Gökdelen nedir? Gökdelenlerin özellikleri nedir? İlk gökdelenler, gökdelenlerin inşa yapımı hakkında bilgi. GÖKDELEN Gökdelenler, arazinin...
Gökdelen nedir? Gökdelenlerin özellikleri nedir? İlk gökdelenler, gökdelenlerin inşa yapımı hakkında bilgi.
GÖKDELEN
Gökdelenler, arazinin pahalı olduğu şehirlerde görülen oldukça yüksek yapılardır. Çoğu zaman; metal iskelet üstüne beton dökülerek inşa edilir ve ofis ve apartman olarak kullanılır.
İngiliz makine ustası Elisha Graves Otis 1852’de güvenlik tertibatı bulunan bir asansör buluş edişiyle gökdelen yapımı olanaklı hale geldi ve bundan böyle yüksek binalar konforlu bir şekilde kullanılabilecekti. 1884’de William Le Baron Jenney Chicago’da dünyanın ilk gökdelenini inşa etti (şu an için yapı yıkılmıştır). On kattan oluşan bu yapı günümüzde gökdelen olarak nitelendirilemez ama metal iskelet yapısıyla yeni bir akım yaratmıştır.
YÜKSEKTE YAŞAMAK
1895’den sonrasında gökdelen inşasında liderlik New York’a geçti. Ünlü örnekler içinde Woolworth Binası (1914), Chrysler Binası (1930) ve 1960’lara kadar dünyanın en yüksek binası olan Empire State Binası (1931) sayılabilir.
SALINIM AĞIRLIĞI
Gökdelenler çok büyük ağırlıkları destekleyebilmeli (Empire State Binası 400.000 ton civarındadır) ve güçlü rüzgarlara direnebilmelidir. Bundan dolayı; sağlam bir iskeletin varlığı çok önemlidir. Pek çok gökdelenin iskeletini çelik kirişler oluştursa da iskelet güçlendirilmiş betondan da yapılabilir. Chicago John Hancock Merkezi (1970) çapraz kirişler kullanmış ve Sears Kulesi (1974) tek bir yapı oluşturacak şekilde birbirine eklenen devasa dokuz tüpten oluşmaktadır.
YERALTI DESTEĞİ
Yüksek yapı temelleri (yeraltında kalan kısım) binaların devrilmelerini engeller. Temel direkleri (beton ya da metal yardım direkleri) yerin içine gömülür. Londra National Westminster Kulesi’nin temeli yerin 18 metre altında bulunmaktadır, temel direkleri ise bu derinliğe ilave olarak 24 metre daha derine gömülmüştür.
YORUMLAR