Uyluk Kemiği (Femur): Uyluk kemiği insan iskeletinin en uzun ve en kaim kemiği olup, uzunluğu vücut uzunluğunun yaklaşık olarak dörtte bir...
Uyluk Kemiği (Femur): Uyluk kemiği insan iskeletinin en uzun ve en kaim kemiği olup, uzunluğu vücut uzunluğunun yaklaşık olarak dörtte biri kadardır. Üst bacak kemiğidir. Vücuttaki en büyük ve en kuvvetli kemiktir. Femur veya uyluk kemiği memelilerin vücutlarındaki en uzun, en hacimli ve en güçlü kemiktir. Kalçanın ve dizin bir bölümünü oluşturur. Femur sözcüğü, uyluk sözcüğünün Latince’sidir. Femur kemiği olarak kullanım femurdan daha düzgündür, çünkü femur uyluğa karşılık geldiğinden femur kemiği, uyluğun içindeki kemiği nitelemektedir. Kemiğin kendisinin adı os femoristen gelir, fakat çağdaş, tıbbi kullanımında femur terimine çoğunlukla uyluğa değil kemiğe karşılık başvurulmaktadır. Tıbbi Latince’deki hali her zaman femoristir ancak klasik Latince’deki hali genelde feministir ve kadın anlamına gelen femina ile karıştırılmamalıdır.
Üst ucunda, pelvis’in acetabulum adı verilen girintisi içinde eklem yapar. Alt ucu, alt bacağın büyük kemiği olan tibya ile, dizde eklemleşir. Diz ekleminin ön yüzünde dizkapağı kemiği vardır. Diz eklemi, tek eksenli bir eklemdir. Gövdenin ayak üzerindeki dönme hareketi ise, kalçada olur. Femur başı ve boynu ile femur cismi arasında 125 derecelik bir açı vardır ve dönme, femur başı ile alt ucunu birleştiren eksen üzerinde taşınmaktadır. Uyluk kemiğinin alt ve üst iki ucu ve bunlar arasında uzanan ve â€œŞžaft†adını alan bir gövdesi vardır. Üst uçta dört oluşum göze çarpar. Bunlar “Uyluk kemiği başıâ€, “Uyluk kemiği boynuâ€, “Büyük trokanter†ve “Küçük trokanterâ€dir. Uyluk kemiği başı üst uçta kemiğin iç tarafında, bir kürenin yaklaşık 2/3′ü kadar büyüklükte ve üzeri eklem yüzeyi ile kaplı olan bir kemik parçasıdır. Bu parça “Leğen kemiğiâ€nin dış yüzündeki “Asetebulum†adlı oluşumda bulunan “Fasies lunata†adlı eklem yüzeyi ile eklemleşir.
Bu eklemleşme bacağı gövdeye bağlar. Uyluk kemiği boynu, başın hemen dibinden başlayıp onu şafta bağlayan bir kemik parçasıdır. Boyunla şaft arasındaki açı yaklaşık olarak 125 derecedir. Uyluk kemiği başı ile kalça kemiği arasında bulunan ve “Kalça eklemi†adını alan eklemin “Eklem kapsülü†uyluk kemiği boynuna tutunur.Büyük trokanter, uyluk kemiği boynunun şafta yapıştığı bölgenin dış ve biraz da arka yanında bulunan bir kemik çıkmtısıdır. Küçük trokanter boynun alt ucunda ve biraz arka taraftadır. Alt ucu arka yüzünden bakıldığında iç ve dış tarafta birer kabarıklık ve bunların ortasında bir çukur görülür. İçteki kabarıklığa “Medial konduâ€, dıştakine “Lateral kondu†denir. Her ikisinin üzeri eklem yüzeyi ile kaplıdır. Bu eklem yüzeyleri “Kaval kemiği†ile eklemleşirler. Kondillerin ortasında bulunan çukura da “Kondiller arası çukur†denir. Kondillerin üzerini örten eklem yüzeyleri, alt ucun ön yüzünde birleşirler ve tek bir eklem yüzeyi oluştururlar. Buna “Dizkapağı kemiği yüzü†denir. Bu yüz dizkapağı kemiğinin arka yüzündeki eklem yüzeyi ile eklem yapar. Yaşlı kişilerde uyluk kemiği kırıklarına çok sık rastlanır. Çocuklarda doğuştan kalça eklemi çıkık olabilir. Bu durum erken farkediîmezse ya da tedavisi önemsenmezse topallık gelişir. Bu konu “Doğumsal Kalça Çıkığı†başlığı altında ayrıntılarıyla incelenmiştir.
YORUMLAR