Belçika, fakat 1831’de bağımsızlığına kavuşmuştur. Ama başlıca şehirleri, parlak bir geçmişe dayanan uzun bir tarihe haizdir. Avrupa’nm en m...
Tüm Şimal Avrupa, güneye doğru dağlık bir yükseltiyle kesilmiş geniş bir düzlüktür. Akdeniz ülkelerinden ve Fransa’dan buraya rahatlıkla geçebilmek için bir tek geçit vardır: Arden Tepeleri’yle Şimal Denizi içinde kalan düz bölge. Arazisinin yarısının yüksekliği 100 metreyi aşmayan bu geçit, kuzeyde Hollanda ile uzanan, Belçika’dır.
Avrupa’nın kavşak noktası
Bundan dolayı Belçika, öteden bu zamana kadar bir geçit bölgesi olmuştur. XV. yy.da, Anvers Limanı, dünya ticaretinin beşte ikisini sağlıyordu, günümüzde, Bel-çika’daki kanallar ve demiryolu ağı, dünyanın en yoğun şebekelerindendir.
Merkezdeki Brüksel, Londra, Paris ve Frankfurt’a genel olarak eşit uzaklıktadır ve İngiltere, Fransa ve Almanya’nın en varlıklı bölgelerinin buluşma noktasındadır.
Bundan dolayı Avrupa dengesi, bu ülkenin tecim özgürlüğünü öngörür. Buna karşılık, kıtaya her türlü egemenlik iddiası ve girişimi de, Belçika şehirlerinin denetim altına alınmasını gerektirir. Yüzyıllar boyu Romalılar, ‘”Franklar, Burgonyalılar, sonrasında İspanyollar, Avusturyalılar, Fransızlar ve Felemenkler bu şekilde yapmış, 1830 yılına kadar, birbiri peşinden, Brüksel’e egemen olmuşlardır.
1830’da, büyük devletler, Belçika’nın hem bağımsızlığını, hem tarafsızlığını tanıdılar. Brüksel bugün Ortak Pazar’ın merkezi olmakla, tabii birlikten yoksun olan bu ülkenin Avrupa’ya bağlılığını kanıtlamış bulunmakta.
Parlak Dönem
Ortaçağ’dan başlayarak, Şimal Denizi kıyıları büyük bir servete kavuştu: derebeyleri güçlüydü, şehirler zengindi. Asil sınıfı, Haçlı Seferleri’ne girişmediği zamanlar (Haçlıların önderlerinden birisi, 1061’e doğru Belçika’da doğmuş olan Godefroi de Bouillon’du) görkemli saraylarda, kahramanlık destanlarını, şövalyelik öykülerini dinleyerek eğleniyordu.
Derhal tüm şehirlerin uzman olduğu birer mevzusu vardı: dünyanın birinci banka merkezi Brugge yün ticaretiyle uğraşırdı; Gand buğday ticareti yapıyordu; Liège demir işler ve Dinant da bakırcılıkla uğraşırdı.
Kentsoylu sınıfı, yaptırdığı anıtlarda zenginliğini sergiliyor; katedraller, hal ve pazarlar, kuleli belediye sarayları inşa ettiriyordu. Zanaatçılar altını ve fildişini işliyorlardı. Fransız-Belçika Müzik Okulu, Guillaume Dufay (1400-1474), Gilles Binc-hois (1400-1460) ve bilhassa, bir yüzyıl sonrasında, Roland de Lassus (15311594) ile, çoksesli müziğin ilk büyük Avrupa temsilcilerini yetiştirdi. Fotoğraf sanatı, Van Eyck, Memling (14331494) ve Brugge ve Gand ressam loncaları (gil) yardımıyla, parlayıp terfi etti.
Gerileme (XVI.-XVIII. yy.)
1500’de Gand’da doğan ”Kari V (Şarlken), tüm Flaman limanlarını Belçika otoritesi altında birleştirdi. Ama bu birlik kısa zamanda ülkeyi tekrardan ikiye bölen Protestan Reformu ile bozuldu. 1572’de Protestanlığı benimseyen Felemenk, Kari V’in oğlu katolik Philippe II’-den, bağımsızlığını kopartıp aldı ve Escaut Irmağı’nın ağzının kapatılmasını mecburi kıldı. Bu vaka Anvers’in ve Belçika’nın mahvolması demekti.
Kalvinciliğin ilerlemesiyle savaşan katolik kilisesi, her türlü düşünce hareketini, büyük bir sertlikle nezaret altında tutuyordu. Bununla beraber, Anvers dolaylarında son bir sanat canlanması görüldü. Hıristiyanlıktan çok, dinsizlikten esinlenen ressamlar, İspanyol asıllı din adamları sınıfının katılığına karşılık. Flaman halkının içtenliğini ve canlılığını ortaya koydular ve barok sanatın temelinde yatan o renk ve hareket zevkini ifade ettiler. İhtiyar *Bruegel, XVI. yy .a egemen oldu. Ertesi yüzyıl, Flaman fotoğraf sanatı, Rubens, Van Dyck ve Jordaens’ın eserleriyle, eşi olmayan bir görkemle parladı.
Kalvinciliğin ilerlemesiyle savaşan katolik kilisesi, her türlü düşünce hareketini, büyük bir sertlikle nezaret altında tutuyordu. Bununla beraber, Anvers dolaylarında son bir sanat canlanması görüldü. Hıristiyanlıktan çok, dinsizlikten esinlenen ressamlar, İspanyol asıllı din adamları sınıfının katılığına karşılık. Flaman halkının içtenliğini ve canlılığını ortaya koydular ve barok sanatın temelinde yatan o renk ve hareket zevkini ifade ettiler. İhtiyar *Bruegel, XVI. yy .a egemen oldu. Ertesi yüzyıl, Flaman fotoğraf sanatı, Rubens, Van Dyck ve Jordaens’ın eserleriyle, eşi olmayan bir görkemle parladı.
1659’dan başlayarak Belçika, bir cenk alanına dönüştü. Louis XIV ile Louis XV’in Fransa’sı burada, İspanya ve Avusturya ile çatıştı. Napolyon I tarafınca imparatorluğa katılan ülke, eski Birleşik Eyaletler ile beraber Hollanda Krallığı’nı oluşturdu (16 mart 1815).
Bağımsızlık
Bu yeni birlik fakat on beş yıl sürdü. 1830’da, dokuz Belçika eyaleti bağımsızlığına kavuştu; tarafsızlık onlara, uzun bir sulh süreci sağlamış oldu. Ülke yeni bir ekonomik kalkınmaya sahne oldu, bu kalkınma, her şeyden ilkin Valon Kömür Havzası’nm işletilmesine ve Kongo’daki madenlerin zenginliğine dayanıyordu.
César Franck ile müzik, Émile Ver-haeren ile şiir ve Maurice Maeterlinck ile tiyatro, bir sanat uyanışına şahit oldu. Flandre Bölgesi’nin dil ve cemiyet açısından dirilişi, Hollanda dil ve edebiyatında da bir kalkınmaya yol açtı.
1914 ve 1939’daki iki ”dünya savaşıyla çetin bir sınavdan geçen ve çok üzüntü çeken Belçika, 1945’ten sonrasında, 1960’ta Kongo’daki sömürgelerini yitirmesine karşın tekrardan kalkmdı.
Ziraat, oldukça yüksek verimine karşın, pek yoğun nüfusun gereksinimlerini karşılamağa kafi değildir. Endüstri, kömürün azalmasından doğan çok büyük güçlüklere karşılık gene de kuvvetli kalmıştır.
YORUMLAR