Grup fenomeninin ilk analizleri, hepsi grup davranışlarının kişiler arası değişik bulunduğunu vurgulamıştır. LeBon’a nazaran, grup situasyon...
Grup fenomeninin ilk analizleri, hepsi grup davranışlarının kişiler arası değişik bulunduğunu vurgulamıştır. LeBon’a nazaran, grup situasyonları tertipli toplumsal adetlerin ve normların tesirini ortadan kaldırdığı için, grup üyelerinin davranışı daha içgüdüsel dürtülerle yönetim edilir hale gelmektedir. Freud, grup situasyonlarının öyleki ya da bu şekilde bastırılan arzuların özgür kalışı ile sonuçlandığını ifade ettiğinde, benzer bir çizgide muhakeme yürütmüştür.
Bir grup içinde fert, tıpkı kendi başına davrandığı benzer biçimde davranır, ama yalnız o denli. Bir başka ifade ile; kişiler arası davranış ile gruplar arası davranış içinde kalite değildir yalnız nicelik farkı vardır. Bu nicelik farkı da bireysel davranışın olağan belirleyicilerinin göreceli olarak gazla sayıda bireylerin varlığı sebebi ile daha çok sayıda ve güçte var olmaları olgusuna atfedilir.
Grup, üyelerinin toplamından daha çok olmayan bir şey olarak düşünüldüğünden, grup terimi gereksiz hale gelir. İşbirliği ya da gruplar arası çatışma benzer biçimde fenomenler kişiler arası çatışma ya da işbirliğine benzer bir biçimde kavramsallaştırılır .
OTORİTERYEN KİŞžİLİK teorisi bu çizgideki muhakemeye açık bir örnek oluşturmaktadır. Bu teoriye nazaran, etnosentrizm önyargı ve ayırımcılık benzer biçimde fenomenler kişilerce hususi bir kişilik yapısı -söz gelimi otoriteryen kişilik- ile birlikte sergilenecektir. Bu kişilik yapısı ilk bebeklik esnasında şekillenecektir. Sert ve tehdit edici çocuk yetiştirme uygulamaları türlü içgüdüsel gereksinim ve arzuların bastırılmasına yol açacaktır ve bu sosyalizasyon da bu eğiticilere karşı saldırgan ve isyankar duygulara yol açacaktır. Bu saldırgan his gerçek sebeplerine direkt gösterilemez. Bu sebeple, azınlık grubun üyeleri ya da istek edilmeyen ya da aşağı seviyede görülen başka bir takım grupların üyeleri benzer biçimde seçenek hedefler üstünden gösterilir. Saldırgan duyguların böyle yer değiştirmesi, bu kişilerin, dış grup üyelerine karşı tavırlarını düşmanca biçimlendirirken, mevcud otorite sistemine çok sadık kalmalarına izin verir.
Dar kafalı ya da “DOGMATİK KİŞžİLİK†ismi verilen, bu şekilde bir kognitif tarza haiz kişiler evvelinde mevcud kognitif şemalarına ve kendi inanç sistemlerinin doğruluğuna uymayan yeni detayları kabul etmede çok isteksiz olacaklardır. Bu kişiler değişik fikirli kişilere tepeden bakarken kendi görüşlerini paylaşanlara saygı duyarlar .
Otoriteryen kişilik yaklaşımı kadar dogmatik kişilik yaklaşımı da oldukça popüler hale gelmiş ve bugüne dek bir sürü araştırmaya esin membaı olmuştur.
Dünyanın her yerinde her toplumda, insan etkileşimleri belirgin arzuların artırılmasını kimi zaman düzenleyen, kimi zaman yasaklayan pek çok ölçü ve adetlerle yönetim edilmektedir. Netice olarak, belirgin bir miktar engellenme, insan varlığının kaçınılmaz bir yanıdır. Engellenmenin saldırgan eğilimlere yol açmış olduğu düşünüldüğünden, her toplumda üyeler bilhassa sapanlara ve azınlık gruplarına karşı daima çok az saldırgan olacaktır. Önyargı ve ayrımcılık miktarındaki düzensiz değişimler, hususi toplumsal ve ekonomik şartlara bağlanarak açıklanıyordu. Şžiddetli bir ekonomik gerileme döneminde, epey fazla sayıda insan kaygılı hale girecek ve engellenecektir, çünkü olağan yaşan standartları tehlikededir. Bu da önyargı ve ayrımcılığın miktarında bir artışa yol açacaktır. Ekonomik refah dönemlerinde yaşam standardı yükselecek ve çoğu zaman engellenme seviyesi azalacaktır. Bu dönemlerde, önyargı ve ayrımcılık daha az seviyelere inmelidir.
Berkowitz (1962) ve Bandura (1973) engellenmenin saldırganlığı kışkırtmak için ne lüzumlu ne de kafi olduğu sonucuna varmışlardır. Türlü emek harcamalar, saldırganlığın önceki engellenmeler olmaksızın da ortaya çıktığını, keza bir engellenme durumunun var olmasının da daima saldırgan tepkilere yol açmadığını göstermiştir.
GÖRECELİ YOKSUNLUK TEORİSİ olarak malum, teorinin bu tadil edilmiş hali, engellenme hislerinin yoksunluğunun nesnel bir şartları ile o denli da kuvvetli bir biçimde belirlenmediğini hepsinin üstünde fiili ortam ile belirlendiğini kabul eder. Bundan ötürü insanoğlu, nesnel bir gözlemci, gereksinimleri olmadığı sonucuna var ise da, beklentilerinin tam karşılanmadığı fiili ortamlarda güçlü bir yoksunluk ve engellenme duygusu taşıyabilirler. Söz gelimi, hükümet ekonomik krizden dolayı en üst seviyedeki maaşların ve emekli maaşlarının çok az düşürülmesi sonucuna vardığında, bu gruba giren insanoğlu, gelirleri oldukça rahat bir yaşamı sürdürecek kafi bir yükseklikte kalmasına karşın, beklediklerinden daha azını alacaklarından, güçlü bir yoksunluk ve engellenme duygusu yaşayabilirler.
Gruplar arası ilişkilerin şahsi faktörlerden ziyade, çoğu zaman paylaşılan toplumsal normlarca belirlendiği de gözlenmiştir. Tüm bu öğeler, gruplar arası fenomenlerin, dahil olan gruplar içinde mevcud ilişki tipleri ile ilişkilendirilerek çalışılması gerektiği sonucuna yol açmıştır. Daha özelde, gruplar arası davranışın, esas olarak bu grupların hedefleri içinde mevcud ilişki tarafınca belirlendiği düşünülmektedir. Bu hedef ilişkilerinin grup üyelerinin davranışı üstünde her bir üyenin bilhassa üstünden açıklanamayacak bir tesiri vardır.
YORUMLAR