Melez TDK, Türk Dil Kurumu sıfat, biyoloji Arapça meles 1 . Değişik türden hayvan veya bitkiden üremiş (hayvan veya bitki), kırm...
Melez
TDK, Türk Dil Kurumu
sıfat, biyoloji Arapça meles
1 . Değişik türden hayvan veya bitkiden üremiş (hayvan veya bitki), kırma, azma, hibrit, metis.
2 . Değişik ırkta ana babadan doğmuş olan (kimse):
3 . (mecaz) Katışık, karışık:
TDK, Türk Dil Kurumu
1 . Değişik türden hayvan veya bitkiden üremiş (hayvan veya bitki), kırma, azma, hibrit, metis.
2 . Değişik ırkta ana babadan doğmuş olan (kimse):
"Melez bir insan ırkının karışımı, bu adama kuvvet vermiş."- M. Ş. Esendal.
3 . (mecaz) Katışık, karışık:
"Melez bir dil."- .
Melez döl nedir, melez döl hakkında bilgi verir misiniz?
Melez (Larix)
Harry Potter ve Melez Prens - J. K. Rowling
MELEZ sıt. ve a. (ar. meles, alaca karanlıklan).
1. Değişik renkli ırktan iki insanın birleşmesinden doğan kişi. (Bk. ansikl. böl.)
2. Aynı tür içinde, aralarında uzak ya da yakın kan hısımlığı olan iki soyun çaprazlanması sonucunda doğan hayvan.
3. Aynı türün değişik iki çeşidi arasında (soylar arası çaprazlaşma) ya da yakın iki tür arasında (türler arası melezler) yapılan çaprazlamalardan doğan bitki. (Eşanl. HİBRİT.)
*-*Bağc. Asma melezi, amerikan asması ile üzüm asmasının (Vitis vinifera) çaprazlamasından elde edilen asmaların birbiriyle çaprazlamasından elde edilen asma çeşidi. (Bu melezlemelerle asalak mantarlara karşı dayanıklı çeşitler elde etme amacı güdülür.)
*-*Biyol. Çeyrek melez, dörtte bir kara derili ve dörtte üç beyaz derili kan taşıyan melez. (Çoğunlukla beyaz ırktan erkekler ile amerikan melezi kadınların birleşmesinden doğan bireylere denir.) ]| Hücre melezi, deneysel olarak birleştirilen iki hücreden oluşan melez hücre.
*-*Bot. Aşı melezi, aşı ile aşıanacının birleşme noktasından çıkan ve bazı uzmanlara göre, bu ikisinin arası özellikler taşıyan dalcık. (Örneğin, akdikene aşılanan muşmulada aşı melezi (Cratego mespilus) boy ve biçim bakımından akdiken ve muşmula arası meyveler verir.)
*-*Denize. Melez yapmak, gemi kazanındaki sudan söz ederken, kondansör borularındaki sızma ya da kazan tankının delinmesi sonucu deniz suyuyla karışmak.
*-*Genet. Melez gücü, HETEROZİS'in eşanlamlısı.
*-*Zootekn. Koyun-keçi melezi, koç ile dişi keçinin ya da teke ile dişi koyunun birleşmesinden doğan ve varlığı tartışmalı olan kısır melez.
*-*Bilş. Bilginin işlenmesine katkıda bulunan örneksel ve sayısal devrelerden oluşmuş bir bilgisayar için kullanılır. (Melez bilgisayarlar çoğu kez, doğrusal diferansiyel denklemlerle yönetilen sistemleri incelemede kullanılır.)
*-*Bot. Melez portakal, portakal (Citrussinensis) ile Poncirus trifoliata'nın çaprazlanmasından doğan ağaç ve meyvelere denir. (Meyveler yenemez. Melez ağaçlar turunçgillerin çeşitli türleri için aşıanacı olarak kullanılır.)
*-*Dilbil. Melez sözcük, değişik dillerden aktarma oluşturucularla yaratılan sözcük (kütüphaneci sözcüğü arapça kütüb, farsça hane ve türkçeci ekiyle oluşmuştur).
*-*Fizs. kim. Diğer yörüngelerin melezleştirilmesiyle elde edilen bir yörünge için kullanılır. (Eşanl. KIRMA.)
*-*Nük. müh. Melez reaktör, çalışma ilkesi aynı anda hem nükleer kaynaşma hem de nükleer parçalanma tepkimelerini kullanmaya dayanan reaktör; bir kaynaşma reaktöründen çıkan nötronlar dış gömlekte parçalanma tepkimeleri doğurur. (Bu reaktör tipi şu an için kuramsaldır.)
*-*Petrogr. iki ya da daha çok magmanın karışımı sonucu oluşmuş bir magma kayacı için kullanılır.
*-*Tarım. Melez tohum, melezleme yöntemleriyle elde edilen tohum. || Basit melez tohum (F1), iki saf bitkinin yapay döllenmesiyle elde edilen melez tohum. (Basit melez çeşitler, çok homojendir ve heterozis etkisinden en yüksek derecede yararlanmayı sağlar.) ||Çifte melez tohum (F2), iki basit melezin çaprazlamasından doğan melez tohum. || üçlü melez tohum, basit bir melezle (dişi) arı bir soyun (erkek) çaprazlamasından doğan melez tohum. (Bk. ansikl. böl.)
*-*ANSİKL. Melezler, bir ara durum olarak, başlangıçtaki atalarının babadan oğula geçen karakterleriyle belirgindirler Bunun en iyi örneği, beyaz ırktan bir erkekle siyah ırktan bir kadının birleşmesinden doğan ve iki ırk arası bir renk taşıyan (sütlü kahve rengi) zenci-beyaz melezidir. Bu durumda derinin rengi birçok genin etkisine bağlıdır; esmer rengin, etkileri birbirine eklenen ve birlikte etki gösteren üç gene bağlı olduğu sanılmaktadır. Siyahlaştırıcı genler, beyazlaştırıcı genlerin etkisini bastırmaz; ikisinin etkisi birleştiğinde ara bir renk meydana gelir. Zenci-beyaz melezi, siyahlarla beyazların birleşmesinden; yarı melezler, beyaz bir erkekle melez bir kadının birleşmesinden; çeyrek melezler, beyaz bir erkekle yarı melez bir kadının birleşmesinden doğar.
*-*Tarım. Melez tohum. Melez bitkiler yapay olarak döllendikten sonra yeni bitkilerin ıslahında ana malzeme ve ticari tohum olarak kullanılır. Bunlardan elde edilen tohumlar saklanmaz.
Basit melez tohum, iki saf bitkinin çaprazlanma ürünüdür ve ana-baba bitkilerin verimi düşük olduğundan maliyeti yüksek olur. üretimi, ayrı bir tarlada ana olarak seçilen bitki (erkekorganları elle kısır laştırılır) ile baba olarak seçilen bitki yan yana almaşık ekilerek sağlanır. Kısırlaştırılmış bitkinin yaptığı tohumlardan oluşan basit melez tohum çok homojen bir ürün verir, ama bazen bunların kalitesi, iki basit melez çeşidin çaprazlaşmasından doğan çifte melez tohumlarınkinden daha düşük olur. Çifte melez tohum basit melez tohumun üretiminde kullanılan aynı yöntemlerle elde edilir. Maliyeti daha düşük, verimi de daha yüksek olduğundan genellikle basit meleze yeğlenir. Melez tohumlar mısır çeşitlerinin üretiminde ticari bakımdın büyük önem taşımaktadır.
MELEZ a. (fr. mölöze). Piramit görünüşlü, sarkık dallı orman ağacı. (Bil. a. Iarix; çamgiller familyası.)
*-*ANSİKL. Melezler, mevsimi gelince dökülen yumuşak iğneyapraklı ağaçlardır; yapraklar eski dalların üzerinde tutam halinde körpe sürgünlerin üzerinde dağınık bulunur. Çiçekler bireşeylidir; erkek çiçekler kısa, sapsız, yuvarlakça tırtılsı, dişi çiçekler erkeklerden daha uzun dikey tırtılsı biçimdedir. Küçük ve yarı silindirimsi kozalaklar kiremit gibi binişen pulcuklarla kaplı olur ve dik durur. Melez cinsinin (larix) Kuzey yarıküre'nin ılıman kuşağında, soğuk ve dağlık bölgelerde yetişen yirmi kadar türü vardır. Batı melezi (Larix occidentalis) Kuzey Amerika'nın Pasifik kıyılarındaki nemli ormanlarda yetişen çok büyük bir ağaçtır, boyu 50 m'yi aşar.
*-*Ormanc. Avrupa melezi (Larix decidua) Alp dağlarında, 2 200 - 2 500 m yükseltiye kadar doğal olarak yetişir ve çoğunlukla altı çayırlık seyrek bir orman örtüsü oluşturur. Piramit görünüşlü, sarkık dallı ve tutam tutam yapraklıdır. Meyvesi dik bir kozalaktır. Melez gençken hızlı, sonra yavaş gelişir. Boyu 30-40 m'ye varabilir. Uzun ömürlüdür, 500 yıl yaşayabilir. Kuraklığa dayanmaz, ama güneşli iklimleri sever. Güneş ağacı olduğundan erkenden ve elden geldiğince seyreltmek gerekir. Genellikle katıksız ya da kayınla karışık koru ormanı tarzında yetiştirilir. Tohum ve fidanla ağaçlandırmada da kullanılır.
Japonya melezi (Larix leptolepis) Honşu adasında 1 200 - 2 400 m arası yükseltilerde yetişir; üstün uyumluluğu nedeniyle dünyanın başka yerlerinde ağaçlandırmada çok kullanılır. Bu iki tür park ve bahçelerde süs ağacı olarak yetiştirilir. Kırmızı özekli melez odunu oldukça sert ve uzun ömürlüdür. Marangozlukta ve yapı işlerinde kullanılır. Melez odunundan Venedik terebentini ve Briançon kudrethelvası elde edilir.
1. Değişik renkli ırktan iki insanın birleşmesinden doğan kişi. (Bk. ansikl. böl.)
2. Aynı tür içinde, aralarında uzak ya da yakın kan hısımlığı olan iki soyun çaprazlanması sonucunda doğan hayvan.
3. Aynı türün değişik iki çeşidi arasında (soylar arası çaprazlaşma) ya da yakın iki tür arasında (türler arası melezler) yapılan çaprazlamalardan doğan bitki. (Eşanl. HİBRİT.)
*-*Bağc. Asma melezi, amerikan asması ile üzüm asmasının (Vitis vinifera) çaprazlamasından elde edilen asmaların birbiriyle çaprazlamasından elde edilen asma çeşidi. (Bu melezlemelerle asalak mantarlara karşı dayanıklı çeşitler elde etme amacı güdülür.)
*-*Biyol. Çeyrek melez, dörtte bir kara derili ve dörtte üç beyaz derili kan taşıyan melez. (Çoğunlukla beyaz ırktan erkekler ile amerikan melezi kadınların birleşmesinden doğan bireylere denir.) ]| Hücre melezi, deneysel olarak birleştirilen iki hücreden oluşan melez hücre.
*-*Bot. Aşı melezi, aşı ile aşıanacının birleşme noktasından çıkan ve bazı uzmanlara göre, bu ikisinin arası özellikler taşıyan dalcık. (Örneğin, akdikene aşılanan muşmulada aşı melezi (Cratego mespilus) boy ve biçim bakımından akdiken ve muşmula arası meyveler verir.)
*-*Denize. Melez yapmak, gemi kazanındaki sudan söz ederken, kondansör borularındaki sızma ya da kazan tankının delinmesi sonucu deniz suyuyla karışmak.
*-*Genet. Melez gücü, HETEROZİS'in eşanlamlısı.
*-*Zootekn. Koyun-keçi melezi, koç ile dişi keçinin ya da teke ile dişi koyunun birleşmesinden doğan ve varlığı tartışmalı olan kısır melez.
sıt. Birbirinden farklı öğelerin karışımı olan: Melez bir mimari.
*-*Bot. Melez portakal, portakal (Citrussinensis) ile Poncirus trifoliata'nın çaprazlanmasından doğan ağaç ve meyvelere denir. (Meyveler yenemez. Melez ağaçlar turunçgillerin çeşitli türleri için aşıanacı olarak kullanılır.)
*-*Dilbil. Melez sözcük, değişik dillerden aktarma oluşturucularla yaratılan sözcük (kütüphaneci sözcüğü arapça kütüb, farsça hane ve türkçeci ekiyle oluşmuştur).
*-*Fizs. kim. Diğer yörüngelerin melezleştirilmesiyle elde edilen bir yörünge için kullanılır. (Eşanl. KIRMA.)
*-*Nük. müh. Melez reaktör, çalışma ilkesi aynı anda hem nükleer kaynaşma hem de nükleer parçalanma tepkimelerini kullanmaya dayanan reaktör; bir kaynaşma reaktöründen çıkan nötronlar dış gömlekte parçalanma tepkimeleri doğurur. (Bu reaktör tipi şu an için kuramsaldır.)
*-*Petrogr. iki ya da daha çok magmanın karışımı sonucu oluşmuş bir magma kayacı için kullanılır.
*-*Tarım. Melez tohum, melezleme yöntemleriyle elde edilen tohum. || Basit melez tohum (F1), iki saf bitkinin yapay döllenmesiyle elde edilen melez tohum. (Basit melez çeşitler, çok homojendir ve heterozis etkisinden en yüksek derecede yararlanmayı sağlar.) ||Çifte melez tohum (F2), iki basit melezin çaprazlamasından doğan melez tohum. || üçlü melez tohum, basit bir melezle (dişi) arı bir soyun (erkek) çaprazlamasından doğan melez tohum. (Bk. ansikl. böl.)
*-*ANSİKL. Melezler, bir ara durum olarak, başlangıçtaki atalarının babadan oğula geçen karakterleriyle belirgindirler Bunun en iyi örneği, beyaz ırktan bir erkekle siyah ırktan bir kadının birleşmesinden doğan ve iki ırk arası bir renk taşıyan (sütlü kahve rengi) zenci-beyaz melezidir. Bu durumda derinin rengi birçok genin etkisine bağlıdır; esmer rengin, etkileri birbirine eklenen ve birlikte etki gösteren üç gene bağlı olduğu sanılmaktadır. Siyahlaştırıcı genler, beyazlaştırıcı genlerin etkisini bastırmaz; ikisinin etkisi birleştiğinde ara bir renk meydana gelir. Zenci-beyaz melezi, siyahlarla beyazların birleşmesinden; yarı melezler, beyaz bir erkekle melez bir kadının birleşmesinden; çeyrek melezler, beyaz bir erkekle yarı melez bir kadının birleşmesinden doğar.
*-*Tarım. Melez tohum. Melez bitkiler yapay olarak döllendikten sonra yeni bitkilerin ıslahında ana malzeme ve ticari tohum olarak kullanılır. Bunlardan elde edilen tohumlar saklanmaz.
Basit melez tohum, iki saf bitkinin çaprazlanma ürünüdür ve ana-baba bitkilerin verimi düşük olduğundan maliyeti yüksek olur. üretimi, ayrı bir tarlada ana olarak seçilen bitki (erkekorganları elle kısır laştırılır) ile baba olarak seçilen bitki yan yana almaşık ekilerek sağlanır. Kısırlaştırılmış bitkinin yaptığı tohumlardan oluşan basit melez tohum çok homojen bir ürün verir, ama bazen bunların kalitesi, iki basit melez çeşidin çaprazlaşmasından doğan çifte melez tohumlarınkinden daha düşük olur. Çifte melez tohum basit melez tohumun üretiminde kullanılan aynı yöntemlerle elde edilir. Maliyeti daha düşük, verimi de daha yüksek olduğundan genellikle basit meleze yeğlenir. Melez tohumlar mısır çeşitlerinin üretiminde ticari bakımdın büyük önem taşımaktadır.
MELEZ a. (fr. mölöze). Piramit görünüşlü, sarkık dallı orman ağacı. (Bil. a. Iarix; çamgiller familyası.)
*-*ANSİKL. Melezler, mevsimi gelince dökülen yumuşak iğneyapraklı ağaçlardır; yapraklar eski dalların üzerinde tutam halinde körpe sürgünlerin üzerinde dağınık bulunur. Çiçekler bireşeylidir; erkek çiçekler kısa, sapsız, yuvarlakça tırtılsı, dişi çiçekler erkeklerden daha uzun dikey tırtılsı biçimdedir. Küçük ve yarı silindirimsi kozalaklar kiremit gibi binişen pulcuklarla kaplı olur ve dik durur. Melez cinsinin (larix) Kuzey yarıküre'nin ılıman kuşağında, soğuk ve dağlık bölgelerde yetişen yirmi kadar türü vardır. Batı melezi (Larix occidentalis) Kuzey Amerika'nın Pasifik kıyılarındaki nemli ormanlarda yetişen çok büyük bir ağaçtır, boyu 50 m'yi aşar.
*-*Ormanc. Avrupa melezi (Larix decidua) Alp dağlarında, 2 200 - 2 500 m yükseltiye kadar doğal olarak yetişir ve çoğunlukla altı çayırlık seyrek bir orman örtüsü oluşturur. Piramit görünüşlü, sarkık dallı ve tutam tutam yapraklıdır. Meyvesi dik bir kozalaktır. Melez gençken hızlı, sonra yavaş gelişir. Boyu 30-40 m'ye varabilir. Uzun ömürlüdür, 500 yıl yaşayabilir. Kuraklığa dayanmaz, ama güneşli iklimleri sever. Güneş ağacı olduğundan erkenden ve elden geldiğince seyreltmek gerekir. Genellikle katıksız ya da kayınla karışık koru ormanı tarzında yetiştirilir. Tohum ve fidanla ağaçlandırmada da kullanılır.
Japonya melezi (Larix leptolepis) Honşu adasında 1 200 - 2 400 m arası yükseltilerde yetişir; üstün uyumluluğu nedeniyle dünyanın başka yerlerinde ağaçlandırmada çok kullanılır. Bu iki tür park ve bahçelerde süs ağacı olarak yetiştirilir. Kırmızı özekli melez odunu oldukça sert ve uzun ömürlüdür. Marangozlukta ve yapı işlerinde kullanılır. Melez odunundan Venedik terebentini ve Briançon kudrethelvası elde edilir.
Kaynak: Büyük Larousse
YORUMLAR