Adli Tıp nedir? Adli soruşturma ve yargı sürecinde bir olayın aydınlatılması, mahkemelerin teknik konularda bilgi edinerek olayı çöz...
Adli Tıp nedir?
Adli soruşturma ve yargı sürecinde bir olayın aydınlatılması, mahkemelerin teknik konularda bilgi edinerek olayı çözebilmesi için bilirkişilik hizmetine gereksinim olabilmektedir.
Bilirkişilik çok değişik alanlarda olabilir. Adli tıp bu bilirkişilik hizmetlerinin içinde en yaygın olarak bilinen çalışma alanlarından birisidir ve hukuk ile tıp uygulamalarının kesiştiği bir alandır.
Adli tıp dendiğinde ilk akla gelen otopsi olmakla birlikte, otopsi adli tıbbın uygulama alanlarının yalnızca bir bölümünü oluşturmaktadır. Bununla birlikte tüm bilirkişilik hizmetleri geniş bir şemsiye altında toplanacak olursa, bu şemsiyenin adını “adli bilimler†koyabiliriz. Adli bilimler şemsiyesinin çalışma mekanizmasında adli tıbbın önemli bir yeri ve işlevi bulunmaktadır. Parçaları biraraya getirerek, uyum içinde çalışmayı sağlayan bir düzenek gibi tanımlanabilir. Türkiye'de ise değişik disiplinler arasındaki ayırımlar ve bir ekip çalışmasının koşulları çok belirginleşmemiştir.
Adli tıp uzmanı veya adli tabip kimdir?
Adli tıp; iç hastalıkları, genel cerrahi, cildiye gibi bir tıpta uzmanlık alanıdır. Tıp fakültesinden mezun olduktan sonra hekimlerin adli tıp uzmanlık eğitimi almaları gerekmektedir. Bir ölüm veya yaralanmada, kişilerin görmüş olabileceği zararın saptanması ve ölçülmesi amacıyla yapılan otopsi ya da canlı muayeneleri, kimliklendirme amaçlı değişik incelemeler, ilaç ve madde kullanımlarının aydınlatılması, yazılı belge incelemeleri, silah tür ve kullanım alanları, ceza sorumluluğu ve hukuki sorumluluk, hukuki yaklaşımlar uzmanlık eğitimi içinde çalışılan alanlardan bazılarıdır. Bu eğitimi tamamlayan hekimler, adli tıp uzmanı veya adli tabip olarak anılmaktadır
Adli tıp içinde ve eğitiminde çok değişik çalışma alanlarının yer alması ve büyük şemsiyenin altında yer alıp da adli tıp ile birlikte çalışan, ama ayrı bir disiplin olan alanların da genellikle bu isimle anılması, Türkiye'de resmi bilirkişilik yapılanması olarak hizmet sunan Adli Tıp Kurumu'nun kuruluş ve işleyişinden lanmaktadır.
Adli Tıp Kurumu nedir?
Adli Tıp Kurumu mahkemelerin resmi bilirkişilik kurumu olarak yasa ile kurulmuştur. Adalet Bakanlığına bağlı bir kuruluş olarak hizmet vermektedir. Merkezi İstanbul'dadır. Adli Tıp Kurumu Başkanı'nın adli tıp uzmanı olması gerekmektedir ve adli tıp uzmanları arasından, Adalet Bakanı tarafından yapılan teklifle Adalet Bakanı, Başbakan Yardımcısı, Başbakan ve Cumhurbaşkanının imzaladığı dörtlü bir kararname ile atanmaktadır.
Merkeze bağlı olarak çalışan Grup Başkanlıkları ile Şube Müdürlükleri de değişik illerde hizmeti yürütmektedir.
Merkezde hizmet İhtisas Daireleri ve İhtisas Kurullarının çalışmaları ile yürütülmektedir.
İhtisas Daireleri
Morg İhtisas Dairesi - otopsi, kemik ve organ incelemeleri
Fizik İncelemeler İhtisas Dairesi - yazılı belge, silah vb incelemeler
Kimyasal Tahliller İhtisas Dairesi - ilaç, zehir, madde incelemeleri
Biyoloji İhtisas Dairesi - doku, leke vb incelemeler, kimliklendirme, babalık araştırmaları
Gözlem İhtisas Dairesi - hukuki sorumluluk, ceza sorumluluğu gibi adli psikiyatrik muayeneler
Trafik İhtisas Dairesi - trafik kazalarında kusur vb incelemeler
İhtisas Kurulları
1. İhtisas Kurulu - ölümlü olaylar
2. İhtisas Kurulu - yaralanmalar, ırza geçmeler...
3. İhtisas Kurulu - kaza yaralanmaları, maluliyet
4. İhtisas Kurulu - ceza sorumluluğu, hukuki sorumluluk vb
5. İhtisas Kurulu - Zehirlenmeler, babalık değerlendirmeleri vb
görevleri üstlenmektedir.
Adli soruşturma ve yargı sürecinde bir olayın aydınlatılması, mahkemelerin teknik konularda bilgi edinerek olayı çözebilmesi için bilirkişilik hizmetine gereksinim olabilmektedir.
Adli tıp dendiğinde ilk akla gelen otopsi olmakla birlikte, otopsi adli tıbbın uygulama alanlarının yalnızca bir bölümünü oluşturmaktadır. Bununla birlikte tüm bilirkişilik hizmetleri geniş bir şemsiye altında toplanacak olursa, bu şemsiyenin adını “adli bilimler†koyabiliriz. Adli bilimler şemsiyesinin çalışma mekanizmasında adli tıbbın önemli bir yeri ve işlevi bulunmaktadır. Parçaları biraraya getirerek, uyum içinde çalışmayı sağlayan bir düzenek gibi tanımlanabilir. Türkiye'de ise değişik disiplinler arasındaki ayırımlar ve bir ekip çalışmasının koşulları çok belirginleşmemiştir.
Adli tıp uzmanı veya adli tabip kimdir?
Adli tıp; iç hastalıkları, genel cerrahi, cildiye gibi bir tıpta uzmanlık alanıdır. Tıp fakültesinden mezun olduktan sonra hekimlerin adli tıp uzmanlık eğitimi almaları gerekmektedir. Bir ölüm veya yaralanmada, kişilerin görmüş olabileceği zararın saptanması ve ölçülmesi amacıyla yapılan otopsi ya da canlı muayeneleri, kimliklendirme amaçlı değişik incelemeler, ilaç ve madde kullanımlarının aydınlatılması, yazılı belge incelemeleri, silah tür ve kullanım alanları, ceza sorumluluğu ve hukuki sorumluluk, hukuki yaklaşımlar uzmanlık eğitimi içinde çalışılan alanlardan bazılarıdır. Bu eğitimi tamamlayan hekimler, adli tıp uzmanı veya adli tabip olarak anılmaktadır
Adli tıp içinde ve eğitiminde çok değişik çalışma alanlarının yer alması ve büyük şemsiyenin altında yer alıp da adli tıp ile birlikte çalışan, ama ayrı bir disiplin olan alanların da genellikle bu isimle anılması, Türkiye'de resmi bilirkişilik yapılanması olarak hizmet sunan Adli Tıp Kurumu'nun kuruluş ve işleyişinden lanmaktadır.
Adli Tıp Kurumu nedir?
Adli Tıp Kurumu mahkemelerin resmi bilirkişilik kurumu olarak yasa ile kurulmuştur. Adalet Bakanlığına bağlı bir kuruluş olarak hizmet vermektedir. Merkezi İstanbul'dadır. Adli Tıp Kurumu Başkanı'nın adli tıp uzmanı olması gerekmektedir ve adli tıp uzmanları arasından, Adalet Bakanı tarafından yapılan teklifle Adalet Bakanı, Başbakan Yardımcısı, Başbakan ve Cumhurbaşkanının imzaladığı dörtlü bir kararname ile atanmaktadır.
Merkeze bağlı olarak çalışan Grup Başkanlıkları ile Şube Müdürlükleri de değişik illerde hizmeti yürütmektedir.
Merkezde hizmet İhtisas Daireleri ve İhtisas Kurullarının çalışmaları ile yürütülmektedir.
İhtisas Daireleri
Morg İhtisas Dairesi - otopsi, kemik ve organ incelemeleri
Fizik İncelemeler İhtisas Dairesi - yazılı belge, silah vb incelemeler
Kimyasal Tahliller İhtisas Dairesi - ilaç, zehir, madde incelemeleri
Biyoloji İhtisas Dairesi - doku, leke vb incelemeler, kimliklendirme, babalık araştırmaları
Gözlem İhtisas Dairesi - hukuki sorumluluk, ceza sorumluluğu gibi adli psikiyatrik muayeneler
Trafik İhtisas Dairesi - trafik kazalarında kusur vb incelemeler
İhtisas Kurulları
1. İhtisas Kurulu - ölümlü olaylar
2. İhtisas Kurulu - yaralanmalar, ırza geçmeler...
3. İhtisas Kurulu - kaza yaralanmaları, maluliyet
4. İhtisas Kurulu - ceza sorumluluğu, hukuki sorumluluk vb
5. İhtisas Kurulu - Zehirlenmeler, babalık değerlendirmeleri vb
görevleri üstlenmektedir.
Adli Tıp Uzmanı (Adli Tabip)
Adli Tıp Teknikeri
Adli tıp kurumuna gönderilen vakalar ne zaman sonuçlanır?
Adli Tıp, Mahkemelerdeki soruşturmalar sırasında kimi zaman doktorlara da görev düşer. Örneğin bir ölümün doğal olmayan nedenlerden landığından kuşkulanılıyorsa, uzman doktorlara başvurulur. Bu ölüm şiddet kullanarak, kaza sırasında, ameliÂyatta ya da zehirlenerek gerçekleşmiş olabilir. Böyle durumlarda olayı inceleyen savcı ya da mahkeme, ölümün nasıl gerçekleştiğini, yaraÂnın hangi silahla yapıldığını, eğer bir cinayet söz konusuysa olay sırasında katilin akıl dengesinin yerinde olup olmadığını öğrenmek isteyebilir. Bütün bu soruların yanıtlarını adli tıp uzmanı doktorlar verir.
Adli tıbbın geçmişi çok eskidir. Örneğin Eski Mısırlılar'ın günümüzden 5.000 yıl önce cinayet ve benzeri olaylarda doktorlara danışÂtıkları bilinmektedir. Hammürabi Yasaları ile Tevrat'ta da adli tıp konularına değinilmiştir. İÖ 40'ta öldürülen Jül Sezar'ın vücudundaki 23 yaranın yerini ve etkilerini gösteren rapor ilk adli tıp raporu sayılır. Gerçek ölüm nedeninin anlaşılabilmesi için cesedin açılarak incelenmesi demek olan otopsi ise ilk kez 1374'te Fransa'da uygulanmıştır. Günümüzde hukuk ve tıp fakültelerinde bir ders olarak okutulan adli tıp, ilk kez 1650'de Leipzig üniversitesi'nin ders programında yer aldı. Türkiye'de ise ilk adli tıp dersi 1849'da, II. Mahmud döneminde verildi.
Bugün adli tıp konularında mahkemelere ve savcılara rapor hazırlamak Adli Tıp Kurumu'nun görevidir. Bu kuruma bağlı uzman doktorlar, otopsi ve incelemelerini gerekli görülürse olay yerinde yapmak zorundadırlar.
Adli tıbbın geçmişi çok eskidir. Örneğin Eski Mısırlılar'ın günümüzden 5.000 yıl önce cinayet ve benzeri olaylarda doktorlara danışÂtıkları bilinmektedir. Hammürabi Yasaları ile Tevrat'ta da adli tıp konularına değinilmiştir. İÖ 40'ta öldürülen Jül Sezar'ın vücudundaki 23 yaranın yerini ve etkilerini gösteren rapor ilk adli tıp raporu sayılır. Gerçek ölüm nedeninin anlaşılabilmesi için cesedin açılarak incelenmesi demek olan otopsi ise ilk kez 1374'te Fransa'da uygulanmıştır. Günümüzde hukuk ve tıp fakültelerinde bir ders olarak okutulan adli tıp, ilk kez 1650'de Leipzig üniversitesi'nin ders programında yer aldı. Türkiye'de ise ilk adli tıp dersi 1849'da, II. Mahmud döneminde verildi.
Bugün adli tıp konularında mahkemelere ve savcılara rapor hazırlamak Adli Tıp Kurumu'nun görevidir. Bu kuruma bağlı uzman doktorlar, otopsi ve incelemelerini gerekli görülürse olay yerinde yapmak zorundadırlar.
Kaynak: Temel Britannica
Adli Tıp
Hukuk ve ceza mahkemelerinde görülen davalarda tıpla ilgili gerçekleri aydınlatan tıp dalı.
Hukuk davalarında iyiyi kötüyü ayırma ya da malını ve hakkını kullanma gücünün takdiri, kısıt altına alınma ya da kısıttan kurtulmanın saptanması, evliliğin geçersizliği ya da boşanma nedenlerinin araştırılması, soy davalarında ileri sürülen babalık iddiasının araştırılması, ölüm biçimi ve ânının saptanması gibi sorunlarla uğraşır. Ceza davalarındaysa ırza geçme, kızlık bozma, çocuk düşürme, yaralama ya da öldürme eylemlerinde adlî tıbbın el koyması istenir. Öldürülenin muayenesi ve otopsisi de adlî tıbbın görevleri arasındadır.
Adli tıp, Avrupa'da 17. yüzyılda bir bilim dalı olarak kabul edildi. Türkiye'de ilk adlî tıp müessesesi 1917 yılında İstanbul'da kuruldu. Tıp ve hukuk fakültelerinde adlî tıp, ders olarak okutulmaktadır.
Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi
Adli Tıp Kurumu
Büyük L.
Adli tıp kurumu, adalet işlerinde bilirkişilik görevi yapmak üzere kurulmuş, Adalet bakanlığına bağlı kurum. Adli tıp kurumu mahkemeler ve savcılıklar tarafından gönderilen Adli tıpla ilgili konularda bilimsel ve teknik görüşlerini bildirmekle yükümlüdür (Adli tıp kurumu k.md.2).
Büyük L.
Adli tıp kurumu, adalet işlerinde bilirkişilik görevi yapmak üzere kurulmuş, Adalet bakanlığına bağlı kurum. Adli tıp kurumu mahkemeler ve savcılıklar tarafından gönderilen Adli tıpla ilgili konularda bilimsel ve teknik görüşlerini bildirmekle yükümlüdür (Adli tıp kurumu k.md.2).
Adli Tıp Uzmanı (Adli Tabip)
Adli Tıp Teknikeri
Adli tıp kurumuna gönderilen vakalar ne zaman sonuçlanır?
Kaynak:msxlabs.org
YORUMLAR