Cumhuriyet periyodunun yetiştirmiş olduğu en büyük şairlerden biri olan Orhan Veli Kanık’ın yaşamı ve şiir görüşü hakkında bilgiler. Orhan ...
Cumhuriyet periyodunun yetiştirmiş olduğu en büyük şairlerden biri olan Orhan Veli Kanık’ın yaşamı ve şiir görüşü hakkında bilgiler.
Orhan Veli KANIK (13 Nisan 1914 Beykoz – 14 Kasım 1950 İstanbul), Son çağ Türk şiirine yenilik getirmiş şairlerimizdendir. Cumhurbaşkanlığı eski orkestra şefi Veli Kanık’ın erkek evladıdır. İstanbul’da dünyaya geldi. Bir ara Galatasaray Lisesi’nin ilk kısmında okudu. Orta öğrenimini Ankara’da yapmış oldu. Liseyi de orada bitirdikten sonrasında İstanbul’a gelmiş olarak Edebiyat Fakültesinin felsefe kısmına girdi. Çocukluğundan bu zamana kadar resime, edebiyata, müziğe hevesi vardı. Üniversiteye başlamadan ilkin şiirler yazıyordu. Yalnız, bu tarz şeyleri bastırmaya cesareti yoktu, çünkü yazdığı şeklin büyük ustalar yetiştirmiş bulunduğunu görüyor, kendine öz bir yol, bir akım sağlamak icap ettiğini anlıyordu. Bundan dolayıdır ki, ölümünden sonrasında tek ciltte toplanan «Tüm Şiirleri» ne girmiş bir çok eserini ilkin inkar edercesine gizli saklı tuttu.
Ankara’dayken dost olduğu Melih Cevdet Anday’la, Oktay Rıfat Horozcu’yla şiir mevzusunda çok iyi anlaştıkları için, ilk eserlerini bir kitapta topladılar. Böylelikle «Acayip» 1941’de gösterildi, kısa vakit sonrasında, Orhan Veli Kanık «Acayip» i yalnız kendi eseri olarak ikinci bir önsözle bastırdı (1945).
Kanık, daha evvel gerek kendi imzası ile, gerek M. Ali Sel takma ismi ile yayınladığı hiciv şiirlerini de bu kitaba almış, garipliğin nereden geldiğini gösteren bir de önsöz yazmıştı. 1921 ‘de Ahmet Haşim’in yazı halinde yayınlayarak sonradan «Piyâle» adlı şiir kitabının önsüzü haline getirmiş olduğu «Şiir Hakkında Bir takım Mülâhazalar» dan geniş seviyede yararlanan bu önsöz, o vakit, edebiyatımızda yankılar uyandırdı. Hakikaten de gereği kadar ustalıkla anlatılmış olmasa dahi, bu önsöz, bir şiir anlayışının değiştiğini bildiriyordu.
Kanık’ın Şiir Görüşü
Orhan Veli Kanık, bundan sonra pek tanınmış olan şiir tarzını yeni şiirlerle geliştiriyordu. Ona nazaran, şiirde güzellik amaç olmaktan çıkmıştı; gerçeği, olduğu benzer biçimde, yalnız şiire öz bir şekil düzeni içinde vermek gerekiyordu. Üstelik, şairane olmamak suretiyle, her şey şiire mevzu olabilirdi. «Yazık oldu Süleyman Efendiye» (Kitâbe-i Seng-i Gömüt), «Vesikalı Yârim» benzer biçimde şiirleri bu görüşünün güzel örnekleridir.
Orhan Veli Kanık, beklenmeyen bir yaşta, içki yüzünden, bir akşam ansızın komaya girerek öldü.
Çok iyi yürekli, oldukça akıllı, az konuşan, bazen çok neşeli, nükteci, alaycı bir insandı. Ankara’dayken «Yaprak» isminde tek yaprak bir dergiyi de çıkarmıştı.
YORUMLAR