Güneş Tutulması Tutulma olayları devirli olarak tekrarlanır. Ay, Güneş ile Dünya'nın arasına girdiği zaman Güneş tutulması olur ...
Tutulma olayları devirli olarak tekrarlanır. Ay, Güneş ile Dünya'nın arasına girdiği zaman Güneş tutulması olur ve Dünya bir süre için karanlığa gömülür. Tam Güneş tutulmaları 6 ile 8 dakika kadar sürer ve Dünya'nın aynı noktasından gözlemlenebilmesi için aradan çok uzun yılların geçmesi gerekir (Paris bölgesinde 87 yıl).
Ay'ın Dünya ile Güneş arasına girmesi ve bazı özel koşulların sağlanması neticesinde meydana gelir. Tutulmanın olabilmesi için, Ay'ın, Dünya etrafındaki yörüngesiyle Dünyanın Güneş etrafındaki yörüngesinin kesişim yerlerini belirleyen düğüm noktalarında veya bu noktalar civarında (Yeniay safhasında) bulunması gerekir. Bilindiği üzere bir yıl içerisinde Ay, Dünya etrafında 12 kez dolanır. Dolayısıyla, eğer Ayın yörünge düzlemi Dünya'nınkiyle çakışık olsaydı, bir yılda 12 kez Güneş tutulması meydana gelebilirdi. Fakat durum böyle değildir. Ayın yörünge düzlemi ile Dünya'nınki arasında yaklaşık 5° 9' lık bir açı vardır. Bu açı nedeniyle Dünya, Ay ve Güneş, Ayın Dünya etrafındaki her dolanımında tam olarak aynı doğrultuda bulunmazlar. Böylece her ay bir Güneş tutulması oluşması engellenmiş olur. Nitekim bir yılda en az iki, en çok beş Güneş tutulması meydana gelir.
Ay Tutulması
Güneş ve Ay tutulması konulu hikaye örneği verir misiniz?
Güneş tutulması ne zaman gerçekleşecek?
Güneş Tutulmasının Türleri
Yer'in Güneş etrafındaki yörüngesi ve Ay'ın Yer etrafındaki yörüngesi çembere yakın olsa da birer elips şeklindedir. Bu elips yörüngelerin üzerinde enyakın(Enberi noktası) ya da en uzak (Enöte noktası) konumlarda iken Güneş ve Ay'ın açısal çapları (görünen büyüklükleri) değişir. Enberi noktasında daha büyük, Enöte noktasında daha küçük görünürler.
Tam tutulma sırasında gökyüzü kararır, gezegenler ve parlak yıldızlar görülebilir.
Yörünge üzerindeki Ay ve Tutulum üzerindeki Güneş, yörünge hareketleri sırasında Düğüm noktası yakınlarında buluşurlar. ( 1 )
Eğer Güneş ve Ay tam düğüm noktasında buluşurlarsa ve Ay Güneşi tamamen örtecek büyüklükte görünüyorsa, bir “Tam Güneş Tutulması†oluşur. ( 2 )
Eğer Ay ve Güneş tam düğüm noktasında değil de yakınlarında karşılaşırlarsa, Ay Güneşîn bir kısmını örtebilir ve “Parçalı Güneş Tutulması “ oluşur. ( 3 )
Eğer Güneş ve Ay tam düğüm noktasında buluşurlarsa ve Ay'ın görünür büyüklüğü Güneş'in görünür büyüklüğünden küçükse tutulma sırasında Güneş Ay'ın etrafında bir Halka gibi gözlenir. Buna “Halkalı Güneş Tutulması†denir.( 4 )
Tam Güneş Tutulması sırasında, tam tutulmanın gözlendiği dar bölgenin dışında kalan geniş bölgelerde tutulma parçalı tutulma olarak gözlenir. Sadece Ay'ın gölgesinin düştüğü bölgeler tam tutulma gözleyebilir.
Sadece Tam Güneş Tutulması süresince çıplak göz ile bakılmalı, bu süre dışında mutlaka tutulma gözlemleri için özel yapılmış gözlükler kullanılmalıdır.Tam tutulma sırasında Güneş tamamen örtüldüğü için bize ışığını doğrudan gönderemez. Tam bu sırada Güneş'in atmosferi özellikle atmosferinin en dış katmanı olan Korona bölgesi gözlenebilir. Koronanın başka zaman gözlenmesi çok zordur. Tam Tutulma süresi bir gözlem yeri için ortalama 4-6 dakikadır. En fazla 9 dakika sürebilir. Çok kısa süren tutulmalar da gözlenebilir.Tam Tutulma sırasında Dünyamızdan yansıyan ışıklar Ay yüzeyini çok hafif aydınlatır. Tam tutulma sırasında gözlem yapılan yerde Güneş ışıkları olmayacağı için duyarlı çekim yapılırsa Ay yüzeyi farkedilebilir.
Kaynak:Astronomi ve Uzay Bilimleri(Astronomi Ders Kitabı Notları)
Yer'in Güneş etrafındaki yörüngesi ve Ay'ın Yer etrafındaki yörüngesi çembere yakın olsa da birer elips şeklindedir. Bu elips yörüngelerin üzerinde enyakın(Enberi noktası) ya da en uzak (Enöte noktası) konumlarda iken Güneş ve Ay'ın açısal çapları (görünen büyüklükleri) değişir. Enberi noktasında daha büyük, Enöte noktasında daha küçük görünürler.
Tam tutulma sırasında gökyüzü kararır, gezegenler ve parlak yıldızlar görülebilir.
Yörünge üzerindeki Ay ve Tutulum üzerindeki Güneş, yörünge hareketleri sırasında Düğüm noktası yakınlarında buluşurlar. ( 1 )
Eğer Güneş ve Ay tam düğüm noktasında buluşurlarsa ve Ay Güneşi tamamen örtecek büyüklükte görünüyorsa, bir “Tam Güneş Tutulması†oluşur. ( 2 )
Eğer Ay ve Güneş tam düğüm noktasında değil de yakınlarında karşılaşırlarsa, Ay Güneşîn bir kısmını örtebilir ve “Parçalı Güneş Tutulması “ oluşur. ( 3 )
Eğer Güneş ve Ay tam düğüm noktasında buluşurlarsa ve Ay'ın görünür büyüklüğü Güneş'in görünür büyüklüğünden küçükse tutulma sırasında Güneş Ay'ın etrafında bir Halka gibi gözlenir. Buna “Halkalı Güneş Tutulması†denir.( 4 )
Tam Güneş Tutulması sırasında, tam tutulmanın gözlendiği dar bölgenin dışında kalan geniş bölgelerde tutulma parçalı tutulma olarak gözlenir. Sadece Ay'ın gölgesinin düştüğü bölgeler tam tutulma gözleyebilir.
Sadece Tam Güneş Tutulması süresince çıplak göz ile bakılmalı, bu süre dışında mutlaka tutulma gözlemleri için özel yapılmış gözlükler kullanılmalıdır.Tam tutulma sırasında Güneş tamamen örtüldüğü için bize ışığını doğrudan gönderemez. Tam bu sırada Güneş'in atmosferi özellikle atmosferinin en dış katmanı olan Korona bölgesi gözlenebilir. Koronanın başka zaman gözlenmesi çok zordur. Tam Tutulma süresi bir gözlem yeri için ortalama 4-6 dakikadır. En fazla 9 dakika sürebilir. Çok kısa süren tutulmalar da gözlenebilir.Tam Tutulma sırasında Dünyamızdan yansıyan ışıklar Ay yüzeyini çok hafif aydınlatır. Tam tutulma sırasında gözlem yapılan yerde Güneş ışıkları olmayacağı için duyarlı çekim yapılırsa Ay yüzeyi farkedilebilir.
Kaynak:Astronomi ve Uzay Bilimleri(Astronomi Ders Kitabı Notları)
20-21 Mayıs Güneş Tutulması
Her güneş tutulması "Saros" adı verilen 18 yıl 10 günlük yada 18 yıl 11 günlük döngüde meydana geliyor. Bu döngü geçen yıldaki gün sayısına bağlı olarak değişmektedir. Aslında bu olayı kısaca "Dünya , Güneş ve Ay'ın hemen hemen aynı hizaya gelmesi" olarak açıklayabiliriz. Bu döngü yaklaşık her 18 yılda bir olsa da, bu olay 12 ila 13. yüzyıldan beri pek de mükemmel sayılmıyor. Bu Saros döngüsü iki tutulma ile ayrılmış olmasına rağmen tam bir Saros döngüsü değildir ama buna benzemektedir.
Yine de son 18 yıla bakarsak, halka şeklindeki güneş tutulmasının 10 Mayıs 1994'de gerçekleştiğini görürüz. Bu tutulma ABD üzerinden geçti ve bu fotoğraf Ohio Eyaletinin Toledo kenti yakınlarında fotoğraflandı. Bu fotoğraf 20-21 Mayıs 2012'deki tutulmanın nasıl görüneceği konusunda bize bir fikir verecek, çünkü Ay ve Güneş de 1994 tutulması sırasında olduğu gibi aynı pozisyonlarda ve mesafelerde birbirlerine yaklaşmış olacaklar.
Kaynak : (20 Mayıs 2012)
Her güneş tutulması "Saros" adı verilen 18 yıl 10 günlük yada 18 yıl 11 günlük döngüde meydana geliyor. Bu döngü geçen yıldaki gün sayısına bağlı olarak değişmektedir. Aslında bu olayı kısaca "Dünya , Güneş ve Ay'ın hemen hemen aynı hizaya gelmesi" olarak açıklayabiliriz. Bu döngü yaklaşık her 18 yılda bir olsa da, bu olay 12 ila 13. yüzyıldan beri pek de mükemmel sayılmıyor. Bu Saros döngüsü iki tutulma ile ayrılmış olmasına rağmen tam bir Saros döngüsü değildir ama buna benzemektedir.
Yine de son 18 yıla bakarsak, halka şeklindeki güneş tutulmasının 10 Mayıs 1994'de gerçekleştiğini görürüz. Bu tutulma ABD üzerinden geçti ve bu fotoğraf Ohio Eyaletinin Toledo kenti yakınlarında fotoğraflandı. Bu fotoğraf 20-21 Mayıs 2012'deki tutulmanın nasıl görüneceği konusunda bize bir fikir verecek, çünkü Ay ve Güneş de 1994 tutulması sırasında olduğu gibi aynı pozisyonlarda ve mesafelerde birbirlerine yaklaşmış olacaklar.
Kaynak : (20 Mayıs 2012)
Güneş Tutulması
Hafta sonunda sadece ABD'nin batı yakası ve Asya'nın bazı bölgelerinde gözlemlenen Güneş tutulması, büyüleyici bir görüntü oluşturdu. Güneş ile Dünya'nın arasına giren Ay, ateşten bir halka gibi belirdi.Dünya, yine tam güneş tutulması yaşadı.Ay bir kez daha dünya ile güneş arasından geçti. Tam güneş tutulmasını bir çok ülkede, binlerce kişi ilgiyle izledi.
Tam güneş tutulması en iyi Japonya'nın başkenti Tokyo; Alaska'daki Aleutian adaları ve Amerika'nın güneybatı eyaletlerinden izlendi.Kısmi güneş tutulması ise birçok yerden izlenebildi.Tutulmanın parçalı evresi Türkiye saati ile 23:56'da başladı.
Halkalı tutulma ise, Ay'ın gölgesinin Türkiye saati ile 01:07'de Çin'in güney bölgesine düşmesiyle gerçekleşti.Saat 02:52'de Ay'ın gölgesi Büyük Okyanus üzerindeyken en uzun tutulma süresi ve en büyük örtülme meydana geldi.Doğuya doğru hareket eden gölge yaklaşık 3 saat 33 dakika sonra, 04:39'da Dünya'yı terk etti.
Kaynak : CNN / Ntvmsnbc (21 Mayıs 2012,14:02)
Hafta sonunda sadece ABD'nin batı yakası ve Asya'nın bazı bölgelerinde gözlemlenen Güneş tutulması, büyüleyici bir görüntü oluşturdu. Güneş ile Dünya'nın arasına giren Ay, ateşten bir halka gibi belirdi.Dünya, yine tam güneş tutulması yaşadı.Ay bir kez daha dünya ile güneş arasından geçti. Tam güneş tutulmasını bir çok ülkede, binlerce kişi ilgiyle izledi.
Tam güneş tutulması en iyi Japonya'nın başkenti Tokyo; Alaska'daki Aleutian adaları ve Amerika'nın güneybatı eyaletlerinden izlendi.Kısmi güneş tutulması ise birçok yerden izlenebildi.Tutulmanın parçalı evresi Türkiye saati ile 23:56'da başladı.
Halkalı tutulma ise, Ay'ın gölgesinin Türkiye saati ile 01:07'de Çin'in güney bölgesine düşmesiyle gerçekleşti.Saat 02:52'de Ay'ın gölgesi Büyük Okyanus üzerindeyken en uzun tutulma süresi ve en büyük örtülme meydana geldi.Doğuya doğru hareket eden gölge yaklaşık 3 saat 33 dakika sonra, 04:39'da Dünya'yı terk etti.
Kaynak : CNN / Ntvmsnbc (21 Mayıs 2012,14:02)
Hızlandırılmış Güneş Tutulması
ABD ve Asya'da gözlemlenebilen 'halkalı güneş tutulması" izleyenleri büyüledi.
Sosyal medya ağları ve sayısız blogda iki gündür hafta sonunda yaşanan Güneş tutulmasının birbirinden etkileyici fotoğrafları geziniyor. ABD'li öğretmen Cory Poole, sadece ABD'nin batı yakası ve Asya'nın bazı bölgelerinde gözlemlenen Güneş tutulmasını izleyemeyenler için muhteşem gök olayının hızlandırılmış videosunu hazırladı.
Ay, 20 Mayıs günü Dünya ile Güneş'in arasına girdi. Geçmişte tanık olduğumuz Güneş tutulmalarının aksine, bu nadir rastlanan gök olayı “halkalı güneş tutulması†olarak adlandırılıyor. Bunun sebebi, Dünya'dan bakıldığında, Ay'ın Güneş'in önüne geçtiği zaman Güneş'in etrafı yanmakta olan dev bir halka şeklinde belirmesi. California'da yaşayan ABD'li fen ve matematik öğretmeni olan Cory Poole, bu olağanüstü olayı görüntüleyebilmek için önceden hazırlık yapmıştı.
Poole, Güneş tutulmasını kör kalmadan görüntüleyebilmek için özel filtreli bir teleskop kullandı. Elde ettiği 700 görüntüyü daha sonra bir araya getirerek, muhteşem gök olayının hızlandırılmış videosunu oluşturdu.
Özel Filtreli Teleskopla Çekildi
Poole, Güneş tutulmasına ait görüntüleri Coronado Solar Max 60 özel hidrojen alfa filtreli solar teleskobuyla çekti. Çekim, Güneş tutulmasının başından sonuna kadar net olarak gözlemlenebildiği Redding kentinde yapıldı. Solar teleskoptaki özel filtre, Güneş etrafındaki gaz kütlelerinin bulunduğu kromosfer tabakasının gözlemlenebilmesini sağlıyor.Dünya, bir önceki halkalı güneş tuıtulmasına 10 Mayıs 1994'te tanık olmuştu. Bir sonraki için 18 yıl beklememiz gerekecek.
Kaynak : Ntvmsnbc (22 Mayıs 2012,17:24)
ABD ve Asya'da gözlemlenebilen 'halkalı güneş tutulması" izleyenleri büyüledi.
Sosyal medya ağları ve sayısız blogda iki gündür hafta sonunda yaşanan Güneş tutulmasının birbirinden etkileyici fotoğrafları geziniyor. ABD'li öğretmen Cory Poole, sadece ABD'nin batı yakası ve Asya'nın bazı bölgelerinde gözlemlenen Güneş tutulmasını izleyemeyenler için muhteşem gök olayının hızlandırılmış videosunu hazırladı.
Ay, 20 Mayıs günü Dünya ile Güneş'in arasına girdi. Geçmişte tanık olduğumuz Güneş tutulmalarının aksine, bu nadir rastlanan gök olayı “halkalı güneş tutulması†olarak adlandırılıyor. Bunun sebebi, Dünya'dan bakıldığında, Ay'ın Güneş'in önüne geçtiği zaman Güneş'in etrafı yanmakta olan dev bir halka şeklinde belirmesi. California'da yaşayan ABD'li fen ve matematik öğretmeni olan Cory Poole, bu olağanüstü olayı görüntüleyebilmek için önceden hazırlık yapmıştı.
Poole, Güneş tutulmasını kör kalmadan görüntüleyebilmek için özel filtreli bir teleskop kullandı. Elde ettiği 700 görüntüyü daha sonra bir araya getirerek, muhteşem gök olayının hızlandırılmış videosunu oluşturdu.
Özel Filtreli Teleskopla Çekildi
Poole, Güneş tutulmasına ait görüntüleri Coronado Solar Max 60 özel hidrojen alfa filtreli solar teleskobuyla çekti. Çekim, Güneş tutulmasının başından sonuna kadar net olarak gözlemlenebildiği Redding kentinde yapıldı. Solar teleskoptaki özel filtre, Güneş etrafındaki gaz kütlelerinin bulunduğu kromosfer tabakasının gözlemlenebilmesini sağlıyor.Dünya, bir önceki halkalı güneş tuıtulmasına 10 Mayıs 1994'te tanık olmuştu. Bir sonraki için 18 yıl beklememiz gerekecek.
Kaynak : Ntvmsnbc (22 Mayıs 2012,17:24)
Güneş Tutulması
MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi
Ay'ın Dünya ile Güneş arasına girmesiyle, Güneş'in yeryüzünden kararmış görünmesi. Gözlemci, gölge konisinin üstünde bulunan bir noktadaysa, tam tutulma sözkonusudur. Bu durumda Güneş tacı net olarak görünür. Tam tutulma, gökbilimcilere Güneş tacını ve çevresini inceleme olanağı sağladığından, özellikle önemlidir. Tam tutulma en çok 7,5 dakika sürebilmektedir. Gözlemci yarı gölge bölgesindeyse ya da Dünya yarı gölge bölgesinden geçiyorsa kısmî ya da yarım tutulma sözkonusudur. Ay, Dünya'dan en uzak noktadayken halkalı tutulma meydana gelir. Bu durumda Ay, Güneş tekerinin tam ortasını kararttığından Güneş, parlak bir halka biçiminde görünür.
MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi
Ay'ın Dünya ile Güneş arasına girmesiyle, Güneş'in yeryüzünden kararmış görünmesi. Gözlemci, gölge konisinin üstünde bulunan bir noktadaysa, tam tutulma sözkonusudur. Bu durumda Güneş tacı net olarak görünür. Tam tutulma, gökbilimcilere Güneş tacını ve çevresini inceleme olanağı sağladığından, özellikle önemlidir. Tam tutulma en çok 7,5 dakika sürebilmektedir. Gözlemci yarı gölge bölgesindeyse ya da Dünya yarı gölge bölgesinden geçiyorsa kısmî ya da yarım tutulma sözkonusudur. Ay, Dünya'dan en uzak noktadayken halkalı tutulma meydana gelir. Bu durumda Ay, Güneş tekerinin tam ortasını kararttığından Güneş, parlak bir halka biçiminde görünür.
Maya Takvimine Göre Güneş Son Kez Tutuldu!
Maya takviminin son güneş tutulmasını binlerce turist, bilim adamı ve gök bilimci kıyı bölgelerinde izledi.
Bilim adamları, Avustralya'nın kuzey kıyılarında gün doğumuyla birlikte başlayan 150 kilometrelik bir bölgede görülen tutulmanın muhteşem bir görsel doğa harikası oluşturduğunu belirtti.ülkenin kuzey kıyılarında başlayan tutulma, Güney Pasifik bölgesine doğru hareket etti. Yaklaşık iki dakika süren tutulma ülkenin doğusunda kısmi olarak da görülebildi. Tam güneş tutulması ülkenin kuzey bölgesinde de izlendi. Bu görsel şöleni görmek üzere binlerce turist, bilim adamı ve astronom şimdiden kıyı bölgesinde toplandı. Bu şöleni kaçırmamak için Amerika'dan gelen astronom Jay Pasachoff, 56'ncı defa güneş tutulmasını izlemek için Avustralya'ya 50 kişilik bilim adamı ve öğrenci ekibiyle geldiğini belirtti. Tutulmanın bir bölümünü Endonezya'nın doğusunda, Yeni Zelanda, Papua Yeni Gine, Şili'nin güney bölümü ve Arjantin'den de görüldü.
Kaynak : CNN (14 Kasım 2012,10:39)
Maya takviminin son güneş tutulmasını binlerce turist, bilim adamı ve gök bilimci kıyı bölgelerinde izledi.
Bilim adamları, Avustralya'nın kuzey kıyılarında gün doğumuyla birlikte başlayan 150 kilometrelik bir bölgede görülen tutulmanın muhteşem bir görsel doğa harikası oluşturduğunu belirtti.ülkenin kuzey kıyılarında başlayan tutulma, Güney Pasifik bölgesine doğru hareket etti. Yaklaşık iki dakika süren tutulma ülkenin doğusunda kısmi olarak da görülebildi. Tam güneş tutulması ülkenin kuzey bölgesinde de izlendi. Bu görsel şöleni görmek üzere binlerce turist, bilim adamı ve astronom şimdiden kıyı bölgesinde toplandı. Bu şöleni kaçırmamak için Amerika'dan gelen astronom Jay Pasachoff, 56'ncı defa güneş tutulmasını izlemek için Avustralya'ya 50 kişilik bilim adamı ve öğrenci ekibiyle geldiğini belirtti. Tutulmanın bir bölümünü Endonezya'nın doğusunda, Yeni Zelanda, Papua Yeni Gine, Şili'nin güney bölümü ve Arjantin'den de görüldü.
Kaynak : CNN (14 Kasım 2012,10:39)
Ay'ın Dünya üzerindeki Gölgesi
NASA'nın Dünya'yı gözlemleyen Terra uydusu, 2013'ün ilk Güneş tutulmasında Ay'ın Dünya üzerinde oluşturduğu gölgeye ait olağanüstü bir görüntü yakaladı.
Pasifik'in güneyinde gözlemlenen 2013'ün ilk Güneş tutulması, birbirinden etkileyici görüntülere sahne oldu. Asya, Amerika ve Avustralya kıtaları arasındaki deprem levhalarını temsil eden ‘ateş çemberi' bölgesinde gözlemlenen Güneş tutulması, Cuma gecesi TSİ 01:30'da başladı. NASA'nın Terra uydusu, Avustralya'nın kuzeydoğusunu örten bulutları karanlığa gömen Ay'ın gölgesini, bu etkileyici fotoğrafta yakaladı.
Yılın ilk Güneş tutulması, Avustralya, Papua Yeni Gine'nin doğusu ve Pasifik'in diğer bölgelerinde gözlemlendi. Ay'ın Güneş'in önünden geçtiği ancak tamamen örtemediği kozmik olayda, Güneş geçici olarak ateşten bir çember halini aldı. Ay'ın, Dünya üzerinde yaklaşık 172 kilometre uzunluğunda bir gölge oluşturduğu belirtildi. İkinci Güneş tutulması Kasım 2013'te gerçekleşecek.
Kaynak: Ntvmsnbc / BBC (11 Mayıs 2013,14:07)
NASA'nın Dünya'yı gözlemleyen Terra uydusu, 2013'ün ilk Güneş tutulmasında Ay'ın Dünya üzerinde oluşturduğu gölgeye ait olağanüstü bir görüntü yakaladı.
Pasifik'in güneyinde gözlemlenen 2013'ün ilk Güneş tutulması, birbirinden etkileyici görüntülere sahne oldu. Asya, Amerika ve Avustralya kıtaları arasındaki deprem levhalarını temsil eden ‘ateş çemberi' bölgesinde gözlemlenen Güneş tutulması, Cuma gecesi TSİ 01:30'da başladı. NASA'nın Terra uydusu, Avustralya'nın kuzeydoğusunu örten bulutları karanlığa gömen Ay'ın gölgesini, bu etkileyici fotoğrafta yakaladı.
Yılın ilk Güneş tutulması, Avustralya, Papua Yeni Gine'nin doğusu ve Pasifik'in diğer bölgelerinde gözlemlendi. Ay'ın Güneş'in önünden geçtiği ancak tamamen örtemediği kozmik olayda, Güneş geçici olarak ateşten bir çember halini aldı. Ay'ın, Dünya üzerinde yaklaşık 172 kilometre uzunluğunda bir gölge oluşturduğu belirtildi. İkinci Güneş tutulması Kasım 2013'te gerçekleşecek.
Kaynak: Ntvmsnbc / BBC (11 Mayıs 2013,14:07)
Güneş tutulması
Ay'ın, yeryuvarlağıyla güneş arasına girmesiyle güneş'in yeryüzünden kararmış görünmesi olayın denir.
Güneş Tutulma Türleri
Tam Güneş Tutulması:
Ay'ın Güneş'in Dünya'dan disk halinde görünen ışıkyuvarını tümüyle örtmesi ile oluşur. Güneş'in çok parlak olan ışıkyuvarı Ay'ın karanlık gölgesi ile örtülür ve Güneş'in ışıkyuvarından çok daha soluk olan Güneş tacı çıplak gözle görülebilir hale gelir. Tutulmaya ancak tam tutulma zamanında güvenli olarak çıplak gözle bakılabilir. Bu sırada hava, parlak yıldızlar ve gezegenler gözle görülebilecek kadar kararır. Tam tutulma, Dünya yüzeyindeki dar bir koridorda gözlenebilir.
Halkalı Güneş Tutulması:
Ay'ın, Güneş'in önünden tam kavuşumlu geçişinde Güneş'i tam örtmediği zaman gözlemlenir. Ay'ın çapı, Güneş'in ışıkyuvarının çapının yaklaşık 400'de biridir. Ancak Ay'ın Dünya'ya uzaklığı, Güneş'in uzaklığının yine yaklaşık 400'de biridir. Bu yüzden Ay'ın Dünya'dan görünür büyüklüğü Güneş ile yaklaşık olarak aynıdır. Ancak gerek Dünya'nın Güneş çevresindeki, gerekse Ay'ın Dünya çevresindeki yörüngeleri tam daire olmadığından, Ay her tam kavuşumlu geçişte Güneş'i tam olarak örtmez. Bu durumda, Güneş diskinin Ay tarafından örtülmeyen kısmı, Dünya'dan halka şeklinde gözlemlenir.
Parçalı Güneş Tutulması:
Ay'ın Güneş'i kısmen örtmesi sonucunda oluşur. Her tam ve halkalı tutulma, parçalı tutulma olarak başlar ve tam kavuşumdan sonra yine parçalı tutulma halinde devam eder ve biter. Tam tutulma sırasında, tutulmanın tam olarak gözlenebildiği Dünya yüzeyindeki dar koridorun dışındaki geniş alanlarda, tutulma parçalı tutulma olarak görülür.
Çok kısa bir süre bile olsa Güneş'e doğrudan bakmak, göz retinasında kalıcı hasara ve dolayısıyla körlüğe varan görüş kalıcı görüş bozukluklarına neden olabilir. Retina acıya duyarlı olmadığından, bu hasarın oluşma hissi algılanmaz.
Olağan koşullar altında Güneş, doğrudan bakılamayacak kadar parlaktır. Ancak tutulma sırasında Güneş kısmen örtüldüğünde, parlaklığı azalıp doğrudan bakılabilir olduğu yanılsaması kolaylıkla oluşabilir. Özellikle çocuklar ve deneyimsiz gözlemciler bu yanılgıya kolaylıkla düşebilirler. Göz bebeği en parlak nesneye değil, ortamdaki toplam ışığa göre tepki verir. Dolayısıyla göz bebeği Güneş diski kısmen örtüldüğünde, Güneş'in normal haline bakıldığı durumdan daha geniş olur, böylelikle retina Güneş'in örtülmeyen kısmından gelen ışınıma daha çok maruz kalır. Bu yüzden, tam tutulma süresi dışında tutulma halindeki Güneş'e doğrudan bakmak, normal koşullardaki Güneş'e bakmaktan daha tehlikelidir. Güneş'e özel önlem alınmaksızın dürbün, teleskop, fotoğraf makinesi vizörü gibi optik araçlarla bakmak ise, çıplak gözle bakmaktan çok daha tehlikelidir.
Hibrit Güneş Tutulması:
Tutulmanın Dünya yüzeyinin bazı bölgelerinde tam, bazı bölgelerinde halkalı olarak gözlenmesi demektir. Hibrit tutulmalar ender olarak görülür.
Ay Tutulması
Güneş ve Ay tutulması konulu hikaye örneği verir misiniz?
Güneş tutulması ne zaman gerçekleşecek?
YORUMLAR