Astigmat Nedir? Bu maddedeki yazılar yalnızca bilgi verme amaçlıdır. Yazılanlar, hekim uyarısı ya da uzman önerisi değildir. Korn...
Astigmat Nedir?
Bu maddedeki yazılar yalnızca bilgi verme amaçlıdır. Yazılanlar, hekim uyarısı ya da uzman önerisi değildir.
Korneanın yuvarlak olmadığı, yumurta şeklinde olduğu bir durumdur. Yumurta ya da rugby topu benzer biçimde astigmat bir korneanın 2 kesiti, temel eğrisi vardır, birisi yassı öbürü ona 90 derecede daha dik. Bu iki değişik eğri ışığı değişik kuvvette kırarlar ve retinada iki görüntü oluşmasına niçin olurlar.Çoğu zaman doğuştandır. Bununla beraber, cerrahi girişimlerle saydam tabakanın kesilmesine, saydam tabakada iltihaplanma ya da travmaya bağlı olarak da çıkabilir. Olguların en azından %90'ında astigmatlığın düzeltilmesi kolay değildir. Saydam katman eğriliğinde ağır bir bozukluk yoksa, şahıs kırılma kusurunun bilincinde olmayabilir.
Emareler
Kafa ve göz çevresinde ağrı-sancı, bulanık görme, gölgeli ya da çift görme, sık arpacık oluşması, uzun devam eden kirpik dibi iltihabı benzer biçimde emareler astigmat bulgusu olabilir. Astigmat gözlük, kontak lens ya da refraktif cerrahi ile düzeltilmediği taktirde göz çevresindeki ağrı-sancı, kafa ağrısı-sancısı benzer biçimde şikayetlerin iyileştirilmesi mümkün olması imkansız.
Astigmat Tedavi Seçenekleri
Belirgin bir dereceye kadar ve şikâyet yoksa tedavi gerektirmez.
Astigmatı olan hastaların gözlük kullanmaya daha zor alışması, kırma kusuruna oluşan uyumun gözlükle bu kusur ortadan kaldırıldığında bir süre daha devam etmesidir. Bundan dolayı astigmatlı camlara alışmak daha zor olsa gerek ve eğer doktorunuz söz konusu bir gözlük önermişse devamlı kullanarak alışmak, bigün takıp, bigün takmayarak hastalık çekmeye bakılırsa daha kolaydır. Çoğu zaman hastalar gözlüklerine 1-2 haftada alışmaktadırlar.
Astigmatı olan göz için gerçek derecesinde gözlük vermek şahıs geç yaşlarda doktora başvurmuşsa mümkün olamayabilir. Bu şekilde durumlarda gözlüğün kullanılabilirliğini çoğaltmak için astigmat derecesi küçük oranda daha az tutulabilir. Ters halde şahıs gözlüğü taktığında kafa dönmesi, bulantı hissi, boş bölüme düşecekmiş benzer biçimde, basmış olduğu zemini yamuk ve yükselmiş benzer biçimde hissettiğini söyler. Bu şekilde bir gözlükle merdivenden düşme, kaza yapma ihtimali fazladır.
Astigmatlar için gözlük haricinde başka tedaviler nedir?
Astigmatlar gözlük kullanmak haricinde astigmatın derecesine bakılırsa torik yumuşak kontak lens, gaz geçirgen sert kontak lens, astimatik keratotomi, wavefront LASİK, kornea nakli(düzensiz skarlı tiplerinde) benzer biçimde değişik tedavi şekillerinden de yarar görebilir.
Astigmatlar için uygulanan lazer tedavilerinde de başarı oranları hızla terfi etmiştir. Halen başarının en iyi olduğu grup bir tek miyop olanlardır. Hipermetrop ve mix astigmat türlerinde başarı (lazer tedavi sonrası aşama kalması) oranları %90-95 'lere gerilemektedir. Hangi astigmatlı gözlere lazer uygulanabileceğine ayrıntılı bir göz muayenesi, kornea kalınlığı, astigmatın tipi,uygulanacak kişinin yaşı, birlikte rol alan bir hastalığın olup olmadığından sonrasında karar verilebilir.
BAKINIZ
Miyop, astigmat nedir?
Astigmat lazer tedavisiyle çözülebilir mi?
Astigmat ilerlediği süre ne olur?
Astigmat
Göz merceğinin, küresel olmayıp değişik düzlemlerde değişik eğrilikte olmasından ileri gelen görme kusuru.
Merceğin değişik eğrilikte olması, kırılan ışınların bir nokta (odak) yerine, bir çizgi süresince toplanmasına niçin olur. Gerçekte bir mercek kusuru olan astigmatlık, silindirik yüzlü mercekli gözlükler kullanılarak giderilebilir. Söz konusu merceklerde optik eksene paralel gelen ışınlar bir odak noktası yerine, odak çizgisi üstünde birleşirler. Küresel merceklerse eğik ışın astigmatlığı gösterirler. Optik eksen üstünde olmayan bir noktadan gelen eğik ışınlar, bu merceklerde birbirine dik ama değişik düzlemlerde iki çizgi şeklinde görüntü verirler.
Gözdeki astigmatlık, nadir olarak, merceğin, eğik ışın astigmatlığına yol açacak şekilde kaykılmasından ileri gelebilir. Astigmatlık, göz merceğindeki eğrilik değişiminin tertipli olması hâlinde çözülebilir. Astigmatlık, genellikle kalıtsal bir görme kusurudur ve gözün büyümesi duruncaya kadar ilerlemesini sürdürür. Astigmatlık azsa tedavi gerektirmez ama ilerlemişse gözlük kullanılmalıdır.
Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi
ASTİGMATİZMA
Gözün optik sisteminin kurvatüründeki düzensizlikler sebebiyle ışığın değişik meridyenlerde değişik kırılması sonucunda tek bir odak oluşturulamaması durumudur.
Bu vaziyet 1864' te Donders tarafınca tanım edilmiştir. Genel anlamda yassı ve dik meridyenler gözde birbirine 90° diktir. Bu sebeple astigmatı olan bireyler mesela bir köprüye bakarken köprünün gövdesini net, ayaklarını bulanık görürler. İnsanların % 95' inde astigmatizma vardır ve % 85' i 1 ile 1,25 D' den küçüktür.
Meridyenler arasındaki diyoptrik güç farklılığı üniform ise tertipli (regüler), meridyenler arasındaki farklılık optik zonun heryerinde değişik ise düzensiz (irregüler) astigmatizmadan söz edilir. İrregüler astigmatizmayı gözlük camı ile düzeltmek mümkün değildir ve sert kontakt lens kullanılması gerekir. Regüler astigmatizmada vertikal boylam daha kırıcı ise kurala uygun; horizontal boylam daha kırıcı ise kurala aykırı astigmatizma ismini alır. Meridyenler 70-110° ile 160-20° sınırlarının haricinde yer alıyorsa buna oblik astigmatizma ismi verilir.
Yapısal olarak korneanın ön yüzünde vertikal çapın, horizontal çaptan daha kısa olmasına bağlı olarak 0,50 - 0,75 D' lik kurala uygun astigmatizma mevcuttur ; fakat bu kıymet kornea arka yüzü ve lense bağlı olarak gelişen 0,25-0,50 D'lik kurala aykırı astigmatizma tarafıdan nötralize edilir. Bu dengenin bozulması halinde astigmatik kusurlar ortaya çıkar. Astigmatizmada en mühim görevi kornea ön yüzü oynar. Lense bağlı ortaya çıkan astigmatizmalara lentiküler astigmatizma denir ve kristalin lens kurvatürlerindeki eşitsizlikten çok, lensin hafifçe eğik olmasına bağlı olarak ortaya çıkar.
Astigmatizmada göze paralel gelen ışın demeti tek bir noktada değildir, Sturm Konoidi formunda iki fokal çizgide odaklanır. Konoidin ön ve arka fokal çizgileri arasındaki mesafe direkt olarak astigmatizma derecesiyle ilişkilidir. Astigmatizma ne kadar büyükse fokal çizgiler arasındaki mesafe o denli artar. Astigmatizma düzeltilirken silindirik camlarla bu iki fokal çizgi birbiri üstüne getirilerek konoidin tek bir nokta şeklinde kollabe edilmesi amaçlanır. Oluşan fokal nokta retina üstünde değilse, sferik camlar ilave edildikten sonra fokal noktanın retina üstüne getirilmesi sağlanır.
Sturm Konoidinin iki fokal çizgisi içinde ardısıra vertikal kesitler alındığında, eliptoid olan kesitlerin iki fokal çizginin tam ortasında horizontal ve vertikal çaplarının eşitlenmesiyle halka şeklini almış olduğu görülür. Bu halkaya minimal konfüzyon halkası ismi verilir. Minimal konfüzyon halkası iki fokal çizginin averajı dioptrik değerdeki sferik camla yapılacak düzeltme sonucunda retina üstünde elde edilecek görüntüyü temsil etmektedir ve bu averaj kıymet sferik ekivalan (sferik eşdeğer) olarak adlandırılır.
( Sferik Ekivalan = Sferik Dioptri + Silindirik Dioptri/2) .
Astigmatizmalar Sturm Konoidinin ön ve arka fokal çizgilerinin retinaya konumlarına bakılırsa 3'e ayrılırlar :
Kolay Astigmatizma:
Konoidin fokal çizgilerinden birisi retina üzerindeyken öbürü retinanın önünde ya da arkasında yeralır.
Kompoze Astigmatizma:
Konoidin fokal çizgilerinin her ikisi de retinanın önünde ya da arkasında yer alır.
Mikst Astigmatizma:
Konoidin fokal çizgilerinden birisi retina önündeyken; öbürü arkasında yer alır (2,13). Hipermetropik astigmatizma ve mikst astigmatizmalarda akomodasyon ile Sturm Konoidinin minimal konfüzyon halkası retina üstüne getirilmeye çalışıldığından astenopik şikayetler görülebilir
Astigmat Nedir?
Gözün değişik meridyenlerde ışınları değişik kırmasına bağlı olarak tek bir odak noktasının oluşmadığı durumdur. Şu demek oluyor ki yatay ve dikey düzlemde değişik odak noktaları oluşur. Bu hastalar hem uzak hem de yakın görmede sorun yaşarlar. Astigmatizma miyopi ve hipermetropi ile birlikte görülebilir.
Astigmat Sebepleri:
Çoğu zaman kornea ya da lensteki tabii eğriliğin düzensiz ya da normalden kabarık olmasından lanır.
astigmat riskleri
- Kornea gözün en önündeki saydam tabakadır ve kırma gücü çok yüksektir. Kırma gücü 45 dereceliktir, bundan ötürü 45 derecelik merceğin bombeliğindeki en küçük değişikler değişik kırma güçlerine niçin olur.
- Doğuştan gelen corneanın yapısındaki homojenlik bozulmuşsa o süre değişik kırma güçleri oluşur.
- Bazende sonradan astigmat çıkabilir. Bu astigmatlar göze birşey batmasıyla ortaya çıkar çünkü korneanın bombeliği etkilenir. Bu olduğunda da astigmat oluşur.
- Bir başka nedende göz içindeki başka bir mercek olan göz içi merceğinden lanıyor olabilir. Göz içi merceğide gene benzeşik yapıdadır, bu homojenlik bozulursa astigmat ortaya çıkabilir.
Astigmat Tipleri:
Düzensiz(irregüler) astigmat: Çoğunlukla korneadaki bir yaralanma sonucu oluşan skar dokusu ya da kristal lensin yapısında bir bozulmadan lanır. Bu tip çoğu zaman standart merceklerle kısaca gözlükle düzeltilemez, kontak lens ile çözülebilir.
Tertipli (regüler) astigmat: Daha sık görülür, kornea ya da lensin yapısından lanır, gözlükle de de lensle de çözülebilir.
Astigmat Emareleri:
Hafifçe astigmat hiçbir emare vermeyebilir, fakat yüksek derecede astigmatlarda gözleri kısma, bulanık görme olabilir. Uzun soluklu okuma ya da TV seyretme sonunda kafa ağrısı-sancısı, göz kürelerinde ağrı-sancı, gözlerde ağırlık hissi ve konjunktivada kızarıklık olur. Bir takım araştırmalar astigmatizm ile migren kafa ağrısı-sancısı içinde yüksek bir ilişki bulunduğunu göstermiştir.
Astigmat Tanısı
Muayenenin başlangıcından ilkin gözün gücü otorefraktometre denilen bir aletle otomatikman ölçülür. Hastadan çenesini ve alnını cihaza yaslaması ve cihazın deliğinden içerideki resme bakması istenir. Bu sırada hekim aletin düğmesine basarak ölçümü gerçekleştirir. Ölçüm her göz için kez tekrarlanır ve gerekirse ölçümlerin averajı alınır. Bilhassa çocuklarda gizli saklı kırma kusurlarını ortaya çıkarmak için çocuğun gözüne damla damlatılıp damlanın etkili olabilmesi için bir süre durduktan sonrasında ölçümlerin alınması gereklidir.
Gözlük numaralarının tespiti için retinoskopik muayene benzer biçimde başka ölçüm sistemleri,metotları de kullanılabilinir. Retinoskopi göze gönderilen ışığın göz dibinden yansımasını değerlendirerek gözün kırma kusurunu ve derecesini atama etmeye yarayan bir alettir. Gözdeki yansımanın kaybolması için hastaya değişik lensler uygulanır ve böylece en doğru gözlük numarası saptanır. Hastanın vereceği yanıtlarından bağımsız objektif bir yöntemdir.
Bir süre sonra hastanın kullanacağı gözlüğü edinmek için bir çerçeve takılır ve gözlük tecrübe etme kutusundan harfler seçilir. Günümüzde bu konuyu ergonomik hale getiren adına foropter denilen sistemler de mevcuttur. Hastanın gözlük çerçevesi takmadan ve doktor de mercekleri farklılaştırmadan mevcut alet üstünden lens numaraları değiştirilerek meydana getirilen tam otomatik bir gözlük muayene yöntemidir.
Astigmat Tedavisi
Astigmat gözlük, kontak lens ya da refraktif cerrahi kısaca lazer ile tedavi edilebilir. Gözün kontak lense uygun olup olmadığına karar vermek için ne olursa olsun göz hekiminin ayrıntılı muayenesi gerekmektedir. Kontak lens kullanımı dikkatli kullanım gerektiren bir süreçtir. İnfeksiyon benzer biçimde komplikasyonlarda görme yitirilmesine gidecek derecede samimi sorunların çıkabileceği akılda tutulmalıdır.
Hastanın genel göz sağlığı, kırma kusurunun şartları ve yaşam seçimi hangi tedavinin daha uygun olacağını belirleyecektir. Örneğin keratokonus olanlarda kontak lens tedavisi gözlüğe bakılırsa daha iyi bir görme elde edecektir.Astigmat tedavisi için gaz geçirgen sert lensler ya da yumuşak lensler de mevcuttur. Eğer astigmatizm şalazyon benzer biçimde göz küresinin şeklini bozan bir hastalığa bağlıysa, altta yatan nedenin düzeltilmesi astigmatizmi de tedavi edecektir.
Bunun haricinde tüm bütün ülkelerde 2000'lerin başlangıcından bu zamana kadar uygulanan ve milyonlarca insanoğlunun gözlük ya da kontakt lens bağımlılığını ortadan kaldıran Excimer Laser ya da LASIK adlı yöntemlerle uygun olan hastalar tedavi edilmektedir. Bu tedaviler oldukça az komplikasyonlarla başarıyla uygulanmakla beraber, ne kadar iyi yapılırsa yapılsın kornea dışından lanan bir vaziyet var ise çok etkili olmayacaktır.
- Astigmatlı kişilerin tedavisi miyop ve hipermetroplu hastalara bakılırsa küçük oranda daha zor olsa gerek. Bilhassa yüksek dereceli astigmatlarda bu daha zor olsa gerek.
- Eğer astigmat oldukça yüksek derevede değilse 1.5, 2 civarı astigmatınız var ise gözlükle tedavi edilebilir.
- Lensle astigmatı düzeltmek küçük oranda daha zor olsa gerek, bir takım inslarlar tolik lens denilen astigmatı halleden lenslerden kullanabiliyorlar. Lensin başarı göstermiş netice vermesi kişilere bağlıdır.
- Başka bir tedavi yöntemide lazerdir. Gözlükle astigmatın düzeltilmesı belirgin bir dereceye kadar mümkündür; 0.50, 1, 1.5 yada 2 astigmat derecesi düzeltilebir. Ama 4, 4.5 ya da 6 derecede astigmatı olan kişilerin gözlük ve lensle sorunları çözülemeyebilir, bu durumda en iyi cevap lazerdir.
Lazer ameliyatı ile astigmat çözülebilir mi?
- Astigmat tedavisi 3 derecenin üstünde ise gözlükle tedavinin başarı oranı düşüktür. Lazer tedavisi ile astigmatınızın derecesini düşürüp, tedavinize gözlükle devam edebilirsiniz.
- Başarı oranı yüksek astigmatlarda küçük oranda sınırlıdır, ama lazer tedavisinde gene yarar vardır.
- Bir başka astigmat tipide irregular(düzensiz) astigmattır. Bu hastalıkta gözlük ve lensle tedavi mümkün değildir. Bu tip hastalıkta cornea içine halka koyularak tedavi edilebilir.
Miyop, astigmat nedir?
Astigmat lazer tedavisiyle çözülebilir mi?
Astigmat ilerlediği süre ne olur?
Kaynak:msxlabs.org
YORUMLAR