Büyük Selçuklu Devleti'nin ordu yapısı nasıldır, sonuçları ne olmuştur? Ordu Devletin temeli olan ordu, Hassa ordusu ve timar...
Büyük Selçuklu Devleti'nin ordu yapısı nasıldır, sonuçları ne olmuştur?
Ordu
Devletin temeli olan ordu, Hassa ordusu ve timarlı sipahilerden meydana eliyordu. sarayda özel olarak yetiştirilip, doğrudan sultana bağlı olan Gulamân-ı saray askerleri çeşitli milletlerden seçilirdi. Bunlar senede dört defa maaş alırlardı. Hassa ordusu; melik, vali, vezir ve diğer yüksek rütbeli devlet memurlarının emri altında, her an harekete hazır askerler olup maaşlıydılar.
Sipahiler; süvari kuvvetleriydi. Sipahi ordusu mensuplarından her biri, ülkenin çeşitli bölgelerinde kendilerine tahsis edilen toprakların (iktadirlik) gelirlerinden geçimlerini sağlıyordu. Selçuklular, askerî iktalar sayesinde, maaş ödemeden bir orduyu beslemiş, mühim bir Türkmen nüfusunu toprağa ve devlete bağlayarak iskân etmişti. Bu sayede üretimin artmasını, halk ile hükümet arasında yeni askerî ve idarî bir kadronun kurulmasını temin etmişti. Bin süvariden fazla asker besleyen ikta sahipleri vardı. Büyük Selçuklularda ordu mevcudu, 400.000'e kadar çıktı. Bunun 46.000'i merkezde, geri kalanı devletin diğer bölgelerine dağılmış durumdaydı. İkta sistemiyle, ülke menfaatlerini âhenkleştirip, kudretli askerî ve idarî teşkilata sahip oldular. Aynı sistem, Osmanlılar'ı da etkiledi. Halk arasından Haşer denilen ücretli askerler de alınırdı. Ayrıca gönüllü Gâziyân ve çeşitli askerî sınıflar da vardı.
Osmanlı Devleti'nin ordu yapısı nasıldır?
Büyük Selçuklu Devleti'nin siyasi yapısı nasıldır?
Büyük Selçuklu Devleti'nin ekonomik yapısı nasıldır?
Anadolu Selçukluları'ndaki askeri teşkilat ,Büyük Selçuklulardakilerle büyük bir benzerlik gösterir. Ordunun esası, Hassa (Gulam), Türkmen, dirlik (ıkta) sahiplerinin ve tâbi devletlerin kuvvetleriyle çeşitli ırk ve milletlere ait (İslâm, Rum, Gürcü, Ermeni) ücretli askerlerden oluşurdu. Genellikle devlet başkentinde bulunan ordu komutanı, Emîrül-ümerâ, ya da Beylerbeyi, kumandanlar ise Sipehsâlâr (subaşı, ya da Serleşker) unvanlarını taşırlardı.
Hassa birlikleri, sultanların özel askerleridir. Genellikle atlı olan bu kuvvetlerin bir bölümü de yaya idi. Bu birlikler, Rum, Rus, Gürcü, Deylemli ve diğer Türk kavimlerin-den köle, ya da tutsak alınmak suretiyle oluşturulurdu. Çeşitli ırk ve uluslara mensup olan çocuklar, Gulam hâne denilen köle yetiştirme okullarında özel bir eğitimle yetiştirilirlerdi. Bunlar arasından çok değerli kumandan ve devlet adamları yetişmiştir.
Anadolu Selçuklu Devleti'nin esas kuvvetini oluşturan dirlik (ıkta) sahiplerinin kuvvetleri tamamen Türklerden oluşurdu. Bunlar en küçük birlik, 50 kişi idi ve bir komutanın emrinde bulunurdu. Bunların kumandanları olan subaşılar,genellikle önemli konumdaki il ve yörelerinin güvenliğini sağlamaktan başka, savaş sırasında da ilçe, nahiye ve köylerdeki dirlik kuvvetlerine kumanda ederlerdi. Subaşılar, Sipehsâlâr emirlerle Serleşkerlerle bağlı idiler.
Anadolu Selçuklu ülkesinin uç (sınır) bölgelerinde,devletin hizmetinde olarak daima savaşa hazır bir durumda bulunan Türkmen kuvvetleri de vardı. Bu kuvvetler, Selçuklu ordusuna bağlı olarak kendi beylerinin komutasında savaşlara katılırlardı.
Anadolu Selçukluları'na zaman zaman tâbi olan belli başlı beylikler, Danişmendler, Mengücekler, Artuklar, Demeçoğulları, İnaloğulları, Haleb ve Güney Doğu Anadolu'daki Eyyûbi Melikleri ile Çukurova Ermeni Prensliği idiler. Bu beylikler, Anadolu Selçuklu Devleti'ne, vasallık statülerine göre yıllık vergi ödemekten başka, savaşlarda ve gerektiği durumlarda askeri birlikler de gönderirlerdi.
Anadolu Selçuklu Devleti'nin ordusu, Büyük Selçuklularda olduğu gibi, öncü (mukaddime,talâye ve talia), sağ (meymene), sol (meyser), kanat, artçı (dündar),saka ve mekez (kalb) hattından oluşurdu. Orduda çarhçı (Tiriçarh), okçu, mancınıkçı, neftçi ve mızrak (kargı), gürz (topuz), nacak (küçük balta), taş gülle gibi silahlar ile kuşatma aletleri olan mancınık ve arrâde de kullanılırdı. Sayısı 100 bine kadar çıkabilen Anadolu Selçuklu Devleti'nin ordusu, devrin en güçlü kuvvetlerinden birisini oluştururdu.
Anadolu Selçuklu Devleti, Akdeniz ve Karadeniz'deki Antalya, Alanya, Sinop ve Samsun kıyı kentlerini fethettikten sonra bu limanlarda büyük tesisler kurarak donanma inşa ettiler. Böylece onlar, Osmanlılardan önce ilk deniz kuvvetlerini meydana getirdiler. İnşa edilen çeşitli büyüklükteki gemilerle Akdeniz ve Karadeniz'de ticaret etkinliklerinde de bulundular. Selçuklu donanmasının düzeni, sayısı ve diğer teşkilatı hakkında bilgimiz yoktur. Sadece donanmaya, Emirusevahi (Sahiller Emiri) ve ya Reisübahr (Deniz Reisi) adı verilen komutanların sevk ve idare ettiği bilinmektedir.
Bu mesaj 'en iyi cevap' seçilmiştir.
Ordu
Devletin temeli olan ordu, Hassa ordusu ve timarlı sipahilerden meydana eliyordu. sarayda özel olarak yetiştirilip, doğrudan sultana bağlı olan Gulamân-ı saray askerleri çeşitli milletlerden seçilirdi. Bunlar senede dört defa maaş alırlardı. Hassa ordusu; melik, vali, vezir ve diğer yüksek rütbeli devlet memurlarının emri altında, her an harekete hazır askerler olup maaşlıydılar.
Sipahiler; süvari kuvvetleriydi. Sipahi ordusu mensuplarından her biri, ülkenin çeşitli bölgelerinde kendilerine tahsis edilen toprakların (iktadirlik) gelirlerinden geçimlerini sağlıyordu. Selçuklular, askerî iktalar sayesinde, maaş ödemeden bir orduyu beslemiş, mühim bir Türkmen nüfusunu toprağa ve devlete bağlayarak iskân etmişti. Bu sayede üretimin artmasını, halk ile hükümet arasında yeni askerî ve idarî bir kadronun kurulmasını temin etmişti. Bin süvariden fazla asker besleyen ikta sahipleri vardı. Büyük Selçuklularda ordu mevcudu, 400.000'e kadar çıktı. Bunun 46.000'i merkezde, geri kalanı devletin diğer bölgelerine dağılmış durumdaydı. İkta sistemiyle, ülke menfaatlerini âhenkleştirip, kudretli askerî ve idarî teşkilata sahip oldular. Aynı sistem, Osmanlılar'ı da etkiledi. Halk arasından Haşer denilen ücretli askerler de alınırdı. Ayrıca gönüllü Gâziyân ve çeşitli askerî sınıflar da vardı.
Osmanlı Devleti'nin ordu yapısı nasıldır?
Büyük Selçuklu Devleti'nin siyasi yapısı nasıldır?
Büyük Selçuklu Devleti'nin ekonomik yapısı nasıldır?
YORUMLAR