Çömlekçiliğin özelliği ve çömlekçilik niçin bu günlerde kullanılmıyor? ÇÖMLEKÇİLİK Pişirilebilir gre ya da topraktan çiçeklik, ta...
Çömlekçiliğin özelliği ve çömlekçilik niçin bu günlerde kullanılmıyor?
ÇÖMLEKÇİLİK
Pişirilebilir gre ya da topraktan çiçeklik, tabak, testi ve türlü mutfak aletleri yapımı.
—Antropol. Çömlek yapımında kullanılan kilin, pişimi esnasında daha dayanıklı olması için, bir hazırlık işleminden geçirilmesi gerekir. Saman, ot, talaş, odun külü, hayvan kılı ya da tüyü şeklinde organik maddelerin eklenmesiyle (bu maddeler, pişim esnasında, çoğu zaman kara izler erteleyerek yok olurlar ve hamur harcını daha hafifçe ve gözenekli duruma getirirler) kil, arıtılıp yağsızlaştırılır. Bu işlem, yağsızlaştırıcı minerallerin (genellikle kum) ve kimi vakit, pişmemiş kille aynı bileşimdeki şamotların kullanılmasıyla da yapılabilir. Bu şekilde hazırlanan mase, biçim verilmeden ilkin, daha iyi tutması için, yumruk ya da tokmakla yoğrulup dövülür.
üç tür biçim verme vardır:
birincisine modlaj denir.
Bu yöntemin de türlü türleri vardır:
blok modlaj (mase topağı oyularak kenarları elle ya da tokaçla yavaş yavaş inceltilir) [zenci Afrika, Güney Amerika];
ayrı parçalarla modlaj (yoğrulmuş mase topakçıklarının ya da levhacıklarının eklenmesiyle);
kolombin tekniğiyle meydana getirilen modlaj (çömlek, yarım silindir biçimindeki mase ve sarmal bir şekil verilerek ve kenarları perdahlanıp yükseltilerek oluşturulur) [Afrika, Melanezya ve ABD),
Gelişmiş toplumlarda (Akdeniz dünyası, Uzakdoğu) da rastlandığı için, bunun yalnızca çok eski çağlara özgü bir teknik olduğu söylenemez. Kiremit, boru ya da heykelciklerin yapımında kullanılan kalıplama tekniği, ya heykelciklerin yapımında olduğu şeklinde bir dışkalıbın ya da eriyen balmumu tekniğinde olduğu şeklinde yok olup giden bir iç kalıbın (mesela, pişirme esnasında yok olan saman tıkaç) kullanılmasıyla gerçekleştirilir.
üçüncü biçim verme şekli, çekme'dir.
Bu, apayrı iki tekniği kapsar: birincisinde çömlek, biçim verildiği sürece bir eksen çevresinde ağır ağır dönen bir altlık üstüne yerleştirildiği halde, İkincisinde, devamlı olarak çok hızla dönen bir çark üstüne yerleştirilir ve maseyi yükseltip şekillendirmek için çömlekçinin parmaklarıyla hafifçe bastırması yeter. Kurutma, bir sürü aşamada gerçekleştirilir. Mase sertleşince, dış çıkıntılar (kulplar, vb.) eklenmiş olur, taslak cilalanır ve baskıyla ya da bir boya ya da astar uygulamasıyla süslenebilir; sır, emay ya da reçineyle sugeçirmez duruma getirilebilir. Bundan sonrasında pişirme işlemine geçilir. En ilkel fırınlar, toprak üstüne istiflenmiş çömleklerin, çalı çırpıyla kaplanması sonucu oluşturulur. Ama söz konusu fırınlar, yüksek sıcaklıklara yetişme ya da pişmesini ayarlama (Afrika) olanağı vermez. Avrupa ve Asya'da, pişirme sıcaklığını daha iyi ayarlamayı elde eden türlü tipten fırınlar (yuvarlak, tünel fırın) kullanılır.
DEVAMI
Günümüzde meydana getirilen buluşlar nedir?
Günümüzde kullanılan haberleşme-iletişim araçları nedir?
Günümüzde kullanılan ziraat aletleri nedir?
Bu ileti 'en iyi çözüm' seçilmiştir.
ÇÖMLEKÇİLİK
Pişirilebilir gre ya da topraktan çiçeklik, tabak, testi ve türlü mutfak aletleri yapımı.
—Antropol. Çömlek yapımında kullanılan kilin, pişimi esnasında daha dayanıklı olması için, bir hazırlık işleminden geçirilmesi gerekir. Saman, ot, talaş, odun külü, hayvan kılı ya da tüyü şeklinde organik maddelerin eklenmesiyle (bu maddeler, pişim esnasında, çoğu zaman kara izler erteleyerek yok olurlar ve hamur harcını daha hafifçe ve gözenekli duruma getirirler) kil, arıtılıp yağsızlaştırılır. Bu işlem, yağsızlaştırıcı minerallerin (genellikle kum) ve kimi vakit, pişmemiş kille aynı bileşimdeki şamotların kullanılmasıyla da yapılabilir. Bu şekilde hazırlanan mase, biçim verilmeden ilkin, daha iyi tutması için, yumruk ya da tokmakla yoğrulup dövülür.
üç tür biçim verme vardır:
birincisine modlaj denir.
Bu yöntemin de türlü türleri vardır:
blok modlaj (mase topağı oyularak kenarları elle ya da tokaçla yavaş yavaş inceltilir) [zenci Afrika, Güney Amerika];
ayrı parçalarla modlaj (yoğrulmuş mase topakçıklarının ya da levhacıklarının eklenmesiyle);
kolombin tekniğiyle meydana getirilen modlaj (çömlek, yarım silindir biçimindeki mase ve sarmal bir şekil verilerek ve kenarları perdahlanıp yükseltilerek oluşturulur) [Afrika, Melanezya ve ABD),
Gelişmiş toplumlarda (Akdeniz dünyası, Uzakdoğu) da rastlandığı için, bunun yalnızca çok eski çağlara özgü bir teknik olduğu söylenemez. Kiremit, boru ya da heykelciklerin yapımında kullanılan kalıplama tekniği, ya heykelciklerin yapımında olduğu şeklinde bir dışkalıbın ya da eriyen balmumu tekniğinde olduğu şeklinde yok olup giden bir iç kalıbın (mesela, pişirme esnasında yok olan saman tıkaç) kullanılmasıyla gerçekleştirilir.
üçüncü biçim verme şekli, çekme'dir.
Bu, apayrı iki tekniği kapsar: birincisinde çömlek, biçim verildiği sürece bir eksen çevresinde ağır ağır dönen bir altlık üstüne yerleştirildiği halde, İkincisinde, devamlı olarak çok hızla dönen bir çark üstüne yerleştirilir ve maseyi yükseltip şekillendirmek için çömlekçinin parmaklarıyla hafifçe bastırması yeter. Kurutma, bir sürü aşamada gerçekleştirilir. Mase sertleşince, dış çıkıntılar (kulplar, vb.) eklenmiş olur, taslak cilalanır ve baskıyla ya da bir boya ya da astar uygulamasıyla süslenebilir; sır, emay ya da reçineyle sugeçirmez duruma getirilebilir. Bundan sonrasında pişirme işlemine geçilir. En ilkel fırınlar, toprak üstüne istiflenmiş çömleklerin, çalı çırpıyla kaplanması sonucu oluşturulur. Ama söz konusu fırınlar, yüksek sıcaklıklara yetişme ya da pişmesini ayarlama (Afrika) olanağı vermez. Avrupa ve Asya'da, pişirme sıcaklığını daha iyi ayarlamayı elde eden türlü tipten fırınlar (yuvarlak, tünel fırın) kullanılır.
DEVAMI
YORUMLAR