Taze balık iyi mi anlaşılır? Balık alırken dikkat edilmesi ihtiyaç duyulan noktalar. Taze ile bayat balık arasındaki farklar. Balığın Taze...
Taze balık iyi mi anlaşılır? Balık alırken dikkat edilmesi ihtiyaç duyulan noktalar. Taze ile bayat balık arasındaki farklar.
Balığın Taze Olup Olmadığını Iyi mi Anlarız?
1.Balığın gözleri yuvarlak, içe çökmemiş ve parlak olmalıdır. Pörsümüş olmamalıdır.
2.Balığın solungaçları tabii kırmızı renkte olmalı, dışa doğru kabarmış olmamalıdır. Taze görünüm kazandırmak için çok kere solungaçlarına boya sürüldüğü söylenirse de iyi bir gözlemci bu durumu rahatlıkla anlayabilir. Balık bayatlamaya ve kokmaya kafa kısımdan başlar.
3.Balığın karnı patlamış ya da (yumurta taşıyan bir takım balıklar hariç) şişkin olmamalıdır. Kokuşma ikinci olarak karın bölgesinde hızla meydana gelir. Bayatlamış balıklarda karın ya patlamak suretiyle şişmiş durumdadır ya da patlamıştır. Bu sebeple satın alınan balığın asla geciktirilmeden solungaçları ve karnı temizlenmeli ya da temizletilerek alınmalıdır.
4.Balığın etine parmakla bastırıldığında et yaylanmalı, elâstikî olmalıdır. Bastırılan yer içeride kalmamalı, derhal eski hâlini almalıdır. Üstünde çukurlar oluşmamalıdır. Etin yapısı değiştiğinde doğrusu bayatladığında üstündeki izler kalıcı olur.
5.Pullu balıklarda, normalde pullar yatık, ıslak ve yapışık olmalıdır. Pulların kalkık olması, kayganlığını kaybetmesi ve rahatlıkla ele gelebilmesi, balığın bayatlığını gösterir. Bununla birlikte, taze balıklarda pullar pırıltılıdır. Bayatladıkça bu parlaklık kaybolur. Pulsuz balıklarda da parlaklık vardır, bayatladıkça parlaklık ve kayganlık kaybolur. Bayatlama ilerledikçe de teni kolaylıkla tutulabilecek hâle gelir.
6.Taze balık, sanki hareketli imiş benzer biçimde kıvrık şekilde durur. Bayatlamış balıklarda bu hareketli görünüm kaybolur, balık sabitleşir, donuklaşır ve sanki mumlaşmış benzer biçimde bir görünüm oluşur.
7.Taze balıkların kuyruk yüzgeçleri uç kısımlarına kadar muntazamdır. Şekli belirgindir. Bayatladıkça yüzgeçlerin uç kısımları biçim değişikliğine uğrar. Üzerini kapatan ince zar çekilir, değişiyor.
8.Taze balığın kokusu kendisine hastır. Tabii yosun ve deniz kokusunu çağrıştırır. Balık bayatladıkça bu koku doğallığını kaybeder, hoşa gitmeyen ağır ve giderek fena bir koku oluşur.
9.Karides taze iken rengi pembemsidir ve yosun kokuludur. Bayatladıkça rengi ve gözlerinin parlaklığı kaybolur, karnı patlar. Kalamar küçük çapta daha dayanıklıdır.
Yengeç, ıstakoz, kerevit benzer biçimde dehliz ürünleri kesinlikle diri satın alınmalıdır. Bunların bayat olduklarını belirgin edecek bulgular yoktur. Oysa bu tür deniz ürünleri çok acele bozulurlar ve yenilince de zehirlerler. Bu sebeplerle kesinlikle diri iken satın alınmalıdırlar. Diri alınamayacakları hususi durumlarda, kullanacak kişilerin bilgisi dâhilinde su içinde şok dondurma yapılarak saklanmalıdır. Ama esas kaide kalınca kabuklu deniz hayvanlarının kesinlikle diri satın alınmasıdır.
Balığın usulüne uygun olmayan şekilde taşınması ve yanlış bekletilmesi çoğu zaman dış kısımlarında başlamış olan bayatlamalara niçin olur. Mesela uzun süre bileşik torbada tutulması, aynı şekilde bekletilmesi bayatlamaya ve bozulmaya neden olur. Balığın bozulmasını önlemek için bu duruma acilen son verilmesi gerekir. Balık derhal akarsu altına tutulur, bir süre yıkanır. Balığın bozulmasını önlemek ve mikroorganizma hareketlerini derhal durdurabilmek için güvenli bir yol da şudur: 4 litre suya bir tane (KMNO4) potasyum permanganat tableti eritilir. Menekşe renginde bir su elde edilir. Deniz ürünleri ilkin yıkanır ve sonrasında hazırlanmış bu suyun içine konulur. 10-15 dakika bekletilir. Su hâlâ menekşe renginde ise deniz ürünü tazelenmiş ve yenilebilir anlamına gelir. Permanganatlı sudan çıkarılır, bolca su ile iyice yıkanır. Deniz ürünündeki taze yosun kokusu geri gelmiştir. Derhal kullanılması, yine bayatlamasına izin verilmemesi gerekir.
Aynı işlem karidesler için de uygulanabilir..
YORUMLAR