Büyük Hun Devleti ya da Asya Hun Devletinin özelliklerinin maddeler halinde sıralandığı ve bilgilerin verildiği yazımız. • Orta Asya’da bil...
Büyük Hun Devleti ya da Asya Hun Devletinin özelliklerinin maddeler halinde sıralandığı ve bilgilerin verildiği yazımız.
• Orta Asya’da bilinen ilk teşkilatlı devlet olan Hunlar, Göktürk ve Uygurların atalarıdır.
• Hunlar tarihte ilk kez bütün Türkleri bir bayrak altında toplamışlardır.
• M.Ö. 3 Yüzyıldan itibaren bir Hun Devleti’nin varlığı kesinlik kazanmıştır.
• Hunlar’ın bilinen ilk büyük hükümdarı T’u man (Tuman = Teoman)dır. Tuman ve oğlu Mao-dun (Madun = Mete) zamanında Hunlar çok güçlendiler ve geniş bir alana yayıldılar.
• Hunlar’ın atlı okçuları, Çinlilerin hantal savaş arabaları karşısında üstünlük sağlıyordu. Bu yüzen, Mete, Çinlileri vergiye bağladı.
• Mao-dun’dan sonra yerine geçen oğlu Ki-ok, zamanında Çin’le olan ilişkiler gelişti. Ki-ok’un bir Çin prensesi ile evlenmesinden sonra Çinlilerin ülke içinde etkileri arttı. Bu da birçok olumsuzluklara yol açtı.
• Çinlilerle, Orta Asya Türk toplulukları arasındaki en önemli sorun ipek Yolu olmuştur. Hunlular İpek Yolu’nu denetimlerine geçirdiler. Sağladıkları güven ortamı ve otorite ile kervanların gidiş-gelişi düzene girdi. Ticari canlılık sağlandı.
• Hunların eski güçlerini kaybetmeleri ile ipek Yolu, Çinlilerin egemenliğine geçmiştir.
• M.Ö. I. Yüzyıl ortalarında Hun Devleti ikiye ayrıldı.
a.Güney Hun Devleti kısa bir süre sonra Çinlilerin egemenliğine geçti.
b.Bir süre sonra Kuzey Hun Devletini oluşturan boylar da dağıldı. Bu boyların bir bölümü Çin’in egemenliğine geçerken bir bölümü, Hazar’ın kuzeyinden batıya göç etti.
• Selenga Vadisi’ndeki yabgu mezarlarında yapılan kazılarda bulunan Çin, İran ve Yunan kumaşları, Asya Hunlarının dünyanın uzak ülkeleriyle ticari ilişkiler içinde olduklarını göstermektedir.
• Hun devletinin yıkılmasından sonra Çin baskısından kurtulmak için bazı Hun boyları, Itil’in (Volga) batısına geçerek Karadeniz’in kuzeyine göç ettiler. Bu göçler M.S. 4. Yüzyılda büyük bir yoğunluk kazandı.
• Balamir komutasındaki Hunlar bu göç esnasında önlerine çıkan Doğu Cermen kavimlerinin bir bölümünü (Ostrogotlar, Vizigotlar, Gepitler ve Vandallar) yönetimleri altına aldılar. Bir bölümünü de Avrupa’nın batısına ve güneyine doğru yer değiştirmek zorunda bıraktılar.
• Böylece M.S. 375’lerde başlayan ve 500’lere kadar devam eden “Kavimler Göçü” başladı. Kavimler Göçü, Avrupa’nın sosyal ve siyasal dengesini önemli ölçüde değiştirdi.
YORUMLAR