TUTİ a. (fars. tutı). Esk. 1. Papağan, dudu kuşu. 2. Tuti-yi gûya, konuşan papağan. || Tuti-yi mucizegû, mucize söyleyen papağan. j...
TUTİ a. (fars. tutı). Esk.
1. Papağan, dudu kuşu.
2. Tuti-yi gûya, konuşan papağan. || Tuti-yi mucizegû, mucize söyleyen papağan. j| Tuti-yi şekerha, şeker çiğneyen papağan, güzel konuşan sevgili.
*Ed. Divan şiirinde yaygın benzetme öğelerinden biri. (Bk. ansikl. böl.)
*ANSİKL Ed. Tutinin insan gibi konuşabilmesinden esinlenilerek birçok benzetme yapılmıştır. Tutiye konuşma öğretmek için karşısına ayna konulduğundan dolayı sevgilinin yanağı aynaya, onu görünce güzel sözlerle öven âşık tutiye benzetilir: "Tut-i mucize güyem ne desem laf değil / Çerh He söyleşemem âyinesi saf değil'' (Mucizeli sözler söyleyen tutiyim, söylediklerim boş sözler değildir. Ancak, felekle anlaşamıyorum, çükü onun aynası temiz değildir [Nef'i]). Tutiye şeker yedirildiği için sevgilinin ağzı, dudakları tutidir. Gerçeği yansıtan, insana doğruyu söyleten şarap da futiye benzetilir.
1. Papağan, dudu kuşu.
2. Tuti-yi gûya, konuşan papağan. || Tuti-yi mucizegû, mucize söyleyen papağan. j| Tuti-yi şekerha, şeker çiğneyen papağan, güzel konuşan sevgili.
*Ed. Divan şiirinde yaygın benzetme öğelerinden biri. (Bk. ansikl. böl.)
*ANSİKL Ed. Tutinin insan gibi konuşabilmesinden esinlenilerek birçok benzetme yapılmıştır. Tutiye konuşma öğretmek için karşısına ayna konulduğundan dolayı sevgilinin yanağı aynaya, onu görünce güzel sözlerle öven âşık tutiye benzetilir: "Tut-i mucize güyem ne desem laf değil / Çerh He söyleşemem âyinesi saf değil'' (Mucizeli sözler söyleyen tutiyim, söylediklerim boş sözler değildir. Ancak, felekle anlaşamıyorum, çükü onun aynası temiz değildir [Nef'i]). Tutiye şeker yedirildiği için sevgilinin ağzı, dudakları tutidir. Gerçeği yansıtan, insana doğruyu söyleten şarap da futiye benzetilir.
Kaynak: Büyük Larousse
YORUMLAR