sebep -bi isim Arapça sebeb Bir şeyin olmasına ya da belli bir hâlde olmasına neden olan şey: "Her uygarlık çöküş sebepleri...
sebep -bi
isim Arapça sebeb Bir şeyin olmasına ya da belli bir hâlde olmasına neden olan şey:
Atasözü, deyim ve birleşik fiiller
sebep olan sebepsiz kalsın
sebep olmak
Birleşik Sözler
sebep bilimi
ağırlaştırıcı niçin
ağırlaştırcı sebep
hafifletici sebep
mucip sebep
mücbir sebep
sudan sebep
harp sebebi
varlık sebebi
Sakarya Meydan Muharebesi'nin sebep ve neticeleri nedir?
Otlukbeli Savaşı'nın sebep ve neticeleri nedir?
Sudan Sebep Nedir?
SEBEP a. (ar. sebeb).
1. Bir şeyin olmasına, gerçekleşmesine neden olan, gerektiren, onu oluşturan şey; niçin: Bir savaşın sebepleri.
2. Gerekçe niçin: Haklı sebeplerim var.
3. Bahane, niçin: İşi yapmamak için sebep aramak.
4. Sebep olan sebepsiz kalsın, fena bir duruma neden olan kimse için kullanılan ilenme sözü. || Bir şeye sebep olmak, yol açmak; niçin olmak. || Sebebiyle - NEDENİYLE.
*Esk.
1. Vasıta, araç.
2. Sebeb-i yaşam, yaşama sebebi, ana baba. || Sebeb-ı terk-i can, ölüm sebebi. || Sebeb-i vûcud, varlık sebebi.
*Ed. Aruz vezninde arap abecesine bakılırsa iki harften meydana gelen parça. || Sebeb-i hafifçe, bir harekeli ve bir sakin harften meydana gelen parça: met (mim+ fe).|| Sebeb-i sakil, harekeli iki harften meydana gelen parça: mûte (mim + te).
*Huk. Bir işlemin yapılmasındaki hukuksal amaç. || Bir yönetimsel işlemin yapılmasındaki niçin. || Bir davada tarafların iddialarını dayandırdıkları hukuksal gerekçe. (Bk. ansikl. böl.) || Sebebe bağlı işlem, geçerli olması hukuksal sebebinin (ifa, alacak, affetme) geçerliliğine bağlı olan işlem. (Hukuksal sebebine bağlı olmadan geçerli olan işlemlere de soyut işlemler denir. Mesela, mülkiyetin devri sebebe bağlı bir işlemdir; mülkiyetin devri işleminin geçerli bir nedene dayanması gerekir. Buna karşılık, alacağın devri soyut bir işlemdir, hukuksal sebebinden bağımsız olarak geçerli sayılır.)
*Müz. Türk müziğinde mertebe, doğrusu usullerin ağırlık ve yürüklük derecelerini, bir başka deyimle usul birimlerinin kıymetini belirten terim. (Hafifçe bu anlamda yürüklük belirtir.)
*ANSİKL. Huk. Her hukuksal işlem, bir sebebe dayanır. Roma hukukundan bu yana hukuk öğretisinde benimsenen başlıca üç sebep vardır: ifa sebebi (causa solvöndi), alacak sebebi (causa credendi) ve affetme sebebi (causa donandi). Bir işlem, borcun yerine getirilmesi amacıyla yapılmışsa ifa sebebi, alacak hakkı elde etmek için yapılmışsa alacak sebebi, bağışta bulunmak amacıyla yapılmışsa, affetme sebebi vardır.
İdare hukukunda "sebep†terimi, daha değişik bir anlam taşır. İdari işlemin sebebi yönetim organlarını bu işlemi hayata geçirmeye yönelten nesnel durumlardır, yönetimsel işlemlerin unsurlarından kabul edilen sebep açısından üç durum sözkonusu olabilir:
1. işlemin sebebi yasa ya da başka bir hukuk kuralında belirtilmiştir. Bu durumda yönetimsel işlemin yasa ya da diğeri hukuk kuralına uygun olması gerekir. Aksi halde yönetimsel işlem hukuka aykırı olur.
2. işlemin sebebi bir hukuk kuralıyla belirtilmiş olmamakla beraber, hukuk düzeni yönetimsel organı bir sebep göstermek zorunda bırakmış olabilir. Bu durumda sebebin gösterilmemiş olması ya da gösterilen sebebin kafi sayılmaması, yönetimsel işlemi sakatlar.
3. yönetim, yapmış olduğu işlemin hukuksal sebebini göstermek zorunda bırakılmaz. Bu durumdaki yönetimsel işlem sebebe bağlı olmayan işlemdir Burada, yönetim'nin bir takdir yetkisi sözkonusu olur ve işlem geçerli sayılır.
Bir davada tarafların iddialarını dayandırdıkları hukuksal gerekçeler anlamına gelen “sebep†ise, usul hukuku kavramıdır. Bu anlamdaki sebep, davanın dayandığı olayların hukuksal niteliğidir Mesela, davacı dava dilekçesinde belirttiği vakaları haksız eylem, sebepsiz zenginleşme vb. hukuk kategorilerine sokarak haklılığını iddia eder. Ya da bir işlemin belirli bir sözleşme türü bulunduğunu ve ona ilişkin kuralların uygulanmasını ister. Aslında davacı ve davalı, hukuksal sebepleri belirtmek zorunda değildirler. Davada belirtilen vakalara uygun düşen hukuksal sebepleri mahkeme belirler ve değerlendirir. Davacı ya da davalının ileri sürdükleri hukuksal sebepler mahkemeyi bağlamaz.
1. Bir şeyin olmasına, gerçekleşmesine neden olan, gerektiren, onu oluşturan şey; niçin: Bir savaşın sebepleri.
2. Gerekçe niçin: Haklı sebeplerim var.
3. Bahane, niçin: İşi yapmamak için sebep aramak.
4. Sebep olan sebepsiz kalsın, fena bir duruma neden olan kimse için kullanılan ilenme sözü. || Bir şeye sebep olmak, yol açmak; niçin olmak. || Sebebiyle - NEDENİYLE.
*Esk.
1. Vasıta, araç.
2. Sebeb-i yaşam, yaşama sebebi, ana baba. || Sebeb-ı terk-i can, ölüm sebebi. || Sebeb-i vûcud, varlık sebebi.
*Ed. Aruz vezninde arap abecesine bakılırsa iki harften meydana gelen parça. || Sebeb-i hafifçe, bir harekeli ve bir sakin harften meydana gelen parça: met (mim+ fe).|| Sebeb-i sakil, harekeli iki harften meydana gelen parça: mûte (mim + te).
*Huk. Bir işlemin yapılmasındaki hukuksal amaç. || Bir yönetimsel işlemin yapılmasındaki niçin. || Bir davada tarafların iddialarını dayandırdıkları hukuksal gerekçe. (Bk. ansikl. böl.) || Sebebe bağlı işlem, geçerli olması hukuksal sebebinin (ifa, alacak, affetme) geçerliliğine bağlı olan işlem. (Hukuksal sebebine bağlı olmadan geçerli olan işlemlere de soyut işlemler denir. Mesela, mülkiyetin devri sebebe bağlı bir işlemdir; mülkiyetin devri işleminin geçerli bir nedene dayanması gerekir. Buna karşılık, alacağın devri soyut bir işlemdir, hukuksal sebebinden bağımsız olarak geçerli sayılır.)
*Müz. Türk müziğinde mertebe, doğrusu usullerin ağırlık ve yürüklük derecelerini, bir başka deyimle usul birimlerinin kıymetini belirten terim. (Hafifçe bu anlamda yürüklük belirtir.)
*ANSİKL. Huk. Her hukuksal işlem, bir sebebe dayanır. Roma hukukundan bu yana hukuk öğretisinde benimsenen başlıca üç sebep vardır: ifa sebebi (causa solvöndi), alacak sebebi (causa credendi) ve affetme sebebi (causa donandi). Bir işlem, borcun yerine getirilmesi amacıyla yapılmışsa ifa sebebi, alacak hakkı elde etmek için yapılmışsa alacak sebebi, bağışta bulunmak amacıyla yapılmışsa, affetme sebebi vardır.
İdare hukukunda "sebep†terimi, daha değişik bir anlam taşır. İdari işlemin sebebi yönetim organlarını bu işlemi hayata geçirmeye yönelten nesnel durumlardır, yönetimsel işlemlerin unsurlarından kabul edilen sebep açısından üç durum sözkonusu olabilir:
1. işlemin sebebi yasa ya da başka bir hukuk kuralında belirtilmiştir. Bu durumda yönetimsel işlemin yasa ya da diğeri hukuk kuralına uygun olması gerekir. Aksi halde yönetimsel işlem hukuka aykırı olur.
2. işlemin sebebi bir hukuk kuralıyla belirtilmiş olmamakla beraber, hukuk düzeni yönetimsel organı bir sebep göstermek zorunda bırakmış olabilir. Bu durumda sebebin gösterilmemiş olması ya da gösterilen sebebin kafi sayılmaması, yönetimsel işlemi sakatlar.
3. yönetim, yapmış olduğu işlemin hukuksal sebebini göstermek zorunda bırakılmaz. Bu durumdaki yönetimsel işlem sebebe bağlı olmayan işlemdir Burada, yönetim'nin bir takdir yetkisi sözkonusu olur ve işlem geçerli sayılır.
Bir davada tarafların iddialarını dayandırdıkları hukuksal gerekçeler anlamına gelen “sebep†ise, usul hukuku kavramıdır. Bu anlamdaki sebep, davanın dayandığı olayların hukuksal niteliğidir Mesela, davacı dava dilekçesinde belirttiği vakaları haksız eylem, sebepsiz zenginleşme vb. hukuk kategorilerine sokarak haklılığını iddia eder. Ya da bir işlemin belirli bir sözleşme türü bulunduğunu ve ona ilişkin kuralların uygulanmasını ister. Aslında davacı ve davalı, hukuksal sebepleri belirtmek zorunda değildirler. Davada belirtilen vakalara uygun düşen hukuksal sebepleri mahkeme belirler ve değerlendirir. Davacı ya da davalının ileri sürdükleri hukuksal sebepler mahkemeyi bağlamaz.
Kaynak: Büyük Larousse
YORUMLAR