Dünya evlatlarının ortak haklarını belirleyen Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 1959’da Çocuk Hakları Bildirisi’ni yayımlamıştır. Bu bildiri...
Dünya evlatlarının ortak haklarını belirleyen Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 1959’da Çocuk Hakları Bildirisi’ni yayımlamıştır. Bu bildirinin belirgin başlı maddeleri şunlardır:
1. Çocuklardan sevgi esirgenmemelidir. Ailesi olmayan yoksul küçüklere hususi ilgi gösterilmelidir.
2. Bir çekince hemen ilk olarak çocuklar korunmalıdır.
3. Çocuklar toplumsal güvenlikten yararlanmalıdır. Evlatların sıhhatli büyümeleri sağlanmalıdır. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 41. ve 61. maddeleri çocuk haklarıyla ilgilidir. Anayasamız evlatların korunması, desteğe gereksinimi olan evlatların topluma kazandırılması için her türlü önlemi alır. Türkiye, sözleşmeyi 14 Eylül 1990’da imzalamış ve 1995’te de onaylayarak yürürlüğe geçirmiştir. Bu sözleşmeye nazaran, 18 yaşından ufak hepimiz çocuktur ve her çocuk “yaşamdan ayrılmaz haklara haizdir”. Çocuk Hakları Sözleşmesi, çocuğa; fikir, ifade, din ve dernek alanlarında hak ve özgürlükleri tanımış ve her tür fizyolojik ve ruhsal şiddete karşı toplumsal ve ekonomik önlemlerin alınmasını öngörmüştür.
Madde 1
Bu sözleşme uyarınca, on sekiz yaşına kadar her insan çocuk sayılır.
Madde 2
Sözleşmeyi kabul eden devletler, bu sözleşmede yazılı olan hakları, devletlerinde bulunan her çocuğa hiçbir fark gözetmeksizin sağlamakla yükümlüdür.
Madde 13
Çocuğun, düşüncesini özgürce izah etme hakkı vardır. Bu hak, ülke sınırlarıyla bağlı olmaksızın, yazılı, sözlü, sanatla alakalı şekilde ya da çocuğun seçeceği başka bir araçla her türlü haber ve düşüncenin araştırılması, elde edilmesi ve verilmesi özgürlüğünü ihtiva eder.
Madde 14
Taraf devletler, çocuğun fikir, vicdan ve din özgürlüğü hakkına saygı gösterir. Taraf devletler, çocuğun yeteneklerinin gelişmesiyle bağdaşır şekilde haklarının kullanılmasında çocuğa yol gösterme mevzusunda ana-babanın ve gerekiyorsa yasal vasilerin hak ve ödevlerine saygı gösterir.
Madde 23
1-Taraf devletler, zihinsel ya da bedensel özürlü evlatların saygınlıklarını güvence altına alan, öz güvenlerini geliştiren ve toplumsal yaşama etkin şekilde katılmalarını kolaylaştıran şartlar altında eksiksiz yaşamaları icap ettiğini kabul eder.
2-Taraf devletler, özürlü evlatların hususi bakımdan yararlanabilmeleri için yardım görmeleri icap ettiğini kabul eder.
Madde 26
Taraf devletler, her çocuğa toplumsal sigorta dâhil toplumsal güvenlikten yararlanma hakkını tanır ve bu hakkın tam olarak gerçekleşmesini sağlamak için ulusal hukukuna uygun, lüzumlu önlemleri alır.
Madde 26
Taraf devletler, her çocuğa toplumsal sigorta dâhil toplumsal güvenlikten yararlanma hakkını tanır ve bu hakkın tam olarak gerçekleşmesini sağlamak için ulusal hukukuna uygun, lüzumlu önlemleri alır.
Madde 27
Taraf devletler, her çocuğun bedensel, zihinsel, ruhsal, ahlaksal ve toplumsal gelişmesini sağlayacak kafi bir yaşam düzeyine hakkı bulunduğunu kabul eder.
Madde 28
Taraf Devletler, çocuğun eğitim hakkını kabul ederler ve bu hakkın fırsat eşitliği temeli üstünde gerçekleştirilmesi görüşünü benimserler; okul disiplinin çocuğun insan olarak taşımış olduğu saygınlıkla bağdaşır şekilde ve bu sözleşmeye uygun olarak yürütülmesinin sağlanması amacıyla lüzumlu olan tüm önlemleri alırlar; eğitim kendi alanında, bilhassa cehaletin ve okuma yazma bilmemenin dünyadan kaldırılmasına katkıda bulunmak ve modern eğitim yöntemlerine ve bilimsel ve teknik bilgilere haiz olunmasını kolaylaştırmak amacıyla uluslar arası işbirliğini kuvvetlendirir ve teşvik ederler. Bu mevzuda, gelişmekte olan ülkelerin gereksinimleri bilhassa göz önünde tutulur.
Madde 31
1-Taraf devletler, çocuğa; dinlenme, boş zamanını değerlendirme, oynama ve yaşına uygun etkinliklerde bulunma, kültürel ve sanatla alakalı yaşama serbestçe katılma hakkını tanır.
2-Taraf devletler, çocuğa kültürel ve sanatla alakalı yaşama tam olarak katılma hakkını, saygı duyarak tanır ve evladı bu yaşama özendirir; çocuklar için boş zamanı değerlendirmeye, dinlenmeye, sanata ve kültüre ilişkin etkinlikler mevzusunda uygun ve eşit fırsatların oluşmasını sağlar.
Madde 33
Taraf devletler, evlatların uluslar arası anlaşmalarda tanımlandığı şekilde uyuşturucu maddelerin yasa dışı kullanımına karşı korunması ve evlatların söz konusu maddelerin yasa dışı üretimi ve kaçakçılığı kendi alanında kullanılmasını önlemek amacıyla uygun olan her türlü önlemi alır.
Madde 34
Taraf devletler, evladı her türlü cinsel sömürüye karşı koruma güvencesi verir.
Madde 35
Taraf devletler, her ne nedenle ve hangi şekilde olursa olsun, çocuklar.-, kaçır..-ması. satılması ya da fuhşa mevzu olmasını önlemek için ulusal düzeyde ikili ve çok yönlü ilişkilerde ihtiyaç duyulan her türlü önlemi alır.
YORUMLAR