Zamanı Adana'nın geçmişi hakkında bilgi verir misiniz? ADANA'NIN ESKİ TARİHİ ESKİ ÇAĞLARDA ADANA Zamanı araştırmala...
Zamanı Adana'nın geçmişi hakkında bilgi verir misiniz?
ADANA'NIN ESKİ TARİHİ
ESKİ ÇAĞLARDA ADANA
Zamanı araştırmalardan elde edilmiş bilgilere gore, Çukurova, Yontma taş Devrinden bu yana yerleşim yeri olmuştur. Çukurova'nın en eski yerleşim merkezlerinden biri Tepebağ Höyüğü ilk çağlardan kalmadır. Höyükte rastlanan surlarla çevrili şehir çekirdeği burada Neolitik çağda yaşayan şehir dönemine ışık tutmaktadır.
Tepebağ'ın güneyinde Taş Köprü'nün bitişğinde eski kale yıktırılarak yerine Adana Kalesi yaptırılmıştır. Bu kaleyi ondan sonra Mehmet Ali Paşa yıktırmıştır. 1553'te başlamış olan Ramazanoğulları devrinde, şehir oldukça büyümüş bu zamanda Ulucami Tuzzhanı, Yağ Camii benzer biçimde eserler yapılmıştır. Adana, Yavuz Sultan Selim'in Mısır seferinden Osmanlılar'a bağlanmış, 1608'de eyalet olmuştur. Sırasıyla Konya, Malatya, Şam, Halep eyaletlerine bağlı kalmıştır. Bir ara Kıbrıs'tan da yönetim edilmiş, 1867'de vilayet bundan sonrasında da Adana Sancaği'nın merkez ilçesi olmuştur. Bu durum Fransız işgaline kadar sürmüştür. İşgal esnasında vilayet merkezi Pozantıya nakledilmiş, işgal sona erince Adana tekrardan vilayet merkezi olmuştur. Cumhuriyet, devrinde çok gelişmiştir.
ESKİ ÇAĞLARDA ADANA BÖLGESİNİ EGEMENLİKLERİ ALTINDA BULUNDURAN GURUPLAR
Luvi Krallığı (M.Ö.1900) , Arzava Krallığı (M.Ö. 1500-1333) , Hitit Krallığı (M.Ö. 1900-1200), Kue Krallığı (M.Ö.1190-713), Asur Krallığı (M.Ö. 713-663) , Pers Satraplığı (M.Ö.612-333), Helenistik Dönem (M.Ö. 333-323) Selökidler (M.Ö. 312-133), Korsanlar Süreci (M.Ö. 178-112), Romalılar (M.Ö.112-M.S. 395)
ORTA ÇAĞDA ADANA BÖLGESİNİ EGEMENLİKLERİ ALTINDA BULUNDURAN GRUPLAR
Bizanslılar (M.S. 395-638), İslam Devri, Selçuklular, Ermeni Krallığı
YENİ ÇAĞDA ADANA
Mısır Türk Memlukları, Ramazanoğulları, Osmanlılar.
ADANA'NIN İŞGALİ VE KURTULUŞ SAVAŞI
Kayıplara sebep olan I. Dünya Savaşı, siyasal ve ekonomik üstünlük için birbirleri ile mücadeleye girişen Avrupa devletleri içinde ve Avrupa'da çıkmıştır. Kısa zamanda savaşım tüm kıtalara yayılmış ve Osmanlı imparatorluğu da bu savaşın içine sürüklenmiştir. Sonunda imparatorluk çökmüş toprakları parçalanmış, anayurt bile düşman istilası altında kalmıştır. Beş cephede birden ve bir çok devlete karşı savaşmak zorunda bırakılan Osmanlı Devleti, Mondros Ateşkes Anlaşması ile imparatorluk topraklarının pek çoğunu düşmana bırakarak çekilmiştir. İşte bu zamanda Suriye cephesinde kalan Türk birliği, o cephede Yıldırım Orduları komutanı olarak bulunan Mustafa Kemal idaresinde Halep'e çekilerek, tamamen yok edilmekten kurtarılmıştır. Dönemin sadrazamı İzzet Paşa tarafınca, o sırada grup komutanı Liman Von Sanders'ten (Alman Komutanı) elindeki tüm grup komuta ve koordinasyon yetkisini Mustafa Kemal Paşa'ya devretmesi bildirilmiş ve bu devir-teslim işlerini gerçekleştirmek için 31 Ekim 1918'de Mustafa Kemal Paşa Adana'ya gelmiştir. Liman Von Sanders Paşa'nın Yenildik...bizim için her şey bitti sözüne karşılık, yetkiyi teslim alan Mustafa Kemal Paşa Harp müttefikler için bitmiş olabilir fakat bizi ilgilendiren cenk, kendi istiklalimizin savaşı, sadece şimdi başlıyor karşılığını vermiştir. İşte bu sözlerin özetlediği ve vurguladığı savaşım yılları 1922'ye hatta politik anlaşmaların bitimine kadar doğrusu 1923'e kadar sürmüştür.
Toros geçitlerini tutmaya çalışan Bnb.Menil komutasındaki Fransız taburu, ulusal kuvvetler karşısında tutunamayarak kaçmaya çalışmış, sadece Karaboğazı'nda çevrilerek tutsak alınmıştır. İşte Fransız taburunu tutsak alan 40 kişilik Kahraman Milis Müfrezesi Nahiye Köyü'nde görülüyor.
Mustafa Kemal Paşa 31 Ekim 1918'de geldiği Adana'da 11 gün kalmış, etrafın ve halkın durumunu inceleyerek bunu Genel Kurmay Başkanlığı'na bildirmiştir. Bu telgraflarda bir tek mevcut durum değil, ileriye dönük fikir ve ikazlar da yer almıştır.
İskenderun'a asker çıkararak işgal teşebbüsünde bulunurlarsa ingilizlere ateş açılacağını dönemin hükümet ve başbakanına telgrafla bildiren Mustafa Kemal Paşa, bununla beraber kendine bağlı kumandalara da benzer bir komut vermiştir. Verilen emre gore denizden İskenderun'a çıkartma yapmak isteyen İngiliz ve Fransızlar'a ateşle karşı konulacaktır.
Zamanı açıdan bakılacak olursa, Adana'dan verilen bu ilk komut Türk Kurtuluş Savaşı'nın ilk emridir. Nitekim, 15 Mart 1923'te Adana'ya yine gelen Mustafa Kemal Paşa bu durunu şu sözleriyle cemiyet ve tarih önünde kanıtlamıştır: Bende bu vekayiin ilk hiss-i teşebbüsü bu memlekette, bu güzel Adana'da vücut bulmuştur.Adana'dan İstanbul'a gönderilen telgrafların hiçbir pozitif yönde tesiri olmadığı benzer biçimde, kısa bir süre sonrasında Yıldırım Orduları Grubu ve 7. Ordu Karargahı lağvedilmiş ve Mustafa Kemal Paşa İstanbul'a çağrılmıştır.
Adanalılar, İstanbul Hükümetinin 23 Kasım 1918 tarihindeki, Adana ve dolaylarının boşaltılmasını mecburi kılan kararını büyük tepki ile karşılamışlardır. Durumu protesto eden, bu şekilde bir harekatın yaratacağı vahim hadiseleri vurgulayan bir telgraf devrin İçişleri Bakanına yollanmıştır. Kısa bir süre sonrasında işgal kuvvetleri Mersin limanından Çukurova'ya girmiş, tüm kilit noktaları denetim altına almış ve sonrasında Adana'yı işgal etmişlerdir. Bu işgal esnasında Türklere ilişkin tüm sembol, arma, işaret ve levhalar yok edilmiş ve sistemli şekilde Türk halkının soykırımı yoluna gidilmiştir. Fransıs işgal kuvvetleri tarafınca gene çok planlı ve katı bir halde uygulanan öteki bir işlem de Adana, Çukurova ve civarı bölgelere Ermenilerin yerleştirilmesi olmuştur. 1915 yıllarında doğrusu I. Dünya Savaşı esnasında Anadolu'nun Doğu yöresinde isyan eden Türk halkını öldürüp, işkence eden ve Ruslara yardım ederek ülke içinde 5. kol olarak çalışan Ermenilerin 1915 tarihindeki Tehcir Kanunu ile Suriye'ye mecburi göçleri sağlanmıştır. 1918'de Adana ve Çukurova'yı işgal eden Fransızlar kendi birlikleri içinde bilhassa Ermeni askerleri getirdikleri benzer biçimde, Suriye'den 70 bin Ermeniyi Adana'ya, 12 binini Dörtyol'a, 8 binini Saimbeyli'ye yerleştirmişlerdir. Hatta Antep ve Maraş çevresine de 50 binden fazla Ermeni getirilmiştir. Tüm bu gayretler adeta I.Haçlı Seferi esnasında olduğu benzer biçimde gene Avrupa devletlerine bu bölgede ileri karokol görevini görecek bir Ermeni Krallığının tekrardan oluşturulması içindi. 1918-1919 yıllarında Adana'da tam bir terör ve katliam periyodu yaşanmıştır.
Bunlar içinde Abdiağa çiftliği vakaları, kent içi cinayetleri, Taşköprü'de Türklerin çarmıha gerilişi ve kırbaçlanarak öldürülüşü benzer biçimde vakalar cemiyet şuurundan ve hatırasından çıkmayacak vakalar haline gelmiştir. Bunca terör ve baskı içinde Adana ve yöredeki Türkler, örgütlenerek Kilikya Ulusal Kuvvetler Teşkilatını oluşturmuşlardır. Çukurova, bölgelere ayrılarak, her bölgeye milis kuvvetleri ve komutanı atanmış ve bölge bölge tüm yöre bu ulusal direnme ve savaşım teşkilatının denetimine girmiştir. Şubat 1920'den itibaren ulusal kuvvetler düşmana karşı zaferler kazanmaya başlamış ve her zafer daha iyi bir örgütlenme ve daha yüksek bir moral kuvveti elde etmiştir.1920'de Toroslar'dan Fransızlara hücum başlatılmıştır. Sonuçta 27 Mayıs 1920'de Fransız orduları komutanı Menil, ulusal kuvvetler tarafınca tutsak alınmıştır. Kar Boğazı Vakası olarak malum vaka, Kuvayi Milliyenin ilk siyasal zaferidir. Bunu takiben 28 Mayıs 1920'de Fransızlar Mersin-Adana hattına çekilmişler ve şimal Çukurova (Kozan ve öteki dağlık bölgeler) tamamen kurtarılmıştır. Düzlük, ovalık yörelerde Ermeniler zulüm ve sertliği artırmışlar ve sayısıs cinayetler işlemişlerdir.10 Temmuz 1920'de Ermeniler tarafınca Türklere karşı büyük bir sertlik ve soykırım harekatına girişilmiş ve bu harekat sonucu onbinlerce Türk Toroslara doğru firar etmiştir. Dörtgün devam eden bu hareket tarihte Kaç Kaç vakası olarak isimlendirilmiştir. 5 Ağustos 1920'de Mustafa Kemal Paşa, Fevzi Bey (Çakmak) ve milletvekilleri Pozantıya gelmiş ve orayı il haline getirerek Pozantı Kongresini yapmışlardır.
Daha büyük direnişe geçen Türkler çok büyük kayıplar vermişlerdir. Buna karşın Kasım 1920 sonlarında Fransızları ağır yenilgiye uğratmayı başarmışlardır. Netice olarak Fransa, T.B.M.M. hükümetini resmen tanıyarak sulh yoluna gitmiştir. Türk-Fransız sulh anlaşması, 20 Ekim 1921'de Ankara'da yapılmıştır. Bu antak kalma gereğince 5 Ocak 1922'de Fransızlar Çukurova'dan tamamen (getirdikleri Ermenileri de bununla beraber götürerek) çekilmişlerdir. Fransızlarla gidemeyen ya da yerli olan Ermeniler de bölgeden kaçmışlardır. Bunlardan 120 bini yine Suriye'ye, 30 bini Kıbrıs ya da İstanbul'a gitmişlerdir. 5 Ocak 1922 kurtuluşunu kutlama amacı ile Büyük Saat ile Yüce Camii arasına çok büyük bir bayrak çekilmiş ve ondan sonra bu bayrak çekilmesi vakası il'in kurtuluş günlerinde tekrarlanmıştır. Bayrak Adana'nın simgesi haline gelmiştir. Adana ve Çukurova halkı ulusal kuvvetlere katılarak yurdun öteki cephelerinde de çarpışmış ve anavatanı düşmandan kurtarma mücadelesinde sonuna kadar yer almışlardır.
Mustafa Kemal Atatürk'ün Adana Seyahatleri Mustafa Kemal Atatürk Cumhuriyetin kuruluşundan ilkin üç kere, Cumhuriyet'in ilanından sonrasında altı kere olmak suretiyle Adana'ya dokuz kere gelmiştir. Geliş tarihleri sırasıyla şöyledir.
Cumhuriyetten ilkin
31 Ekim 1918, 05 Ağustos 1921, 15 Mart 1923.
Cumhuriyetten sonrasında
13 Ocak 1925, 16 Mayıs 1926,
17 Şubat 1931, 28 Ocak 1933,
Japonya'nın zamanı bölgeleri hakkında bilgi verir misiniz?
Japonya'nın zamanı hakkında bilgi verir misiniz?
Mondros Antlaşması'ndan sonrasında Şanlıurfa'nın zamanı hakkında bilgi verir misiniz?
Bu bildiri 'en iyi çözüm' seçilmiştir.
ADANA'NIN ESKİ TARİHİ
ESKİ ÇAĞLARDA ADANA
Zamanı araştırmalardan elde edilmiş bilgilere gore, Çukurova, Yontma taş Devrinden bu yana yerleşim yeri olmuştur. Çukurova'nın en eski yerleşim merkezlerinden biri Tepebağ Höyüğü ilk çağlardan kalmadır. Höyükte rastlanan surlarla çevrili şehir çekirdeği burada Neolitik çağda yaşayan şehir dönemine ışık tutmaktadır.
Tepebağ'ın güneyinde Taş Köprü'nün bitişğinde eski kale yıktırılarak yerine Adana Kalesi yaptırılmıştır. Bu kaleyi ondan sonra Mehmet Ali Paşa yıktırmıştır. 1553'te başlamış olan Ramazanoğulları devrinde, şehir oldukça büyümüş bu zamanda Ulucami Tuzzhanı, Yağ Camii benzer biçimde eserler yapılmıştır. Adana, Yavuz Sultan Selim'in Mısır seferinden Osmanlılar'a bağlanmış, 1608'de eyalet olmuştur. Sırasıyla Konya, Malatya, Şam, Halep eyaletlerine bağlı kalmıştır. Bir ara Kıbrıs'tan da yönetim edilmiş, 1867'de vilayet bundan sonrasında da Adana Sancaği'nın merkez ilçesi olmuştur. Bu durum Fransız işgaline kadar sürmüştür. İşgal esnasında vilayet merkezi Pozantıya nakledilmiş, işgal sona erince Adana tekrardan vilayet merkezi olmuştur. Cumhuriyet, devrinde çok gelişmiştir.
ESKİ ÇAĞLARDA ADANA BÖLGESİNİ EGEMENLİKLERİ ALTINDA BULUNDURAN GURUPLAR
Luvi Krallığı (M.Ö.1900) , Arzava Krallığı (M.Ö. 1500-1333) , Hitit Krallığı (M.Ö. 1900-1200), Kue Krallığı (M.Ö.1190-713), Asur Krallığı (M.Ö. 713-663) , Pers Satraplığı (M.Ö.612-333), Helenistik Dönem (M.Ö. 333-323) Selökidler (M.Ö. 312-133), Korsanlar Süreci (M.Ö. 178-112), Romalılar (M.Ö.112-M.S. 395)
ORTA ÇAĞDA ADANA BÖLGESİNİ EGEMENLİKLERİ ALTINDA BULUNDURAN GRUPLAR
Bizanslılar (M.S. 395-638), İslam Devri, Selçuklular, Ermeni Krallığı
YENİ ÇAĞDA ADANA
Mısır Türk Memlukları, Ramazanoğulları, Osmanlılar.
ADANA'NIN İŞGALİ VE KURTULUŞ SAVAŞI
Kayıplara sebep olan I. Dünya Savaşı, siyasal ve ekonomik üstünlük için birbirleri ile mücadeleye girişen Avrupa devletleri içinde ve Avrupa'da çıkmıştır. Kısa zamanda savaşım tüm kıtalara yayılmış ve Osmanlı imparatorluğu da bu savaşın içine sürüklenmiştir. Sonunda imparatorluk çökmüş toprakları parçalanmış, anayurt bile düşman istilası altında kalmıştır. Beş cephede birden ve bir çok devlete karşı savaşmak zorunda bırakılan Osmanlı Devleti, Mondros Ateşkes Anlaşması ile imparatorluk topraklarının pek çoğunu düşmana bırakarak çekilmiştir. İşte bu zamanda Suriye cephesinde kalan Türk birliği, o cephede Yıldırım Orduları komutanı olarak bulunan Mustafa Kemal idaresinde Halep'e çekilerek, tamamen yok edilmekten kurtarılmıştır. Dönemin sadrazamı İzzet Paşa tarafınca, o sırada grup komutanı Liman Von Sanders'ten (Alman Komutanı) elindeki tüm grup komuta ve koordinasyon yetkisini Mustafa Kemal Paşa'ya devretmesi bildirilmiş ve bu devir-teslim işlerini gerçekleştirmek için 31 Ekim 1918'de Mustafa Kemal Paşa Adana'ya gelmiştir. Liman Von Sanders Paşa'nın Yenildik...bizim için her şey bitti sözüne karşılık, yetkiyi teslim alan Mustafa Kemal Paşa Harp müttefikler için bitmiş olabilir fakat bizi ilgilendiren cenk, kendi istiklalimizin savaşı, sadece şimdi başlıyor karşılığını vermiştir. İşte bu sözlerin özetlediği ve vurguladığı savaşım yılları 1922'ye hatta politik anlaşmaların bitimine kadar doğrusu 1923'e kadar sürmüştür.
Toros geçitlerini tutmaya çalışan Bnb.Menil komutasındaki Fransız taburu, ulusal kuvvetler karşısında tutunamayarak kaçmaya çalışmış, sadece Karaboğazı'nda çevrilerek tutsak alınmıştır. İşte Fransız taburunu tutsak alan 40 kişilik Kahraman Milis Müfrezesi Nahiye Köyü'nde görülüyor.
Mustafa Kemal Paşa 31 Ekim 1918'de geldiği Adana'da 11 gün kalmış, etrafın ve halkın durumunu inceleyerek bunu Genel Kurmay Başkanlığı'na bildirmiştir. Bu telgraflarda bir tek mevcut durum değil, ileriye dönük fikir ve ikazlar da yer almıştır.
İskenderun'a asker çıkararak işgal teşebbüsünde bulunurlarsa ingilizlere ateş açılacağını dönemin hükümet ve başbakanına telgrafla bildiren Mustafa Kemal Paşa, bununla beraber kendine bağlı kumandalara da benzer bir komut vermiştir. Verilen emre gore denizden İskenderun'a çıkartma yapmak isteyen İngiliz ve Fransızlar'a ateşle karşı konulacaktır.
Zamanı açıdan bakılacak olursa, Adana'dan verilen bu ilk komut Türk Kurtuluş Savaşı'nın ilk emridir. Nitekim, 15 Mart 1923'te Adana'ya yine gelen Mustafa Kemal Paşa bu durunu şu sözleriyle cemiyet ve tarih önünde kanıtlamıştır: Bende bu vekayiin ilk hiss-i teşebbüsü bu memlekette, bu güzel Adana'da vücut bulmuştur.Adana'dan İstanbul'a gönderilen telgrafların hiçbir pozitif yönde tesiri olmadığı benzer biçimde, kısa bir süre sonrasında Yıldırım Orduları Grubu ve 7. Ordu Karargahı lağvedilmiş ve Mustafa Kemal Paşa İstanbul'a çağrılmıştır.
Adanalılar, İstanbul Hükümetinin 23 Kasım 1918 tarihindeki, Adana ve dolaylarının boşaltılmasını mecburi kılan kararını büyük tepki ile karşılamışlardır. Durumu protesto eden, bu şekilde bir harekatın yaratacağı vahim hadiseleri vurgulayan bir telgraf devrin İçişleri Bakanına yollanmıştır. Kısa bir süre sonrasında işgal kuvvetleri Mersin limanından Çukurova'ya girmiş, tüm kilit noktaları denetim altına almış ve sonrasında Adana'yı işgal etmişlerdir. Bu işgal esnasında Türklere ilişkin tüm sembol, arma, işaret ve levhalar yok edilmiş ve sistemli şekilde Türk halkının soykırımı yoluna gidilmiştir. Fransıs işgal kuvvetleri tarafınca gene çok planlı ve katı bir halde uygulanan öteki bir işlem de Adana, Çukurova ve civarı bölgelere Ermenilerin yerleştirilmesi olmuştur. 1915 yıllarında doğrusu I. Dünya Savaşı esnasında Anadolu'nun Doğu yöresinde isyan eden Türk halkını öldürüp, işkence eden ve Ruslara yardım ederek ülke içinde 5. kol olarak çalışan Ermenilerin 1915 tarihindeki Tehcir Kanunu ile Suriye'ye mecburi göçleri sağlanmıştır. 1918'de Adana ve Çukurova'yı işgal eden Fransızlar kendi birlikleri içinde bilhassa Ermeni askerleri getirdikleri benzer biçimde, Suriye'den 70 bin Ermeniyi Adana'ya, 12 binini Dörtyol'a, 8 binini Saimbeyli'ye yerleştirmişlerdir. Hatta Antep ve Maraş çevresine de 50 binden fazla Ermeni getirilmiştir. Tüm bu gayretler adeta I.Haçlı Seferi esnasında olduğu benzer biçimde gene Avrupa devletlerine bu bölgede ileri karokol görevini görecek bir Ermeni Krallığının tekrardan oluşturulması içindi. 1918-1919 yıllarında Adana'da tam bir terör ve katliam periyodu yaşanmıştır.
Bunlar içinde Abdiağa çiftliği vakaları, kent içi cinayetleri, Taşköprü'de Türklerin çarmıha gerilişi ve kırbaçlanarak öldürülüşü benzer biçimde vakalar cemiyet şuurundan ve hatırasından çıkmayacak vakalar haline gelmiştir. Bunca terör ve baskı içinde Adana ve yöredeki Türkler, örgütlenerek Kilikya Ulusal Kuvvetler Teşkilatını oluşturmuşlardır. Çukurova, bölgelere ayrılarak, her bölgeye milis kuvvetleri ve komutanı atanmış ve bölge bölge tüm yöre bu ulusal direnme ve savaşım teşkilatının denetimine girmiştir. Şubat 1920'den itibaren ulusal kuvvetler düşmana karşı zaferler kazanmaya başlamış ve her zafer daha iyi bir örgütlenme ve daha yüksek bir moral kuvveti elde etmiştir.1920'de Toroslar'dan Fransızlara hücum başlatılmıştır. Sonuçta 27 Mayıs 1920'de Fransız orduları komutanı Menil, ulusal kuvvetler tarafınca tutsak alınmıştır. Kar Boğazı Vakası olarak malum vaka, Kuvayi Milliyenin ilk siyasal zaferidir. Bunu takiben 28 Mayıs 1920'de Fransızlar Mersin-Adana hattına çekilmişler ve şimal Çukurova (Kozan ve öteki dağlık bölgeler) tamamen kurtarılmıştır. Düzlük, ovalık yörelerde Ermeniler zulüm ve sertliği artırmışlar ve sayısıs cinayetler işlemişlerdir.10 Temmuz 1920'de Ermeniler tarafınca Türklere karşı büyük bir sertlik ve soykırım harekatına girişilmiş ve bu harekat sonucu onbinlerce Türk Toroslara doğru firar etmiştir. Dörtgün devam eden bu hareket tarihte Kaç Kaç vakası olarak isimlendirilmiştir. 5 Ağustos 1920'de Mustafa Kemal Paşa, Fevzi Bey (Çakmak) ve milletvekilleri Pozantıya gelmiş ve orayı il haline getirerek Pozantı Kongresini yapmışlardır.
Daha büyük direnişe geçen Türkler çok büyük kayıplar vermişlerdir. Buna karşın Kasım 1920 sonlarında Fransızları ağır yenilgiye uğratmayı başarmışlardır. Netice olarak Fransa, T.B.M.M. hükümetini resmen tanıyarak sulh yoluna gitmiştir. Türk-Fransız sulh anlaşması, 20 Ekim 1921'de Ankara'da yapılmıştır. Bu antak kalma gereğince 5 Ocak 1922'de Fransızlar Çukurova'dan tamamen (getirdikleri Ermenileri de bununla beraber götürerek) çekilmişlerdir. Fransızlarla gidemeyen ya da yerli olan Ermeniler de bölgeden kaçmışlardır. Bunlardan 120 bini yine Suriye'ye, 30 bini Kıbrıs ya da İstanbul'a gitmişlerdir. 5 Ocak 1922 kurtuluşunu kutlama amacı ile Büyük Saat ile Yüce Camii arasına çok büyük bir bayrak çekilmiş ve ondan sonra bu bayrak çekilmesi vakası il'in kurtuluş günlerinde tekrarlanmıştır. Bayrak Adana'nın simgesi haline gelmiştir. Adana ve Çukurova halkı ulusal kuvvetlere katılarak yurdun öteki cephelerinde de çarpışmış ve anavatanı düşmandan kurtarma mücadelesinde sonuna kadar yer almışlardır.
Mustafa Kemal Atatürk'ün Adana Seyahatleri Mustafa Kemal Atatürk Cumhuriyetin kuruluşundan ilkin üç kere, Cumhuriyet'in ilanından sonrasında altı kere olmak suretiyle Adana'ya dokuz kere gelmiştir. Geliş tarihleri sırasıyla şöyledir.
Cumhuriyetten ilkin
31 Ekim 1918, 05 Ağustos 1921, 15 Mart 1923.
Cumhuriyetten sonrasında
13 Ocak 1925, 16 Mayıs 1926,
17 Şubat 1931, 28 Ocak 1933,
YORUMLAR