Altyapı ve üstyapı Nedir? Altyapı ve üsl yapı terimlerinin her İkİsİ de ekonomi (altyapı) ile diğer toplumsal formlar (üstyapı) aras...
Altyapı ve üstyapı Nedir?
Altyapı ve üsl yapı terimlerinin her İkİsİ de ekonomi (altyapı) ile diğer toplumsal formlar (üstyapı) arasındaki ilişkileri analiz ederken Marksist sosyologlar tarafından kullanılmışÂtır. üst yapı genellikle devlet, aile yapısı ya da toplumda var olan ideoloji türleri gibi kurumÂlan içine alan bir tortu kategoridir. Alt yapı ise ekonomidir.
İktisat üç öğeye dayanarak tanımlanmıştır: Emek, üretim araçları (ki hem üzerinde çalışıÂlan malzemeyi hem de bu işin aracılığıyla yaÂpıldığı araçları içine alır) ve üretimi kendine mal eden İşçi olmayanlar (patronlar). Tüm ekonomiler bu üç öğeyle nitelenmiştir. Fakat bir ekonomiyi bir başkasından farklı kılan şey, bu öğelerin birleşme tarzıdır. Öğeler arasında olduğu söylenebilecek iki türlü ilişki vardır: saÂhiplik ilişkisi ve mülkiyet ilişkisi. Sahiplik işçi İle üretim araçları arasındaki ilişkilere atıfta bulunur: ya işçi onlara sahiptir, onlan denetleÂyip yönetir ya da değildir. Mülkiyet ilişkisinde İşçi olmayanlar ya üretim araçlarının ya da emeğin veya her ikisinin de sahibidir ve bu neÂdenle ürüne el koyabilirler.
Alt ve üst yapı arasındaki ilişkiye gelince, Manrist tutumun gücü, üst yapının karakteriÂnin altyapının karakteriyle belirlendiğini söyleÂmesinden ileri gelir. Altyapının (temel) niteliÂği değiştikçe, üst yapının da niteliği değişir. Örneğin, feodal bir .siyasal yapının kapitalist bir siyasal yapıdan farklı olması normaldir, çünkü bu iki ekonomi türü açıkça birbirinden farklı temellere oturmaktadır.
Alt ve üstyapı modeli, onsekizinci yüzyıl roÂmanın yorumundan tutun da, çağdaş toplumÂda aile yapısının çözümlenmesine kadar uzaÂnan çeşitli incelemelere ilham kaynağı olmuşÂtur. Bu tür İncelemeler genellikle sınıf kavraÂmını temel alır. Yani, temeldeki (altyapıdaki) üretim ilişkileri, örneğin toplumsal sınıflar arasındaki; işçilerle kapitalistler arasındaki ilişkiler şeklinde ele alınır. Bu da altyapı üstyaÂpıyı belirler anlamına gelir ki, üstyapının kaÂrakteri büyük Ölçüde hakim toplumsal, sınıfın ekonomik çıkarları tarafından belirlenmiştir.
Alt ve üstyapı metaforu verimli bir analitik aygıt olmasına karşın, gerek Marksizmin İçinÂden, gerekse dışından oldukça büyük bir tartışÂmaya neden olmuştur. Asıl önemli olan huÂsus, üretim İlişkilerinin tanımıdır. üretim ilişÂkileri kısmen sahiplik ilişkileridir ve bunlar modeli üstyapısal olarak belirleyen hukuki taÂnımları İçerirler. Bu nedenle alt ve üstyapıyı birbirinden analitik olarak ayırmak oldukça güçtür. Son yıllarda dikkatler, hukuki terimlerÂle tanımlanmayan bir üretim ilişkileri kavramıÂnı formülleştirmek noktasında yoğunlaşmış bulunmaktadır. Bununla birlikte, en çok tartıÂşılan husus, altyapının üstyapıyı belirleyip beÂlirlemediği fikri olmuştur.
Bazı eleştiriciler şunu iddia ederler: bu moÂdel ekonomik bir determinizmi bünyesinde taÂşımaktadır. Gerçekte alt ve üst yapı fikrinin saÂdece birkaç savunucusu böyle bir determinislik perspektifi benimsemiştir. K.Marks ve F.Engels hiç bir zaman bu doktrini bu haliyle savunmadılar. Onlar önce üstyapıyla İlgili unÂsurların nisbeten alt yapıdan özerk olabildiğiÂni, kendi gelişme yasalarına sahip olabildiğini, ikinci olarak da üstyapının, altyapıyı etkilediğiÂni ya da onunla karşılıklı etkileştiğinî Öne sürÂdüler. Daha yeni Marksistler, üstyapıdaki unÂsurların altyapının varoluş şartları olarak anlaÂşılması gerektiğini iddia ederek ekonomik deÂterminizmden daha da uzaklaştılar. Bu ekonoÂmiden herhangi bir önceliği çalacak ve topÂlumdaki tüm kurumlara eşit nedensel etkinlik tanıyacak bir fikir olarak gözükmektedir.
(SBA)
Altyapı ve üsl yapı terimlerinin her İkİsİ de ekonomi (altyapı) ile diğer toplumsal formlar (üstyapı) arasındaki ilişkileri analiz ederken Marksist sosyologlar tarafından kullanılmışÂtır. üst yapı genellikle devlet, aile yapısı ya da toplumda var olan ideoloji türleri gibi kurumÂlan içine alan bir tortu kategoridir. Alt yapı ise ekonomidir.
İktisat üç öğeye dayanarak tanımlanmıştır: Emek, üretim araçları (ki hem üzerinde çalışıÂlan malzemeyi hem de bu işin aracılığıyla yaÂpıldığı araçları içine alır) ve üretimi kendine mal eden İşçi olmayanlar (patronlar). Tüm ekonomiler bu üç öğeyle nitelenmiştir. Fakat bir ekonomiyi bir başkasından farklı kılan şey, bu öğelerin birleşme tarzıdır. Öğeler arasında olduğu söylenebilecek iki türlü ilişki vardır: saÂhiplik ilişkisi ve mülkiyet ilişkisi. Sahiplik işçi İle üretim araçları arasındaki ilişkilere atıfta bulunur: ya işçi onlara sahiptir, onlan denetleÂyip yönetir ya da değildir. Mülkiyet ilişkisinde İşçi olmayanlar ya üretim araçlarının ya da emeğin veya her ikisinin de sahibidir ve bu neÂdenle ürüne el koyabilirler.
Alt ve üst yapı arasındaki ilişkiye gelince, Manrist tutumun gücü, üst yapının karakteriÂnin altyapının karakteriyle belirlendiğini söyleÂmesinden ileri gelir. Altyapının (temel) niteliÂği değiştikçe, üst yapının da niteliği değişir. Örneğin, feodal bir .siyasal yapının kapitalist bir siyasal yapıdan farklı olması normaldir, çünkü bu iki ekonomi türü açıkça birbirinden farklı temellere oturmaktadır.
Alt ve üstyapı modeli, onsekizinci yüzyıl roÂmanın yorumundan tutun da, çağdaş toplumÂda aile yapısının çözümlenmesine kadar uzaÂnan çeşitli incelemelere ilham kaynağı olmuşÂtur. Bu tür İncelemeler genellikle sınıf kavraÂmını temel alır. Yani, temeldeki (altyapıdaki) üretim ilişkileri, örneğin toplumsal sınıflar arasındaki; işçilerle kapitalistler arasındaki ilişkiler şeklinde ele alınır. Bu da altyapı üstyaÂpıyı belirler anlamına gelir ki, üstyapının kaÂrakteri büyük Ölçüde hakim toplumsal, sınıfın ekonomik çıkarları tarafından belirlenmiştir.
Alt ve üstyapı metaforu verimli bir analitik aygıt olmasına karşın, gerek Marksizmin İçinÂden, gerekse dışından oldukça büyük bir tartışÂmaya neden olmuştur. Asıl önemli olan huÂsus, üretim İlişkilerinin tanımıdır. üretim ilişÂkileri kısmen sahiplik ilişkileridir ve bunlar modeli üstyapısal olarak belirleyen hukuki taÂnımları İçerirler. Bu nedenle alt ve üstyapıyı birbirinden analitik olarak ayırmak oldukça güçtür. Son yıllarda dikkatler, hukuki terimlerÂle tanımlanmayan bir üretim ilişkileri kavramıÂnı formülleştirmek noktasında yoğunlaşmış bulunmaktadır. Bununla birlikte, en çok tartıÂşılan husus, altyapının üstyapıyı belirleyip beÂlirlemediği fikri olmuştur.
Bazı eleştiriciler şunu iddia ederler: bu moÂdel ekonomik bir determinizmi bünyesinde taÂşımaktadır. Gerçekte alt ve üst yapı fikrinin saÂdece birkaç savunucusu böyle bir determinislik perspektifi benimsemiştir. K.Marks ve F.Engels hiç bir zaman bu doktrini bu haliyle savunmadılar. Onlar önce üstyapıyla İlgili unÂsurların nisbeten alt yapıdan özerk olabildiğiÂni, kendi gelişme yasalarına sahip olabildiğini, ikinci olarak da üstyapının, altyapıyı etkilediğiÂni ya da onunla karşılıklı etkileştiğinî Öne sürÂdüler. Daha yeni Marksistler, üstyapıdaki unÂsurların altyapının varoluş şartları olarak anlaÂşılması gerektiğini iddia ederek ekonomik deÂterminizmden daha da uzaklaştılar. Bu ekonoÂmiden herhangi bir önceliği çalacak ve topÂlumdaki tüm kurumlara eşit nedensel etkinlik tanıyacak bir fikir olarak gözükmektedir.
(SBA)
Bilgisayar programcılığı bölümü için sayısal altyapı mı sözel altyapı mı gereklidir?
Altyapı müziğim ve ses kaydım var bunları nasıl birleştirebilirim?
Marksist altyapı
Marksist açıdan: marksist toplum kuramında, altyapı, insan öznelliği ve toplumun maddi varlığının birlikteliğinin özgün biçimidir. Biçim bir dereceye kadar nesnel bir dereceye kadar özneldir. Altyapı ve üstyapı arasındaki ilişkinin diyalektik olduğu, "dünyada"ki gerçek varlıklarla arasında bir ayrım olmadığı düşünülmektedir.
Marksist üstyapı
Marksist açıdan: marksist toplum kuramında, üstyapı, insan öznelliği ve toplumun maddi varlığının birlikteliğinin özgün biçimidir. Biçim bir dereceye kadar nesnel bir dereceye kadar özneldir. üstyapı ve altyapı arasındaki ilişkinin diyalektik olduğu, "dünyada"ki gerçek varlıklarla arasında bir ayrım olmadığı düşünülmektedir.
Marksist açıdan: marksist toplum kuramında, altyapı, insan öznelliği ve toplumun maddi varlığının birlikteliğinin özgün biçimidir. Biçim bir dereceye kadar nesnel bir dereceye kadar özneldir. Altyapı ve üstyapı arasındaki ilişkinin diyalektik olduğu, "dünyada"ki gerçek varlıklarla arasında bir ayrım olmadığı düşünülmektedir.
Marksist üstyapı
Marksist açıdan: marksist toplum kuramında, üstyapı, insan öznelliği ve toplumun maddi varlığının birlikteliğinin özgün biçimidir. Biçim bir dereceye kadar nesnel bir dereceye kadar özneldir. üstyapı ve altyapı arasındaki ilişkinin diyalektik olduğu, "dünyada"ki gerçek varlıklarla arasında bir ayrım olmadığı düşünülmektedir.
Alt yapı:
Toplumun ekonomik yapısını belirten genel bir kavramdır.
üretici güçler:
üretimde bulunan her türlü ögeyi kapsar.
En önemli öge insandır.
İnsanlar,emekleri,hizmetleri ve beyinleri ile üretim yaparlar.
Her türlü makine,tüm aletler,diğer araçlar,tarım için kullanılan topraklar,kentlerdeki mal ve hizmet oluşturan her faaliyet birimi üretim güçleri içinde yer alır.
üretim ilişkileri:
üretimde bulunan tüm insanların,bu faaliyet sırasında birbirleri ile olan ilişkilerinin tümüdür.
İşveren-işçi, toprak sahibi-köylü, ve buna benzer insanlar arasındaki üretime yönelik ilişkiler,üretim ilişkisidir.
Bu konuda belirleyici olan nokta,üretimde kullanılan araçların mülkiyetidir.
üretim ilişkileri kavramını duyunca gözümüzün önüne mülkiyetin kime ait olduğu ve bu mülkiyete bağlı olan insan ilişkilerini getirmeliyiz.
üretim tarzı:
üretici güçler ve üretim ilişkilerini bir araya getiren kavramdır.
Örneğin kapitalist üretim tarzı,özel mülkiyete bağlı üretim ilişkileri ile üretici güçlerin faaliyetlerini ifade eder.
üstyapı:
Sosyal bir kavramdır.
Siyaset,hukuk,din,kültür,felsefe ve ideoloji gibi tüm sosyal olgular üst yapının unsurlarıdır.
Toplumların üst yapısını incelerken üretim tarzının etkili olduğunu göz önünde tutmalıyız.
Toplumun ekonomik yapısını belirten genel bir kavramdır.
üretici güçler:
üretimde bulunan her türlü ögeyi kapsar.
En önemli öge insandır.
İnsanlar,emekleri,hizmetleri ve beyinleri ile üretim yaparlar.
Her türlü makine,tüm aletler,diğer araçlar,tarım için kullanılan topraklar,kentlerdeki mal ve hizmet oluşturan her faaliyet birimi üretim güçleri içinde yer alır.
üretim ilişkileri:
üretimde bulunan tüm insanların,bu faaliyet sırasında birbirleri ile olan ilişkilerinin tümüdür.
İşveren-işçi, toprak sahibi-köylü, ve buna benzer insanlar arasındaki üretime yönelik ilişkiler,üretim ilişkisidir.
Bu konuda belirleyici olan nokta,üretimde kullanılan araçların mülkiyetidir.
üretim ilişkileri kavramını duyunca gözümüzün önüne mülkiyetin kime ait olduğu ve bu mülkiyete bağlı olan insan ilişkilerini getirmeliyiz.
üretim tarzı:
üretici güçler ve üretim ilişkilerini bir araya getiren kavramdır.
Örneğin kapitalist üretim tarzı,özel mülkiyete bağlı üretim ilişkileri ile üretici güçlerin faaliyetlerini ifade eder.
üstyapı:
Sosyal bir kavramdır.
Siyaset,hukuk,din,kültür,felsefe ve ideoloji gibi tüm sosyal olgular üst yapının unsurlarıdır.
Toplumların üst yapısını incelerken üretim tarzının etkili olduğunu göz önünde tutmalıyız.
Bilgisayar programcılığı bölümü için sayısal altyapı mı sözel altyapı mı gereklidir?
Altyapı müziğim ve ses kaydım var bunları nasıl birleştirebilirim?
YORUMLAR