Osmanlı devri hayatında yaşanmış olan garip olaylara yer verilen olaylara örnekler veren yazımız. Osmanlı devrinde devlet dairelerine « Ka...
Osmanlı devri hayatında yaşanmış olan garip olaylara yer verilen olaylara örnekler veren yazımız.
Osmanlı devrinde devlet dairelerine «Kalem» denirdi. Kalemde bütün memurlar uzun yazı rahlelerinin önünde şiltelere bağdaş kurarak otururlardı. Kalemin kayıt defterleri sandıklarda, işlem görmekte olan evrak da torbalarda saklanırdı. Kalemde, memurlar okullarda olduğu gibi rahlelerin önünde çalışırlar aynı zamanda, gene o zamanın okullarında olduğu gibi, sıkı bir inzibat altında bulundurulurlardı. Aşırı derecede terbiyeli, sıkılgan, pısırık kimselere «kalem efendisi» denilmesi de bundan doğmuştur. Osman Gazi’den Atatürk’e adındaki eserden alınmış olan yukarıdaki resimde kalemde memurların çalışması görülüyor.
Çekirgelere Emirname
Türk Tarih Kurumu’nun «Belleten»inde yayımlanmış bir belgeden öğrendiğimize göre bir kadı 1788 yılında, halkın şikâyeti üzerine çekirgelere emirname yayınlamıştır. Bu garip emirnamede şunlar yazılıdır:
«Ey adı çekirge olan kuşlar, siz ki Allah’ın nebatatını yemek suretiyle zararlı olmaktasınız. Halk bu yüzden sizlerden şikâyetçi olduğu için bu mektup gönderildi. Aldığınızda aklınızı başınıza toplayıp bir daha böyle zararlar yapmayınız; yaparsanız, sizi Allah’a havale ederim.»
Kolonya Necasettir
Numan adlı bir vatandaş, kolonya ve lavanta kullanmanın şer’an caiz olup olmadığını Meşihat Dairesi’nden yazılı olarak sormuş, kendisine şu cevap verilmiştir.
«Lavanta ve kolonya ve. bunların emsalinde ispirto denilen madde vardır. İspirtodan da şarap yapılır. Onun için bu nevi ıtriyatın alınıp satılması ve kullanılması şer’an caiz değildir. Aynı zamanda bunlar necasetten sayıldığı için namaz kılanın vücudunda, elbisesinde veya namaz kıldığı yerde bulunursa, o namazın iadesi lâzım gelir.»
(Belleten)
(Belleten)
Kadı Rolü Yasak
1921 yılı şubat ayının 20. günü Kütahya Kızılay şubesi bir müsamere tertip ediyor. Bu müsamerede oynanacak piyeste kadı rolü vardır. Halktan biri İstanbul Fetva Eminliği’ne şöyle bir curnal gönderiyor: «Bura Hilâl-ı Ahmer mümessili, içinde kadı rolü de bulunan bir piyeste sahnede maskaralıklar yaptırdı.»
İstanbul Fetva Emmliği’nden gelen ve aslı arşivlerimizde bulunan cevapta şöyle deniliyor:
«İşbu arzıhal mütalâa olundu. Maskaralık eden mümessille orada hazır bulunup bu maskaralıklara bilâihtiyar gülen ve onu alkışlayan Müslümanlara iman ve nikah tazelemek lazım olur.»
YORUMLAR