Adezyon, kohezyon, yüzey gerilimi ve kılcallık nedir? Adezyon Nedir? Farklı iki madde arasında var olan ve bu iki maddenin birbi...
Adezyon, kohezyon, yüzey gerilimi ve kılcallık nedir?
Adezyon Nedir?
Farklı iki madde arasında var olan ve bu iki maddenin birbirine yapışmasını sağlayan çekim kuvvetine Adezyon (Yapışma) denir. Adezyon, moleküller arasındaki çekim kuvvetinden meydana gelir
Adezyon Örnekleri
1- Bir sıvının molekülleri ile içinde bulunduğu kabın yüzeyi arasındaki kuvvetler,
2- yağmur damlalarının cama yapışması,
3- Durgun bir su üzerinde hareket eden yaprağın suyu sürüklemesi,
4- Denizden çıkan bir insanın vücudunun ıslak kalması,
5- Yapıştırıcı maddeler bu kuvvetlerin işleyişi prensibine dayanılarak üretilir.
Adhezyon Aşınması Nedir?
Adhezyon aşınması veya adhezif aşınma, yapışma, ovalanma ve kavrama olarak da bilinen, birbirine temas eden cisimlerin temas yüzeylerinin, bir normal kuvvet etkisi altında izafi hareket yapmaları sırasında görülebilen bir aşınma türüdür.
*****
Kohezyon Nedir?
Latince "cohaerere", "Bir arada bulunma" kelimesinden gelen Kohezyon, aynı cins moleküller arasındaki çekim kuvvetidir. Molekül çekim kuvveti demektir
Kohezyon sıvı ve katı (gazlarda ihmal edilebilecek kadar küçüktür) maddelerde görülür. Bu maddelerin moleküllerindeki pozitif ve negatif yükler arasında oluşur. Bağların ömrü saniyenin trilyonda biri kadardır; ancak komşu moleküller arasında sürekli yeni bağ kurulur ve bu da bileşiği bir arada tutar.
Bitkilere etkileri nelerdir?
Su bitkinin dalının ucunda kohezyon sonucu birarada durur. Hidrojen bağlarının sonucunda gerçekleşen kohezyon, bitkilerde suyun zıt yönde taşınmasını mümkün kılar. Su bitkilerdeki odun borularından yukarı çıkarılırken kohezyon ve adhezyon sonucu oluşan hidrojen bağları rol oynar.
*****
Yüzey Gerilimi Nedir?
Sıvıların yüzeylerinin gerilmiş bir zar gibi davranması özelliği. Su damlacığının küresel biçimde olması yüzey gerilimi etkisindendir. Bir sıvının içindeki moleküller çevrelerindeki moleküllerce bütün yönlerde eşit kuvvetle çekilir. Halbuki sıvı yüzeyindeki moleküller sıvının içerisine doğru çekilirken dışarıya doğru çekim kuvveti olmaz. Böylece sıvı yüzeyindeki moleküller sıvının içerisine doğru çekilmiş olurlar. Bunun sonucunda da sıvı yüzeyi gerilmiş esnek bir zar gibi davranır. Bir sıvının birim yüzeyindeki molekülleri uzaklaştırmak için gerekli enerji, yüzey geriliminin birimini verir. Mesela suyun yüzey gerilimi 0,07275 joule/m2dir. Alkol ve benzen gibi organik maddelerin yüzey gerilimi suyunkinden düşüktür. Cıvanınki ise daha büyüktür
Yüzey gerilimi sıcaklıkla azalır. Ayrıca yüzey aktif maddeler olarak tanımlanan bazı maddeler de yüzey gerilimini düşürürler. Mesela sabun ve deterjanlar yüzey aktif maddeler olup suyun yüzey gerilimini düşürerek köpük denilen gaz-sıvı karışımı meydana getirirler.
*****
Kılcallık
Kılcallık ya da Kapiler Olay bir maddenin başka bir maddeyi kendine çekmesi olayıdır. Bir bitkinin iletim sisteminde veya pürüzlü kâğıtla kolayca gözlenebilir. Bir sıvı ile başka bir maddenin moleküler seviyedeki çekiminin, sıvının kendi molekülleri arasındaki çekim kuvvetinden daha kuvvetli olması sonucunda meydana gelir. Bu etki sıvının dik bir yüzeye dokunduğu kısımda sıvı yüzeyinin menisküs denilen içbükey bir hal almasına sebep olur. Aynı etki sünger gibi maddelerin suyu emmesinde de görülür.
Kılcallığı gözlemlemek için en çok kullanılan deney düzeneği kılcal borulardır. Cam bir borunun, dikey vaziyette, su gibi bir sıvının içine batırılması sonucunda konkav bir menisküs oluşur. Yüzey gerilimi, sıvı kolununu, yer çekimi ile moleküller arası kuvvetler dengeye gelene kadar yukarı çeker. Sıvı kolonunun ağırlığı borunun yarıçapının karesiyle, sıvı ve boru arasındaki temas uzaklığı borunun yarıçapıyla orantılı olduğundan dar bir boru sıvıyı geniş bir borudan daha yukarı taşır. Örnek olarak, 0.5 mm yarıçaplı cam bir boru suyu ortalama 2.8 mm yüksekliğe ulaştırır.
Bazı madde çiftlerinde, mesela cam ve cıva ikilisinde, atomlar arasındaki kuvvetler, sıvı ile katı arasındaki çekim kuvvetinden güçlüdür. Bu yüzden konveks bir menisküs oluşur ve kılcallık tersine işler.
Sebep: İç başlık
Yüzey gerilimi nedir?
Kohezyon, adezyon, kılcallık ve yüzey geriliminin günlük hayattaki etkileri nedir?
Sıvıların yüzey gerilimi deneylerinde, su kullanılmasının nedeni nedir?
Bu mesaj 'en iyi cevap' seçilmiştir.
Farklı iki madde arasında var olan ve bu iki maddenin birbirine yapışmasını sağlayan çekim kuvvetine Adezyon (Yapışma) denir. Adezyon, moleküller arasındaki çekim kuvvetinden meydana gelir
Adezyon Örnekleri
1- Bir sıvının molekülleri ile içinde bulunduğu kabın yüzeyi arasındaki kuvvetler,
2- yağmur damlalarının cama yapışması,
3- Durgun bir su üzerinde hareket eden yaprağın suyu sürüklemesi,
4- Denizden çıkan bir insanın vücudunun ıslak kalması,
5- Yapıştırıcı maddeler bu kuvvetlerin işleyişi prensibine dayanılarak üretilir.
Adhezyon Aşınması Nedir?
Adhezyon aşınması veya adhezif aşınma, yapışma, ovalanma ve kavrama olarak da bilinen, birbirine temas eden cisimlerin temas yüzeylerinin, bir normal kuvvet etkisi altında izafi hareket yapmaları sırasında görülebilen bir aşınma türüdür.
*****
Kohezyon Nedir?
Latince "cohaerere", "Bir arada bulunma" kelimesinden gelen Kohezyon, aynı cins moleküller arasındaki çekim kuvvetidir. Molekül çekim kuvveti demektir
Kohezyon sıvı ve katı (gazlarda ihmal edilebilecek kadar küçüktür) maddelerde görülür. Bu maddelerin moleküllerindeki pozitif ve negatif yükler arasında oluşur. Bağların ömrü saniyenin trilyonda biri kadardır; ancak komşu moleküller arasında sürekli yeni bağ kurulur ve bu da bileşiği bir arada tutar.
Bitkilere etkileri nelerdir?
Su bitkinin dalının ucunda kohezyon sonucu birarada durur. Hidrojen bağlarının sonucunda gerçekleşen kohezyon, bitkilerde suyun zıt yönde taşınmasını mümkün kılar. Su bitkilerdeki odun borularından yukarı çıkarılırken kohezyon ve adhezyon sonucu oluşan hidrojen bağları rol oynar.
*****
Yüzey Gerilimi Nedir?
Sıvıların yüzeylerinin gerilmiş bir zar gibi davranması özelliği. Su damlacığının küresel biçimde olması yüzey gerilimi etkisindendir. Bir sıvının içindeki moleküller çevrelerindeki moleküllerce bütün yönlerde eşit kuvvetle çekilir. Halbuki sıvı yüzeyindeki moleküller sıvının içerisine doğru çekilirken dışarıya doğru çekim kuvveti olmaz. Böylece sıvı yüzeyindeki moleküller sıvının içerisine doğru çekilmiş olurlar. Bunun sonucunda da sıvı yüzeyi gerilmiş esnek bir zar gibi davranır. Bir sıvının birim yüzeyindeki molekülleri uzaklaştırmak için gerekli enerji, yüzey geriliminin birimini verir. Mesela suyun yüzey gerilimi 0,07275 joule/m2dir. Alkol ve benzen gibi organik maddelerin yüzey gerilimi suyunkinden düşüktür. Cıvanınki ise daha büyüktür
Yüzey gerilimi sıcaklıkla azalır. Ayrıca yüzey aktif maddeler olarak tanımlanan bazı maddeler de yüzey gerilimini düşürürler. Mesela sabun ve deterjanlar yüzey aktif maddeler olup suyun yüzey gerilimini düşürerek köpük denilen gaz-sıvı karışımı meydana getirirler.
*****
Kılcallık
Kılcallık ya da Kapiler Olay bir maddenin başka bir maddeyi kendine çekmesi olayıdır. Bir bitkinin iletim sisteminde veya pürüzlü kâğıtla kolayca gözlenebilir. Bir sıvı ile başka bir maddenin moleküler seviyedeki çekiminin, sıvının kendi molekülleri arasındaki çekim kuvvetinden daha kuvvetli olması sonucunda meydana gelir. Bu etki sıvının dik bir yüzeye dokunduğu kısımda sıvı yüzeyinin menisküs denilen içbükey bir hal almasına sebep olur. Aynı etki sünger gibi maddelerin suyu emmesinde de görülür.
Kılcallığı gözlemlemek için en çok kullanılan deney düzeneği kılcal borulardır. Cam bir borunun, dikey vaziyette, su gibi bir sıvının içine batırılması sonucunda konkav bir menisküs oluşur. Yüzey gerilimi, sıvı kolununu, yer çekimi ile moleküller arası kuvvetler dengeye gelene kadar yukarı çeker. Sıvı kolonunun ağırlığı borunun yarıçapının karesiyle, sıvı ve boru arasındaki temas uzaklığı borunun yarıçapıyla orantılı olduğundan dar bir boru sıvıyı geniş bir borudan daha yukarı taşır. Örnek olarak, 0.5 mm yarıçaplı cam bir boru suyu ortalama 2.8 mm yüksekliğe ulaştırır.
Bazı madde çiftlerinde, mesela cam ve cıva ikilisinde, atomlar arasındaki kuvvetler, sıvı ile katı arasındaki çekim kuvvetinden güçlüdür. Bu yüzden konveks bir menisküs oluşur ve kılcallık tersine işler.
Örnekleri fazlalaştırabilirsiniz
Yüzey gerilimi nedir?
Kohezyon, adezyon, kılcallık ve yüzey geriliminin günlük hayattaki etkileri nedir?
Sıvıların yüzey gerilimi deneylerinde, su kullanılmasının nedeni nedir?
YORUMLAR