Halit Ziya Uşaklıgil'in anıları, Halit Ziya'ya ilişik anı yazıları Saray ve Ötesi / Özet Yazar, Reşad Efendi'nin (Beş...
Halit Ziya Uşaklıgil'in anıları, Halit Ziya'ya ilişik anı yazıları
Saray ve Ötesi / Özet
Yazar, Reşad Efendi'nin (Beşinci Sultan Mehmet) tahtta geçmesi ile mabeyn başkatipliği görevine getirilir.Böylece saraydaki memuriyet yaşamı adım atar. Yazar saraya ilk geldiği vakit koskoca imparatorlukta vazife yapmanın heyecanı vardır. Aklında bir ekip sorular vardır.(Padişahın iyi mi bir adam olduğu?,Ortamın iyi mi olduğu?…) Yazar saraya geldiği vakit büyük bir içtenlik ile karşılanır. Bundan hoşnut olur. Saraya geldikten derhal sonrasında Hünkar'ın huzuruna çıkar. Onunla görüşür.Görevini öğrenir.Hünkar yazara işinin ne aşama mühim bulunduğunu hatırlatır.
Yazar saraya geldiği günlerde büyük bir şaşkınlıga uğrar. Görmüş olduğu durum iç açıcı değildir.Devlet hakkında pek pozitif düşünmez. Mesela saray içinde meydana getirilen yemeklerin sarayın çok daha öte taraflarına bile gittiği,oradaki halkı bile doyurduğu,israfın hat düzeye geldiğini görür. Devletin çöküş durumunda olmasının sebeplerini teker teker anlamaya adım atar.
Yazar ayrıca adı sık sık veliahd için geçen Yusuf İzzüddin Efendi ve Vahidüddin Efendi'nin birbirlerine üstünlük kurma çalışmalarına şahit olur. Yazar sarayda yavaş yavaş faaliyetlere adım atar. Verilen görevleri arkadaşı Lütfi Bey'le birlikte yaparlar.Lütfi Bey yazarın en samimi arkadaşlarından birisidir. Yiyecek odalarının yapımı, misafirlerin ağırlanması, yatak odalarının tamiri v.b. işlere derhal başlarlar. Hatta işlerin aksamaması için nöbet sistemi kurulur.
Yazar sarayda ki olan vakaları,başından geçen vakaları anlatır.Bunlar sırayla şöyledir;çekilme vakaları, sultanların birliktelikleri, damatlara verilen adlar(damad-ı şehriyari), alayların geçişleri, selamlıklar, hünkarın cuma günleri halkla selamlaşması, yabancı ülkeden Osmanlı Devletine ziyarete gelenlerin iyi mi tavır takındıklar, ramazan aylarının özelliklerini (ülkede yaşayan hanım adam hepimiz oruç meblağ,namazlarını geçiktirmezler, ramazanda yardımlaşma çoktur), bayramın özelliklerini, Topkapı'daki tören törenlerini, Abdulhamit'e halkın isyanını, Reşad Efendi ile Abdulhamit'in karşılaştırılmasını, askeri gösterileri, yazarın saraydaki görevi süresinde yapmış olduğu gezileri, Trablusgarp savaşı,1.nci Dünya savaşına katılım aşamasını…
Yazar ve iş arkadaşı Lütfi Bey sadrazamın değişmesi(Ahmet Muhtar Paşa'nın sadrazam olmasıyla) yüzünden çekilme ederek görevden ayrılırlar.Böylece yazarın dört senelik saray yaşamı biter. Yazar bundan sonrasında yurt dışına geziler yapar. Hünkar tarafınca yurtdışına yollanır. Hünkar yazara maddi ve manevi destek sağlar. Yazar yurtdışında bazı kurslara katılır ve kendi yazınsal yaşamını sürdürür.
Yazar bu kitabında ilgisini çok çeken birkaç vakadan da bahsetmektedir.Bunlardan birisi Fransa'dan gelen ziyaretçilerden bazılarının Osmanlı Devleti aleyhinde konuşmaları,Osmanlı Devleti'ni küçümsemeleri.Enver Paşa'nın Sarıkamış dramını anlatmaktadır.Trablusgarp Savaşı ve Mustafa Kemal Atatürk'den bahsetmektedir.
Sebep: İç başlık düzeni!
Halit Ziya Uşaklıgil
Mai ve Siyah - Halit Ziya Uşaklıgil
Halit Ziya Uşaklıgil, Tevfik Fikret, Namık Kemal, Ziya Paşa hangi geleneğe bağlıdır?
Bu ileti 'en iyi yanıt' seçilmiştir.
Yazar, Reşad Efendi'nin (Beşinci Sultan Mehmet) tahtta geçmesi ile mabeyn başkatipliği görevine getirilir.Böylece saraydaki memuriyet yaşamı adım atar. Yazar saraya ilk geldiği vakit koskoca imparatorlukta vazife yapmanın heyecanı vardır. Aklında bir ekip sorular vardır.(Padişahın iyi mi bir adam olduğu?,Ortamın iyi mi olduğu?…) Yazar saraya geldiği vakit büyük bir içtenlik ile karşılanır. Bundan hoşnut olur. Saraya geldikten derhal sonrasında Hünkar'ın huzuruna çıkar. Onunla görüşür.Görevini öğrenir.Hünkar yazara işinin ne aşama mühim bulunduğunu hatırlatır.
Yazar saraya geldiği günlerde büyük bir şaşkınlıga uğrar. Görmüş olduğu durum iç açıcı değildir.Devlet hakkında pek pozitif düşünmez. Mesela saray içinde meydana getirilen yemeklerin sarayın çok daha öte taraflarına bile gittiği,oradaki halkı bile doyurduğu,israfın hat düzeye geldiğini görür. Devletin çöküş durumunda olmasının sebeplerini teker teker anlamaya adım atar.
Yazar ayrıca adı sık sık veliahd için geçen Yusuf İzzüddin Efendi ve Vahidüddin Efendi'nin birbirlerine üstünlük kurma çalışmalarına şahit olur. Yazar sarayda yavaş yavaş faaliyetlere adım atar. Verilen görevleri arkadaşı Lütfi Bey'le birlikte yaparlar.Lütfi Bey yazarın en samimi arkadaşlarından birisidir. Yiyecek odalarının yapımı, misafirlerin ağırlanması, yatak odalarının tamiri v.b. işlere derhal başlarlar. Hatta işlerin aksamaması için nöbet sistemi kurulur.
Yazar sarayda ki olan vakaları,başından geçen vakaları anlatır.Bunlar sırayla şöyledir;çekilme vakaları, sultanların birliktelikleri, damatlara verilen adlar(damad-ı şehriyari), alayların geçişleri, selamlıklar, hünkarın cuma günleri halkla selamlaşması, yabancı ülkeden Osmanlı Devletine ziyarete gelenlerin iyi mi tavır takındıklar, ramazan aylarının özelliklerini (ülkede yaşayan hanım adam hepimiz oruç meblağ,namazlarını geçiktirmezler, ramazanda yardımlaşma çoktur), bayramın özelliklerini, Topkapı'daki tören törenlerini, Abdulhamit'e halkın isyanını, Reşad Efendi ile Abdulhamit'in karşılaştırılmasını, askeri gösterileri, yazarın saraydaki görevi süresinde yapmış olduğu gezileri, Trablusgarp savaşı,1.nci Dünya savaşına katılım aşamasını…
Yazar ve iş arkadaşı Lütfi Bey sadrazamın değişmesi(Ahmet Muhtar Paşa'nın sadrazam olmasıyla) yüzünden çekilme ederek görevden ayrılırlar.Böylece yazarın dört senelik saray yaşamı biter. Yazar bundan sonrasında yurt dışına geziler yapar. Hünkar tarafınca yurtdışına yollanır. Hünkar yazara maddi ve manevi destek sağlar. Yazar yurtdışında bazı kurslara katılır ve kendi yazınsal yaşamını sürdürür.
Yazar bu kitabında ilgisini çok çeken birkaç vakadan da bahsetmektedir.Bunlardan birisi Fransa'dan gelen ziyaretçilerden bazılarının Osmanlı Devleti aleyhinde konuşmaları,Osmanlı Devleti'ni küçümsemeleri.Enver Paşa'nın Sarıkamış dramını anlatmaktadır.Trablusgarp Savaşı ve Mustafa Kemal Atatürk'den bahsetmektedir.
Sebep: Bildiri düzeni!
YORUMLAR