El İşi Modeller - Nakış

Kumaş üzerine pamuk, keten, ipek ya da metal iplik kullanarak iğneyle yapılan bir süsleme sanatıdır. Çok eski zamanlardan beri elle ...

Kumaş üzerine pamuk, keten, ipek ya da metal iplik kullanarak iğneyle yapılan bir süsleme sanatıdır. Çok eski zamanlardan beri elle yapılan nakış günümüzde yaygın olarak makineyle yapılıyorsa da, el işi kadar değerli sayılmaz; elle yapılan iğne işleri ve motifler kadar zarif ve güzeldir

Bu el işi örneğini 1742'de 10 yaşındaki bir kız yapmıştır. Kız çocukları nakış öğrendiklerinde, bildikleri el işlerini göstermek için Örnek yapmak zorundaydılar. Kumaşa kendi adlarını ve yaşlarını, alfabedeki harfleri ve sayıları, bazen de bir şiir dizesi işlerlerdi

Nakısın Tarihçesi


Eskiçağdan kalma mağara resimlerinden an­laşıldığına göre, nakış ilk olarak giysileri bezemekte kullanılmıştır. Pers, Asur ve Babil duvar resimlerinde el işiyle süslenmiş giysiler görülür. Eski Mısırlılar da nakışta çok ustay­dı; doğu uygarlıklarında yüzyıllar boyunca çok ince el işleri yapıldı. Japonya'da ipek kumaş üzerine doğa görünümleri işlenirdi. Çin nakışlarında parlak renkli ipliklerle insan ve ejderha motifleri işlendikten sonra bu motiflerin dış çizgileri sırmayla yani altın iplikle belirginleştirilirdi. Bizans'ta sivil ve dinsel giysiler, hatta at koşumları bile nakışla süsleniyordu. 8. yüzyıldan sonra ikonalara tapanlara karşı başlatılan şiddet hareketlerin­den dolayı Bizanslı nakkaşlar İtalya'ya sığındı ve böylece bu sanat Avrupa'da yayıldı.

Nakış sanatı ortaçağda Avrupa'da en par­lak dönemini yaşadı. ünlü İtalyan ve Hollan­dalı ressamlar zarif nakış desenleri çizdiler. Bu dönemde en güzel nakışlar din adamları­nın cüppelerini süslemek için yapılıyordu. İtalya'da papazların giydiği cüppeler incili nakışlarla süslenirdi. Eşsiz bir nakış ustalığı mıştır. Sonraları varlıklı kişilerin giysilerinde örneği olan unlu Bayeux duvar halısı Fransa'da bu dönemde yapıl- rişli nakışlar kullanıldı. Geçmişten günümüze kalmış çok güzel bazı nakış örnekleri bugün müzelerde sergilenmekte, bunun yanı sıra, eskiden yapılmış olan çok ince nakışlar da kuşaktan kuşağa yinelenmektedir. Hesap işi, çin iğnesi, fisto, antika, ajur, zincir, aplike bunların başlıcalandır.

1700'lerde Hindistan'da kuşak üzerine işlenmiş laleler

Nakış Nasıl İşlenir


Güzel nakış yapmak büyük bir dikkat ve hüner ister, ama ne kadar karmaşık olursa olsun bütün nakışların temelinde bu işi seven herkesin öğrenebileceği birkaç basit iğne işi vardır.

üzerine bir desen basılmış ve hangi renk iplik kullanılacağı belirtilmiş keten tepsi örtü­leri ya da masa örtüleri çarşıda satılmaktadır. Acemilerin işe bunlarla başlaması daha uy­gundur. Ayrıca kumaş üzerine geçirmek için kâğıda basılmış desenler ve nakış işlemeyi öğreten kitaplar da vardır. Nakış işlerken sivri uçlu bir makas, iğne ve iplikten başka bir şey gerekmez. Bazı nakışlar için kumaşı gergin tutmaya yarayan bir gergef ya da kasnak kullanılır.

İplikler kumaşın niteliğine göre ipek, ke­ten, pamuk ya da yün olabilir. Desen ve renkler de kumaşın özelliğine ve işlenecek parçanın nerede kullanılacağına bağlı olarak seçilir.

Basit nakışta dört temel iğne işi vardır.

Dolgu, sap işi ve iğneardı düz iğne grubuna girer. Basit zincir işi ve daha karışık çeşitlerde zincir, battaniye işi ve çeşitlerinde zikzak, rokoko gibi el işlerinde düğüm kullanılır. El işi örneklerinden yastık, çanta, küçük masa örtüsü ya da giysi cepleri yapılabilir.

Türkler'de Nakış


Orta Asya Türkleri'nin kadın giysilerinin ince ve gösterişli nakışlarla bezendiği bilinmekte­dir. Önce göçebe yaşamı sürdüren Türkler'in çadırlarında, örtülerinde, hatta atlarının ko­lanlarında nakışlar vardı. Doğu sanatının, özellikle Çin işlemelerinin etkisini taşıyan Orta Asya Türk nakışlarından günümüze ulaşan örnek bulunmamakla birlikte, duvar resimleri ve gezginlerin notlan bu konuda bilgi sağlamaktadır.

Türkler İslam'ı kabul etmeden önce işledik­leri nakışlarda daha çok hayvan motifleri kullanıyordu. Oysa İslam dini canlı varlıkların betimlenmesini yasakladığı için daha sonra motifler doğadaki bitkilerden esinlenilerek yapıldı. Bu işlemelerin özel bir dili vardı. Bir kökten yukarı doğru uzanan dallar, yapraklar ve çiçeklerden oluşan hayat ağacı sağlıklı, mutlu ve kalabalık bir aileyi simgelerdi. Bol çekirdekli karpuz, üzüm, nar gibi meyvelerse bereket simgesiydi. 16. yüzyılda, Osmanlı Devleti'nin yükselme döneminde ipekçiliğin 19. yüzyılda sanayi üretiminin gelişmesi sonucu nakış sanatında gerileme gözlendi. Bugün Topkapı Sarayı Müzesi'nde ve birçok Anadolu kentinin müzelerinde Türk nakış sanatının özgün örneklerine rastlanır. Bunlar­dan bindallı üç eteklerde görülen, kadife ve ipekli kumaşlara işlenen Maraş işi sırmalı nakışlar hünerli ellerin ürünleridir. Ayrıca genç kız çeyizlerinde mendil, peşkir, yağlık, bohça, yorgan ve yastık yüzlerinde de zarif işlemelere rastlanır. ülkemizde olgunlaşma enstitülerinde Türk nakış sanatının yaşatılma­sı ve geliştirilmesi için çalışmalar sürdürül­mektedir.

MsxLabs TemelBritannica

• 
  El İşi Modeller - El Nakışı


• 
  El İşi Modeller - Tığ İşi


• 
  El İşi Modeller - Çınarcık İşi ( Çınarcık İğne Oyası)

_________________


_________________


_________________

Fantezi Çin İğnesi

Temel arka dikiş, modern Kanaviçe işi, Assisi nakış ve bazen Siyahişi nakış da taslak biçimilendirmede kullanılır.

Temel arka dikiş

Dikiş çalışmak için çok yönlü ve kolay olan arka dikiş, düz ve karmaşık işlerin yapımı için idealdir. Örnek olarak komplike bir nakış dikişi olan Herringbone ladder filling stitch (Çapraz dikiş merdiven doldurma dikişi) gibi. Gerçi yüzeysel olarak genellikle Siyahişi nakışda kullanılan Holbein dikiş ile aynıdır. Fakat arka dikiş çalışma tarzı bakımından farklıdır. Bir dikiş hattını tamamlamak için sadece tek yönde çalışır.


Kol dikiş eski bir dikiş tekniğidir. Peru'nun Paracas kültüründen günümüze kalan nakış örneği İ.Ö. birinci yüzyıla tarihlenir. Kol arka dikiş, Bayeux Kanaviçe'de kullanılır, bir üzerine nakış işlenmiş elbise muhtemelen 1070'lere tarihlenir .


İpek üzerindeki ikiye ayrılma dikiş, Opus Anglicanum'un bir karakteristiği olup, "Ortaçağ İngilteresi" nin bir nakış stilidir.


Tekniğin tanımlaması


Arka dikiş sağdan sola doğru kumaş üzerinde kolayca çalışır ve düzeni sağlamak için iplik sayılır. Dikiş iki adım ileri ve bir adım geri şeklinde çalışır ve hat böylece diyagramda gösterildiği gibi doldurulur.

Arka dikiş çalışması için dikiş diyagramı

Doğru bir hat üzerinde çalışan bu dikiş, makine dikişini andırır.


Arka dikiş ayrıca iki kumaş parçasını el dikişinde birbiriyle birleştirmede kullanılabilir.


Değişik biçimler

Arka dikişin değişik çeşitleri:


* Temel arka dikiş.

* Dizilme arka dikiş

* Pekinese dikiş

* Kol dikiş

* Çevirme kol dikiş

* Taslak dikiş

* İkiye ayrılma dikiş

• 
  El İşi Modeller - El Nakışı


• 
  El İşi Modeller - Tığ İşi


• 
  El İşi Modeller - Çınarcık İşi ( Çınarcık İğne Oyası)