredir.
- Duş yapmak için ortalama 5-6 dakika yeterlidir. Böylece duş başına 55 litre su tutum edebilirsiniz.
- Sıcak suyu tek açma kapama ile denetim edebiliyorsanız duş esnasında vücudunuzu ya da saçınızı sabunlarken ya da şampuanlarken suyu açık tutmayınız.
- Klasik duş başlıkları dakikada ortalama 15-20 litre su akıtırken düşük akımlı aeratörlü duş başlıkları dakikada 9-10 litre su tüketmek mümkündür. Böylece 5 -6 dakikalık duş esnasında 90-120 litre sıcak su yerine 45-60 litre sıcak su ile aynı işlemi yapmak mümkündür.
Böylece 4 kişilik bir aile günde 3 kez duş yapsa yılda 55 ton su tutum edebilir.
- Düşük akımlı aerotörlü duş başlıkları kullanarak su tüketimini dakikada 10 litreden daha aşağı düşürebilirsiniz. Böylece düzgüsel duş başlığına nazaran %30-40 su tasarrufu sağlayabilirsiniz.
-
- Duş yerine banyo yapmak istiyorsanız küvete koyacağınız su seviyesini 2,5-5 santimetre azaltarak banyo yapabilirsiniz.
- Banyo küvetinde banyo yapacaksanız ilkin küvet drenini kapatınız sonrasında musluğu açıp küvete su doldurunuz.
- Sık aralıklarla açılıp kapatılan musluklar için klasik musluklar yerine kolay açılıp kapatılan musluklar ile kullanarak su tüketimini %25 azaltabilirsiniz.
- Dış fırçalama ortalama 3 dakika süre alır. Eğer musluk açık bırakılırsa her fırçalama esnasında ortalama 15 litre suyu ziyan etmiş olmuş olursunuz. Günde iki kez diş fırçalanırsa yılda 10.950 litre su tüketirsiniz. Eğer fırçalanmış dişinizi bir bardak su ile çalkalarsanız yılda 9.100 litre su tüketimini önlersiniz.
- Dişlerinizi fırçalarken, tıraş olurken ve yüzünüzü sabunlarken musluğu kapalı tutarak günde 15-35 litre su tutum edebilirsiniz.
- Banyodaki muslukta düşük akımlı aerotörlu başlık kullanarak suyu %25-35 daha verimli kullanabilirsiniz ve o oranda da sıcak su kullanımını azaltabilirsiniz. Aerotörlerinizi periyodik olarak temizleyiniz. Filtre üstünde partikül birikebilir.
MUTFAKLARDA SU TüKETİMİ
Musluğunuz dakikada bir damla su sızdırıyorsa yılda 12 500 litre boşa akmış anlamına gelir.
- Mutfakta tüketilen su miktarı evde tüketilen toplam suyun %10 oluşturmaktadır.
- Kirli kaplarınızı elle ya da bulaşık makinesinde yıkamadan ilkin su dolu leğende ıslatınız ve kirleri gevşetiniz. Kirli kapları akar musluk suyu ile yıkamayınız. Leğen içindeki su ve deterjan yardımı ile bulaşıkların kirlerini çıkardıktan sonrasında musluğu yavaşça açarak çalkalama ve durulama yapınız.
- Düzgüsel musluklarda dakikada 8-27 litre su tüketilirken düşük akımlı aeratörlü musluk kullanarak su tüketimi yarı yarıya düşürülebilir. Bu musluklara takılan aparatlar pahalı değildir.
- Muslukların su damlatmasını önleyiniz. Dakikada 50-100 damla su akıtan bir musluktan ayda 750-1500 litre suyun ziyan edildiğini unutmayınız.
- Sebze ve meyveleri akar musluk suyu ile yıkamayınız. Leğenin yarısına kadar su koyunuz. Sebze ve meyveleri suya koyduktan sonrasında musluğu yavaşça açınız ve hızlıca yıkamayı yapınız.
- Kirli kapları elinizle yıkarken ilkin kaba kiri fırça ile çıkartınız. Leğene ılık/soğuk suyu ve deterjanı koyup deterjanı da köpürttünüz ve musluğu yavaşça açıp kapları hızlıca yıkayınız. Sonrasında aynı leğene temiz ılık/soğuk su koyarak temizlenmiş kaplarınızı çalkalayınız.
- Direk akan musluk suyu ile kaplarınızı durulamayınız. Böylece günce 30-60 litre su tutum edilmiş olur.
- İçme suyu olarak akan musluk suyu yerine sürahi ya da buzdolabına konmuş suyu kullanınız.
- Bir çok yiyecekleri pişirmek için azca su kullanınız. Pişirdiğimiz kabın kapağı kapalı
olmalıdır. Aksi durumda bir çok vitaminlerin ve minerallerin kaçmasına niçin olur. Fazladan pişirme için yakıt sarfiyatı olur.
- Buzluktaki yiyeceklerin ve öteki donmuş gıdaların buzunu eritmek için su kullanmayınız. Bu tür gıdaların buzlarını buzdolabının alt gözünde bir gece bekleterek çözebilirsiniz.
- Evlerde suyun %35 banyoda, %30 tuvalette, %20 çamaşır ve bulaşık yıkamada, %10 yiyecek pişirme ve içme suyu ve %5 temizlik amacı ile kullanılmaktadır.
- Musluklardan sıcak su sızıntısı fazla su kullanımı ve enerji israfı anlamına gelir.
- Buzluktan çıkardığınız yiyecekleri gevşetmek için su kullanmayınız. Buzluktan çıkardığınız yiyecekleri akşamdan alt göze koyarak sabahleyin yiyeceği gevşetebilirsiniz.
YORUMLAR