1961 Anayasası: 27 Mayıs 1960 devriminden sonrasında toplanan Kurucu Meclis’te seçilen bir komisyon, bir süre önce meydana getirilen hazırl...
1961 Anayasası: 27 Mayıs 1960 devriminden sonrasında toplanan Kurucu Meclis’te seçilen bir komisyon, bir süre önce meydana getirilen hazırlıklardan ve yabancı devletlerin anayasalarından yararlanarak çalışmalarını tamamladı. Kurucu Meclis tarafınca bir takım değişimlerle kabul edilen metin, 9 temmuz 1961’de halkoyuna sunuldu (referandum). Çoğunluğun “evet” demesiyle yürürlüğe girdi.
Genel esaslarda devletin ana kuruluşu belirtilir. Türkiye devleti bir cumhuriyettir. Bu yargı değiştirilemez ve değiştirilmesi teklif dahi edilemez. Türkiye Cumhuriyeti, insan haklarına ve ilk başlarda belirtilen temel ilkelere dayanan ulusal, demokratik, laik ve toplumsal bir hukuk devletidir. Egemenlik kayıtsız, şartsız Türk milletinindir. Millet egemenliğini, Anayasanın koyduğu esaslara nazaran, yetkili organlar eliyle kullanır. Böylelikle temsilî bir demokrasi şekli kabul edilmiş anlamına gelir.
Yasama yetkisi, Türkiye Büyük Millet Meclisindedir. Bu yetki devredilemez. Türkiye Büyük Millet Meclisi, Millet Meclisi ile Cumhuriyet Senatosundan kurulur. Her iki meclisin üyeleri genel oyla seçilir.Cumhuriyet Senatosunda doğal üyeler de vardır. Yürütme görevi, Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kurulu tarafınca yerine getirilir.
Yürütme yetkisi, eskiden olduğu benzer biçimde Meclisin değildir. Yürütme organı, bu yetkiyi Anayasadan alır. Yasamanın yürütmeyi düşürebilme yetkisi vardır. Yürütme de Millet Meclisinin yenilenmesine karar verebilir. Yargı yetkisi, Türk milleti adına bağımsız mahkemelerce kullanılır. Hâkimlerin bağımsızlığı güvence altına alınmıştır. Bu Anayasa ile ilk kez bir Anayasa Mahkemesi kurulmuştur. Bu mahkeme, kanunların ve Türkiye Büyük Millet Meclisi iç tüzüklerinin Anayasaya uygunluğunu denetler. Kanunlar, Ana.yasaya aykırı olması imkansız. 1961 Anayasasında haklara ve ödevlere geniş yer verilir. Toplumsal haklar ve siyasî haklar etraflıca açıklanır.
YORUMLAR