Kamulaştırma ya da İstimlak ile ilgili genel bilgilerin yer almış olduğu kamulaştırma hakkında kısa bilgilerin verildiği yazımız. Devletin...
Kamulaştırma ya da İstimlak ile ilgili genel bilgilerin yer almış olduğu kamulaştırma hakkında kısa bilgilerin verildiği yazımız.
Devletin, kamu hizmetlerini yapabilmek için lüzumlu saydığı göç eder ya da taşınmaz malların tedariki (kendi mülkiyetine geçirilmesi) maksadı ile başvurduğu işleme «kamulaştırma» (istimlâk) denir.
Anayasamız, devlete başlıca hemen aşağıdaki amaçlarla ve şartlarla kamulaştırma hakkı tanımıştır:
a) Devlet ve kamu tüzel kişileri, kamu yararının gerektirdiği hallerde, gerçek karşılıklarını peşin ödemek şartı ile, hususi mülkiyetteki taşınmaz malları, kanundaki usullere gore kamulaştırabilirler.
b) Fakat, çiftçinin topraklandırılması, ormanların devletleştirilmesi, yeni ormanlar yetiştirilmesi, iskan projelerinin gerçekleştirilmesi maksatları ile kamulaştırılan toprakların bedelleri, en fazlaca on senelik ve faizli taksitlere bağlanabilir.
c) Kamu hizmeti niteliği taşıyan hususi teşebbüsler, kamu yararının gerektirdiği hallerde devletleştirilir ve gerçek karşılıkları en fazlaca on senelik ve faizli taksitlerle ödenir.
Her türlü kamulaştırmalar, hususi kanunlardaki esaslara ve usullere gore yapılır. Pek çok kanunlarımızda, kamu yararına yapılacak hususi mahiyetteki kamulaştırmalara dair hükümler vardır. Devlet kamulaştırmaları 1876 (1293) tarihindeki «Menafi-i Umumiye için istimlâk» kararnamesiyle bunun bir sürü ek ve değişikliklerindeki hükümlere; belediye kamulaştırmaları da Belediye İstimlâk Kanunu’na, bunun ek ve değişikliklerine gore yapılır.
Kamulaştırmalarda, kamu yararının bulunup bulunmadığını, Danıştay, mallara biçilen değerin gerçek olup olmadığını da mahkemeler denetler.
YORUMLAR