ÖZGüRLEŞME a. Bir bağdan, bir engelden, bir bağımlılık durumundan, bir egemenlikten, bir önyargıdan kurtulmak eylemi: Kadının özgür...
ÖZGüRLEŞME a. Bir bağdan, bir engelden, bir bağımlılık durumundan, bir egemenlikten, bir önyargıdan kurtulmak eylemi: Kadının özgürleşmesi. Siyasal, tutumsal özgürleşme.
*ANSİKL. Tar. Britanyalı katoliklerin özgürleşmesi. XVI. yüzyıl Reformu, britanya krallıklarındaki katolikler üstünde tam bir baskı kurmuştu. Katolik kilisesi ve katolik rahipler hain sayıldıkları benzer biçimde, katolik laiklerin de derhal tüm devlet işlerine girmeleri ve toprak sahibi olmaları yasaklanmıştı. Hele büyük katolik çoğunluğuna, bilhassa XVIII. yy. başındaki ceza yasalarıyla inanılmaz ve devamlı eziyetler edilmiş olduğu İrlanda'da durum son aşama kötüydü. XVIII. yy. sonuna doğru, bu kıyımların haklılığı münakaşa mevzusu edilmeye başladı; 1788'de, peşinden 1791'de, Ingiltere'deki katolikdüşmanı davranışları hafifleten yasalar kondu ve 1792'de Iskoçya, kendi rejimini yumuşattı; hem de İrlanda' daki ceza yasaları da uygulamadan kaldırıldı. 1798 İrlanda ayaklanması, 1800'de Birlik'e yol açarken, katoliklerin özgürleşme sorununa yeni bir yoğunluk kazandırdı. Pitt, Birlik'i elde etmek için özgürleşme sözü vermişti; kralın inatçı muhalefeti karşısında, sözünden geri dönmek mecburiyetinde kaldı. Katolik İrlanda, O'Connell'ın yönetiminde bir Catholic Association olarak örgütlendi (1823). Wellington, koyu bir katolik düşmanı olmasına karşın, imparatorluk birliğinin tehlikeye düştüğünü anlamış oldu ve kaçınılmaza katlanarak nisan 1829'da katolikler üstündeki birçok yasağı kaldıran ve onlardan kolay bir tahta bağlılık andı isteyen yasayı kabul ettirdi. Bunun üstüne, yürürlükteki ayrımcı yasaların bir çok da gitgide kaldırıldı ve 1910'da, kralın taç giyme andı, daha uzlaştırıcı bir şekilde değiştirildi. Geçmişteki din savaşlarından günümüze, katoliklerin şansölyeliğe getirilmemesi benzer biçimde birkaç anane kalmıştır.
*ANSİKL. Tar. Britanyalı katoliklerin özgürleşmesi. XVI. yüzyıl Reformu, britanya krallıklarındaki katolikler üstünde tam bir baskı kurmuştu. Katolik kilisesi ve katolik rahipler hain sayıldıkları benzer biçimde, katolik laiklerin de derhal tüm devlet işlerine girmeleri ve toprak sahibi olmaları yasaklanmıştı. Hele büyük katolik çoğunluğuna, bilhassa XVIII. yy. başındaki ceza yasalarıyla inanılmaz ve devamlı eziyetler edilmiş olduğu İrlanda'da durum son aşama kötüydü. XVIII. yy. sonuna doğru, bu kıyımların haklılığı münakaşa mevzusu edilmeye başladı; 1788'de, peşinden 1791'de, Ingiltere'deki katolikdüşmanı davranışları hafifleten yasalar kondu ve 1792'de Iskoçya, kendi rejimini yumuşattı; hem de İrlanda' daki ceza yasaları da uygulamadan kaldırıldı. 1798 İrlanda ayaklanması, 1800'de Birlik'e yol açarken, katoliklerin özgürleşme sorununa yeni bir yoğunluk kazandırdı. Pitt, Birlik'i elde etmek için özgürleşme sözü vermişti; kralın inatçı muhalefeti karşısında, sözünden geri dönmek mecburiyetinde kaldı. Katolik İrlanda, O'Connell'ın yönetiminde bir Catholic Association olarak örgütlendi (1823). Wellington, koyu bir katolik düşmanı olmasına karşın, imparatorluk birliğinin tehlikeye düştüğünü anlamış oldu ve kaçınılmaza katlanarak nisan 1829'da katolikler üstündeki birçok yasağı kaldıran ve onlardan kolay bir tahta bağlılık andı isteyen yasayı kabul ettirdi. Bunun üstüne, yürürlükteki ayrımcı yasaların bir çok da gitgide kaldırıldı ve 1910'da, kralın taç giyme andı, daha uzlaştırıcı bir şekilde değiştirildi. Geçmişteki din savaşlarından günümüze, katoliklerin şansölyeliğe getirilmemesi benzer biçimde birkaç anane kalmıştır.
Kaynak: Büyük Larousse
YORUMLAR