Yukarıda da belirttiğimiz benzer biçimde padişah artık mutlak başat değildi. Onun üstünde kanunlar vardı. Gülhane Hattı Hümayun'undan al...
Yukarıda da belirttiğimiz benzer biçimde padişah artık mutlak başat değildi. Onun üstünde kanunlar vardı. Gülhane Hattı Hümayun'undan altı ay benzer biçimde kısa bir zamanda ceza kanunu ortaya konmuştur. Fransızcadan kısmen çeviri şeklinde düzenlenmiş olan bu kanun tebaaya padişah tarafınca verilmiş hakların bir garantisi olarak alınabildiği benzer biçimde tebaanın kanun önünde eşitliğinin bir sembolü olarak da kabul edilebilir.
1846'da memurların ödev, yetki ve sorumluluğunu göstermek için tertiplenen yönetim kanununda işleyecekleri suçlara karşılık tutan cezalar açıklandı. Böylece haksız yere adam öldürme, sürgüne gönderme, mala el koyma ve rüşvet vakaları engellenmiş oluyordu.
Osmanlı Devleti'nde adaletin sağlanması yolunda üç tip mahkeme vardı:
1. Şžeriat Mahkemeleri
2. Cemaat Mahkemeleri
3. Kapitülasyonlardan Faydalanan Devletlerin Mahkemeleri
Tanzimat ile bunlara iki yenisi eklendi. Bunlardan birisi Tecim Karma Mahkemesi diğeri de Asliye Karma Mahkemesi'dir.
Tecim karma mahkemesi, yabancı devlet tebaası ile Osmanlı tebaası içinde tecim münasebetleri ile çıkan durumu, Asliye Mahkemesi ise aynı tebaalar içinde yer edinen katliam suçlarını görmek için kuruldu. (1846)
Zenci esaretinin yasak edilmesi, mezhepten diğerine geçmeyi yasak eden 1834 tarihindeki yasanın kaldırılması insan hakları ile vicdan hürlüğü bakımından işaret edilmesi ihtiyaç duyulan mühim hareketlerdir.
YORUMLAR