SIDK , -dkı a. (ar. şıdk), 1. Doğruluk, ger çeklik. 2. Açık yüreklilik, her türlü Itötü düşünceden uzak olma. 3. Birine, bir şeye yü...
SIDK, -dkı a. (ar. şıdk),
1. Doğruluk, ger çeklik.
2. Açık yüreklilik, her türlü Itötü düşünceden uzak olma.
3. Birine, bir şeye yürekten bağlanma, sadakat.
4. (Birinden) sıdkı sıyrılmak, bir kimseden soğumak, tiksinmek, ona karşı duyduğu inancı ve itimatı tümüyle yitirmek Bu davranışına şahit olduktan sorıra ondan sıdkım sıyrılmıştı. 5. Sıdkı derun, yürek temizliği. ]| Sıdk u kizb, doğruluk ve ytalan. || Sıdk u sebat, doğruluk ve sebat, yürekten bağlanma ve bu bağlılığı sürdürme.
*Ed. Sıdkım tahkik, halk şairlerinin “lişık†unvanını kazanmak için verdiği imtihan, (Usta bir âşık, dinleyiciler önünde, verdiği uyağı kullanarak, adayın doğaçtan bir şiir söylemesini isterdi, bunu başaranların sıdkı tahkik edilmiş (doğruluğu araştırılmış] olur, söylediği şiirlerin kendisine ilişkin olduğu kabul edilirdi.)
*isi. Sözcük, içtenlikle inananlar vş> tüm söz ve davranışlarında doğruluğu İlker edinenler için kullanılır (Bk. ansikl. böl.)
*AnsIkl, Kuran'da bu gibilerden “sıddıklar diye sö? edilir ve Tanrı katında en yüksek derecelere ulaşan dört grup insan içinde peygamberlerden sonrasında sıddıklar sayılır (IV, 69). Hz. Muhammiet de "Sızı doğruluktan (sıdk) başka hiçbir şey kurtaramaz , "Tanrı, beni doğruluk (sıdk) yardımıyla kurtuluş ve başarıya ulaştırdı. Benim ilkem, yalnız doğru olanı konuşmaktır" der
Bu yüzden İslam ahlaürçıları "sıdk" erdemine büyük ehemmiyet verirler ve değişik tutum ve davranışlara nazaran bu erdemi üç bölümde ele alıp incelerler:
1. kalp ve niyette sıdk (doğruluk), iyi niyet ve içtenliğe (ihlas) dayanmayan hiçbir amelin makbul olmayacağı İslam dininin ana ilkeleri içinde yer alıı. Bununla ilgili ola rak Hz Muhammet'in şöyleki bir hadisi örnek gösterilir: "Ödemek niyeti olmadan borçlanan şahıs, hırsızdırâ€;
2. konuşmada sıdk, bu mevzuda ise Hz. Muhammet şöyleki der "Kendiniz için tehlikeli ve zararı olan görseniz bile doğruluğu (sıdk) izleyiniz; bundan dolayı, gerçekte sıdk esenlik yoludur. Ya- rarlı görseniz bile yalandan satanınız, çimkû gerçek çekince yalandır",
3. amelde sıdk, İslam ahlakçıları bunu, insanoğlunun ödevlerini hakkıyla yerine getirmesi, eylemlerinin dinsel ve ahlaksal yasalara uygun düşmesi biçiminde açıklarlar.
1. Doğruluk, ger çeklik.
2. Açık yüreklilik, her türlü Itötü düşünceden uzak olma.
3. Birine, bir şeye yürekten bağlanma, sadakat.
4. (Birinden) sıdkı sıyrılmak, bir kimseden soğumak, tiksinmek, ona karşı duyduğu inancı ve itimatı tümüyle yitirmek Bu davranışına şahit olduktan sorıra ondan sıdkım sıyrılmıştı. 5. Sıdkı derun, yürek temizliği. ]| Sıdk u kizb, doğruluk ve ytalan. || Sıdk u sebat, doğruluk ve sebat, yürekten bağlanma ve bu bağlılığı sürdürme.
*Ed. Sıdkım tahkik, halk şairlerinin “lişık†unvanını kazanmak için verdiği imtihan, (Usta bir âşık, dinleyiciler önünde, verdiği uyağı kullanarak, adayın doğaçtan bir şiir söylemesini isterdi, bunu başaranların sıdkı tahkik edilmiş (doğruluğu araştırılmış] olur, söylediği şiirlerin kendisine ilişkin olduğu kabul edilirdi.)
*isi. Sözcük, içtenlikle inananlar vş> tüm söz ve davranışlarında doğruluğu İlker edinenler için kullanılır (Bk. ansikl. böl.)
*AnsIkl, Kuran'da bu gibilerden “sıddıklar diye sö? edilir ve Tanrı katında en yüksek derecelere ulaşan dört grup insan içinde peygamberlerden sonrasında sıddıklar sayılır (IV, 69). Hz. Muhammiet de "Sızı doğruluktan (sıdk) başka hiçbir şey kurtaramaz , "Tanrı, beni doğruluk (sıdk) yardımıyla kurtuluş ve başarıya ulaştırdı. Benim ilkem, yalnız doğru olanı konuşmaktır" der
Bu yüzden İslam ahlaürçıları "sıdk" erdemine büyük ehemmiyet verirler ve değişik tutum ve davranışlara nazaran bu erdemi üç bölümde ele alıp incelerler:
1. kalp ve niyette sıdk (doğruluk), iyi niyet ve içtenliğe (ihlas) dayanmayan hiçbir amelin makbul olmayacağı İslam dininin ana ilkeleri içinde yer alıı. Bununla ilgili ola rak Hz Muhammet'in şöyleki bir hadisi örnek gösterilir: "Ödemek niyeti olmadan borçlanan şahıs, hırsızdırâ€;
2. konuşmada sıdk, bu mevzuda ise Hz. Muhammet şöyleki der "Kendiniz için tehlikeli ve zararı olan görseniz bile doğruluğu (sıdk) izleyiniz; bundan dolayı, gerçekte sıdk esenlik yoludur. Ya- rarlı görseniz bile yalandan satanınız, çimkû gerçek çekince yalandır",
3. amelde sıdk, İslam ahlakçıları bunu, insanoğlunun ödevlerini hakkıyla yerine getirmesi, eylemlerinin dinsel ve ahlaksal yasalara uygun düşmesi biçiminde açıklarlar.
Kaynak: Büyük Larousse
YORUMLAR