Sistit (İdrar Kesesi (Mesane) İltihabı)

SISTIT NEDIR? Bu maddedeki yazılar yalnızca bilgi verme amaçlıdır. Yazılanlar, hekim uyarısı ya da uzman önerisi değildir. Gösteri...

SISTIT NEDIR?

Bu maddedeki yazılar yalnızca bilgi verme amaçlıdır. Yazılanlar, hekim uyarısı ya da uzman önerisi değildir.

Gösterim: 432
Boyut: 32.8 KB" style="max-width:100%;margin: 2px;"/>

Sidik torbasının iltihaplanması. İltihaba neden olan mikroplar koli basili, gonokok, stafilokok, streptokok, tifo basili vb., kimi vakit da tüberküloz basilidir. Tropikal ve yarıtropikal bölgelerde görülen bir sistit türüne ise sidik torbası çeperine yerleşen bir kurtçuk niçin olur. Her yaşta görülebilen sistitin emareleri, sık işeme gereksinmesi, yakıcı bir ıstırap, sidikte irin ve albümin, kimi vakit da kan bulunmasıdır. Sistit tek başına ortaya çıkabileceği benzer biçimde kimi vakit verem, prostat, taş ve böbrek iltihabı benzer biçimde hastalıklarla beraber de olabilir. Tedavisi penisilin, streptomisin vb. antibiyotikler ve sülfamitler kullanılarak yapılır. Bununla birlikte dinlenme ve hususi beslenme rejimi de gereklidir.
Sistit, çoğu zaman bir enfeksiyon sonucunda idrar kesesi (mesane) nin iltihaplanmasidir. Terim, Yunanca cyst: Mesane kelimesinden gelmektedir. Idrar yollari ve üreme sisteminde en sik görülen hastaliklardan biridir. Zamaninda tedavi edilmezse hastalik böbrekleri de etkileyecek şekilde yayilabilir ve mesane ve böbreklerde kalici hasarlar olusturabilir.

BELIRTILERI

• Idrar yaparken yanma ve sizi.Idrar yaptiktan sonrada sürebilir.
• Sik idrara çikma.
• Agri kasiklara ve makata yayilabilir.
• Ates.
• Terleme.
• Bitkinlik.
• Kusma ve bulanti.
• Idrar bulanik, fena kokulu olabilir.
• Cinsel iliski esnasinda agri hissi olabilir.

TESHIS

Bir ürolog sikayetlerin tarifine ve testlere dayanarak teshis koyabilir. Bu testler idrar analizleri, sistoskopi (hususi bir aletle üretra ve mesanenin gözlenmesi) ve damar içi pylogram denilen hususi bir röntgen çekimini kapsar. Enfeksiyona yol açan bakteriyi tanimlayabilmek için de idrar kültürü gerekebilir. Sistit derhal ve uygun sekilde tedavi edilirse mühim bir hastalik degildir. Sistit ve altinda yatan niçin tedavi edilmezse, kronik ve insani zayif düsüren bir sekle girer.

NEDENLERI

• Düzgüsel de bakteriler üreme organlari ve anüs bölgesinde yasamaktadirlar. Kimi zaman bu bakteriler alt idrar yollarini asarak mesaneye ulasirlar. Mesaneye ulasan bakteriler iseme ile disari atilirlar. Fakat mesaneye gelen bakteri sayisi atilandan fazla ise mesanede ve daha sonraki asamada böbreklerde iltihaplanmaya yol açarlar.
• Bulasma cinsel birlesme esnasinda ya da genital temizligin az oldugu durumlarda olusabilecegi benzer biçimde uzun süre idrar tutulmasi, idrar yollarini daraltici hastaliklar, menapozda düsük östrojen seviyesi sebebiyle de olusabilir.
• Kadinlarda uretra erkeklerinkinden daha kisa oldugu için dis ortamdan bakterilerin mesaneye ulasmasi daha kolaydir. Bundan dolayı kadinlarda sistitlerin görülme orani daha fazladir. Kadinlarin minimum % 20'si yasamlari süresince minimum bir kez sistite yakalanirlar.
• Ender de olsa sistiti olusturan bakteriler böbrek ve idrar yollari araciligi ile yukaridan asagiya ya da yakin dokulardaki enfeksiyon odaklarindan lenf kanalıyla da mesaneye ulasabilirler.
• Sistitin en sik rastlanilan sebebi Escherichia coli ( E.coli, koli basili) adli mikroorganizmadir. Bu bakteri kalin barsaklarda düzgüsel olarak bulunabilir ve cinsel iliski ile mesaneye ulasabilir.

SISTITIN TEDAVISI

Sistitler antibiyotikler ile tedavi edilir. Tedaviye baslamadan ilkin idrar kültürü ve antibiyogram için örnek alinmali, sonuçlar çikincaya kadar idrar yollari enfeksiyonlarinda etkili antibiyotikler kullanilmali, antibiyogram sonuçlarina bakılırsa gerekirse bu ilaçlar degistirilmelidir. kronik enfeksiyonlarda tedavi uzayabilir.

KORUNMA YOLLARI

• Tuvaletten sonrasında önden arkaya dogru silinin Böylelikle vajinal ve rektal bölgenizdeki bakterilerin idrar yollarina girmesini engellemis olmuş olursunuz
• Idrarinizi tutmayin. Mümkün olabildigi kadar sik idrarinizi yapin. Böylelikle mesanedeki bakterileri disari atarsiniz.
• Cinsel iliskiden sonraki on dakika içinde idrarinizi hayata geçirmeye çalisin
• Cinsel iliski esnasinda kafi kayganligin saglanmasi uretranin zedelenmesini azaltacaktir
• Anal iliskiye giriliyorsa bir süre sonra vaginal mıntıkaya temas edilmemeli ya da edilecekse iyice temizlenilmelidir
• Gün süresince bolca su içilmesi (mümkünse günde 8 bardak) idrar çikisini ve dolayisiyla da bakterilerin atilimini arttiracaktir.
• Kahve, çay, alkol benzer biçimde içecekleri mümkün oldugu kadar az tüketin. Mesane üzeride irrite edici tesirleri olabilir.
• Genital bölgenizin uzun süre nemli kalmasina izin vermeyin.Naylonlu, yarağı iç çamasirlari giymeyin. Rutubet bakterilerin üremesini kolaylastirici bir ortam yaratir.
• Hergün ne olursa olsun iç çamasirinizi degistirin ve pamuklu iç çamasirlari yegleyin.

HASTALIGIN GIDISI

Uygun tedavi ile sistit emareleri 24 saat içinde kaybolur.Fakat hastaligin gidisi etken mikrobun cinsine, risk faktörlerin giderilmesine baglidir. Iyi tedavi edilemeyen olgularda hastalik kroniklesebilir.

INTERSITISYEL SISTIT

IS mesane duvarinin süregelen (kronik) iltahabi bir hastaligidir. Bildigimiz sistit hastaligina bakteriler niçin olur, hastalik antibiyotikler ile tedavi olur ve hasta tamamen iyilesir. Aksine IS hastaliginin sebebi tam olarak bilinmemektedir ve antibiyotik tedavisine yanıt vermez. Intersitisyel sistit mesane duvarinin kronik (süregelen) iltihabi bir hastaligidir. Intersitisyel sistit olan hastalarin çoğu zaman dogru tanisi konulamamistir. ABD'da yapilan bir arastirma sonucuna bakılırsa IS'li hastalarin averaj 4,5 yil ve 5 hekim ziyaretinden sonrasında dogru teshisi konulmustur.


IS bildigimiz rahat sistitden şu demek oluyor ki mikroplarin niçin oldugu idrar yolu enfeksiyonundan farklidir. Sistiti antibiyotikler ile kolaylikla tedavi edebiliriz, fakat IS, antibiyotik tedavisine yanıt vermez ve hastaligin sebebi tam olarak bilinmemektedir. Diger bir mühim nokta, IS psikosomatik bir hastalik degildir ve stress sonucu olusmaz.


Bu hastalik her yas grubunda ve her iki cinsde de görülebilir, fakat en sik kadinlarda (%90) görülür.

Intersitisyel Sistit Yakinmalar


Hastalardaki baslica yakinmalar sunlardir:
Sik idrara çikma; gündüz ve gece idrara çikma , agir durumlarda hasta 60 keze kadar wcye gidebilir.
Idrara sikisma hissi; derhal wcye gitme istegi, agri ile birlikte olabilir.
Agri; karinda, vajinal bölümde, idrar kanalinda (üretra) da hissedilebilir.

ERKEKLERDE SISTIT

Uretranin uzunlugu sebebiyle, erkeklerde sistitin çoğu zaman baska sebepleri vardir. idrar yoluna baski icra eden büyümüs bir prostat benzer biçimde.

Emareler

• idrar yaparken aci duymak (yanma ya da kasinma hissi);
• Sik ya da acil idrar yapma ihtiyaci;
• Bulanik, fena kokulu, kanli idrar (kimi zaman);
• Hafifçe ates (kimi zaman).

Sistit erkeklerde çok görülen bir rahatsizlik degildir. Tedavisi kolayca da, tekrarlamasini önlemek için altinda yatan nedenin de tedavi edilmesi gerekir.

Teshis

Bir ürolog sikayetlerin tarifine ve testlere dayanarak teshis koyabilir. Bu testler idrar analizleri, sistoskopi (hususi bir aletle üretra ve mesanenin gözlenmesi) ve damar içi pylogram denilen hususi bir röntgen çekimini kapsar. Enfeksiyona yol açan bakteriyi tanimlayabilmek için de idrar kültürü gerekebilir. Sistit derhal ve uygun sekilde tedavi edilirse mühim bir hastalik degildir. Sistit ve altinda yatan niçin tedavi edilmezse, kronik ve insani zayif düsüren bir sekle girer.

ilaç Tedavisi

Sistite yol açan enfeksiyonla savaşım edebilmek için antibiyotik verilir. Altindaki sebep için ilave ilaç ya da ameliyat gerekebilir.

• 
  İdrar kesesi, idrar borusu ve idrar kanalı nedir?


• 
  İdrar kesesi olmasaydı ne olurdu?


• 
  Erkeklerde Sistit

SİSTİT

Sistit; mesanenin (idrar kesesi) iltihaplanmasıdır. Anatomik olarak erkeklerden değişik olmalarından dolayı hanımlarda daha sık görülen sistit, dikkatsizlik edildiği takdirde kronikleşebilir ve üriner sistemde (mesane ve böbreklerde) kalıcı hasara niçin olabilmektedir.

Bakteriyel sistitler çoğu zaman 20-40 yaşları arasındaki genç hanımlarda daha sık görülür. Her 5 hanımdan birisi yaşamının herhangi bir döneminde minimum bir kez sistit geçirmektedir. Hanımlarda sistitin daha çok görülmesinin en sık sebebi üretranın daha kısa olmasıdır. Sistitin en sık görülen etkeni, vakalarının yüzde 85'inden görevli olan Koli basilidir. Normalde bu bakteriler kalınca barsakta bolca oranda bulunurlar. Bir takım risk faktörlerinin varlığında bu bakteriler mesaneye ulaşarak sistite niçin olurlar.

Sistite yol açan risk faktörleri:

• Fena genital temizlik
• İdrar akımının zorla izin verilmediği durumlar (üriner sistemde taş, tümör ya da sonda benzer biçimde yabancı cisim bulunması)
• Nörolojik olarak mesanenin boşalamaması
• Şeker hastalığı
• Hamilelik
• Yaşlılık
• Düzensiz cinsel ilişki ( sistit yeni evlilerde daha sık görülür ki, buna 'balayı sistiti' denir )
• Menopoz periyodu
• Erkeklerde prostat ve üretra hastalıkları

Sistitin emareleri nedir?

• Dizüri(idrar yaparken yanma, sızı, ağrı-sancı)
• Pollaküri (sık idrara çıkma) ve az idrar yapma
• Acil idrar yapma hissi
• Tam boşalamama hissi
• Fena kokulu ve bulanık idrar
• Disparoni (cinsel ilişki esnasında ağrı-sancı duyulması)
• Kasıklarda ve göbek altında ağrı-sancı olması
• Hematüri (idrarda kan olması)

Risk Faktörleri:

• Çok eşlilik.
• Tümör sebebi ile aşağı idrar yolunda daralma ya da tıkanma.
• İdrar sondası kullanımı.
• Hamilelik.
• Şeker hastalığı.
• Temizliğe dikkat edilmemesi.
• Geçirilmiş nüzul benzer biçimde mesane boşalmasını engelleyebilecek durumlar.
• Yaşlılık.

Tanısı:

Sistitin tanısında en mühim bulgu anamnezdir. Hastaların çoğunda yukarıda bahsedilen şikayetlerden çoğu vardır. Bu şikayetlerle gelen bir hastaya ilk yapılacak incelem, idrarın mikroskobik incelenmesidir. Sistitli bir hastanın idrarında alyuvarlar, akyuvarlar ve bakteriler görülmelidir. Enfeksiyona yol açan bakteriyi tanımlayabilmek için de idrar kültürü gerekebilir. Sistite sebep olan birincil bir hastalık düşünülüyorsa hastaya üriner ultrason, İVP (ilaçlı böbrek filmi) ve sistiskopi (ışıklı bir aletle mesaneye bakma işlemi) de yapılabilir. Sistit ve altta yatan niçin tedavi edilmezse, kronikleşebilir ve hastayı zayıf ve bitkin bırakabilir.

Tedavisi:

Bakteriyel bir hastalık olduğundan dolayı tedavide antibiyotikler kullanılmalıdır. Kültür neticeleri çıkana kadar tedaviye gram negatif basillere etkili ilaçlarla başlanmalıdır. Bir süre sonra tedavi kültüre bakılırsa düzenlenmelidir.

Sistitten korunmak için…

• Günlük su alımı minimum 2 litre olmalıdır. Su bakterilerin mesaneye tutunmasını engeller ve dışarı atılmasını sağlar.
• Kahve, koyu çay, alkol benzer biçimde içecekler ve acılı baharatlı yiyecekler en üye indirilmelidir. Bunların mesane üstüne uyarıcı tesirleri vardır.
• Mümkün olabildiği kadar sık idrara çıkılmalıdır. İdrarı tutmak mesanedeki bakterilerin mesane duvarına yapışmasını ve enfeksiyon oluşmasını kolaylaştırır.
• Tuvaletten sonraki temizlik doğru olmalıdır. Temizlik önden arkaya doğru yapılmalıdır. Böylelikle bakterileri idrar kanalına doğru taşımamış olmuş olursunuz. Bir tek kağıtla silinmek kafi değildir. Anal bölge ne olursa olsun bolca suyla yıkanmalıdır. Fakat çok fazla hijyen takıntısı düzgüsel vajinal florayı bozabileceğinden dikkatli olunmalıdır.
• Vajinal deodorant, parfümlü sabun, pudra kullanımı idrar kanalını tahriş edebileceğinden dolayı söz konusu ürünler kullanılmamalıdır.
• İç çamaşır tercihi doğru yapılmalıdır. Sıkı, dar pantolonlar ve naylonlu iç çamaşırları giymeyin. Bahsedilen giysiler genital bölgenin nemlilik oranını artırarak bakterilerin üremesini kolaylaştırır.
• Pamuklu iç çamaşırlar tercih edilmeli ve her gün değiştirilmelidir.
• Cinsel ilişkiden sonraki erken dönemde idrara çıkılmalıdır. Bu vaziyet bakterilerin yayılmasını önlemektedir.
• Menopoz sonrası dönemde östrojen kremleri kullanılmalıdır.
• Bilhassa yazları havuz sistitine dikkat edilmelidir. Kalabalık ve kirli havuzlara girmekten kaçınılmalıdır.

Op. Dr. Erdal Alkan

Memorial Hastanesi üroloji Kısımı