ŞAHMERDAN a. Bayınd. 1. Kazıkları çakmaya yarayan ve yükseltildikten sonra kazık başlarına düşürülen ağır bir kütleden oluşan makine...
ŞAHMERDAN a. Bayınd.
1. Kazıkları çakmaya yarayan ve yükseltildikten sonra kazık başlarına düşürülen ağır bir kütleden oluşan makine.
2. Delici aleti bir kablo aracılığıyla kaldıran bir vinçten oluşan küçük sondaj aygıtı. (Toprağı delmek için sonda] işçisi ya da otomatik bir düzenek [tetikli şahmerdan] delici aleti belirli aralıklarla serbest bırakıp düşmesini sağlar.)
3. Buharlı ya da sıkıştırılmış havalı şahmerdan, tokmağı, buhar ya da sıkıştırılmış hava basıncıyla yükselen şahmerdan. || Şahmerdan kulesi, kazık ya da palpianşların çakılmasında tokmağa kılavuzluk eden, ağaç ya da metal, piramit biçiminde yapı. (Bk. ansikl. böl.)
*Taşoc. Taşlan kırmada kullanılan, bükülgen saplı demir kütle. Kayaçlar içine kamalar çakmaya yarayan ağır çekiç.
*Teknol. Düşen bir kütlenin etkisiyle metallerin biçim değiştirmesini sağlayan demirhane takım tezgâhı.
*ANSİKL. Bayınd. Şahmerdan kulesinin başlıca bölümü, tokmakları kılavuzlamaya ve kazık ya da palplanşları yönlendirmeye yarayan koşut iki raydır Bu raylar üst bölümlerinde bir başlıkla birbirine bağlanmıştır. Kule, tekerlekler ya da makaralar yardımıyla yer değiştirir.
*Teknol. Bir şahmerdanda, üzerine üst kalıbın bağlı olduğu düşer kütle ana parçayı oluşturur. Birkaç kilogramdan birkaç tona kadar olabilen bu kütle makinenin yan dikmelerine bağlı iki kızak yolu arasında hareket eder. Bu kızak yollarının uzunluğu bir metreden birkaç metreye dek değişebilir. Alt bölümde, kütlesi düşer parçanın kütlesinin 10 ile 20 katı olan örs yatağı üzerinde yer alan ve üzerine alt kalıbın bağlı olduğu tabla bulunur. Bu makinelerde düşer kütle, ya kendisini kaldırmak için yalnız bir devrede etki yapan (serbest düşmeli ya da tek etkili şahmerdan), ya da aşağıya doğru fırlatılmasını sağlamak için diğer bir devrede de etki yapan (çift etkili şahmerdan) bir akışkan la (basınçlı hava, buhar ya da yağ) hareket ettirilir. üst kısımda doğrudan doğruya kütleye bağlı olan kumanda mekanizması bulunur. Bu mekanizma ya çok ba sit (levhalı, kayışlı, çubuklu) ya da daha karmaşıktır (enerjisi programlanabilen kri kolu).
Şahmerdanlar biçim değiştirme potansiyel enerjilerine göre sınıflandırılır. Değişik sanayi dallarında kullanılırlar; 50 daJ' den 250 daJ'e kadar olan küçük makinelere çivicilikte ve bıçakçılıkta rastlanır. Kesici aletler sanayisinde kullanılanlar 200 daJ'den 1 000 daJ'e kadar, kalıpta dövme işlerinde kullanılanlar 350 daJ'den 100 000 daJ'e kadardır.
1. Kazıkları çakmaya yarayan ve yükseltildikten sonra kazık başlarına düşürülen ağır bir kütleden oluşan makine.
2. Delici aleti bir kablo aracılığıyla kaldıran bir vinçten oluşan küçük sondaj aygıtı. (Toprağı delmek için sonda] işçisi ya da otomatik bir düzenek [tetikli şahmerdan] delici aleti belirli aralıklarla serbest bırakıp düşmesini sağlar.)
3. Buharlı ya da sıkıştırılmış havalı şahmerdan, tokmağı, buhar ya da sıkıştırılmış hava basıncıyla yükselen şahmerdan. || Şahmerdan kulesi, kazık ya da palpianşların çakılmasında tokmağa kılavuzluk eden, ağaç ya da metal, piramit biçiminde yapı. (Bk. ansikl. böl.)
*Taşoc. Taşlan kırmada kullanılan, bükülgen saplı demir kütle. Kayaçlar içine kamalar çakmaya yarayan ağır çekiç.
*Teknol. Düşen bir kütlenin etkisiyle metallerin biçim değiştirmesini sağlayan demirhane takım tezgâhı.
*ANSİKL. Bayınd. Şahmerdan kulesinin başlıca bölümü, tokmakları kılavuzlamaya ve kazık ya da palplanşları yönlendirmeye yarayan koşut iki raydır Bu raylar üst bölümlerinde bir başlıkla birbirine bağlanmıştır. Kule, tekerlekler ya da makaralar yardımıyla yer değiştirir.
*Teknol. Bir şahmerdanda, üzerine üst kalıbın bağlı olduğu düşer kütle ana parçayı oluşturur. Birkaç kilogramdan birkaç tona kadar olabilen bu kütle makinenin yan dikmelerine bağlı iki kızak yolu arasında hareket eder. Bu kızak yollarının uzunluğu bir metreden birkaç metreye dek değişebilir. Alt bölümde, kütlesi düşer parçanın kütlesinin 10 ile 20 katı olan örs yatağı üzerinde yer alan ve üzerine alt kalıbın bağlı olduğu tabla bulunur. Bu makinelerde düşer kütle, ya kendisini kaldırmak için yalnız bir devrede etki yapan (serbest düşmeli ya da tek etkili şahmerdan), ya da aşağıya doğru fırlatılmasını sağlamak için diğer bir devrede de etki yapan (çift etkili şahmerdan) bir akışkan la (basınçlı hava, buhar ya da yağ) hareket ettirilir. üst kısımda doğrudan doğruya kütleye bağlı olan kumanda mekanizması bulunur. Bu mekanizma ya çok ba sit (levhalı, kayışlı, çubuklu) ya da daha karmaşıktır (enerjisi programlanabilen kri kolu).
Şahmerdanlar biçim değiştirme potansiyel enerjilerine göre sınıflandırılır. Değişik sanayi dallarında kullanılırlar; 50 daJ' den 250 daJ'e kadar olan küçük makinelere çivicilikte ve bıçakçılıkta rastlanır. Kesici aletler sanayisinde kullanılanlar 200 daJ'den 1 000 daJ'e kadar, kalıpta dövme işlerinde kullanılanlar 350 daJ'den 100 000 daJ'e kadardır.
Kaynak: Büyük Larousse
YORUMLAR