Sarız - Kayseri .Org Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi Vikipedi Kayseri iline bağlı ilçe ve bu ilçenin merkezi olan kasaba. İlçe topr...
Sarız - Kayseri
.Org Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi Vikipedi
Kayseri iline bağlı ilçe ve bu ilçenin merkezi olan kasaba. İlçe toprakları engebeli ve dağlıktır. Halkın geçimi özellikle hayvancılığa dayanır. Tarım ve dokumacılık da yapılır. İlçe, Sarız Çayı yakınlarındadır. Yüzölçümü 1.239 km2, ilçe nüfusu 16.984, merkez nüfusu 5.504 (1997).
Sarız, Kayseri ilinin bir ilçesidir. Türk kilim kültürünün yaşatıldığı bir ilçedir. Doğal sularıyla Türkiye'nin ender su larından biridir.
Tarihi
İlçenin tarihi çok eskilere dayanmaktadır. MÖ 700'lü yıllara kadar uzanmaktadır. Kilikya, Bizans İmparatorluğu ve beyliklerden Dulkadiroğulları Beyliği hakimiyetinde kalmış olup, Osmanlı İmparatorluğuna Yavuz Sultan Selim döneminde dahil edilmiştir. Adana yöresinde yaşamakta olan Avşar boylarının bir kısmı Sarız yaylalarında göçebe hayatı yaşarken 1840'lı yıllarda yerleşik hayata geçmişlerdir.
Sarız 1946 tarihinde İlçe olan Sarız, bu tarihe kadar Kayseri'nin Pınarbaşı ilçesine bağlı bir köydü.
Coğrafi yapısı
Sarız ilçesi, il merkezinin doğusunda, 128 km uzaklıkta bulunmaktadır. Coğrafi bakımdan iç anadolu, doğu anadolu ve akdeniz bölgesinin kesiştiği bölümde yer almaktadır. Sarız, Kayseri'nin Tomarza ve Pınarbaşı, Sivas'ın Gürün, Adana'nın Tufanbeyli, Kahramanmaraş'ın Afşin ve Göksun ilçeleri ile çevrilidir. İlçenin yüzölçümü 1410 km² olup, deniz seviyesinden 1530 metre yüksektedir. İlçenin batısı Tahtalı dağları, doğusu Binboğa dağları, kuzeyi ise Soğanlı, Koçdağı ve Maşat dağları ile çevrilidir. İlçe ekonomik ve coğrafi yapı itibariyle tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır.
Sarız ilçesi karasal iklim koşullarını taşımaktadır. İlçede kışları çok soğuk, yağışlı ve çetin geçmekte, yazları kurak ve serindir. 2003 yılında en yüksek hava sıcaklığı ortalama 33 derece, en düşük hava sıcaklığı -24.1 derece olmuştur. İlçenin bitki örtüsü keven, kirpi otu, yabani ayrık otundan ibaret olup, yer yer ardıç, meşe ve kısa boylu fundalık orman örtüsüyle kaplıdır. Dağlarda yoğun erozyon ve toprak derinliğinin azlığı nedeniyle fazla bitki bulunmamaktadır. Başlıca akarsuyu, Seyhan Nehrinin bir kolu olan Sarız Çayıdır.
İdari Yapı
İlçenin 1 merkez ve 1 kasaba belediyesi olmak üzere iki adet belediyesi mevcuttur. İlçenin 37 köyü ve 5 mezrası bulunmaktadır. İlçe merkezinde 8 mahalle, Yeşilkent belediyesinde ise 4 mahalle olmak üzere 12 mahallesi mevcuttur.
2009 yılı genel nüfus sayımına göre ilçenin merkez ve köylerinde 12.290 kişi yaşamaktadır. Bu nüfusun 4.290'ı ilçe merkezinde 8.000 kişi kasaba ve köylerde yaşamaktadır. İlçe devamlı göç vermektedir. Yıllık nüfus artış hızı şehir merkezinde binde -19.47, köylerde ise -33.11 olup, toplamda ise -29.19 nüfus azalması görülmektedir.
Özellikle bazı köylerin % 80'i yabancı ülkelerde yaşamaktadır. Yurtdışına gidemeyenler ise genelde Kayseri şehir merkezine, İstanbul, Ankara, Adana başta olmak üzere büyük kentlere göç etmektedir. İlçe nüfusu 1990 sayımından bu yana 4.919 kişi göç vermiştir.
Ekonomik Yapı
İlçe, coğrafi yapısı itibariyle tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır. Yaygın olarak kilim ve halı dokumacılığı yapılmaktadır. İlçe merkezi ve köylerde büyükbaş hayvan, küçükbaş hayvan ile 12.000 civarında arı kolonisi mevcuttur. Ayrıca havuzlu su ürünleri yetiştiriciliği yapılmaktadır. İlçenin ekilebilir tarım arazisi 60.000 hektardır. Çiftçiler buğday, nohut, mercimek ve şeker pancarı ekmektedir. Tarımda modernizasyon yeterli değildir. Birkaç köyün dışında sulama kanalı yoktur.
İlçede önemli bir sanayi yatırımı bulunmamaktadır. Birkaç un değirmeni, soğuk demir atölyeleri ve oto tamir atölyeleri bulunmaktadır. İlçede herhangi bir sanayi yapısı ve iş sahası bulunmadığından ilçede işsizlik sorunu hat safhadadır.
Karapınar, Çavdar ve Kıskaçlı köylerinde kömür rezervi bulunmaktadır. Bunlardan Tekneli köyü Cesurlar mezrasındaki kömür rezervi özel sektör tarafından işletilmeye başlanılmıştır.
İlçede diğer gelir ları olarak el dokuma Kök boyalı Sarız kilimleri Türkiye'de ün yapmıştır. Vatandaşların kendi evlerinde kurmuş oldukları tezgahlarda kilim dokuyarak ev ekonomisine katkıda bulunmaktadırlar.
.Org Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi Vikipedi
Kayseri iline bağlı ilçe ve bu ilçenin merkezi olan kasaba. İlçe toprakları engebeli ve dağlıktır. Halkın geçimi özellikle hayvancılığa dayanır. Tarım ve dokumacılık da yapılır. İlçe, Sarız Çayı yakınlarındadır. Yüzölçümü 1.239 km2, ilçe nüfusu 16.984, merkez nüfusu 5.504 (1997).
Sarız, Kayseri ilinin bir ilçesidir. Türk kilim kültürünün yaşatıldığı bir ilçedir. Doğal sularıyla Türkiye'nin ender su larından biridir.
Tarihi
İlçenin tarihi çok eskilere dayanmaktadır. MÖ 700'lü yıllara kadar uzanmaktadır. Kilikya, Bizans İmparatorluğu ve beyliklerden Dulkadiroğulları Beyliği hakimiyetinde kalmış olup, Osmanlı İmparatorluğuna Yavuz Sultan Selim döneminde dahil edilmiştir. Adana yöresinde yaşamakta olan Avşar boylarının bir kısmı Sarız yaylalarında göçebe hayatı yaşarken 1840'lı yıllarda yerleşik hayata geçmişlerdir.
Sarız 1946 tarihinde İlçe olan Sarız, bu tarihe kadar Kayseri'nin Pınarbaşı ilçesine bağlı bir köydü.
Coğrafi yapısı
Sarız ilçesi, il merkezinin doğusunda, 128 km uzaklıkta bulunmaktadır. Coğrafi bakımdan iç anadolu, doğu anadolu ve akdeniz bölgesinin kesiştiği bölümde yer almaktadır. Sarız, Kayseri'nin Tomarza ve Pınarbaşı, Sivas'ın Gürün, Adana'nın Tufanbeyli, Kahramanmaraş'ın Afşin ve Göksun ilçeleri ile çevrilidir. İlçenin yüzölçümü 1410 km² olup, deniz seviyesinden 1530 metre yüksektedir. İlçenin batısı Tahtalı dağları, doğusu Binboğa dağları, kuzeyi ise Soğanlı, Koçdağı ve Maşat dağları ile çevrilidir. İlçe ekonomik ve coğrafi yapı itibariyle tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır.
Sarız ilçesi karasal iklim koşullarını taşımaktadır. İlçede kışları çok soğuk, yağışlı ve çetin geçmekte, yazları kurak ve serindir. 2003 yılında en yüksek hava sıcaklığı ortalama 33 derece, en düşük hava sıcaklığı -24.1 derece olmuştur. İlçenin bitki örtüsü keven, kirpi otu, yabani ayrık otundan ibaret olup, yer yer ardıç, meşe ve kısa boylu fundalık orman örtüsüyle kaplıdır. Dağlarda yoğun erozyon ve toprak derinliğinin azlığı nedeniyle fazla bitki bulunmamaktadır. Başlıca akarsuyu, Seyhan Nehrinin bir kolu olan Sarız Çayıdır.
İdari Yapı
İlçenin 1 merkez ve 1 kasaba belediyesi olmak üzere iki adet belediyesi mevcuttur. İlçenin 37 köyü ve 5 mezrası bulunmaktadır. İlçe merkezinde 8 mahalle, Yeşilkent belediyesinde ise 4 mahalle olmak üzere 12 mahallesi mevcuttur.
2009 yılı genel nüfus sayımına göre ilçenin merkez ve köylerinde 12.290 kişi yaşamaktadır. Bu nüfusun 4.290'ı ilçe merkezinde 8.000 kişi kasaba ve köylerde yaşamaktadır. İlçe devamlı göç vermektedir. Yıllık nüfus artış hızı şehir merkezinde binde -19.47, köylerde ise -33.11 olup, toplamda ise -29.19 nüfus azalması görülmektedir.
Özellikle bazı köylerin % 80'i yabancı ülkelerde yaşamaktadır. Yurtdışına gidemeyenler ise genelde Kayseri şehir merkezine, İstanbul, Ankara, Adana başta olmak üzere büyük kentlere göç etmektedir. İlçe nüfusu 1990 sayımından bu yana 4.919 kişi göç vermiştir.
Ekonomik Yapı
İlçe, coğrafi yapısı itibariyle tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır. Yaygın olarak kilim ve halı dokumacılığı yapılmaktadır. İlçe merkezi ve köylerde büyükbaş hayvan, küçükbaş hayvan ile 12.000 civarında arı kolonisi mevcuttur. Ayrıca havuzlu su ürünleri yetiştiriciliği yapılmaktadır. İlçenin ekilebilir tarım arazisi 60.000 hektardır. Çiftçiler buğday, nohut, mercimek ve şeker pancarı ekmektedir. Tarımda modernizasyon yeterli değildir. Birkaç köyün dışında sulama kanalı yoktur.
İlçede önemli bir sanayi yatırımı bulunmamaktadır. Birkaç un değirmeni, soğuk demir atölyeleri ve oto tamir atölyeleri bulunmaktadır. İlçede herhangi bir sanayi yapısı ve iş sahası bulunmadığından ilçede işsizlik sorunu hat safhadadır.
Karapınar, Çavdar ve Kıskaçlı köylerinde kömür rezervi bulunmaktadır. Bunlardan Tekneli köyü Cesurlar mezrasındaki kömür rezervi özel sektör tarafından işletilmeye başlanılmıştır.
İlçede diğer gelir ları olarak el dokuma Kök boyalı Sarız kilimleri Türkiye'de ün yapmıştır. Vatandaşların kendi evlerinde kurmuş oldukları tezgahlarda kilim dokuyarak ev ekonomisine katkıda bulunmaktadırlar.
Kayseri
Kayseri Doa Tesisleri - Kayseri
Kayseri Büyükşehir Belediyesi - Kayseri
Sarız - Kayseri
ADI
Adının nereden geldiği bilinmiyor. Daha önce Pınarbaşı na bağlı bir köy iken 1946 yılında ilçe oldu.
YERİ
Kayseri'nin 140 km doğusundadır. Yüzölçümü 1239 kilometre karedir. Nüfus yoğunluğu ise, 18.6'da kalmaktadır. Bu da İl ortalamasının ancak yarısı kadardır. Toroslar'ın Anadolu'ya uzantısı olan Binboğa Dağları İlçe sınırlarında yer alır. Diğer dağlar ise, Dumanlı, Işık, Çürük ve Saçak Dağlarıdır. İ1çeden Seyhan Nehri'nin bir kolu olan Göksu Irmağı çıkar. Ayrıca Sarız çayı da vardır.
İKLİMİ
Sarız, yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve yağışlıdır. Rakımı 1500 metreyi bulduğu için, iklimi özellikle kışın oldukça serttir. Yazında diğer ilçelere oranla serin geçer.
SANAYİİ
Sanayi yönünden belli bir fabrikaya sahip değildir. ilçenin Mirzaağa köyünden Barit, Kıskaçlı köyünde ise kömür çıkarılır. İlçe merkezinde 39 küçük çaplı atölye vardır. Bunlarda çevrenin ihtiyaçlarına cevap verir. İlçemiz ekonomisi coğrafi yapı itibarı ile tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır. Yaygın olarak kilim ve halı dokumacılığı yapılmaktadır.
EL SANATLARI
Sarız'da el sanatları özellikle kilimcilik alanında gelişmiştir. Burada, giyim kuşam yapımında da mahalli imkanlardan faydalanılır. Son zamanlarda, küçük heybe ve çantalar da yünden dokunarak iç piyasada turistik amaçlı firmalara satılmaktadır.
TARIM
Tarım yönünden arazisi fazla elverişli olmamasına rağmen, kendi ihtiyacını karşılayabilmektedir.
a) İlçemizin ekilebilir tarım arazisi 60.000 Hektardır. Çiftçilerimiz; buğday,nohut ,mercimek ve şeker pancarı ekmektedir. Tarımda modernizasyon yeterli değildir. Bir kaç köy dışında sulama kanalı yoktur. 1998 yılı içerisinde projeli olarak 2000 Kg Korunga tohumu, 300 Kg yonca tohumu 1200 Kg Macar Fiğ tohumu ekmeleri için çiftçilerimize verilmiştir. Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı lı 1999 yılı içerisinde 100 çiftçiye 10' ar dekarlık kiraz bahçesi projesi hazırlamıştır.
b) İlçede küçükbaş ve büyükbaş hayvan yetiştiriciliği yapılmaktadır. İlçemizde 4 kültür ırkı damızlık boğa ile aşım yaptırılmıştır. İlçemizde 9500 büyükbaş, 50.550 küçükbaş hayvan mevcuttur. Parazit hastalığı ile mücadeleye esas olmak üzere 6 adet koyun barınağı yaptırılmıştır. Koyun ırkının ıslahı için 26 adet Ak karaman Damızlık koç dağıtılmıştır. 6 çiftçiye dağıtılan Kafkas arısı üzerinde eğitim çalışmaları yapılmış, arıcılığın yaygın olduğu İlçemizde bu ırkın diğer arıcılara örnek olması hususunda Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı tarafından Proje hazırlanmıştır. İl Özel İdare Müdürlüğü bütçesinden 50 kovan Arı İlçemizin imkanları ölçüsünde dağıtılmıştır. 2001 yılı içindede arıcılığın geliştirilmesi için çalışmalara başlanmıştır. Ayrıca 1998 yılı içerisinde Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı tarafından 16 çiftçimize Hoştein cinsi inek, 2001 yılı içerisinde 22 aileye toplam 150 adet koyun dağıtılmıştır.
TARİHİ ESERLER
Ziyaret Suyu tabir edilen bir mağara kaynağı vardır. Çağşak köyünde yer alan burası, daha çok mesire alanı olarak kullanılır. Sarız'da dikkate değer başka tarihi eser bulunmamaktadır.
SAĞLIK
İlçemiz merkezi kasaba ve köylerinde 7 Doktor, 5 Ebe, 5 Hemşire, 3 Sağlık memuru , 9 Teknisyen 8 memur ( 2 tane başka kurumlarda geçici görevli ) , 4 şoför ve 9 hizmetli ( 1 tanesi başka kurumlarda çalışıyor) ile hizmet vermektedir.
Hastane inşaatımız ise halen devam etmektedir.
EĞİTİM
İlçemiz merkezinde 3 İlköğretim, 1 Lise ve 1 İmam - Hatip Lisesi bulunmaktadır. Yeşilkent Kasabasında ise 1 İlköğretim Okulu ve 1 Lise bulunmaktadır. İlçemize bağlı Köylerde 28 Adet İlköğretim Okulu taşımalı sistemden veya öğrenci azlığından dolayı faaliyet göstermemektedir. Bu Köylerimizin öğrencileri sistemli bir şekilde 2 merkezde toplanmıştır.
310 öğrenciye ve Sosyal Yardımlaşma Dayanışma Vakfı imkanlarıyla 7 lise öğrencisine taşıma ile eğitim ve öğretim imkanı sağlanmaktadır. İlçe Merkezinde İmam - Hatip Lisesine ait 120 öğrenci kapasiteli bir pansiyon mevcuttur. Merkez ve Köylerinde toplam Öğretmen sayısı 106 adettir. Okullardaki öğrenci sayısı 2.741' dir. İlçemizde 23 öğrenciye bir öğretmen düşmektedir. İlçemiz Merkez ve Köylerinde 9 Adet sınıf öğretmeni, 25 adet branş öğretmeni,16 Adet Hizmetli,1 Adet Aşçı, 7Adet Kaloriferci, 6 Adet Gece bekçisi ve 15 Adet Memura ihtiyaç duyulmaktadır.
Halk Eğitimi Müdürlüğü tarafından 4 Bilgisayar Kursu, 3 Makine Nakış Kursu, 3 Giyim Kursu, 2 Halk Oyunları Kursu, 1 Anadolu Liselerine Hazırlık Kursu, 1 üniversiteye Hazırlık Kursu,2 Yabancı Dil Kursu, 1 Kalorifer Ateşçiliği kursu, 3 Adet Okuma Yazma Kursu açılmıştır. İlçemizde faaliyet gösteren sinema ve tiyatro yoktur.
üçüncüsü 1996 yılında yapılan Sarız Kilim Festivali maddi imkansızlıklardan dolayı bir daha yapılamamıştır.
FOLKLOR
Sarız'da folklorun demirbaşı davul ve zurnadır. Mahalli oyunlar hep bu çalgılarla icra edilir. Bunun yanında, halkın deve oyunu vardır. Halk türküleri, özellikle bozlak bu çevrede yaygındır.
TİCARET
Sarız'da ticaret mahalli ihtiyaçlara göre şekil almaktadır. Yapılan istatistiklere göre ilçede tamamı 5 milyon liralık sermayeyi geçmeyen 20 kadar iş yeri vardır.
MADENCİLİK
Sarız'da yukarıda da işaret ettiğimiz gibi, barit ve kömür çıkarılmaktadır. Barit önemli bir ihraç maddesidir ve buradan üretilen bu maden dış pazarlara sevkedilmektedir . Sarız'daki kömür tüketimini büyük ölçüde karşılayabileceği İfade edilmektedir.
Sebep: Mesaj düzeni.
Sarız - Kayseri
Sebep: Mesaj düzeni.
Kayseri
Kayseri Doa Tesisleri - Kayseri
Kayseri Büyükşehir Belediyesi - Kayseri
Kaynak:msxlabs.org
YORUMLAR