İlk T.B.M.M. nerede kuruldu? Ankara - Kurtuluş Savaşı Müzesi (I. TBMM Binası) .Org Binanın Tarihçesi Ankara Millet meydanında bu...
İlk T.B.M.M. nerede kuruldu?
Ankara - Kurtuluş Savaşı Müzesi (I. TBMM Binası)
.Org
Binanın Tarihçesi
Ankara Millet meydanında bulunan I. Türkiye Büyük Millet Meclisi binasının inşaasına, 1915 senesinde başlanmıştır. İlkin İttihat ve Terakki Cemiyeti kulüp binası olarak tasarlanmış binanın planı evkaf mimarı Salim Bey tarafınca yapılmış, inşasına ise kolordunun askeri mimarı Hasip Bey nezaret etmiştir.
Türk mimari stilinde olan iki kattan oluşan binanın en belirgin özelliği duvarlarında Ankara taşı (ANDEZİT) kullanılmış olmasıdır.
Meclisin, 23 Nisan 1920'de bu binada toplanması kararlaştırıldığında hemen hemen bitirilmemiş olan bina, ulusal bir heyecanın eseri olarak milletin katkısıyla tamamlanmıştır.
23 Nisan 1920 ile 15 Ekim 1924 tarihleri içinde I. Türkiye Büyük Millet Meclisi olarak kullanılan bina ondan sonra Cumhuriyet Halk Fırkası Genel Merkezi ve Hukuk Mektebi olarak işlevini sürdürmüş, 1952 senesinde Maarif Vekaletine devredilmiş, 1957 senesinde ise müzeye dönüştürülmek suretiyle çalışmalara başlanmıştır. Bina 23 Nisan 1961'de "Türkiye Büyük Millet Meclisi Müzesi" adıyla halkın ziyaretine açılmıştır.
Mustafa Kemal Atatürk'ün doğumunun 100. yılını kutlama programı çerçevesinde, 1981 senesinde Kültür ve Gezim Bakanlığı Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü tarafınca restorasyon Ve teşhir-tanzim emek harcamaları sonucu 23 Nisan 1981 tarihinde "Kurtuluş Savaşı Müzesi" adıyla tekrardan ziyarete açılmıştır.
I. Türkiye Büyük Millet Meclisinin Açılışı
23 Nisan 1920'de Meclis çevresinde binlerce şahıs büyük bir kalabalık halinde Meclis' in açılışını beklemişlerdir. Lüzumlu törenlerden sonrasında Meclis 115 temsilci ile ilk toplantısını yapmıştır. Meclisin ilk açılış konuşmasını ise Meclis Başkalığı'na seçilen en yaşlı üye Sinop Mebusu Şerif Bey gerçekleştirmiştir.
"Saygıdeğer hazır bulunanlar;
Hilafet ve hükümet merkezinin geçici kaydıyla yabancı kuvvetler tarafınca işgal edilmiş olduğu, bağımsızlığın her bakımdan kısıtlandığı bilinmektedir. Bu vaziyette baş eğmek, milletimizin kendisine teklif edilen yabancı esaretini kabul etmesi anlama gelir. Sadece tam bağımsızlık ile yaşamak kararlılığında olan ezelden beri hür ve bağımsız yaşayan milletimiz bu esaretini kati ve kesin bir şekilde reddetmiş ve derhal vekillerini toplamaya başlayarak yüce Meclisini vücuda getirmiştir. Bu yüce Meclisin reisi sıfatıyla ve Tanrı'ın yardımıyla milletimizin iç ve dış tam bağımsızlığı dahilinde, geleceğini bizzat düzenleyerek ve tüm dünyaya duyuru ederek Millet Meclisini açıyorum."
Bu açılış konuşmasından sonrasında Ankara mebusu Mustafa Kemal söz alarak Meclisin hangi azalardan teşekkül edeceğine dair aşağıdaki açıklamayı yapmıştır.
"Yüce Meclisiniz bildiğiniz benzer biçimde muhteşem yetkilere haiz olarak tekrardan seçilmiş saygıdeğer milletvekilleriyle, saldırı ve işgale uğramış saltanat merkezinden canlarını kurtararak buraya gelen saygıdeğer milletvekillerinden oluşmuştur. Kaçıp gelebilecek milletvekilleriyle beraber bir yüce Meclisin meydana getirilmesi sadece yeni uygulanan seçim tarzıyla söz mevzusu olmuştur. Bu anda Meclisiniz yasal olarak toplanmış bulunmaktadır."
24 Nisan 1920 günü Meclis ikinci toplantısını yapmış ve Mustafa Kemal oybirliğiyle Meclis Başkanlığına seçilmiştir.
Mustafa Kemal bu görüşmede uzun ve anlamlı bir konuşma yapmış,
"Artık yüce meclisin üstünde bir güç yoktur" diyerek meclisin önemini vurgulamıştır.
Kurtuluş Savaşı, Gazi Mustafa Kemal'in başarıya ulaşmış yönetimi ve 1. Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde alınan kararlarla gerçekleştirilmiştir. Bu kararlar içinde 20 Ocak 1921'de ilk anayasanın kabulü, 12 Mart 1921'de İstiklal Marşı'nın kabulü, 1 Kasım 1922'de Saltanatın kaldırılması da vardır. Öte taraftan 24 Temmuz 1923'te Lozan Sulh Antlaşması, 13 Ekim 1923'te Ankara'nın Türkiye Cumhuriyeti'nin başkenti oluşu, 29 Ekim 1923'te Cumhuriyetin ilanı ile Gazi Mustafa Kemal'in Türk devletinin Cumhurbaşkanı seçilmesi gene bu Mecliste onaylanarak kabul edilmiştir.
Mustafa Kemal Atatürk bir konuşmasında "Büyük Millet Meclisi,Türk Milletinin asırlar devam eden arayışlarının aslı ve onun bizzat kendisini yönetmek şuurunun canlı bir timsalidir" diyerek Büyük Millet Meclisi'nin önemini vurgulamıştır.
Binanın Bölümleri
Koridor
Koridorun sol tarafında ve odalarda 1918-1923 yılları arasındaki vakalar, tarih sıralamasına nazaran yağlıboya tablo, fotoğraf, belge, bazı objeler, harp tabanca vasıta gereçleri ve modelleriyle anlatılmaktadır.
Koridorun sağ tarafında ve odalarda ise Meclis emek harcamaları birinci ve ikinci dönem mebuslarına ilişkin fotoğraf, yağlı boya tablo, belge, hatıra eşyaları ve bazı objeler sergilenmektedir.
Riyaset Divanı-Bakanlar Kurulu Odası
Girişte, koridorun solundaki ilk odadır. Burası icra vekilleri heyeti odası olarak kullanıldığı benzer biçimde,Riyaset Divanı odası olarak da kullanılmıştır. Burada Sivas Kongresi'nde kullanılan başkanlığa ilişkin masa, ortada uzunca bir masa ile sandalyeler teşhir edilmekte, odanın duvarlarında ise Cumhuriyet'in ilanından sonraki ilk Bakanlar Kurulu üyelerinin fotoğrafları bulunmaktadır. Oda ilk hali korunarak teşhir edilmektedir.
Encümen Odası (Komisyon Odası)
Koridorun solundaki ikinci oda olup, mecliste çeşitli konuların komisyonlar tarafınca incelenmiş olduğu odadır. Odada Mondros Müterakesi'nden başlayarak Mustafa Kemal'in Samsun'a çıkışı, Amasya Tamimi, Erzurum ve Sivas Kongreleri ve Misak-ı Ulusal belge, fotoğraf ve bazı objelerle anlatılmaktadır. Odada sergilenen en mühim yapıt Erzurum Kongresi'nde kullanılan mühürdür.
Dinlenme Odası
Koridorun solundaki üçüncü odadır. Meclis kulisi olarak kullanılmıştır. Odada Mustafa Kemal'in Ankara'ya gelişini özetleyen bir yağlı boya tablo yer almıştır. Meclisin açılışı, Sevr ve Lozan anlaşmalarına nazaran Türkiye'nin durumu 1. ve 2. İnönü muharebeleri fotoğraf, belge ve haritalarla anlatılmaktadır. Ek olarak Kurtuluş Savaşı'nda kullanılan telefon santralı, bazı harp vasıta ve gereçleri Gümrü Antlaşması esnasında Kazım Karabekir Paşa'ya armağan edilen gümüş yiyecek ekibi sergilenmektedir.
Şer'iye Encümeni Odası
Koridorun solundaki dördüncü odadır. Bu odada yasa tekliflerinin anayasaya uygunluğu görüşülürdü. Kurtuluş Savaşı'nın son aşaması olan Büyük Saldırı fotoğraf, belge ve haritalarla anlatılmaktadır. Odada Misak-ı Ulusal'yi temsil eden sembolleri taşıyan bir halı, bağımsızlık madalyaları, Gazi Mustafa Kemal ve dostlarını Meclis balkonunda gösteren yağlıboya tablo sergilenmektedir.
İdare Odası
Koridorun solundaki beşinci oda Meclis yönetim odası olarak kullanılmıştır. Odada İstiklal Marşımız, Kurtuluş Savaşı'na katılan komutanların fotoğrafları, Mudanya Mütarekesi, Lozan Sulh Antlaşmaları ile ilgili belgeler, Ankara'nın Başkent oluşu, Cumhuriyetin ilanı, Mustafa Kemal'in Cumhurbaşkanı seçildikten sonrasında meclisteki hitabı ve Cumhurbaşkanı iken çekilen fotoğrafı, Mustafa Kemal'e ilişkin baston, mavzer mühürler ile Mustafa Kemal'in Kurtuluş Savaşı'nda kullandığı dürbün, üniforma örnekleri, 23 Nisan 1920'de meclis binasına asılan Recep Peker imzalı bayrak, Büyük Millet Meclisi'ne Hanımlar Esirgeme Derneği'nin armağan etmiş olduğu üstü yazılı örtü sergilenmektedir.
İdare Odası
Koridorun sağındaki beşinci ve altıncı odalar meclisin yönetimsel odaları olarak kullanılmıştır. Bugün altıncı oda müze yönetim odası olarak kullanılmaktadır. Beşinci odada ise birinci ve ikinci dönem mebuslarına ilişkin fotoğraflar, kimlik vesikaları, TBMM tarafınca mebuslara armağan edilen mavzerler, bağımsızlık madalyaları, rozetler, belgeler ve hususi hatıra eşyaları sergilenmektedir.
Meclis Toplantı Salonu
Koridorun sağında yer edinen büyük salon toplantı salonudur. Burası ilk haliyle teşhir edilmektedir. Salonun ortasında Başkanlık ve Divan üyeleri kürsüsü, kürsünün arkasında eski yazıyla "Egemenlik Milletindir" yazısı yer almıştır. Kürsünün karşısındaki sıralar Bakanlar Kurulu, yanlardaki sıralar milletvekilleri, sağdaki balkon kordiplomatik, soldaki balkon dinleyiciler, balkon altları ise yerli ve yabancı basın temsilcileri yeri olarak kullanılmıştır.
Meclisin 23 Nisan 1920'de toplandığı bu salonda bulunan kürsü, Ankaralı bir marangoz tarafınca yapılarak meclise armağan edilmiş, sıralar Ankara Öğretmen Okulu'nun uygulama sınıfından, iki petrol lambası ile sac sobalar yöre kahvehanelerden, ofis malzemeleri ise resmi dairelerden getirilerek, Ankara'da kurulmakta olan ve millet egemenliğine dayanan ilk meclis binasının temelleri milletle beraber burada atılmıştır.
Mescit
Müze girişinin sağındaki ilk odadır. Mütevazi bir görünümü olan bu odada seccade ve Kuran rahleleri teşhir edilmektedir.
Reis Odası (Meclis Başkanı Odası)
Sağdan ikinci oda olup Mustafa Kemal'in Meclisteki emek verme odasıdır. İlk hali korunarak teşhir edilmektedir. Mütevazi bir görünümü olan bu odada çok mühim kararlar alınmıştır. Bu odada ulusal bayramlarda bazen sergilenen Cumhurbaşkanlığı mührü müzenin en mühim ve en seçkin eserleridir.
Alt Kat
Müzenin alt katı bugün fotoğrafhane, yapıt depoları ve sergi salonu olarak kullanılmaktadır.
;kultur.gov.tr
Sebep: sual boyutu
İlk T.B.M.M. ne süre kuruldu?
İlk Türk Devleti nerede kurulmuştur?
İlk Osmanlı ordusu ne süre, kim tarafınca kuruldu?
Bu ileti 'en iyi yanıt' seçilmiştir.
.Org
Binanın Tarihçesi
Ankara Millet meydanında bulunan I. Türkiye Büyük Millet Meclisi binasının inşaasına, 1915 senesinde başlanmıştır. İlkin İttihat ve Terakki Cemiyeti kulüp binası olarak tasarlanmış binanın planı evkaf mimarı Salim Bey tarafınca yapılmış, inşasına ise kolordunun askeri mimarı Hasip Bey nezaret etmiştir.
Türk mimari stilinde olan iki kattan oluşan binanın en belirgin özelliği duvarlarında Ankara taşı (ANDEZİT) kullanılmış olmasıdır.
Meclisin, 23 Nisan 1920'de bu binada toplanması kararlaştırıldığında hemen hemen bitirilmemiş olan bina, ulusal bir heyecanın eseri olarak milletin katkısıyla tamamlanmıştır.
23 Nisan 1920 ile 15 Ekim 1924 tarihleri içinde I. Türkiye Büyük Millet Meclisi olarak kullanılan bina ondan sonra Cumhuriyet Halk Fırkası Genel Merkezi ve Hukuk Mektebi olarak işlevini sürdürmüş, 1952 senesinde Maarif Vekaletine devredilmiş, 1957 senesinde ise müzeye dönüştürülmek suretiyle çalışmalara başlanmıştır. Bina 23 Nisan 1961'de "Türkiye Büyük Millet Meclisi Müzesi" adıyla halkın ziyaretine açılmıştır.
Mustafa Kemal Atatürk'ün doğumunun 100. yılını kutlama programı çerçevesinde, 1981 senesinde Kültür ve Gezim Bakanlığı Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü tarafınca restorasyon Ve teşhir-tanzim emek harcamaları sonucu 23 Nisan 1981 tarihinde "Kurtuluş Savaşı Müzesi" adıyla tekrardan ziyarete açılmıştır.
I. Türkiye Büyük Millet Meclisinin Açılışı
23 Nisan 1920'de Meclis çevresinde binlerce şahıs büyük bir kalabalık halinde Meclis' in açılışını beklemişlerdir. Lüzumlu törenlerden sonrasında Meclis 115 temsilci ile ilk toplantısını yapmıştır. Meclisin ilk açılış konuşmasını ise Meclis Başkalığı'na seçilen en yaşlı üye Sinop Mebusu Şerif Bey gerçekleştirmiştir.
"Saygıdeğer hazır bulunanlar;
Hilafet ve hükümet merkezinin geçici kaydıyla yabancı kuvvetler tarafınca işgal edilmiş olduğu, bağımsızlığın her bakımdan kısıtlandığı bilinmektedir. Bu vaziyette baş eğmek, milletimizin kendisine teklif edilen yabancı esaretini kabul etmesi anlama gelir. Sadece tam bağımsızlık ile yaşamak kararlılığında olan ezelden beri hür ve bağımsız yaşayan milletimiz bu esaretini kati ve kesin bir şekilde reddetmiş ve derhal vekillerini toplamaya başlayarak yüce Meclisini vücuda getirmiştir. Bu yüce Meclisin reisi sıfatıyla ve Tanrı'ın yardımıyla milletimizin iç ve dış tam bağımsızlığı dahilinde, geleceğini bizzat düzenleyerek ve tüm dünyaya duyuru ederek Millet Meclisini açıyorum."
Bu açılış konuşmasından sonrasında Ankara mebusu Mustafa Kemal söz alarak Meclisin hangi azalardan teşekkül edeceğine dair aşağıdaki açıklamayı yapmıştır.
"Yüce Meclisiniz bildiğiniz benzer biçimde muhteşem yetkilere haiz olarak tekrardan seçilmiş saygıdeğer milletvekilleriyle, saldırı ve işgale uğramış saltanat merkezinden canlarını kurtararak buraya gelen saygıdeğer milletvekillerinden oluşmuştur. Kaçıp gelebilecek milletvekilleriyle beraber bir yüce Meclisin meydana getirilmesi sadece yeni uygulanan seçim tarzıyla söz mevzusu olmuştur. Bu anda Meclisiniz yasal olarak toplanmış bulunmaktadır."
24 Nisan 1920 günü Meclis ikinci toplantısını yapmış ve Mustafa Kemal oybirliğiyle Meclis Başkanlığına seçilmiştir.
Mustafa Kemal bu görüşmede uzun ve anlamlı bir konuşma yapmış,
"Artık yüce meclisin üstünde bir güç yoktur" diyerek meclisin önemini vurgulamıştır.
Kurtuluş Savaşı, Gazi Mustafa Kemal'in başarıya ulaşmış yönetimi ve 1. Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde alınan kararlarla gerçekleştirilmiştir. Bu kararlar içinde 20 Ocak 1921'de ilk anayasanın kabulü, 12 Mart 1921'de İstiklal Marşı'nın kabulü, 1 Kasım 1922'de Saltanatın kaldırılması da vardır. Öte taraftan 24 Temmuz 1923'te Lozan Sulh Antlaşması, 13 Ekim 1923'te Ankara'nın Türkiye Cumhuriyeti'nin başkenti oluşu, 29 Ekim 1923'te Cumhuriyetin ilanı ile Gazi Mustafa Kemal'in Türk devletinin Cumhurbaşkanı seçilmesi gene bu Mecliste onaylanarak kabul edilmiştir.
Mustafa Kemal Atatürk bir konuşmasında "Büyük Millet Meclisi,Türk Milletinin asırlar devam eden arayışlarının aslı ve onun bizzat kendisini yönetmek şuurunun canlı bir timsalidir" diyerek Büyük Millet Meclisi'nin önemini vurgulamıştır.
Binanın Bölümleri
Koridor
Koridorun sol tarafında ve odalarda 1918-1923 yılları arasındaki vakalar, tarih sıralamasına nazaran yağlıboya tablo, fotoğraf, belge, bazı objeler, harp tabanca vasıta gereçleri ve modelleriyle anlatılmaktadır.
Koridorun sağ tarafında ve odalarda ise Meclis emek harcamaları birinci ve ikinci dönem mebuslarına ilişkin fotoğraf, yağlı boya tablo, belge, hatıra eşyaları ve bazı objeler sergilenmektedir.
Riyaset Divanı-Bakanlar Kurulu Odası
Girişte, koridorun solundaki ilk odadır. Burası icra vekilleri heyeti odası olarak kullanıldığı benzer biçimde,Riyaset Divanı odası olarak da kullanılmıştır. Burada Sivas Kongresi'nde kullanılan başkanlığa ilişkin masa, ortada uzunca bir masa ile sandalyeler teşhir edilmekte, odanın duvarlarında ise Cumhuriyet'in ilanından sonraki ilk Bakanlar Kurulu üyelerinin fotoğrafları bulunmaktadır. Oda ilk hali korunarak teşhir edilmektedir.
Encümen Odası (Komisyon Odası)
Koridorun solundaki ikinci oda olup, mecliste çeşitli konuların komisyonlar tarafınca incelenmiş olduğu odadır. Odada Mondros Müterakesi'nden başlayarak Mustafa Kemal'in Samsun'a çıkışı, Amasya Tamimi, Erzurum ve Sivas Kongreleri ve Misak-ı Ulusal belge, fotoğraf ve bazı objelerle anlatılmaktadır. Odada sergilenen en mühim yapıt Erzurum Kongresi'nde kullanılan mühürdür.
Dinlenme Odası
Koridorun solundaki üçüncü odadır. Meclis kulisi olarak kullanılmıştır. Odada Mustafa Kemal'in Ankara'ya gelişini özetleyen bir yağlı boya tablo yer almıştır. Meclisin açılışı, Sevr ve Lozan anlaşmalarına nazaran Türkiye'nin durumu 1. ve 2. İnönü muharebeleri fotoğraf, belge ve haritalarla anlatılmaktadır. Ek olarak Kurtuluş Savaşı'nda kullanılan telefon santralı, bazı harp vasıta ve gereçleri Gümrü Antlaşması esnasında Kazım Karabekir Paşa'ya armağan edilen gümüş yiyecek ekibi sergilenmektedir.
Şer'iye Encümeni Odası
Koridorun solundaki dördüncü odadır. Bu odada yasa tekliflerinin anayasaya uygunluğu görüşülürdü. Kurtuluş Savaşı'nın son aşaması olan Büyük Saldırı fotoğraf, belge ve haritalarla anlatılmaktadır. Odada Misak-ı Ulusal'yi temsil eden sembolleri taşıyan bir halı, bağımsızlık madalyaları, Gazi Mustafa Kemal ve dostlarını Meclis balkonunda gösteren yağlıboya tablo sergilenmektedir.
İdare Odası
Koridorun solundaki beşinci oda Meclis yönetim odası olarak kullanılmıştır. Odada İstiklal Marşımız, Kurtuluş Savaşı'na katılan komutanların fotoğrafları, Mudanya Mütarekesi, Lozan Sulh Antlaşmaları ile ilgili belgeler, Ankara'nın Başkent oluşu, Cumhuriyetin ilanı, Mustafa Kemal'in Cumhurbaşkanı seçildikten sonrasında meclisteki hitabı ve Cumhurbaşkanı iken çekilen fotoğrafı, Mustafa Kemal'e ilişkin baston, mavzer mühürler ile Mustafa Kemal'in Kurtuluş Savaşı'nda kullandığı dürbün, üniforma örnekleri, 23 Nisan 1920'de meclis binasına asılan Recep Peker imzalı bayrak, Büyük Millet Meclisi'ne Hanımlar Esirgeme Derneği'nin armağan etmiş olduğu üstü yazılı örtü sergilenmektedir.
İdare Odası
Koridorun sağındaki beşinci ve altıncı odalar meclisin yönetimsel odaları olarak kullanılmıştır. Bugün altıncı oda müze yönetim odası olarak kullanılmaktadır. Beşinci odada ise birinci ve ikinci dönem mebuslarına ilişkin fotoğraflar, kimlik vesikaları, TBMM tarafınca mebuslara armağan edilen mavzerler, bağımsızlık madalyaları, rozetler, belgeler ve hususi hatıra eşyaları sergilenmektedir.
Meclis Toplantı Salonu
Koridorun sağında yer edinen büyük salon toplantı salonudur. Burası ilk haliyle teşhir edilmektedir. Salonun ortasında Başkanlık ve Divan üyeleri kürsüsü, kürsünün arkasında eski yazıyla "Egemenlik Milletindir" yazısı yer almıştır. Kürsünün karşısındaki sıralar Bakanlar Kurulu, yanlardaki sıralar milletvekilleri, sağdaki balkon kordiplomatik, soldaki balkon dinleyiciler, balkon altları ise yerli ve yabancı basın temsilcileri yeri olarak kullanılmıştır.
Meclisin 23 Nisan 1920'de toplandığı bu salonda bulunan kürsü, Ankaralı bir marangoz tarafınca yapılarak meclise armağan edilmiş, sıralar Ankara Öğretmen Okulu'nun uygulama sınıfından, iki petrol lambası ile sac sobalar yöre kahvehanelerden, ofis malzemeleri ise resmi dairelerden getirilerek, Ankara'da kurulmakta olan ve millet egemenliğine dayanan ilk meclis binasının temelleri milletle beraber burada atılmıştır.
Mescit
Müze girişinin sağındaki ilk odadır. Mütevazi bir görünümü olan bu odada seccade ve Kuran rahleleri teşhir edilmektedir.
Reis Odası (Meclis Başkanı Odası)
Sağdan ikinci oda olup Mustafa Kemal'in Meclisteki emek verme odasıdır. İlk hali korunarak teşhir edilmektedir. Mütevazi bir görünümü olan bu odada çok mühim kararlar alınmıştır. Bu odada ulusal bayramlarda bazen sergilenen Cumhurbaşkanlığı mührü müzenin en mühim ve en seçkin eserleridir.
Alt Kat
Müzenin alt katı bugün fotoğrafhane, yapıt depoları ve sergi salonu olarak kullanılmaktadır.
;kultur.gov.tr
YORUMLAR