Kifoz (Sırtın Kamburlaşması)

Bu maddedeki yazılar yalnızca bilgi verme amaçlıdır. Yazılanlar, hekim uyarısı ya da uzman önerisi değildir. KİFOZ (Sırtın Kamburl...

Bu maddedeki yazılar yalnızca bilgi verme amaçlıdır. Yazılanlar, hekim uyarısı ya da uzman önerisi değildir.

KİFOZ (Sırtın Kamburlaşması)

Kifoz, sırtın üst kısmının (torasik omurga) ileriye doğru yuvarlaklaşmasıdır. Yuvarlanmanın bir seviyede olması normaldir, ama "kifoz" terimi çoğu zaman 40 ila 45 dereceden daha çok olan, abartılı bir yuvarlanmayı ifade eder. Bu biçim bozukluğuna yuvarlak sırt ya da kambur ismi da verilir.

Torasik, omurga kaburga kemiklerinize bağlanan, ortadaki 12 omurdan meydana gelir. Kifozda, omurganız düzgüsel görünebilir ya da sırtınızda kambur oluşabilir. Kifoz, gelişim sorunlarının, omurga arteriti şeklinde dejeneratif hastalıkların, omurlarda sıkışmadan dolayı kırıkların olduğu kemik erimesinin ya da omurgadaki travmanın sonucunda oluşabilir. Evlatları, buluğluk çağındakileri ve yetişkinleri etkileyebilir.

Hafifçe kifoz vakaları az sayıda soruna niçin olabilir. Fakat ağır vakalar, akciğerlerinizi, sinirlerinizi ve başka dokularınız ile organlarınızı etkileyerek, ağrıya ve başka sorunlara niçin olabilir. Kifoz tedavisi, kıvrıklığın nedenine ve etkilerine bağlıdır. Tedaviler, fizyolojik terapiden yardım aletlerine, cerrahi müdahaleye kadar uzanabilir.

Emareler ve semptomlar

Hafifçe vakalarda, kifoz fark edilebilir hiçbir emareye ya da semptoma niçin olmayabilir. Öte taraftan, emareleri ve semptomları aşağıdakileri içerebilir:

• Kambur durmak ya da kamburluk
• Hafifçe sırt ağrısı-sancısı
• Omurgada tutukluk ya da merhamet
• Bitkinlik

Sebepleri

Değişik kifoz türlerinin sebepleri farklıdır.

Çocuklarda ve buluğluk çağındakilerde kifoz türleri

Çocuklarda ve gençlerde en yaygın olan türleri içinde aşağıda bahsettiğim yer alır:

• Postüral kifoz. Bu şekilde, temel olarak yetişkinlik döneminde görünür hale gelir. Postüral kifozun başlangıcı çoğu zaman yavaştır. Kızlarda erkeklere oranla daha yaygındır. Fena gövde duruşu ya da kambur durmak, omurgadaki kirişlerin esnemesine ve omurgadaki kemiklerin (omurların) anormal bir şekil almasına niçin olabilir. Postüral kifoza büyük bölümü vakit omurganın alt kısmında (lumbar) çok fazla derecede içbükey bir eğri (hiperlordoz) birlikte rol alır. Hiperlordoz, vücudun omurganın üst kısmındaki abartılı dışbükey eğriyi telafi etme yoludur.
• Scheuermann kifozu. Postüral kifoz şeklinde, Scheuermann kifozu da, çoğu zaman buluğluk döneminde, büyük bölümü vakit kemiklerin hala büyümekte olduğu 10 ila 15 yaşları içinde ortaya çıkar. Scheuermann hastalığı olarak da adlandırılan bu hastalık, erkeklerde kızlara bakılırsa iki kat daha yaygındır. Hastalık başlangıcına çoğu zaman hafifçe olan ağrı-sancı ve bitkinlik eşlik edebilir. Öte taraftan, postüral kifozun aksine, Scheuermann kifozu omurları deformasyona uğramış ederek, röntgen filmlerinde dikdörtgen yerine kama şeklinde görünmelerine niçin olabilir. Durumdan etkilenen omurlarda, Schmorl düğümleri olarak malum başka bir bulgu da yer alabilir. Bu düğümler, omurlar arasındaki yastığın (disk), omurun altı ve üstündeki kemik aracılığı ile baskı yapması sonucunda meydana gelir. Scheuermann kifozunun sebebi bilinmemektedir, ama çoğu zaman aileden gelen bir vasıftır. Kifozun bu türünün bulunmuş olduğu bir takım kişilerde, bir taraftan başka yana uzanan bir eğri oluşmasına neden olan bir omur deformitesi olan skolyoz da mevcuttur. Çocukluk çağlarında Scheuermann kifozuna yakalanan yetişkinler, yaşları ilerledikçe daha çok ağrı-sancı yaşayabilirler.
• İrsi kifoz. Ceninin gelişmesi esnasında omurga sütununda meydana gelen yanlış biçimlenme bir takım bebeklerde kifoza niçin olur. Çok sayıda omur bir arada kaynayabilir ya da kemikler ihtiyaç duyulan şekilde oluşmayabilir. Bu kifoz türü, çocuk büyüdükçe daha kötüye gidebilir. İrsi kifoz, travma ve enfeksiyondan sonrasında, vücudun alt kısmının nüzul olmasının (parapleji) en yaygın nedenidir.

Yetişkinlerdeki sebepleri

Yetişkinlerde, kemiklerin inceltici hastalık olan kemik erimesi, omurlarda, kifoz ile sonuçlanan, sıkışmaya bağlı kırıkların oluşması ile bağlantılı olabilir. Omurganın kıvrılmasına yol açarak, ya kifoz ya da skolyoz ile sonuçlanabilecek olan başka bozukluklar içinde aşağıda bahsettiğim mevcuttur:

• Omurgada dejeneratif arterit, omurgadaki kemiklerin ve disklerin durumunun kötüleşmesine niçin olabilir.
• Ankilozan spondilit, omurgayı ve civarındaki eklemleri etkileyen iltihaplı bir arterittir.
• Bağ dokusu bozuklukları, mesela Marfan sendromu, bağ dokusunun eklemleri olmaları ihtiyaç duyulan konumda tutma yetisini etkileyebilir.
• Tüberküloz ve omurgadaki başka enfeksiyonlar, eklemlerin tahrip olması ile sonuçlanabilir.
• Omurgayı etkileyen kanser ya da iyi huylu tümörler, omurga kemiklerinin üstüne binerek, onları yerlerinden çıkmaya zorlarlar.
• Spina bifida, omurganın bir kısmının tamamen oluşmadığı bir doğum kusurudur ve omurilik ile omurgadaki kemiklerde kusurlar oluşmasına niçin olur.
• Felce yol açan rahatsızlıklar, mesela beynimiz felci ve çocuk felci, omurgadaki kemiklerin katılaşmasına neden olur.

Risk faktörleri

Belli başlı kişilerden oluşan gruplar daha yüksek kifoz riski altındadır:

• Duruşu fena olan, buluğluk çağındaki kızlar daha büyük postürel kifoz riski altındadır.
• 10 ila 15 yaşları arasındaki adam çocuklar daha büyük Scheuermann kifozu riski altındadır.
• Osteoporozu olan yaşı ilerlemiş yetişkinler, kifoza niçin olabilecek omurga kırıkları mevzusunda daha yüksek risk altındadır.
• Bağ dokusunu etkileyen Marfan sendromu şeklinde belli başlı hastalıkları olan kişiler risk altındadır.

Ne vakit tıbbi yardım alınmalı

Kifoz büyük bölümü vakit hiçbir emare ve semptoma niçin olmadığından dolayı, rutin fizyolojik muayeneye kadar ya da okulda meydana getirilen skolyoz taramasına dek fark edilmeyebilir. Öte taraftan bir takım kişiler, ağrıyı fark edebilir ya da kifoz, omuzların fark edilebilir şekilde yuvarlanmasına ya da sırtın üst kısmında kambur oluşmasına sebebiyet verebilir.

Eğer kifozun emarelerinden herhangi birisini görürseniz çocuğunuzu muayene ettirin. Bununla birlikte, eğer sizde herhangi bir emare görülürse, osteoporoza yönelik kemik yoğunluğu testi şeklinde, başka bir incelemeye ihtiyacınız olup olmadığının belirlenmesi için muayene yapılması amacıyla doktorunuza görünün.

Kifoz nadir görülse de, fizyolojik biçim bozukluğu, nefes almada güçlük ya da duruştaki değişikliklerden etkilenen iç organlarda hasar şeklinde disiplinli sıhhat problemlerine yol açabilir. O nedenle, kifozun işaretlerini görür ya da yaşarsanız doktora görünmek ehemmiyet taşır.

Tarama ve teşhis

Doktorunuz, rahatsızlıkla ilgili öykünüzü alacak ve fizyolojik muayenenizi gerçekleştirecektir. Bu muayene aşağıdakileri içerebilir:

• Öne eğilme testi. Doktorunuz, sizin ya da çocuğunuzun belden öne eğilmesini isteyecek, bu esnada taraftan omurgaya bakacaktır. Kifozda, sırtın üst kısmındaki yuvarlaklık bu konumda daha belirgin hale gelebilir.
• Nörolojik işlevlere yönelik kontrol. Kifoza birlikte rol alan nörolojik değişimler ender olsa da, doktorunuz halsizlik, duyuda değişimler ya da kifozun bulunmuş olduğu alanın aşağısında nüzul şeklinde unsurlara bakarak, bunlara yönelik denetim yapabilir.
• Omurga röntgeni. Doktorunuz, kifozu teyit etmek, kıvrıklığın derecesini oluşturmak ve omurda kifozun türünün belirlenmesine destek olacak herhangi bir biçim bozukluğu olup olmadığını tespit etmek için röntgen çektirmenizi isteyebilir. Mesela, röntgen filmimizde kama şeklinde omurların ya da başka özelliklerin görülmesi yardımıyla, postüral kifoz ile Scheuermann kifozu içinde ayrıma varılır. Daha yaşlı kişilerin röntgen filmlerinde, omurgada, ağrının artmasına katkıda bulunabilecek değişimler görülebilir.
• Pulmoner fonksiyonu testleri. Doktorunuz, kifozun niçin olduğu herhangi bir nefes alma zorluğunu değerlendirmek için nefes almayı ölçmek amacıyla da bu testlerden yararlanabilir.

Komplikasyonlar

Kifoz, hemen aşağıdaki komplikasyonlara sebebiyet verebilir.

• Vücudun görünümü ile ilgili problemler. Bilhassa buluğluk çağındakiler, sırtın yuvarlak olmasından ya da rahatsızlığın düzeltilmesi için yardım aleti takmak zorunda olmaktan dolayı fena bir vücut görünümüne haiz olabilir.
• Biçim bozukluğu. Sırttaki kambur, vakit içinde fark edilir hale gelebilir.
• Sırt ağrısı-sancısı. Bir takım vakalarda, omurganın yanlış doğrultuda olması, şiddetli ya da elden ayaktan düşürücü boyuta ulaşabilecek ağrıya niçin olabilir.
• Nefes almada zorluklar. Ağır vakalarda, bu eğri göğüs kafesinin akciğerlerinize bastırmasına niçin olarak, nefes alma yetinizi engelleyebilir.
• Nörolojik semptomlar. Bunlara, nadir olsa da, omurga sinirleri üstündeki baskının bir sonucu olan bacak zayıflığı ya da nüzul dahil olabilir.

Başa çıkma sistemleri,metotları

Erişkinlik, genç insanların fizyolojik ve duygusal değişimler ile boğuştuğu bir dönemdir. Omurgada fark edilir bir biçim bozukluğunun olması ya da yardım aleti takılması bu zorlayıcı periyodu daha da çetin kılabilir.

Çocuğunuzun çevresinde, destekleyici dostlar, siz ya da ustalaşmış bir danışman şeklinde, yardım alabileceği, ilgili kişiler olduğundan güvenilir olun. Çocuğunuzun ve sizin benzer zorluklar yaşayan başka kişiler ile bağlantıya geçmeniz için, kifozu ya da başka omurgasal biçim bozuklukları olan ebeveynler ve küçüklere yönelik bir yardım grubuna katılmayı düşünün.

Kaynak:msxlabs.org