Edebiyatta Klasizm akımı nedir? Klasizm akımının özellikleri, tarihçesi, öncüleri hakkında bilgi. KLASİZM Klasizm, sözcük anlamı bakımında...
Edebiyatta Klasizm akımı nedir? Klasizm akımının özellikleri, tarihçesi, öncüleri hakkında bilgi.
KLASİZM
Klasizm, sözcük anlamı bakımından, kuralcı sanat yolu demektir. Fakat edebî akım olarak tanımlamak gerekirse, iki şekilde tanıtmak mümkündür :
1. Klasizim, bir milletin kendi öz dilinde meydana gelen ve zamana dayanabilen, modaya göre değişmeyen edebî eserlerin bağlı bulunduğu akımdır.
2. XVII. Asır Fransa’sının Boileau, Moliere, La Fontiane, La Buriyere, Racine, Corneille, Bosuet, Madam De La Fayette gibi sanatçılarının temsil ettikleri belli kurallara dayanan bir edebi akımdır. Buna, «1660 ekolü» de denir.
Klasizmin doğuş nedenini bilmedikçe, onun ölçülerini kavramak mümkün değildir. Bu nedenin bulunduğu dehlize nereden ve nasıl gireceğiz? Şimdi soruya karşılık bulmaya çalışalım :
Avrupa’da yeniden doğuş anlamına gelen rönesans devinmesiyle Hümanizm denen bir akım, sanatçıların sinirlerini sarsmaya başlamıştı. Hümanizm, eski Yunan ve Lâtin edebiyatına eğilim hareketidir. Bu eğilimin takıldığı sorun şu idi :
Acaba, milâttan önce gelip geçmiş bu Yunan ve Lâtin sanatçılarının eserlerinde, zamanımız insanlarının içini burkan, onların gözlerini yaşartan, onları düşüncenin dönemeçlerine düşüren sır nedir? Neden o eserleri binlerce yıl önce meydan tiyatrolarında seyreden insanların heyecanıyla, aynı eserleri okuyan, ya da modern sahnelerde seyreden bugünkü insanların heyecanı arasında bir fark yoktur?
Bu sorulara, klasizmin yapısını kuran şu üç temele bağlı bir karşılık bulunmuştur :
a) Bu eserlerin konuları doğaya (tabiata) uygundur.
b) Davranışlar, aklın denetimine bağlıdır.
c) Konulan gerçektir.
Bu üç temelin ne olduklarını sırayla anlamaya çalışalım :
a) Konunun doğaya (tabiata) uygunluğu :
Konunun doğaya uygunluğunu anlıyabilmek için, önce klasizme göre doğanın ne olduğunu kavrayalım :
Klasizme göre doğa, dış dünyada gördüğümüz, belli bir estetiğe ve ahenge bağlı olan dağ, su ağaç, hayvan, eşya gibi varlıkların meydana getirdikleri düzen değildir. Bu dış doğa, klasik sanatçıları hiç ilgilendirmemiştir. Yani dış doğayı eserlerinin dekoruna sokmamışlar, eserlerinin çatısında ona yer vermemişlerdir.
YORUMLAR