NST (Non-Stres Test, Kardiyotokografi) Bu maddedeki yazılar yalnızca bilgi verme amaçlıdır. Yazılanlar, doktor uyarısı ya da uzma...
NST (Non-Stres Test, Kardiyotokografi)
Bu maddedeki yazılar yalnızca bilgi verme amaçlıdır. Yazılanlar, doktor uyarısı ya da uzman önerisi değildir.
NST, özellikle son yıllarda gebelik takiplerinde vazgeçilmez bir yöntem haline gelmiştir.
Kardiyotokografi (kardiyo=kalp, toko=rahim kasılması) veya kısaca "toko" adı verilen cihazla bebeğin kalp atışlarının seyrini, bebek hareketleriyle ve varsa kasılmalarla olan ilişkisini temel alarak bebeğin iyilik halini değerlendiren bir testtir. Doğum eylemi esnasında da aynı amaçlarla kullanılır.
â€Prob†olarak tabir edilen ve gebe kadının karnı üzerine sabitlenen iki alıcı ucu vardır. Problardan biri rahmin kasılmalarını (uterin kontraksiyon) diğeri ise bebeğin kalp seslerini algılar. Algılanan kasılmalar ve kalp sesleri cihaz tarafından bir grafik kağıt üzerine aktarılır.
Yaklaşık 20 dakika süren bu işlem sırasında gebelerden, bebeklerin her hareketlerini hissettiklerinde ellerine verilen küçük bir butona basmaları istenir. Böylelikle; bebeğin kalp atım hızı ve reaktivitesi (atım hızındaki değişkenlikleri), rahimdeki kasılmalar ve bebeğin kalbinin bu kasılmalara verdiği cevaplar hekim tarafından değerlendirilerek bebeğin sağlığı hakkında dolaylı bir bilgi elde edilmiş olur.
Kalp atımları ve rahim kasılmaları aynı anda
bir grafik kağıt üzerine basılır.
üst kısım kalp seslerine, alt kısım ise rahim kasılmalarına aittir. NST özellikle gebeliğin son aylarında bebeğin sağlığını gösterdiği gibi doğum sırasındaki monitörizasyonda (izlemde) da son derece önemlidir.
Riski olmayan gebeliklerde, NST uygulamasına 37. gebelik haftasından sonra haftada bir, 40. gebelik haftasından sonra ise 3 günde bir tekrarlanması önerilir.
NST işlemi öncesi annenin karbonhidrattan zengin diyetle karnını doyurarak tok olması önerilir. Uygulamanın, bebeğe hiçbir olumsuz etkisi yoktur.
NST özellikle anne adayının bebek hareketlerinde azalma olduğunu ifade ettiği durumlarla, kasılmaların varlığından şüphelenildiği anlarda kullanıldığında oldukça değerli bilgiler sağlar. Bu şekilde doğum eyleminin başlayıp başlamadığı, bebeğin içeride sıkıntıda olup olmadığı indirekt olarak anlaşılabilir.
Bu maddedeki yazılar yalnızca bilgi verme amaçlıdır. Yazılanlar, doktor uyarısı ya da uzman önerisi değildir.
NST, özellikle son yıllarda gebelik takiplerinde vazgeçilmez bir yöntem haline gelmiştir.
Kardiyotokografi (kardiyo=kalp, toko=rahim kasılması) veya kısaca "toko" adı verilen cihazla bebeğin kalp atışlarının seyrini, bebek hareketleriyle ve varsa kasılmalarla olan ilişkisini temel alarak bebeğin iyilik halini değerlendiren bir testtir. Doğum eylemi esnasında da aynı amaçlarla kullanılır.
â€Prob†olarak tabir edilen ve gebe kadının karnı üzerine sabitlenen iki alıcı ucu vardır. Problardan biri rahmin kasılmalarını (uterin kontraksiyon) diğeri ise bebeğin kalp seslerini algılar. Algılanan kasılmalar ve kalp sesleri cihaz tarafından bir grafik kağıt üzerine aktarılır.
Yaklaşık 20 dakika süren bu işlem sırasında gebelerden, bebeklerin her hareketlerini hissettiklerinde ellerine verilen küçük bir butona basmaları istenir. Böylelikle; bebeğin kalp atım hızı ve reaktivitesi (atım hızındaki değişkenlikleri), rahimdeki kasılmalar ve bebeğin kalbinin bu kasılmalara verdiği cevaplar hekim tarafından değerlendirilerek bebeğin sağlığı hakkında dolaylı bir bilgi elde edilmiş olur.
Resimde NST uygulanan bir gebeyi görmektesiniz.
Bebek hareketlerini hisseden gebe elindeki butona basar.
Kalp atımları ve rahim kasılmaları aynı anda
bir grafik kağıt üzerine basılır.
üst kısım kalp seslerine, alt kısım ise rahim kasılmalarına aittir.
Riski olmayan gebeliklerde, NST uygulamasına 37. gebelik haftasından sonra haftada bir, 40. gebelik haftasından sonra ise 3 günde bir tekrarlanması önerilir.
NST işlemi öncesi annenin karbonhidrattan zengin diyetle karnını doyurarak tok olması önerilir. Uygulamanın, bebeğe hiçbir olumsuz etkisi yoktur.
NST özellikle anne adayının bebek hareketlerinde azalma olduğunu ifade ettiği durumlarla, kasılmaların varlığından şüphelenildiği anlarda kullanıldığında oldukça değerli bilgiler sağlar. Bu şekilde doğum eyleminin başlayıp başlamadığı, bebeğin içeride sıkıntıda olup olmadığı indirekt olarak anlaşılabilir.
Stres Nedir? Stres Yönetimi
Stres kolesterolü nasıl etkiler?
Stres baş ağrısı yapar mı?
NST NEDİR?
NST bebeğin iyilik halinin
değerlendirilmesinde en sık uygulanan testtir.Rahim
kasılmalarının olmadığı bir dönemde yapıldığı için üzerinde
herhangi bir stres olmayan bebeğin durumu değerlendirilir.Nonstres
test olarak adlandırılması bu yüzdendir.annenin dinlenmiş ve tok
olduğu bir dönemde yapılması idealdir.
Anne adayı yatar ya da yarı oturur durumdayken ‘Kardiotokograf'
adı verilen bir cihaza bağlı iki prob (yaklaşık 8-10 cm çapında
yuvarlak plaka tarzında yapılar) karnına bir kemerle bağlanır.
Bu problardan biri bebeğin kalp atışlarını algılar.Diğeri de
rahim kasılmalarını ve bunların şiddetini algılar.Aynı zamanda
anne adayına bir buton verilir ve bebek hareketlerini her
hissedişinde butona basması istenir.Genelde 20 dakika boyunca
tüm veriler özel bir kağıt üzerine kaydedilir.
Böylece - 20 dakika içinde bebek kalp atım hızını
- Rahim kasılmaları olup olmadığını ve varsa şiddetini
- Bebek hareketlerinin sıklığını ve bebek hareketleri ile kalp
atım hızındaki değişiklikleri
saptamak mümkün olur.Bütün veriler özel bir kağıt üzerine
kaydedilir.
Anne karnında bebeklerin kalp atış hızı normalde dakikada
120-160 arasında sürekli bir değişkenlik içindedir.Kısa dönem ve
uzun dönem değişkenliği olarak değerlendirilen bu durum bebeğin
merkezi sinir sisteminin iyi durumda olduğunu gösterir.Aynı
zamanda bebeğin her hareketi kalp atış hızında belirgin bir
artışa neden olur. ‘Akselerasyon' adı verilen bu artışların ne
kadar sürdüğü ve kalp atış hızının ne kadar arttığı
değerlendirmede önemlidir.
20 dakikalık kayıtta bebeğin kalp atışlarının normal sınırlar
içinde olması , değişkenliğin normal olması, bebek hareketleri
ile istenen özelliklere sahip akselerasyonların bulunması
durumunda NST 'reaktif' olarak nitelendirilir. Reaktif bir NST
bebeğin plasentadan yeterli besin ve oksijen aldığını, merkezi
sinir sisteminin iyi çalıştığını gösterir.NST reaktifse bebek
için sonraki bir hafta için herhangi bir risk bulunmadığı
söylenebilir Ancak doğaldır ki NST nin plasentanın erken
ayrılması, göbek kordonu problemleri gibi ani olarak ortaya
çıkabilen sorunlar için önceden belirleyici olması mümkün
değildir.
İstenen kriterleri karşılamayan NST ler 'nonreaktif' olarak
nitelendirilir.Non reaktif NST nin yanılma payı hayli
yüksektir.Yani bebeğin durum iyi bile olsa NST non reaktif
olabilir.Bebeklerin tam olarak aynı olmasa da uyku ve uyanıklık
dönemleri olarak isimlendirilebilecek periodları vardır.Uyku
döneminde bebek az hareket eder ve kalp atışlarındaki
değişkenlik azalır. NST nonreaktif ise bir süre sonra
tekrarlanması ya da 'akustik stimülasyon' adı verilen bir uyarı
sonrası NST ye devam edilmesi önerilir.Tekrarlanan NST lerin
hepsi non reaktifse duruma göre CST , fetal biofizik profil veya
doppler ultrasonografi ile bebeğin durumunun değerlendirilmesi
gerekir.
değerlendirilmesinde en sık uygulanan testtir.Rahim
kasılmalarının olmadığı bir dönemde yapıldığı için üzerinde
herhangi bir stres olmayan bebeğin durumu değerlendirilir.Nonstres
test olarak adlandırılması bu yüzdendir.annenin dinlenmiş ve tok
olduğu bir dönemde yapılması idealdir.
Anne adayı yatar ya da yarı oturur durumdayken ‘Kardiotokograf'
adı verilen bir cihaza bağlı iki prob (yaklaşık 8-10 cm çapında
yuvarlak plaka tarzında yapılar) karnına bir kemerle bağlanır.
Bu problardan biri bebeğin kalp atışlarını algılar.Diğeri de
rahim kasılmalarını ve bunların şiddetini algılar.Aynı zamanda
anne adayına bir buton verilir ve bebek hareketlerini her
hissedişinde butona basması istenir.Genelde 20 dakika boyunca
tüm veriler özel bir kağıt üzerine kaydedilir.
Böylece - 20 dakika içinde bebek kalp atım hızını
- Rahim kasılmaları olup olmadığını ve varsa şiddetini
- Bebek hareketlerinin sıklığını ve bebek hareketleri ile kalp
atım hızındaki değişiklikleri
saptamak mümkün olur.Bütün veriler özel bir kağıt üzerine
kaydedilir.
Anne karnında bebeklerin kalp atış hızı normalde dakikada
120-160 arasında sürekli bir değişkenlik içindedir.Kısa dönem ve
uzun dönem değişkenliği olarak değerlendirilen bu durum bebeğin
merkezi sinir sisteminin iyi durumda olduğunu gösterir.Aynı
zamanda bebeğin her hareketi kalp atış hızında belirgin bir
artışa neden olur. ‘Akselerasyon' adı verilen bu artışların ne
kadar sürdüğü ve kalp atış hızının ne kadar arttığı
değerlendirmede önemlidir.
20 dakikalık kayıtta bebeğin kalp atışlarının normal sınırlar
içinde olması , değişkenliğin normal olması, bebek hareketleri
ile istenen özelliklere sahip akselerasyonların bulunması
durumunda NST 'reaktif' olarak nitelendirilir. Reaktif bir NST
bebeğin plasentadan yeterli besin ve oksijen aldığını, merkezi
sinir sisteminin iyi çalıştığını gösterir.NST reaktifse bebek
için sonraki bir hafta için herhangi bir risk bulunmadığı
söylenebilir Ancak doğaldır ki NST nin plasentanın erken
ayrılması, göbek kordonu problemleri gibi ani olarak ortaya
çıkabilen sorunlar için önceden belirleyici olması mümkün
değildir.
İstenen kriterleri karşılamayan NST ler 'nonreaktif' olarak
nitelendirilir.Non reaktif NST nin yanılma payı hayli
yüksektir.Yani bebeğin durum iyi bile olsa NST non reaktif
olabilir.Bebeklerin tam olarak aynı olmasa da uyku ve uyanıklık
dönemleri olarak isimlendirilebilecek periodları vardır.Uyku
döneminde bebek az hareket eder ve kalp atışlarındaki
değişkenlik azalır. NST nonreaktif ise bir süre sonra
tekrarlanması ya da 'akustik stimülasyon' adı verilen bir uyarı
sonrası NST ye devam edilmesi önerilir.Tekrarlanan NST lerin
hepsi non reaktifse duruma göre CST , fetal biofizik profil veya
doppler ultrasonografi ile bebeğin durumunun değerlendirilmesi
gerekir.
NonStres Test (NST)
Fetusun kalp atışlarının seyrini ve bebek hareketleriyle olan ilişkisini temel alarak fetal distres taramasında kullanılan bir testtir ("nonstres": doğum eylemi "stresi" yok anlamında kullanılan bir kelimedir).
Hangi durumlarda uygulanır
NST, fetal distres gelişme olasılığı yüksek olan fetusların değerlendirilmesinde ve fetal distres varlığından şüphelenilen her durumda (bebek hareketlerinin azalması gibi) birinci basamak test olarak uygulanır. Genellikle haftalık uygulanmakla birlikte miad geçmesi, gelişme geriliği (İUGG) ve preeklampsi gibi bebeğin ölme riskinin yüksek olduğu durumlarda üç günde bir, ve EMR (Erken membran rüptürü-suların erken gelmesi) gibi fetusun durumunun hızla değişmesinin mümkün olduğu durumlarda günlük uygulanır ve bu durumlarda incelemeye sıklıkla amnios sıvısı volümü değerlendirilmesi eklenir. EMR'de günlük NST yerine günlük biofizik profil (BFP) tercih edilebilir.
Uygulanması
Anne adayı bir yatağa yatırılır. Karnına fetus kalp atışlarının en kuvvetli duyulduğu yerde karidotokografi cihazının kalp atışlarını algılayan probu bağlanır (resimde karnın alt kısmına bağlanmış şekilde görülmektedir). Ek olarak uterus kasılmaları da araştırılmak istenirse bu durumda karnın en tepe noktasına kasılmaları algılayan prob ("ağrı probu") yerleştirilir (resimde karnın üst kısmına bağlanmış şekilde görülmektedir). NST'de genellikle ağrı probu kullanılmaz.
Anne adayının eline üzerinde bir düğme olan bir çubuk verilir. Test esnasında bebek oynadığında bu düğmeye basması istenir. Yaklaşık 20 dakika boyunca cihaz bebeğin kalp atışlarında meydana gelen değişiklikleri kağıda aktarır. Bu kağıda NST trasesi adı verilir.
Yorumlanması
Fetal distres olmayan sağlıklı bir fetusun NST trasesinde çok tipik bulgular vardır: Kalp dakikada 120-160 arası atar. Kalp atışları dalgalanmalar gösterir. Değişkenlik adı verilen bu dalgalanma bebeğin sinir sisteminin sağlıklı olduğunun en önemli göstergelerinden biridir. Bunlara ek olarak sağlıklı fetusun vücut hareketleri esnasında kalp atımı hızlanır belli bir süre sonra yine normal hızına döner. Trasede bu esnada kalp atım hızında yükselmeler oluşur. Bu yükselmelere akselerasyon adı verilir. NST yorumlanmasında kalp atım hızı, değişkenliğin derecesi ve akselerasyonların büyüklüğü ve süresi (yükselmenin derecesi) temel alınır. 20 dakikalık inceleme sonucunda bazı kriterler yerine gelirse bebek sağlıklı demektir. Bu durumda reaktif (reaktif=uyarana cevap veren-burada uyaran bebeğin kendi hareketidir) NST'den bahsedilir. NST 20 dakika boyunca reaktif olmamışsa bebeğin uykuda olduğundan şüphelenilir. Bu durumda belli bir süre bebeğin uyanması beklenir ya da fetal akustik stimulasyon cihazı denen ve bebeğe ses uyarısı vermek için özel tasarlanmış bir cihaz karna yerleştirilerek bebek uyandırılmaya çalışılır. Bir süre sonra tekrar NST yapılır. Reaktiflik kriterleri yine oluşmamışsa nonreaktif NST'den bahsedilir.
Alttaki resimde reaktif olarak değerlendirilen bir NST trasesi görülmektedir. Oklar kalp atım hızındaki yükselmelere (akselerasyonlar) işaret etmektedir. Akselerasyonlar arasında kalan bölge ise ortalama kalp atım hızıdır ve bu trasede dakikada 145 civarındadır. Trasede kalp atım hızının dalgalanmaları (değişkenlik) gözlenmektedir.
NST reaktif çıktığında bebek çok yüksek bir ihtimalle iyi durumda demektir ve ileri incelemeye gerek kalmaz. Bir hafta içinde bu bebeğin ölme olasılığı binde 7 gibi düşük bir olasılıktır. Ancak burada hatırda tutulması gereken nokta NST incelemesinin kordon sarkması ya da ablatio placenta (plasentanın erken ayrılması) gibi ani ve beklenmedik şekilde gelişen olayları ve doğum sonrası gelişmesi muhtemel olumsuz durumları tahmin etmesinin mümkün olmadığıdır.
Test nonreaktif çıktığında ise yanlış olma olasılığı oldukça yüksek (%50'lere varır) bir testtir. Bu yüzden nonreaktif NST çıkması durumunda ileri inceleme testlerinden biri uygulanarak yapılarak durum açıklığa kavuşturulmalıdır.
Fetusun kalp atışlarının seyrini ve bebek hareketleriyle olan ilişkisini temel alarak fetal distres taramasında kullanılan bir testtir ("nonstres": doğum eylemi "stresi" yok anlamında kullanılan bir kelimedir).
Hangi durumlarda uygulanır
NST, fetal distres gelişme olasılığı yüksek olan fetusların değerlendirilmesinde ve fetal distres varlığından şüphelenilen her durumda (bebek hareketlerinin azalması gibi) birinci basamak test olarak uygulanır. Genellikle haftalık uygulanmakla birlikte miad geçmesi, gelişme geriliği (İUGG) ve preeklampsi gibi bebeğin ölme riskinin yüksek olduğu durumlarda üç günde bir, ve EMR (Erken membran rüptürü-suların erken gelmesi) gibi fetusun durumunun hızla değişmesinin mümkün olduğu durumlarda günlük uygulanır ve bu durumlarda incelemeye sıklıkla amnios sıvısı volümü değerlendirilmesi eklenir. EMR'de günlük NST yerine günlük biofizik profil (BFP) tercih edilebilir.
Uygulanması
Anne adayı bir yatağa yatırılır. Karnına fetus kalp atışlarının en kuvvetli duyulduğu yerde karidotokografi cihazının kalp atışlarını algılayan probu bağlanır (resimde karnın alt kısmına bağlanmış şekilde görülmektedir). Ek olarak uterus kasılmaları da araştırılmak istenirse bu durumda karnın en tepe noktasına kasılmaları algılayan prob ("ağrı probu") yerleştirilir (resimde karnın üst kısmına bağlanmış şekilde görülmektedir). NST'de genellikle ağrı probu kullanılmaz.
Anne adayının eline üzerinde bir düğme olan bir çubuk verilir. Test esnasında bebek oynadığında bu düğmeye basması istenir. Yaklaşık 20 dakika boyunca cihaz bebeğin kalp atışlarında meydana gelen değişiklikleri kağıda aktarır. Bu kağıda NST trasesi adı verilir.
Yorumlanması
Fetal distres olmayan sağlıklı bir fetusun NST trasesinde çok tipik bulgular vardır: Kalp dakikada 120-160 arası atar. Kalp atışları dalgalanmalar gösterir. Değişkenlik adı verilen bu dalgalanma bebeğin sinir sisteminin sağlıklı olduğunun en önemli göstergelerinden biridir. Bunlara ek olarak sağlıklı fetusun vücut hareketleri esnasında kalp atımı hızlanır belli bir süre sonra yine normal hızına döner. Trasede bu esnada kalp atım hızında yükselmeler oluşur. Bu yükselmelere akselerasyon adı verilir. NST yorumlanmasında kalp atım hızı, değişkenliğin derecesi ve akselerasyonların büyüklüğü ve süresi (yükselmenin derecesi) temel alınır. 20 dakikalık inceleme sonucunda bazı kriterler yerine gelirse bebek sağlıklı demektir. Bu durumda reaktif (reaktif=uyarana cevap veren-burada uyaran bebeğin kendi hareketidir) NST'den bahsedilir. NST 20 dakika boyunca reaktif olmamışsa bebeğin uykuda olduğundan şüphelenilir. Bu durumda belli bir süre bebeğin uyanması beklenir ya da fetal akustik stimulasyon cihazı denen ve bebeğe ses uyarısı vermek için özel tasarlanmış bir cihaz karna yerleştirilerek bebek uyandırılmaya çalışılır. Bir süre sonra tekrar NST yapılır. Reaktiflik kriterleri yine oluşmamışsa nonreaktif NST'den bahsedilir.
Alttaki resimde reaktif olarak değerlendirilen bir NST trasesi görülmektedir. Oklar kalp atım hızındaki yükselmelere (akselerasyonlar) işaret etmektedir. Akselerasyonlar arasında kalan bölge ise ortalama kalp atım hızıdır ve bu trasede dakikada 145 civarındadır. Trasede kalp atım hızının dalgalanmaları (değişkenlik) gözlenmektedir.
NST reaktif çıktığında bebek çok yüksek bir ihtimalle iyi durumda demektir ve ileri incelemeye gerek kalmaz. Bir hafta içinde bu bebeğin ölme olasılığı binde 7 gibi düşük bir olasılıktır. Ancak burada hatırda tutulması gereken nokta NST incelemesinin kordon sarkması ya da ablatio placenta (plasentanın erken ayrılması) gibi ani ve beklenmedik şekilde gelişen olayları ve doğum sonrası gelişmesi muhtemel olumsuz durumları tahmin etmesinin mümkün olmadığıdır.
Test nonreaktif çıktığında ise yanlış olma olasılığı oldukça yüksek (%50'lere varır) bir testtir. Bu yüzden nonreaktif NST çıkması durumunda ileri inceleme testlerinden biri uygulanarak yapılarak durum açıklığa kavuşturulmalıdır.
Stres Nedir? Stres Yönetimi
Stres kolesterolü nasıl etkiler?
Stres baş ağrısı yapar mı?
YORUMLAR