Osmanlı döneminde kazanılmış olan büyük savaşlar, karalarda ve denizlerde kazanılan zaferler ve bu savaşlar hakkında bilgiler. TÜRKLER , tü...
Osmanlı döneminde kazanılmış olan büyük savaşlar, karalarda ve denizlerde kazanılan zaferler ve bu savaşlar hakkında bilgiler.
Osmanlı tarihinin büyük savaşlarını, bunlarda kazanılan zaferleri, tarih sırasıyla, şu şekilde özetleyebiliriz:
SIRP SINDIĞI
Osmanlı padişahı I. Murat’ın komutanlarından Hacı İl Bey’in 1364’te 10.000 kişilik ordusuyla Sofya yakifiın-da bir Haçlı ordusunu yok etmiş olduğu büyük savaştır.
Osmanlı Türkleri’nin Rumeli’ye yerleşmeye başlamaları Balkan devletlerini korkuya düşürmüştü. Bizans’ın kışkırtmasıyla, Sırplar’la Bulgarlar (Ulahlar) birleşerek büyük bir orduyla Edirne üstüne yürüdüler. Haçlı ordusunu Sofya yakınında karşılayan Hacı İl Bey, bir gece baskınıyla düşmanı kolayca yok etti. Bu muharebeye «Sırplar’ın Kırılışı» anlamına, «Sırp Sındığı» denildi.
NİĞBOLU MEYDAN SAVAŞI
25 eylül 1396’da, Tuna uzunluğunda, Niğbolu Kalesi civarlarında, Yıldırım Bayezit komutasındaki Türk ordusunun Haçlılar’a karşı kazanılmış olduğu büyük meydan savaşıdır.
Bu cenk, Osmanlılar’a karşı düzenlenen dördüncü Haçlı Seferi’ne karşı yapılmış oldu. Sefere Macaristan, Fransa, İngiltere, Lehistan, bununla birlikte İskoçya, Kastilya, Aragon krallıkları, Rodos şövalyeleri katılmıştı. Haçlıları ummadıkları bir hızla Tuna uzunluğunda karşılayan Yıldırım Bayezit, Macar birliklerini kati bir biçimde yok etti. Tuna boyuna kaçanları da Türk akıncıları kılıçtan geçirdiler. Tutsak edilen, Bursa’ya götürülen pek çok Fransız prensi, mareşali sonradan büyük para karşılığında salıverildiler.
OTLUKBELİ MEYDAN SAVAŞI
Osmanlı tarihinin en büyük savaşlarından biridir. 11 ağustos 1473’te, Erzincan civarlarındaki Otlukbeli ovasında, Fâtih Sultan Mehmet’in komuta etmiş olduğu Osmanlı ordusu ile, Uzun Hasan Bey’in komuta etmiş olduğu Akkoyunlu ordusu içinde olmuştur. Uzun Hasan Bey, Fâtih’in ateş gücü yüksek Osmanlı ordusu karşısında dayanamadı, ağır bir yenilgiye uğradı. 50.000 Akkoyunlu öldü, binlercesi tutsak edildi. Uzun Hasan da ama kaçarak kurtulabildi.
Akkoyunlu Uzun Hasan Bey, Karamanoğlu tarafınca da kışkırtıldığı için bu savaşı göze almış, İstanbul’u zaptederek Osmanlılar’ın yerine geçmeyi tasarlamıştı. Bu yenilgi ile Osmanlı egemenliği Anadolu’da kendisini belirgin etmiş oluyordu.
ÇALDIRAN SAVAŞI
Her ikisi de Türk olan Osmanlı devleti ile Safevî devleti içinde 1514’te geçen mühim bir meydan savaşıdır. Şah İsmail Safevi, başdöndürücü bir hızla, bir devlet kurmuştu. Egemenliği Diyarbakır’dan Taşkent’e kadar uzanıyordu. Dinî esaslara dayanarak Osmanlı İmparatorluğu’nun temellerini yıkmak istiyordu.
Yavuz Sultan Selim 20 mart 1514’te İran seferi emrini verdi. Osmanlı ordusu 23 ağustosta İran ordusuyla Şark Anadolu’da, Van’ın 90 km. kuzeydoğusunda, Çaldıran’da karşılaştı. Her iki ordu da 100.000’er savaşçıdan, destek birliklerden meydana gelmişti. Osmanlı ordusu hilâl ay şeklinde açılarak hafifçe toplarla düşmanı yıprattıktan sonrasında, Safevîler’i sarıp, yok etmeye başladı. Şah İsmail tesadüfen yaşamını kurtarıp kaçabildi. Şah’ın karısı Taçlı Hanım da esirler arasındaydı. Şah İsmail’in imparatorluk hazinesi, çadırları, tüm ağırlıkları Osmanlılar’ın eline geçti.
Savaştan sonrasında Çaldıran’da iki gün kalındı. 6 eylülde İran İmparatorluğu’ nun başkenti Tebriz’e girildi. 11 temmuz 1515’te ordu, istanbul’a döndü. Büyük sefer 1 yıl, 4 ay sürmüştü.
MOHAÇ MEYDAN SAVAŞI
Kanunî Sultan Süleyman’ın komutasındaki Türk ordularıyla Macar orduları içinde 1526’da oldu. Macaristan’ daki Mohaç’ta meydana getirilen cenk sonunda Macaristan haritadan silindi ve Türkler Orta Avrupa’ya egemen oldu.
Mohaç savaşına neden olan Şarlken’in (V. Karl) Avrupa’da egemenlik oluşturmak istemesidir. O yıllarda Şarlken İspanya Kralı, Alman İmparatoru idi. Fransa Kralı I. François (Fransua)’yı tutsak etmişti. Fransız Kralı Kanunî’den yardım isteyince padişah bu sefere çıkmaya karar verdi. 1526 yılı nisanında 100.000 kişilik ordusuyla İstanbul’dan yola çıkan Kanuni Süleyman ağustosta Macaristan’a vardı. Macar ordusu 150.000 kişiydi, 100 topu vardı. Osmanlı ordusunda ise daha üstün güçte 300 top bulunuyordu. 29 ağustosta sıkıntılı bir meydan savaşı oldu, 25.000 Macar askeri kılıçtan geçirildi. Geri kalanlar da bataklığa sürülerek yok edildi, iki saat içinde düşman ordusunun mahvedilmesi Türkler’in Orta Avrupa’ya egemen olmasını sağlamış oldu.
PREVEZE DENİZ SAVAŞI
Türk denizcilik tarihinin en büyük zaferi ile sonuçlanan savaştır. 18 eylül 1538’de İyonya denizinde, Preveze açıklarında Barbaros Hayrettin Paşa komutasındaki Osmanlı donanması ile And-rea Doria komutasındaki Haçlı donanması içinde oldu. Şarlken’in kışkırtması ile, tüm Avrupa devletlerinin donanmalarından meydana gelen 600 vapur, 3.000 top, 60.000 asker bu muharebede 122 gemilik Türk donanmasına karşı çıkmıştı. Barbaros, oğlu Hasan Reis yanında, Şeydi Ali Reis W kanadında, Salih Reis sağ kanadında, Turgut Reis de yedekte olmak suretiyle, muharebeye girişti. Türk gemileri, sayıca az olmakla beraber, manevra, ateş gücü bakımından Haçlı donanmasından çok üstündü. Savaşın başlamasından kısa bir süre sonrasında Barbaros yarma, çevirme manevraları ile, top ateşiyle Haçlı gemilerinin yarısından çoğunu bastırdı. Kalan gemiler de gece karanlığından yararlanıp kaçtılar. Ayrıca Barbaros, baskın unsurundan da yararlanmış, Andrea Doria’yı beklemediği anda batırmıştı. Kazanılan zaferle Akdeniz’de Türk egemenliği kurulmuş oluyordu.
Preveze zaferi her yıl 28 eylülde Türk Denizcilik Günü olarak kutlanır.
İNEBAHTI DENİZ SAVAŞI
7 ekim 1571’de Osmanlı donanması ile Haçlı donanması içinde geçen büyük deniz savaşıdır. Korent Körfezi sularında, İnebahtı (Lepanto) civarlarında olmuştur.
Türkler’in Kıbrıs’ı fetih edilmesi Avrupa’da büyük tepki yaratmıştı. Papa V. Pius’un ön ayak olmasıyla tüm Avrupa Türkiye’ye karşı ayaklandırıldı. Osmanlı donanmasının başındaki Kaptan-ı Derya Müezzinzade Ali Paşa bir kara komutanıydı. Haçlı donanmasının Türk sularına geleceği haberi üstüne sadrazam (başbakan) Sokullu Mehmet Paşa bir kara askeri olan Vezir Pertev Paşa’ ya donanmayı karşılama görevini verdi. Türk kumandanları içinde patlak veren anlaşmazlıklar, çekememez-likler üstüne, Osmanlı donanması muharebeye karışık bir seviye içinde girdi, acele bozuldu. 142 Türk cenk gemisi battı, ya da karaya vurdu, 20.000 asker, 10 amiral şehit oldu, 373 Türk topu, Pertev Paşa’nın vezirlik alâmeti kırmızı ipek sancak düşmanın eline geçti. Müezzinzade, elinde kılıcı, şehit oldu. Bir tek Uluç Ali Paşa komutasındaki Türk sağ kanadı başarı göstererek düşmanın sağ kanadını bozdu, Malta amiral gemisini ele geçirdi.
YORUMLAR