Halk edebiyatında engel nedir, özellikleri nedir? Engel örnekleri, engel hakkında bilgi. Mâni, yedi hecelik ölçüyle söylenmiş dört mısralık...
Halk edebiyatında engel nedir, özellikleri nedir? Engel örnekleri, engel hakkında bilgi.
Mâni, yedi hecelik ölçüyle söylenmiş dört mısralık bir nazımdır. Yalnız cinaslı mânilerle geriye kalan mısralı mânilerde bu koşul bozulmaktadır. Birinci, ikinci ve dördüncü mısraları birbirleriyle kafiyeli, üçüncü mısrası serbesttir. Manilerin ilk iki mısrası doldurmadır. Bunlarda pek mana aranmaz. Aslolan mana son iki mısradadır. İlk iki mısra, son mısraların hazırlayıcısı durumundadır. Örnek :
Tabii mâni :
Saçımda siyahım var
Bülbül benzer biçimde âhım var
Göz görmüş oldu gönül sevmiş oldu
Bana ait ne günahım var
Gülmeceli (mizahî) mâni :
Bahçede iğde midir
Dalları yerde midir
Her gördüğün seversin
Sendeki mide midir?
Cinaslı mâni :
Sürüne
Madem çoban değilsin
Ardındaki sürü ne
Ben bir körpe kuzuyum
Al kat beni sürüne
Beni bu şekilde yandıran
Sürüm sürüm sürüne.
Bundan sonra mısralı mâni :
Derdim var beller benzer biçimde
Söylemem eller benzer biçimde
Kalbimin hüzünü var
Yıkılmış iller benzer biçimde
Gözlerimden yaş akar
Bulanmış seller benzer biçimde.
Cinaslı mânler daha çok İstanbul mânileridir. Kafiyelerin cinaslı olma»ı, anlamı daha güçlü bir duruma getirmiş olduğu benzer biçimde, söylenişi daha sanatlı oluyor. Cinaslı mânilerde ilk sözcük, kafiye hazırlığı içindir. Cinas, bu sözcükten doğmaktadır.
YORUMLAR