Gel-Git Vakası Nedir Ay ve Güneş'in kütle çekim kuwetine bağlı olarak, Dünya üstündeki deniz ve okyanus sularının yükselmesi (Med-Gel) v...
Gel-Git Vakası Nedir
Ay ve Güneş'in kütle çekim kuwetine bağlı olarak, Dünya üstündeki deniz ve okyanus sularının yükselmesi (Med-Gel) ve alçalması (Cezir-Git) vakasına denir.
Gel-git oluşumunda Ay'ın tesiri daha çoktur. Bu sebeple Ay Dünya'ya Güneş'ten daha yakındır. Gel-git'ler 6 saat 12 dakika ara ile gerçekleşir. Bigün içinde iki kez yükselme, iki kez de çekilme olur. Gel-git okyanus kıyılarında en fazla etkili olup iç denizler ve göllerde fazla etkili değildir. Ülkemiz çevresindeki denizler iç deniz özelliği taşıdığından gel-git önemsizdir. 2 tür Gel-git'ten söz edilebilir. Büyük Gel-Git
Ay ve Güneş aynı doğrultuda olduklarında çekim gücü arttığından gel-git genliği fazla olur. Buna büyük Gel-git denir. Bir ay içinde Yeniay ve Dolunay evrelerinde gerçekleşir. Minik Gel-Git
Güneş ve Ay'ın birbirlerine dik doğrultuda olduklarında gel-git genliği azalır, buna da minik gel-git denir. Bir ay, içinde i1kdördün ve son dördün evrelerinde gerçekleşir.
* Gel-git'in etkili olduğu yerlerde delta oluşmaz, haliç oluşur.
* Gel-git'in etkili olduğu yerlerde Watt ve haliçli kıyı tipi görülür.
* Istanbul'daki haliç gel-git sonucu oluşmamıştır. Vatanımızda haliçli kıyı bulunmaz. Bundan dolayı akarsularımızın döküldüğü yerlerde delta oluşabiimiştir.
*Gel-git tesiri fazla olan Okyanus kıyılarında Haliç (Estuar) ve Watt kıyıları oluşmuştur.
Gel-git tesiri azca olan iç denizlerin kıyılarında, akarsu ağızlarında "Delta" oluşmuştur.
*Ayın ekseni ile, Dünya"nın ekseni içinde 5 aşama 9'lik bir açı farkı vardır, Bu açı sebebiyle Güneş ve Ay tutulmaları, Ay'ın her bir turunda görülmez.
YORUMLAR