İletişim, “duygu, düşünce veya bilgilerin her türlü yolla başkalarına aktarılması” olarak tanımlanmaktadır. Bildirişim, haberleşme, komünika...
İletişim, “duygu, düşünce veya bilgilerin her türlü yolla başkalarına aktarılması” olarak tanımlanmaktadır. Bildirişim, haberleşme, komünikasyon sözcükleri de iletişim sözcüğü yerine kullanılabilmektedir.
İletişimin Öğeleri
♦ Gönderici (Kaynak): Duygu, düşünce ve isteğin aktarılmasında sözü söyleyen kişi
♦ Alıcı: İletilen sözü alan kişi
♦ İleti (Mesaj): Gönderici ile alıcı arasındaki aktarı
♦ Kanal (Araç): İletinin gönderilme şekli
♦ Bağlam (Ortam): İletişimin gerçekleştiği yer
♦ Dönüt (Geri bildirim): Alıcının göndericiye verdiği tepki ya da cevap
Gösterge ve Türleri
Kendi dışında başka bir şeyi gösteren, düşündüren, onun yerini alabilen, kelime, nesne, görünüş ve olgulara gösterge denir.
Gösterge Türleri
♦ Dil göstergesi: Söz veya yazıyla gerçekleştirilen her türlü eylem
♦ Dil dışı gösterge : Resim, şekil, işaret, jest ve mimikler
♦ Doğal gösterge (Belirti): Ülkelerin doğal güzellikleri, yaprakların sararması gibi konuları ifade eden gösterge
♦ Sosyal gösterge (Belirtke): Trafik ışıkları, görgü kuralları gibi konuların ifade edildiği gösterge
♦ Görsel Gösterge (Ikon): Harita, fotoğraf, resim, şekiller...
♦ Simge: Soyut anlam ifade eden görsellerdir.
Güvercin, barışın; terazi, adaletin... simgesi(imge)’dir.
İletişimde Dilin İşlevleri
1. Göndergesel İşlev
Bir ileti, dilin göndergeyi olduğu gibi ifade etmesi için düzenlenerek oluşturulmuşsa dil, göndergesel işlevde kullanılmıştır. Bu, başka bir ifadeyle dilin bilgi verme işlevidir. Nesnel bir üslupla bilgi aktarılıyorsa bu, dilin göndergesel işlevde kullanıldığını gösterir.
Hegel’in felsefesinin çıkış noktası bilim değil, tarihtir.
2. Heyecana Bağlı İşlev
Bir ileti, göndericinin iletinin konusu karşısındaki duygu ve heyecanlarını dile getirme amacıyla oluşturulmuşsa dil heyecana bağlı işlevde kullanılmıştır. Bu işlev, göndericinin kendi iletisine karşı tutum ve davranışını belirtir. Bu işlevde çoğunlukla duygular, heyecanlar, korkular, sevinç ve üzüntüler dilegetirilir. Dilin göndergesel işlevinde nesnellik, heyecana bağlı işlevinde öznellik hâkimdir. Özel mektuplarda, öznel betimlemeler ve anlatılarda, lirik şiirlerde, eleştiri yazılarında dilin heyecana bağlı işlevinden sıkça yararlanılır.
Ben bu hareketleri doğru bulmuyorum, siz hatalı davranıyorsunuz!
3. Alıcıyı Harekete Geçirme İşlevi
Bu işlevde ileti, alıcıyı harekete geçirmek için kullanılır. Amaç, alıcıda bir tepki ve davranış değişikliği yaratmaktır. Siyasi söylevler, reklam metinleri, genelgeler ve el ilanlarında dil, bu işlevi ile kullanılır.
Burayı hemen terk et!
4. Kanalı Kontrol İşlevi
Bir ileti, kanalın iletiyi iletmeye uygun olup olmadığını öğrenmek amacıyla düzenlenmişse dil, kanalı kontrol işlevinde kullanılmıştır. Gönderici ile alıcı arasında iletişimin kurulmasını, sürdürülmesini ya da kesilmesini sağlayan bu işlevde iletinin içeriğinden çok iletişimin devam ettirilmesi olgusu ağır basar. Törenlerde, uzun söylevlerde, aile yakınları ya da sevgililer arasındaki konuşmalarda; dilin kanalı kontrol işlevini yansıtan iletiler sıkça kullanılır.
Bu konuyu anladınız değil mi?
5. Dil Ötesi İşlev
Bir ileti dille ilgili bilgi vermek üzere düzenlenmişse o iletide dil, dil ötesi işlevde kullanılmıştır. Dilin dil ötesi işlevinde iletiler, dili açıklamak, dille ilgili bilgi vermek için düzenlenir.
Yüklemi isim olan cümlelerde çatı özelliği aranmaz.
6. Şiirsel İşlev
İleti, bir anlam aktarmaktan çok, çağrışım uyandırıyorsa dil, şiirsel işlevde kullanılmış demektir. Edebî metinlerde kullanılır.
Ben sana mecburum bilemezsin Adını mıh gibi aklımda tutuyorum Büyüdükçe büyüyor gözlerin Ben sana mecburum bilemezsin İçimi seninle ısıtıyorum
Attilâ Ilhan
♦ Gönderici (Kaynak): Duygu, düşünce ve isteğin aktarılmasında sözü söyleyen kişi
♦ Alıcı: İletilen sözü alan kişi
♦ İleti (Mesaj): Gönderici ile alıcı arasındaki aktarı
♦ Kanal (Araç): İletinin gönderilme şekli
♦ Bağlam (Ortam): İletişimin gerçekleştiği yer
♦ Dönüt (Geri bildirim): Alıcının göndericiye verdiği tepki ya da cevap
Gösterge ve Türleri
Kendi dışında başka bir şeyi gösteren, düşündüren, onun yerini alabilen, kelime, nesne, görünüş ve olgulara gösterge denir.
Gösterge Türleri
♦ Dil göstergesi: Söz veya yazıyla gerçekleştirilen her türlü eylem
♦ Dil dışı gösterge : Resim, şekil, işaret, jest ve mimikler
♦ Doğal gösterge (Belirti): Ülkelerin doğal güzellikleri, yaprakların sararması gibi konuları ifade eden gösterge
♦ Sosyal gösterge (Belirtke): Trafik ışıkları, görgü kuralları gibi konuların ifade edildiği gösterge
♦ Görsel Gösterge (Ikon): Harita, fotoğraf, resim, şekiller...
♦ Simge: Soyut anlam ifade eden görsellerdir.
Güvercin, barışın; terazi, adaletin... simgesi(imge)’dir.
İletişimde Dilin İşlevleri
1. Göndergesel İşlev
Bir ileti, dilin göndergeyi olduğu gibi ifade etmesi için düzenlenerek oluşturulmuşsa dil, göndergesel işlevde kullanılmıştır. Bu, başka bir ifadeyle dilin bilgi verme işlevidir. Nesnel bir üslupla bilgi aktarılıyorsa bu, dilin göndergesel işlevde kullanıldığını gösterir.
Hegel’in felsefesinin çıkış noktası bilim değil, tarihtir.
2. Heyecana Bağlı İşlev
Bir ileti, göndericinin iletinin konusu karşısındaki duygu ve heyecanlarını dile getirme amacıyla oluşturulmuşsa dil heyecana bağlı işlevde kullanılmıştır. Bu işlev, göndericinin kendi iletisine karşı tutum ve davranışını belirtir. Bu işlevde çoğunlukla duygular, heyecanlar, korkular, sevinç ve üzüntüler dilegetirilir. Dilin göndergesel işlevinde nesnellik, heyecana bağlı işlevinde öznellik hâkimdir. Özel mektuplarda, öznel betimlemeler ve anlatılarda, lirik şiirlerde, eleştiri yazılarında dilin heyecana bağlı işlevinden sıkça yararlanılır.
Ben bu hareketleri doğru bulmuyorum, siz hatalı davranıyorsunuz!
3. Alıcıyı Harekete Geçirme İşlevi
Bu işlevde ileti, alıcıyı harekete geçirmek için kullanılır. Amaç, alıcıda bir tepki ve davranış değişikliği yaratmaktır. Siyasi söylevler, reklam metinleri, genelgeler ve el ilanlarında dil, bu işlevi ile kullanılır.
Burayı hemen terk et!
4. Kanalı Kontrol İşlevi
Bir ileti, kanalın iletiyi iletmeye uygun olup olmadığını öğrenmek amacıyla düzenlenmişse dil, kanalı kontrol işlevinde kullanılmıştır. Gönderici ile alıcı arasında iletişimin kurulmasını, sürdürülmesini ya da kesilmesini sağlayan bu işlevde iletinin içeriğinden çok iletişimin devam ettirilmesi olgusu ağır basar. Törenlerde, uzun söylevlerde, aile yakınları ya da sevgililer arasındaki konuşmalarda; dilin kanalı kontrol işlevini yansıtan iletiler sıkça kullanılır.
Bu konuyu anladınız değil mi?
5. Dil Ötesi İşlev
Bir ileti dille ilgili bilgi vermek üzere düzenlenmişse o iletide dil, dil ötesi işlevde kullanılmıştır. Dilin dil ötesi işlevinde iletiler, dili açıklamak, dille ilgili bilgi vermek için düzenlenir.
Yüklemi isim olan cümlelerde çatı özelliği aranmaz.
6. Şiirsel İşlev
İleti, bir anlam aktarmaktan çok, çağrışım uyandırıyorsa dil, şiirsel işlevde kullanılmış demektir. Edebî metinlerde kullanılır.
Ben sana mecburum bilemezsin Adını mıh gibi aklımda tutuyorum Büyüdükçe büyüyor gözlerin Ben sana mecburum bilemezsin İçimi seninle ısıtıyorum
Attilâ Ilhan
YORUMLAR