sedir (I.) isim Arapça ¹adr Arkalıksız, üstü minderli ve yastıklı olabilen, oturmaya ya da yatmaya yarayan ev eşyası, divan: &q...
sedir (I.)
isim Arapça ¹adr
Arkalıksız, üstü minderli ve yastıklı olabilen, oturmaya ya da yatmaya yarayan ev eşyası, divan:
"Bizi geniş sedirlerle çevrilmiş keten örtülü bir büyük odaya aldılar."- B. Felek.
sedir (II.)
isim, nebat bilimi Latince
Kozaklılardan, çiçekleri sarı ya da açık yeşil renkli, boyu 40 m kadar olabilen ve kerestesi yapı işlerinde kullanılan bir orman ağacı, dağ servisi (Cerrust).
Birleşik Sözler
isim Arapça ¹adr
Arkalıksız, üstü minderli ve yastıklı olabilen, oturmaya ya da yatmaya yarayan ev eşyası, divan:
"Bizi geniş sedirlerle çevrilmiş keten örtülü bir büyük odaya aldılar."- B. Felek.
sedir (II.)
isim, nebat bilimi Latince
Kozaklılardan, çiçekleri sarı ya da açık yeşil renkli, boyu 40 m kadar olabilen ve kerestesi yapı işlerinde kullanılan bir orman ağacı, dağ servisi (Cerrust).
Birleşik Sözler
- aksedir
Türkiye'deki Antik Şehirler - Sedir Adası
Cedrus (sedir ağacı) hakkında bilgi verir misiniz?
Sedir (Cedrus)
SEDİR a. (lat. cedrus; yun. kedros, kozalaklı ağaç'tan). Kışın yaprağını dökmeyen, iğne yapraklı, kozalaklı, orman ağacı. (Bk. ansikl. böl.)
*Antik. Sedir yağı, ardıç ya da sedir ağaçlarından çıkarılan sıvıyağ; eski MİSİr- lılar'ın cesetleri tahnit etmekte kullandıkları maddelerden biri.
*Org. kim. Sedir kâfuru, SEDROL'Cın eşanlamlısı.
*ANSİKL. Genç yaşta piramit görünümünde olan sedir yaşlandıkça kuvvetli bir beden ve tablo biçiminde tepe yapar. Yapraklar (3 santimetre uzunluk) kısa sürgünler üstünde rozet biçiminde ya da uzun sürgünler üstünde sarmal dizilir. Kozalak iki yılda olgunlaşır. Bunlar değişik boy ve görünümde olmakla beraber çoğu zaman fıçı biçiminde ve iridir. Sürgünler üstünde dikine durur.
Sedirin dört türü vardır: Atlas sediri (Cedrus atlantica), Lübnan ya da Toros sediri (C. libani), Himalaya sediri (C. deodara) ve Kıbrıs sediri (C. brevifolia). Bu türler arasındaki farklar, bilhassa yaşlı ağaçlarda o denli azdır ki, birçok botanikçi bu tarz şeyleri geniş bir coğrafi alana yayılmış bir tek türün yetişme yeri ırkı ya da çeşidi sayar.
Şimal Afrika'da Atlas dağlarında yetişen Atlas sediri 1 000 m'den yüksek yerlerde bulunur. Lübnan ya da Toros sediri dolgun gövdeli, kalınca dallı, görkemli bir ağaçtır Halk içinde "katran ağacı†adıyla da tanınır. Cenup Anadolu ve Lübnan'da 1 200-2 000 m içinde yaygındır. Kıymetli odunu çürümeye karşı dayanıklı olduğundan Antikçağ'dan beri bilinir ve çeşitli işlerde kullanılır. Himalaya sediri sivri, büyük, mavi-yeşil yapraklı, sarkık dallı ve çok güzel görünümlü bir ağaçtır; Himalaya, Afganistan ve Belucistan dağlarında 1 300-2 300 m içinde yetişir. Kıbrıs sediri yalnız Kıbrıs'ta bulunur.
Sedirlerin hepsi çok beğenilen süs ağaçlarıdır. Park ve bahçelerde yetiştirilir, mavi renkli olanları daha makbul sayılır.
Sedir tam bir ışık ağacıdır. Toprak istekleri bakımından nazlı değildir; kireçli topraklara iyi dayanır. Gelişmesi toprak derinliği ile orantılıdır, elverişli yerlerde 40 m'ye kadar boy atabilir. Himalaya sediri diğeri türlere bakılırsa donlara karşı daha duyarlıdır.
Toros sedirinin kök ve beden odunundan elde edilmiş katran (sarı katran) kırmızımsı esmer renkte, şurup kıvamında hususi ve keskin kokulu bir sıvıdır. Hayvanların deri asalaklarına (kene, bit, sinek vb.) karşı sürülerek kullanılır
*Parf. Virjinya ve Teksas sedir odunlarından elde edilmiş uçucu esanslar parfüm- cülükte geniş seviyede kullanılır ve sedro- lün kaynağını oluşturur. Atlas ve Himalaya sedirlerinden çıkarılan uçucu esansların daha değişik bir bileşimi vardır ve sınırı olan bir halde kullanılır.
*Antik. Sedir yağı, ardıç ya da sedir ağaçlarından çıkarılan sıvıyağ; eski MİSİr- lılar'ın cesetleri tahnit etmekte kullandıkları maddelerden biri.
*Org. kim. Sedir kâfuru, SEDROL'Cın eşanlamlısı.
*ANSİKL. Genç yaşta piramit görünümünde olan sedir yaşlandıkça kuvvetli bir beden ve tablo biçiminde tepe yapar. Yapraklar (3 santimetre uzunluk) kısa sürgünler üstünde rozet biçiminde ya da uzun sürgünler üstünde sarmal dizilir. Kozalak iki yılda olgunlaşır. Bunlar değişik boy ve görünümde olmakla beraber çoğu zaman fıçı biçiminde ve iridir. Sürgünler üstünde dikine durur.
Sedirin dört türü vardır: Atlas sediri (Cedrus atlantica), Lübnan ya da Toros sediri (C. libani), Himalaya sediri (C. deodara) ve Kıbrıs sediri (C. brevifolia). Bu türler arasındaki farklar, bilhassa yaşlı ağaçlarda o denli azdır ki, birçok botanikçi bu tarz şeyleri geniş bir coğrafi alana yayılmış bir tek türün yetişme yeri ırkı ya da çeşidi sayar.
Şimal Afrika'da Atlas dağlarında yetişen Atlas sediri 1 000 m'den yüksek yerlerde bulunur. Lübnan ya da Toros sediri dolgun gövdeli, kalınca dallı, görkemli bir ağaçtır Halk içinde "katran ağacı†adıyla da tanınır. Cenup Anadolu ve Lübnan'da 1 200-2 000 m içinde yaygındır. Kıymetli odunu çürümeye karşı dayanıklı olduğundan Antikçağ'dan beri bilinir ve çeşitli işlerde kullanılır. Himalaya sediri sivri, büyük, mavi-yeşil yapraklı, sarkık dallı ve çok güzel görünümlü bir ağaçtır; Himalaya, Afganistan ve Belucistan dağlarında 1 300-2 300 m içinde yetişir. Kıbrıs sediri yalnız Kıbrıs'ta bulunur.
Sedirlerin hepsi çok beğenilen süs ağaçlarıdır. Park ve bahçelerde yetiştirilir, mavi renkli olanları daha makbul sayılır.
Sedir tam bir ışık ağacıdır. Toprak istekleri bakımından nazlı değildir; kireçli topraklara iyi dayanır. Gelişmesi toprak derinliği ile orantılıdır, elverişli yerlerde 40 m'ye kadar boy atabilir. Himalaya sediri diğeri türlere bakılırsa donlara karşı daha duyarlıdır.
Toros sedirinin kök ve beden odunundan elde edilmiş katran (sarı katran) kırmızımsı esmer renkte, şurup kıvamında hususi ve keskin kokulu bir sıvıdır. Hayvanların deri asalaklarına (kene, bit, sinek vb.) karşı sürülerek kullanılır
*Parf. Virjinya ve Teksas sedir odunlarından elde edilmiş uçucu esanslar parfüm- cülükte geniş seviyede kullanılır ve sedro- lün kaynağını oluşturur. Atlas ve Himalaya sedirlerinden çıkarılan uçucu esansların daha değişik bir bileşimi vardır ve sınırı olan bir halde kullanılır.
Kaynak: Büyük Larousse
YORUMLAR