1950 – 1953 yılları aralığında gerçekleşmiş olan ve Türkiye’nin de asker göndererek savaşmış olduğu Kore Savaşları ile ilgili bilgiler. KOR...
1950 – 1953 yılları aralığında gerçekleşmiş olan ve Türkiye’nin de asker göndererek savaşmış olduğu Kore Savaşları ile ilgili bilgiler.
KORE SAVAŞLARI, Sovyetler Birliği ile Çin Halk Cumhuriyeti desteğindeki Şimal Kore ile, ABD ve Birleşmiş Milletler üyesi 15 devletin desteklediği Cenup Kore içinde üç yıl (1950-1953) devam eden harbe verilen isimdir.
Savaşın, Türkiye açısından önemi ise BM’nin dünya barışını koruma çağrısına ilk pozitif yanıtı veren devlet olması, BM Ordusu emrine simgesel değil, gerçek harp gücü içeren bir birlik göndermesidir. Kore savaşlarına, asker gücüyle katılan 15 devletin yanı sıra, BM üyesi 40’ın üstünde devlet de vasıta, gereç, ilaç yardımında bulunmuş oldu. 27 Haziran 1950’de BM Güvenlik Konseyi, saldırıya uğrayan Cenup Kore’ye yardım etmeleri için üye devletlere çağrıda bulunma sonucu aldı; durum BM Genel Sekreterliği tarafınca üye devletlere bildirildi.
Türkiye Cumhuriyeti de, BM üyesi olduğundan bu çağrıya pozitif cevap verdi. 25 Temmuz 1950’de, Kore’de BM emrinde savaşmak suretiyle Ankara’da 3 piyade, 1 topçu taburuyla destek birliklerden oluşan 4.500 kişilik bir tugay hazırlandı. Ondan sonra bu birliğin sayısı 5.090 kişiye terfi etti. Tugay Komutanlığı’na Tuğgeneral Tahsin Yazıcı, 241. Piyade Alayı Komutanlığı’na da Albay Celal Dora atandı. Birlik 17 Ekim 1950’de Kore’ye ulaştı.
Birlik, II. Amerikan Kolordusu emrinde Çandan Bölgesi’ nde ve 25. Amerikan Tümeni emrinde Kunuri Bölgesi’nde mühim görevler üstlendi. General McArthur’un Kore Savaşı’na son vermeyi amaçladığı kati büyük hücum, 24 Kasım 1950 sabahı başladıysa da iki gün sonrasında, üstün sayıda Çin güçlerinin çok şiddetli bir karşı saldırısıyla karşılaştğından, duraksadı ve geri çekilmek mecburiyetinde bırakıldı. Çin karşı saldırısının başladığı 26 Kasım 1950 günü, Kunuri’de bulunan Türk Tugayı, Kunuri Tokçon Yolu süresince doğuya ilerlemeye başladı. 2. Cenup Kore Kolordusu’nu geriye püskürten üstün düşman güçlerini yalnız başına karşılayarak çok ağır ve kanlı savaşlara girişti (28 Kasım Vavoon Savaşı, Sinnimni Baskını ve 29 Kasım Kanuri Boğazı Pongmyongni “Keçon” Savaşı vb). Bu savaşlarda Türk Tugayı, toplam gücünün % 15’ini yitirmesine rağmen, 9. Kolordu’nun yan ve gerilerine doğru sarkmak isteyen üstün düşman güçlerine karşı savaşarak, 8. Ordu’nun yok edilmesini önlemiş ve geri çekilmesi için lüzumlu zamanı elde etmiş oldu.
Türk Tugayı, bu kez Birleşmiş Milletler Ordusu’nun sol kanadını korumak için zor koşullar içinde savaşacağı Kumpo Yarımadası’nın müdafa görevini üstlendi. Ayrıca Seul, K. Kore-Çin güçlerinin eline geçti. (Aralık), 1. Kolordu Cephesi’nde yapılacak hücum için, yedekteki 25. Amerikan Tümeni’nin birlikleriyle Türk Tugayı göreve getirildi. 24 Ocak 1951’de başlamış olan hücum savaşlarında (Kumyang Yangni Savaşı 25 Ocak 1951; 185 Rakımlı Tepe Savaşları 26 Ocak 1951; 156 Rakımlı Tepe Savaşları), kazanılan başarılar sebebiyle, Türk Tugayı, ABD Kongresi tarafınca “Seçkin Birlik Nişanı” (Distingvished Unit Station) ile ödüllendirildi. Hücum savaşları, 22 Nisan 1951’e kadar aralıksız sürdürüldü ve büyük başarılar elde edildi. Bu tarihten sonrasında Birleşmiş Milletler Ordusu ile beraber geri çekilen Türk Tugayı, bilhassa 1-18 Mayıs tarihleri içinde kanlı müdafa savaşları yaparak düşmanın direncinin kırılmasında büyük rol oynadığı benzer biçimde tekrardan saldırıya geçen Birleşmiş Milletler Ordusu ile beraber 38. enleme kadar ilerleme başarısını gösterdi.
10 Temmuz 1951’de başlamış olan sulh görüşmeleri iki yıl sürdü ve 27 Temmuz 1953’te imzalanan Panmunjon Antlaşması ile Kore Savaşı son buldu. Kore Savaşları’na katılan Türk birlikleri 721 şehit (37 subay, 26 astsubay, 658 er), 2.147 yaralı 81 subay, 66 astsubay, 2.000 er), 234 esir (6 subay, 3 astsubay, 225 er), 175 yitik (3 subay, 1 astsubay, 171 er) verdi.
YORUMLAR