Diş Sıkma ve Gıcırdıtma (Bruksizm) Bruksizm, uyku esnasında dişleri sıkmak, gıcırdatmak ve çeneyi kenetlemektir. Bu düzgüsel olmaya...
Diş Sıkma ve Gıcırdıtma (Bruksizm)
Bruksizm, uyku esnasında dişleri sıkmak, gıcırdatmak ve çeneyi kenetlemektir. Bu düzgüsel olmayan bir durumdur ve oldukça rahatsız edici bir ses ortaya çıkar. Uyku sırasındaki diş gıcırdatma o denli sesli olur ki, şahıs uyanıkken aynı sesi çıkaramaz. Çağımızın hastalığı olan stresin, diş gıcırdatmanın en mühim sebebi olduğu düşünülmektedir.
Diş gıcırdatmanın sertliği ve sıklığı, dişlerimize zarar verecek boyutlara ulaşabilir. Devamlı birbirine sürtünen dişlerin mineleri zarar görür ve dişlerin boyları kısalır. Köklerinde basınçtan dolayı kistik oluşumlar olur. Dişi, çene kemiğine bağlayan bağlarda gevşemeler olur ve bu nedenle dişlerde sallanmalar başlar.
Diş eti dokuları da zarar görür. Dokunulduğunda kanar ve gitgide koyu renkli bir görünüm alırlar. Bununla birlikte çene eklemindeki kıkırdak dokudaki tahribat yüzünden eklem şikayetleri ortaya çıkar. Eklem şikayetlerini oluşturan sebeplerden birisi de sürtünme ile kısalan diş boylarıdır. Diş boylarının kısalması belirgin hale ulaşınca hastanın dış görünümünü de etkisinde bırakır.
Dişlerini yalnız kenetleyen, sürtmeyen kişiler de vardır. Bu şekilde kişilerde ses vakası yoktur fakat gene dişler ve diş dokuları üstünde oluşan rahatsızlıklar ortaya çıkar.
Diş gıcırdatma ve diş sıkma işlemi yalnız gece değildir, stresli durumlara bakılırsa gündüz içinde geçerlidir. Şahıs, vakası gündüz yapıyorsa gece de kesinlikle yapıyordur. Sabah kalkıldığında eklemlerde, çiğneme kaslarında, kafa ve boyuna yayılan ağrı-sancı, bitkinlik, yutkunma güçlüğü, dişlerde ağrı-sancı ya da duyarlılık olması bruksizmin etkileridir.
Çözümü, stresi ortadan kaldırmak ya da dişleri korumaya almaktır. Dişlerin korunması için; ağza, kişiye hususi meydana getirilen, silikon esaslı maddeden yapılmış bir gece plağı takılması tavsiye edilir. Bu koruyucu yardımıyla şikayetlerin azaldığı ve tamamen ortadan kalktığı gözlemlenmiştir.
Diş gıcırdatmanın sertliği ve sıklığı, dişlerimize zarar verecek boyutlara ulaşabilir. Devamlı birbirine sürtünen dişlerin mineleri zarar görür ve dişlerin boyları kısalır. Köklerinde basınçtan dolayı kistik oluşumlar olur. Dişi, çene kemiğine bağlayan bağlarda gevşemeler olur ve bu nedenle dişlerde sallanmalar başlar.
Diş eti dokuları da zarar görür. Dokunulduğunda kanar ve gitgide koyu renkli bir görünüm alırlar. Bununla birlikte çene eklemindeki kıkırdak dokudaki tahribat yüzünden eklem şikayetleri ortaya çıkar. Eklem şikayetlerini oluşturan sebeplerden birisi de sürtünme ile kısalan diş boylarıdır. Diş boylarının kısalması belirgin hale ulaşınca hastanın dış görünümünü de etkisinde bırakır.
Dişlerini yalnız kenetleyen, sürtmeyen kişiler de vardır. Bu şekilde kişilerde ses vakası yoktur fakat gene dişler ve diş dokuları üstünde oluşan rahatsızlıklar ortaya çıkar.
Diş gıcırdatma ve diş sıkma işlemi yalnız gece değildir, stresli durumlara bakılırsa gündüz içinde geçerlidir. Şahıs, vakası gündüz yapıyorsa gece de kesinlikle yapıyordur. Sabah kalkıldığında eklemlerde, çiğneme kaslarında, kafa ve boyuna yayılan ağrı-sancı, bitkinlik, yutkunma güçlüğü, dişlerde ağrı-sancı ya da duyarlılık olması bruksizmin etkileridir.
Çözümü, stresi ortadan kaldırmak ya da dişleri korumaya almaktır. Dişlerin korunması için; ağza, kişiye hususi meydana getirilen, silikon esaslı maddeden yapılmış bir gece plağı takılması tavsiye edilir. Bu koruyucu yardımıyla şikayetlerin azaldığı ve tamamen ortadan kalktığı gözlemlenmiştir.
Düzgüsel diş ile takma diş arasındaki farklar nedir?
Tabii diş ve suni diş içinde benzerlik ve farklılıklar nedir?
Diş hekimlerinin diş kontrolünde kullandıkları ucu sivri alet ne işe yarar?
Stres uykuda da peşimizi bırakmıyor
İSTANBUL - Anadolu Sıhhat Merkezi'nden Diş Hekimi Özge Sönmez, diş gıcırdatma ve diş sıkmanın yol açabileceği sorunlara dikkat çekti.
Diş sıkma ya da gıcırdatma niçin lanır?
Diş sıkmanın ya da gıcırtmanın 3 ana sebebi vardır:
- Dental (dişle ilgili) nedenler; yüksek ya da olması gerekenden az seviyede yapılmış dolgu ve protezler.
- Psikofizyolojik nedenler; duygusal gerilim
- Anatomik farklılıklar; çene ekleminin konumunu değiştiren cerrahi işemler (yirmi yaş diş çekimleri vs.)
Diş gıcırdatma daha çok kimlerde görülür?
Diş gıcırdatma ya da sıkma, toplumda oldukça yaygın bir biçimde görülür. ABD'de her üç kişiden birinde görülen diş gıcırdatma oranı Türkiye'de bu kadar yüksek olmasa da stresin artmasına bağlı olarak her geçen gün yükselmekte...
Diş sıkma veye gıcırdatmaya, A tipi kişilik dediğimiz mükemmelliyetçi kişilerde daha çok rastlanır.
Emareleri nedir?
Subjektive olarak en belirgin semptomu ağrıdır. Diş sıkmanın (Bruksizm) başlatmış olduğu ağrı-sancı myogen şu demek oluyor ki kas lıdır. Bu ağrı-sancı, çiğneme kaslarındaki spazmlara bağlı olarak ortaya çıkar. İkinci emare, çene fonksiyonlarında kısıtlılıktır. Bir başka emare de ağzı açma kapama esnasında çıkan çene eklemi sesleridir. Bu semptomların tümü her hastada görülmeyebilir. Bir takım hastalarda ise tümü görülebilir. İleri derecedeki diş gıcırdatma vakalarında ise dişlerin çiğneme yüzeylerinde meydana gelen aşınmalar da mühim bir bulgudur.
Diş sıkma sonucu ortaya çıkan eklem yer değiştirmeleri Manyetik Rezonans ya da CT yardımı ile anlaşılabilir.
Iyi mi tedavi edilir?
Diş gıcırdatma ya da sıkma problemi yaşayan kişilerin oklüzal splint kullanımı önerilir. Isırma plağı olarak da adlandırılan koruyucu bir plağın geceleri uyurken takılması ile gerçekleştirilir. Teşhise destek ve tedaviyi yönlendiren bir uygulama olan oklüzal splint, tedavi edici değildir.
Diş sıkma ve gıcırdatma alışkanlıkları dişsel lı da (yüksek dolgu ve protezler benzer biçimde) olabilir. Bu dental faktörlerin problemi başlatıp başlatmadığını kontrol etmek amacıyla splint yapılır. Splintler kas spazmını çözerek ,diş arklarına gelen ve gelecek olan çok fazla kuvvetleri minumuma indirerek tanıya destek olurlar. Bunların yanı sıra alt çeneye yeni bir konum vererek sorunları olan eklem -kas sistemini rahatlatırlar. Dişsel lı diş gıcırdatma ve sıkmada hatalı dental işlemler düzeltilerek bu alışkanlık ortadan kaldırılabilir.
Stres lı alışkanlıkların tedavisinde de oklüzal splint yapımı, kas gevşetici ilaçların yanı sıra ruhsal tedavi de kesinlikle gerekmektedir.
Diş gıcırdatma ve sıkma sonucu çene eklemindeki deformasyona bağlı olarak, cerrahi tedaviler de gerçekleştirilmektedir.
Diş gıcırdatma ağız ve dişte hangi sorunlara neden olur?
Diş gıcırdatmanın dişler üstünde meydana getirmiş olduğu en büyük farklılık, diş yüzeyi aşınmalarıdır. Bir takım hastalar, sabah kalktıklarında ağızlarında kum olduğu hissine kapıldıklarını ifade ederler. Bu,aşınmış diş parçacıklarından lanmaktadır. Dişlerin aşınmaları sonucu, hastanın dikey boyutunda (burun-çene ucu arasındaki mesafe) azalma olmakta, bu da güzel duyu sorunlara yol açmaktadır. Bundan daha önemlisi diş yüzeyi aşınmaları sonucu dişin siniri açığa çıkabilmektedir.
Diş gıcırdatma ya da diş sıkma sonucu çiğneme kaslarında oluşan gerilemeye bağlı olarak ağrı-sancı da meydana gelir. Çene ekleminden gelen sesler diş gıcırdatma ve sıkma alışkanlıkları sonucu ortaya çıkan eklem deformasyonuna bağlıdır. Açma-kapama, çiğneme benzer biçimde fonksiyonel hareketlerde kısıtlılık da bu alışkanlıklar sonucunda ortaya çıkar.
Tedavi edilmezse ne benzer biçimde sonuçlara neden olur?
Dişlerdeki aşınmalar sonucu dikey boyutta azalma, diş siniri, çene eklemi ve çiğneme kaslarında ağrı-sancı, fonksiyon kısıtlılığı, çene kilitlenmesi (daha çok stress lıdır), ileri vakalarda ise ameliyat gerektirecek eklem deformasyonları oluşabilir.
ABD'de her üç kişiden birinde görülen diş gıcırdatma oranı Türkiye'de bu kadar yüksek olmasa da stresin artmasına bağlı olarak her geçen gün yükselmekte.
İSTANBUL - Anadolu Sıhhat Merkezi'nden Diş Hekimi Özge Sönmez, diş gıcırdatma ve diş sıkmanın yol açabileceği sorunlara dikkat çekti.
Diş sıkma ya da gıcırdatma niçin lanır?
Diş sıkmanın ya da gıcırtmanın 3 ana sebebi vardır:
- Dental (dişle ilgili) nedenler; yüksek ya da olması gerekenden az seviyede yapılmış dolgu ve protezler.
- Psikofizyolojik nedenler; duygusal gerilim
- Anatomik farklılıklar; çene ekleminin konumunu değiştiren cerrahi işemler (yirmi yaş diş çekimleri vs.)
Diş gıcırdatma daha çok kimlerde görülür?
Diş gıcırdatma ya da sıkma, toplumda oldukça yaygın bir biçimde görülür. ABD'de her üç kişiden birinde görülen diş gıcırdatma oranı Türkiye'de bu kadar yüksek olmasa da stresin artmasına bağlı olarak her geçen gün yükselmekte...
Diş sıkma veye gıcırdatmaya, A tipi kişilik dediğimiz mükemmelliyetçi kişilerde daha çok rastlanır.
Emareleri nedir?
Subjektive olarak en belirgin semptomu ağrıdır. Diş sıkmanın (Bruksizm) başlatmış olduğu ağrı-sancı myogen şu demek oluyor ki kas lıdır. Bu ağrı-sancı, çiğneme kaslarındaki spazmlara bağlı olarak ortaya çıkar. İkinci emare, çene fonksiyonlarında kısıtlılıktır. Bir başka emare de ağzı açma kapama esnasında çıkan çene eklemi sesleridir. Bu semptomların tümü her hastada görülmeyebilir. Bir takım hastalarda ise tümü görülebilir. İleri derecedeki diş gıcırdatma vakalarında ise dişlerin çiğneme yüzeylerinde meydana gelen aşınmalar da mühim bir bulgudur.
Diş sıkma sonucu ortaya çıkan eklem yer değiştirmeleri Manyetik Rezonans ya da CT yardımı ile anlaşılabilir.
Iyi mi tedavi edilir?
Diş gıcırdatma ya da sıkma problemi yaşayan kişilerin oklüzal splint kullanımı önerilir. Isırma plağı olarak da adlandırılan koruyucu bir plağın geceleri uyurken takılması ile gerçekleştirilir. Teşhise destek ve tedaviyi yönlendiren bir uygulama olan oklüzal splint, tedavi edici değildir.
Diş sıkma ve gıcırdatma alışkanlıkları dişsel lı da (yüksek dolgu ve protezler benzer biçimde) olabilir. Bu dental faktörlerin problemi başlatıp başlatmadığını kontrol etmek amacıyla splint yapılır. Splintler kas spazmını çözerek ,diş arklarına gelen ve gelecek olan çok fazla kuvvetleri minumuma indirerek tanıya destek olurlar. Bunların yanı sıra alt çeneye yeni bir konum vererek sorunları olan eklem -kas sistemini rahatlatırlar. Dişsel lı diş gıcırdatma ve sıkmada hatalı dental işlemler düzeltilerek bu alışkanlık ortadan kaldırılabilir.
Stres lı alışkanlıkların tedavisinde de oklüzal splint yapımı, kas gevşetici ilaçların yanı sıra ruhsal tedavi de kesinlikle gerekmektedir.
Diş gıcırdatma ve sıkma sonucu çene eklemindeki deformasyona bağlı olarak, cerrahi tedaviler de gerçekleştirilmektedir.
Diş gıcırdatma ağız ve dişte hangi sorunlara neden olur?
Diş gıcırdatmanın dişler üstünde meydana getirmiş olduğu en büyük farklılık, diş yüzeyi aşınmalarıdır. Bir takım hastalar, sabah kalktıklarında ağızlarında kum olduğu hissine kapıldıklarını ifade ederler. Bu,aşınmış diş parçacıklarından lanmaktadır. Dişlerin aşınmaları sonucu, hastanın dikey boyutunda (burun-çene ucu arasındaki mesafe) azalma olmakta, bu da güzel duyu sorunlara yol açmaktadır. Bundan daha önemlisi diş yüzeyi aşınmaları sonucu dişin siniri açığa çıkabilmektedir.
Diş gıcırdatma ya da diş sıkma sonucu çiğneme kaslarında oluşan gerilemeye bağlı olarak ağrı-sancı da meydana gelir. Çene ekleminden gelen sesler diş gıcırdatma ve sıkma alışkanlıkları sonucu ortaya çıkan eklem deformasyonuna bağlıdır. Açma-kapama, çiğneme benzer biçimde fonksiyonel hareketlerde kısıtlılık da bu alışkanlıklar sonucunda ortaya çıkar.
Tedavi edilmezse ne benzer biçimde sonuçlara neden olur?
Dişlerdeki aşınmalar sonucu dikey boyutta azalma, diş siniri, çene eklemi ve çiğneme kaslarında ağrı-sancı, fonksiyon kısıtlılığı, çene kilitlenmesi (daha çok stress lıdır), ileri vakalarda ise ameliyat gerektirecek eklem deformasyonları oluşabilir.
Çocuklarda Bruksizm (Diş Sıkma ve Gıcırdatma)
Bruksizm (diş sıkma ve gıcırdatma), çiğneme kaslarının ritmik kasılmaları sonucu meydana gelen ve bir takım durumlarda hafifçe bir sesin de eşlik etmiş olduğu bir rahatsızlıktır. Bruksizmi olan çocuk çoğu zaman bu durumun bilincinde değildir. İstemdışı gerçekleşen bir alışkanlık olduğundan de durduramaz. Bir takım çocuklar ise, ebeveynlerin dikkatini çekmek için bu alışkanlığı sürdürürler. Bruksizm esnasında nabızda, tansiyonda ve nefes almada değişimler olabilir. Bu hastalık çoğu zaman uyku esnasında oluşmakla beraber, gün içinde de görülebilir. Etyolojisi bilinmemektedir. Fakat; stres, dişlerin birbirleriyle iyi temas etmemesi, alerjiler ve uyku pozisyonu ile ilişkili bulunduğunu gösteren emek harcamalar dişhekimliği literatüründe mevcuttur. Buna ilave olarak A tipi kişilik özelliği gösteren, şu demek oluyor ki strese yatkın kişilerde daha sık görüldüğü bilinmektedir. A.B.D.?de populasyonun %5-15?inde bruksizm vardır. Bunun da %50?si çocuklarda görülür. Aileden geçiş olabileceğine dair istatistikler mevcuttur. 394 Türk çocuğunda (yaşları 9?14) meydana getirilen bir araştırmaya bakılırsa karışık dişlenme dönemindeki bruksizm ve başka oral parafonksiyonların, ilerki yaşlarda temporomandibular eklem disfonksiyonlarına sebep olduğu istatistiksel olarak kanıtlanmıştır.
Bruksizm; çoğu zaman çocuklarda patolojik emareler göstermediğinden dolayı, tanı koymak oldukça zor olsa gerek. Ebeveynlerin, evladı uyku esnasında gözlemlemeleri ya da duydukları diş gıcırdatma seslerinden rahatsız olmaları sonucu farkedilir. Bir takım kişiler bu sesin ?kara tahtaya yanlışlıkla sürtülen tırnak? sesinden daha rahatsız edici bulunduğunu ifade eder. Bebeklerde bruksizmin, süt dişleri karşılıklı olarak sürdükten sonrasında bunların temas ettirilmeye çalışılması sonucunda oluştuğu düşünülmektedir. Bununla birlikte, çıkan sesin bebeklerin hoşuna gidip bu alışkanlığı ilerletmesi sonucu olduğu, aynı şekilde sürekli dişlere geçiş yaşı olan 5?7 yaş civarında da bu alışkanlığın, karşılıklı devam eden yeni dişleri temas ettirme isteğiyle arttığı bildirilmiştir. Ebeveynler, çocuklarında bu alışkanlığı fark ederlerse, gözlem altında tutup ne zamanlar bulunduğunu saptamalı ve bir dişhekimine danışmalıdır. Çocuğa bu alışkanlığı bırakması mevzusunda ısrar eden olunmamalıdır. Çünkü kimi zaman ebeveynlerin koşullandırmaları çocukta negatif davranışlar yaratabilir ya da anne ve babanın dikkatini çekmek amacıyla bu şartları kullanıp, direnme geliştirdiği için, bu alışkanlık kırılamaz bir hale gelebilir. İyi haber; bruksizmin büyük bölümü vakit hiçbir şey yapılmadan ve herhangi bir zarar bırakmadan geçecek bir alışkanlık olmasıdır.
Uyku esnasında bruksizmi olan çocuklar sabahları; diş ağrısı-sancısı, başağrısı, yüzlerinde gerginlik hissiyle uyanabilirler. Bu emareler ebeveynlerin önemsemesi ihtiyaç duyulan ve tanı koymada hekime destek olabilecek bilgilerdir. Bu şekilde bir durumda kesinlikle bir dişhekimine gidilmelidir. Doktor lüzumlu görürse çocuğun sürekli diş ve iskelet gelişimini engellemeyecek bir gece koruyucusu vermeyi uygun bulabilir. Bu gece koruyucusu; çocuğunuzun dişleri üstünden alınan bir ölçü üstünde, tamamen ona hususi meydana getirilen bir apareydir. Sizin ebeveyn olarak yapmanız gerekenler ise, çocuğunuzun gün içindeki bedensel aktivitelerini çoğaltmak mevzusunda teşvik etmektir. Stresin uzaklaştırılmasına ve kasların gerginliğine, egzersiz iyi gelecektir. Yatağa gitmeden 1 saat öncesinde çocuk, tüm fazla hareket içeren oyunlar ve görsellerden uzaklaştırılmalı ve onun sakin bir vakit geçirmesini sağlayacak ortam sağlanmalıdır. Olurya birlikte bir kitap okunabilir ya da okuması, resimlerine bakması için bir kitap verilebilir. Bu onun kaliteli bir gece uykusu geçirmesini de elde edecektir. Yatağa gitmeden önceki zamanda bir şeyler yemesi engellenmelidir. Bir tek su ya da süt verilmesi uygun olacaktır. Ayrıca gün içinde su ihtiyacı giderilmemiş çocuklarda, bruksizmin oluşabileceği de öne sürülmektedir. Okul performansı ya da zor bir ödev de diş sıkmalarına sebep olabilir. Onunla yatmadan önceki vakit diliminde konuşup, tüm zorlukların geçici bulunduğunu söyleyip rahatlamasını bu şekilde bu sorunlarını yatağa taşımamasını sağlayabilirsiniz. Sabah yüzde ve çene ekleminde ağrı-sancı ya da hassasiyetle uyandıysa, ılık nemli bezle kompres yapabilirsiniz.
Netice olarak;
- Çocuklarınızda uyurken ya da gün içinde farkettiğiniz diş sıkma alışkanlığı var ise,
- Hele bir de buna ağrı-sancı eşlik ediyorsa,
- Dişlerinin belirgin yerlerinin aşınıp alt kısmındaki sarı dentin tabakasının görülebildiği form bozuklukları oluştuysa,
dişhekimine gitmenizi tavsiye ederim. Bu şekilde çocuğunuzun erişkinliğe taşıyabileceği bir sürü komplikasyonun önüne geçmiş olmuş olursunuz.
Dt. Funda Çar Sülün
Bruksizm (Diş Gıcırdatma)
Hasta uykuda dişlerini gıcırdatır ve mesele genel anlamda hasta tarafınca değildir de aynı odayı paylaşanlar tarafınca tesÂpit edilir. Gıcırdatma sebebiyle mine tabakaları zaman içinde aşınır, yer yer tamamen kaybolur. Bu bölgelerde soğuk-sıcak sızlamaları başlar. Dişler kenetlenmiş şekilde gıcırdarÂken eklemler de rahat uykusunda değildir. Sabahları çeneÂlerde, eklemlerde bir ağrı-sancı olur ama sertliği ve süresi başÂlangıçta az olduğundan fazla önemsenmez. Sonuçta bu geÂce emek harcamaları, şiddetine ve süresine bağlı olarak kafa, diş ve eklem ağrılarına niçin olur. Hastalık, ilk başlangıçta pek ciddiye alınmaz; çünkü dişler her gece uğradıkları bu zulme senelerce katlanır. Rahatsızlığa yol açan değişmeÂler sonradan ortaya çıkar.
Santral sinir sistemi ve kapanış bozukluklarının diş gıÂcırdatmaya niçin olduğu düşünülmektedir. Kapanış boÂzukluğu; yüksek bir protez, dolgu, noksan dişler vs. benzer biçimde neÂdenlerden lanıyorsa bu hastalık daha ziyade gündüzleri görülür ve hastalık iyi bir doktor tarafınca çaÂnahiye tespit ve tedavi edilebilir. Gece diş gıcırdatmalarıÂnın aslolan sebebi ise sinir sistemi ve ruhsal gerginlikle ilÂgilidir- Ne yazık ki diş hekimlerinin yapabileceği de bu yüzden kısıtlıdır. Gerçek bir tedavi, sebebi ortadan kaldırÂmakla başlar. Diş gıcırdatmada ise sebebe müdahale, hasÂtaya şartları bildirmekle sınırı olan kalır ve yapabildiğimiz de neticeleri mümkün olduğunca hafifletmektir. Kısaca gece plağı yapmak. Gece plağı yumuşak bir plastik kalıptır. Hasta gece yatarken bu plağı takar. Gıcırdatma esnasında plak yardımıyla dişler birbirine sürtünmez, eklemlere binen yük de azalır. Kulağa hoş gelir ama bu vaziyet hastalarca hoş karşılanmaz. Çoğu zaman plağı 3-5 gün takıp atarlar.
Diş Gıcırdatması Durumunda Dikkat edilmesi ihtiyaç duyulan bir nokta da gece diş gıcırdatan hastaların, noksan dişleri için meydana getirilen protezlerde bu koÂnuyu göz ardı etmemeleridir. Protezlerin -çiğneyici yüzleri porselenle bitirilirse gıcırdatma sebebiyle oluşan sürtünme porselenin almasına, kırılmasına niçin olabilir.
Bu mevzuda hastalara tek önerim bu problemi ciddiye alÂmaları, kesinlikle gece plağı yaptırmaları ve kullanmalarıÂdır. Bu sırada da nöro-psikiyatrik muayenelerini yaptırıp temel sebebi ortadan kaldırmak gerekir.
Hasta uykuda dişlerini gıcırdatır ve mesele genel anlamda hasta tarafınca değildir de aynı odayı paylaşanlar tarafınca tesÂpit edilir. Gıcırdatma sebebiyle mine tabakaları zaman içinde aşınır, yer yer tamamen kaybolur. Bu bölgelerde soğuk-sıcak sızlamaları başlar. Dişler kenetlenmiş şekilde gıcırdarÂken eklemler de rahat uykusunda değildir. Sabahları çeneÂlerde, eklemlerde bir ağrı-sancı olur ama sertliği ve süresi başÂlangıçta az olduğundan fazla önemsenmez. Sonuçta bu geÂce emek harcamaları, şiddetine ve süresine bağlı olarak kafa, diş ve eklem ağrılarına niçin olur. Hastalık, ilk başlangıçta pek ciddiye alınmaz; çünkü dişler her gece uğradıkları bu zulme senelerce katlanır. Rahatsızlığa yol açan değişmeÂler sonradan ortaya çıkar.
Santral sinir sistemi ve kapanış bozukluklarının diş gıÂcırdatmaya niçin olduğu düşünülmektedir. Kapanış boÂzukluğu; yüksek bir protez, dolgu, noksan dişler vs. benzer biçimde neÂdenlerden lanıyorsa bu hastalık daha ziyade gündüzleri görülür ve hastalık iyi bir doktor tarafınca çaÂnahiye tespit ve tedavi edilebilir. Gece diş gıcırdatmalarıÂnın aslolan sebebi ise sinir sistemi ve ruhsal gerginlikle ilÂgilidir- Ne yazık ki diş hekimlerinin yapabileceği de bu yüzden kısıtlıdır. Gerçek bir tedavi, sebebi ortadan kaldırÂmakla başlar. Diş gıcırdatmada ise sebebe müdahale, hasÂtaya şartları bildirmekle sınırı olan kalır ve yapabildiğimiz de neticeleri mümkün olduğunca hafifletmektir. Kısaca gece plağı yapmak. Gece plağı yumuşak bir plastik kalıptır. Hasta gece yatarken bu plağı takar. Gıcırdatma esnasında plak yardımıyla dişler birbirine sürtünmez, eklemlere binen yük de azalır. Kulağa hoş gelir ama bu vaziyet hastalarca hoş karşılanmaz. Çoğu zaman plağı 3-5 gün takıp atarlar.
Diş Gıcırdatması Durumunda Dikkat edilmesi ihtiyaç duyulan bir nokta da gece diş gıcırdatan hastaların, noksan dişleri için meydana getirilen protezlerde bu koÂnuyu göz ardı etmemeleridir. Protezlerin -çiğneyici yüzleri porselenle bitirilirse gıcırdatma sebebiyle oluşan sürtünme porselenin almasına, kırılmasına niçin olabilir.
Bu mevzuda hastalara tek önerim bu problemi ciddiye alÂmaları, kesinlikle gece plağı yaptırmaları ve kullanmalarıÂdır. Bu sırada da nöro-psikiyatrik muayenelerini yaptırıp temel sebebi ortadan kaldırmak gerekir.
Rekabetçi Yöneticilerin Hastalığı: Bruksizm
Sabahları dişlerinizde ağrı-sancı ile mi uyanıyorsunuz? Güne bitkin ve halsiz mi başlıyorsunuz? Tüm gece uykunuzda dişlerinizi mi gıcırdatıyorsunuz? Eğer bu sorulara evet yanıtını veriyorsanız ve güne bu şikayetlerle başlayarak gün içinde yoğun stres yaşıyorsanız “Bruksizm†hastası olabilirsiniz.
Ağız Diş ve Çene Hastalıkları Uzmanı Dt. Hacer Esved Alireisoğlu, bruksizm hastalığına neden olan nedenler ve hastalığın tedavi şekli hakkında bilgi verdi.
Stresli Yöneticiler Geceleri Dişlerini Gıcırdatıyor
Diş gıcırdatma ve diş sıkma hastalığı olarak malum “bruksizmâ€, stresli ve agresif kişilerle; rekabetçi ve mükemmeliyetçi yönetici meslek grubunda olanlarda daha çok görülüyor.
Son yıllarda sıkça rastlanan bir yakınma haline gelen “bruksizmâ€, çene eklem problemlerine neden olan diş gıcırdatma ve diş sıkma alışkanlığıdır.
Hastalığın Hem Ruhsal Hem de Fizyolojik Sebepleri Var
Çoğu zaman uyku esnasında olan bu vaziyet bir takım kişilerde gün içinde de ortaya çıkabilir. Sık görülen uyku bozukluklarından birisi olan bruksizm doğumsal değildir, hastaların kişilik yapısıyla tetiklenebilir. Hastalığın ruhsal ve fizyolojik sebepleri vardır. Stres bruksizmin sebepleri içinde mühim bir faktörd ür.
Yoğun Stres Alt kısmındaki Kişilerde Daha Sık Görülüyor
Stresli bir yaşam seçimi olan yöneticilerin mükemmeliyetçi, rekabetçi oldukları düşünülürse; bu hastalığa yönetici konumundaki kişilerde daha sık rastlanır. “Malokluzyon†denilen dişlerin diziliş ve sıralanışındaki bozukluklar ve kapanış bozuklukları da sebepler arasındadır.
Agresif ve Rekabetçi Kişiler Risk Grubunda
Hastalığın hanım ve erkekte görülme olasılığı çok değişik olmamakla beraber; agresif, titiz, rekabetçi kişiler bruksizm için risk grubundadır. Stres sonucu kimilerinde ağız ve diş ile ilgili problemler ilk olarak ortaya çıkarken, kimilerindeyse; mide, kafa ağrısı-sancısı, boyun ağrıları-sancıları benzer biçimde durumlar ilk olarak görülebilir.
Sabahları Kulak Ağrısı-sancısı ve Yutkunma Güçlüğü mü Çekiyorsanız?
Bruksizm tanısı çoğu zaman hastalığın ilerleyen zamanlarına kadar konulamaz; çünkü büyük bölümü insan bu alışkanlığının bilincinde değildir. Şikayetler ortaya ayrılmadan hastanın bu konuyu fark edebilmesi zor olsa gerek. Diş sıkmaya gıcırdatma da eşlik ediyorsa çıkan ses çevre tarafınca fark edilir. Bruksizm hastaları genellikle; sabah kalkıldığında eklemlerde, çiğneme kaslarında ağrı-sancı, kafa ve boyuna yayılan ağrı-sancı, kulak ağrısı-sancısı, bitkinlik, yutkunma güçlüğü, dişlerde ağrı-sancı ya da duyarlılık ve çene ekleminde ses şikayetiyle doktora başvururlar.
Diş Gıcırdatma Hastalığı Iyi mi Tedavi Edilir?
Bruksızm, diş hekimi ve nöroloji, psikiyatri benzer biçimde bir sürü branşın belirgin seviyelerde ilgilenilmiş olduğu bir rahatsızlıktır. Vaziyet fizyolojikse ilk olarak diş hekimi müdahalesi şarttır. Eğer durumda ruhsal bir tablo söz mevzusu ise psikiyatri ile beraber diş hekimleri kombine tedavi uygulayabilir.
Botoksla İstenmeyen Kasılmalar Engellenebilir
Hastalığın tedavisindeki gaye; dişlerde çene ekleminde oluşabilecek kalıcı zararları önlemek ve ağrıyı ortadan kaldırmaktır. Diş gıcırdatmasının tedavisinde kullanılan en mühim araç, uyku esnasında dişlerin birbirleri ile temasını engellemek amacıyla üst çene için meydana getirilen yalnız dişler üstüne oturan 2 mm genişliğinde saydam bir plaktır. “Gece plağı†denilen bu apareyin tek başına kafi olmadığı durumlarda bir takım ek tedaviler uygulanabilir.
Diş Sıkma Çene Eklenmelerinde Deformasyona Niçin Olabiliyor
Stres terapisi uygulanabilir ya da rahat uyumayı sağlayıcı önlemler alınabilir. Kas gevşetici ilaç uygulaması, maloklüzyona bağlı bruksizm varlığında, hatalı yapılmış diş dolgusu ve kaplamaların yenilenmesi gerekir. Noksan olan dişlerin yerine konulabilmesi ya da aşınmış dişlerin onarılması için protez uygulamaları yapılabilir. Diş sıkma ve gıcırdatma sonucu çene eklemindeki deformasyona bağlı olarak çok ileri safhalarda cerrahi tedavilerde yapılmaktadır.
Tüm bu tedavi sistemlerinin-,metotlarının haricinde bir de botoks tedavisi uygulanabilir. Hastaların büyük bir bölümü meydana getirilen gece plağını 6 ay tertipli kullandığında bu alışkanlık bırakılabilir. Gece plağının yanında botoks ile tedavi pozitif sonuçlar verebilir. Rahat olan bu uygulamanın 6-9 ay tesir süresi vardır. Yanak alt kısmında bulunan çiğneme kasına belli başlı noktalardan meydana getirilen botoks enjeksiyonu doğru uygulamayla kastaki stresi kaldırdığından istenmeyen kasılmalar, denetim dışı sıkmalar ortadan kalkabilir.
Tertipli Diş Muayenesi Erken Tanı İçin Mühim!
Kişinin yaşam tarzına dikkat ederek stresten uzak durmaya itina göstermesi “bruksizm†oluşumuna engel olabilir. Bruksizmli vakalarda emareler uzun solukta ortaya çıkar ve bu tür şeyler çıkana kadar şahıs durumunun bilincinde değildir. Tertipli meydana getirilen diş kontrolleri esnasında vaziyet doktor tarafınca fark edilip lüzumlu tedbir ve tedaviler yapılabilir. Bu nedenle yılda iki kere diş muayenesi olmak çok önemlidir.
Sabahları dişlerinizde ağrı-sancı ile mi uyanıyorsunuz? Güne bitkin ve halsiz mi başlıyorsunuz? Tüm gece uykunuzda dişlerinizi mi gıcırdatıyorsunuz? Eğer bu sorulara evet yanıtını veriyorsanız ve güne bu şikayetlerle başlayarak gün içinde yoğun stres yaşıyorsanız “Bruksizm†hastası olabilirsiniz.
Ağız Diş ve Çene Hastalıkları Uzmanı Dt. Hacer Esved Alireisoğlu, bruksizm hastalığına neden olan nedenler ve hastalığın tedavi şekli hakkında bilgi verdi.
Stresli Yöneticiler Geceleri Dişlerini Gıcırdatıyor
Diş gıcırdatma ve diş sıkma hastalığı olarak malum “bruksizmâ€, stresli ve agresif kişilerle; rekabetçi ve mükemmeliyetçi yönetici meslek grubunda olanlarda daha çok görülüyor.
Son yıllarda sıkça rastlanan bir yakınma haline gelen “bruksizmâ€, çene eklem problemlerine neden olan diş gıcırdatma ve diş sıkma alışkanlığıdır.
Hastalığın Hem Ruhsal Hem de Fizyolojik Sebepleri Var
Çoğu zaman uyku esnasında olan bu vaziyet bir takım kişilerde gün içinde de ortaya çıkabilir. Sık görülen uyku bozukluklarından birisi olan bruksizm doğumsal değildir, hastaların kişilik yapısıyla tetiklenebilir. Hastalığın ruhsal ve fizyolojik sebepleri vardır. Stres bruksizmin sebepleri içinde mühim bir faktörd ür.
Yoğun Stres Alt kısmındaki Kişilerde Daha Sık Görülüyor
Stresli bir yaşam seçimi olan yöneticilerin mükemmeliyetçi, rekabetçi oldukları düşünülürse; bu hastalığa yönetici konumundaki kişilerde daha sık rastlanır. “Malokluzyon†denilen dişlerin diziliş ve sıralanışındaki bozukluklar ve kapanış bozuklukları da sebepler arasındadır.
Agresif ve Rekabetçi Kişiler Risk Grubunda
Hastalığın hanım ve erkekte görülme olasılığı çok değişik olmamakla beraber; agresif, titiz, rekabetçi kişiler bruksizm için risk grubundadır. Stres sonucu kimilerinde ağız ve diş ile ilgili problemler ilk olarak ortaya çıkarken, kimilerindeyse; mide, kafa ağrısı-sancısı, boyun ağrıları-sancıları benzer biçimde durumlar ilk olarak görülebilir.
Sabahları Kulak Ağrısı-sancısı ve Yutkunma Güçlüğü mü Çekiyorsanız?
Bruksizm tanısı çoğu zaman hastalığın ilerleyen zamanlarına kadar konulamaz; çünkü büyük bölümü insan bu alışkanlığının bilincinde değildir. Şikayetler ortaya ayrılmadan hastanın bu konuyu fark edebilmesi zor olsa gerek. Diş sıkmaya gıcırdatma da eşlik ediyorsa çıkan ses çevre tarafınca fark edilir. Bruksizm hastaları genellikle; sabah kalkıldığında eklemlerde, çiğneme kaslarında ağrı-sancı, kafa ve boyuna yayılan ağrı-sancı, kulak ağrısı-sancısı, bitkinlik, yutkunma güçlüğü, dişlerde ağrı-sancı ya da duyarlılık ve çene ekleminde ses şikayetiyle doktora başvururlar.
Diş Gıcırdatma Hastalığı Iyi mi Tedavi Edilir?
Bruksızm, diş hekimi ve nöroloji, psikiyatri benzer biçimde bir sürü branşın belirgin seviyelerde ilgilenilmiş olduğu bir rahatsızlıktır. Vaziyet fizyolojikse ilk olarak diş hekimi müdahalesi şarttır. Eğer durumda ruhsal bir tablo söz mevzusu ise psikiyatri ile beraber diş hekimleri kombine tedavi uygulayabilir.
Botoksla İstenmeyen Kasılmalar Engellenebilir
Hastalığın tedavisindeki gaye; dişlerde çene ekleminde oluşabilecek kalıcı zararları önlemek ve ağrıyı ortadan kaldırmaktır. Diş gıcırdatmasının tedavisinde kullanılan en mühim araç, uyku esnasında dişlerin birbirleri ile temasını engellemek amacıyla üst çene için meydana getirilen yalnız dişler üstüne oturan 2 mm genişliğinde saydam bir plaktır. “Gece plağı†denilen bu apareyin tek başına kafi olmadığı durumlarda bir takım ek tedaviler uygulanabilir.
Diş Sıkma Çene Eklenmelerinde Deformasyona Niçin Olabiliyor
Stres terapisi uygulanabilir ya da rahat uyumayı sağlayıcı önlemler alınabilir. Kas gevşetici ilaç uygulaması, maloklüzyona bağlı bruksizm varlığında, hatalı yapılmış diş dolgusu ve kaplamaların yenilenmesi gerekir. Noksan olan dişlerin yerine konulabilmesi ya da aşınmış dişlerin onarılması için protez uygulamaları yapılabilir. Diş sıkma ve gıcırdatma sonucu çene eklemindeki deformasyona bağlı olarak çok ileri safhalarda cerrahi tedavilerde yapılmaktadır.
Tüm bu tedavi sistemlerinin-,metotlarının haricinde bir de botoks tedavisi uygulanabilir. Hastaların büyük bir bölümü meydana getirilen gece plağını 6 ay tertipli kullandığında bu alışkanlık bırakılabilir. Gece plağının yanında botoks ile tedavi pozitif sonuçlar verebilir. Rahat olan bu uygulamanın 6-9 ay tesir süresi vardır. Yanak alt kısmında bulunan çiğneme kasına belli başlı noktalardan meydana getirilen botoks enjeksiyonu doğru uygulamayla kastaki stresi kaldırdığından istenmeyen kasılmalar, denetim dışı sıkmalar ortadan kalkabilir.
Tertipli Diş Muayenesi Erken Tanı İçin Mühim!
Kişinin yaşam tarzına dikkat ederek stresten uzak durmaya itina göstermesi “bruksizm†oluşumuna engel olabilir. Bruksizmli vakalarda emareler uzun solukta ortaya çıkar ve bu tür şeyler çıkana kadar şahıs durumunun bilincinde değildir. Tertipli meydana getirilen diş kontrolleri esnasında vaziyet doktor tarafınca fark edilip lüzumlu tedbir ve tedaviler yapılabilir. Bu nedenle yılda iki kere diş muayenesi olmak çok önemlidir.
Düzgüsel diş ile takma diş arasındaki farklar nedir?
Tabii diş ve suni diş içinde benzerlik ve farklılıklar nedir?
Diş hekimlerinin diş kontrolünde kullandıkları ucu sivri alet ne işe yarar?
Kaynak:msxlabs.org
YORUMLAR