SIKIŞTIRMA a. 1. Bir tazyik uygulayarak bir şeyi bir yere sığdırmaya çalışmak, iki şey içinde kıstırmak eylemi. 2. Bir şeyi sabitleş...
SIKIŞTIRMA a.
1. Bir tazyik uygulayarak bir şeyi bir yere sığdırmaya çalışmak, iki şey içinde kıstırmak eylemi.
2. Bir şeyi sabitleştirme: Sıkıştırma aygıtı.
3. Baskı yapma, zorlama.
*Bayınd. Tazyik, titreşim ya da darbe uygulama kanalıyla bir toprağın içindeki havayı çıkararak kuru yoğunluğu artırmayı amaçlayan işlem. (Bk. ansikl. böl.)
*Cerr. Bilhassa ödemle savaşmada, varislere ve eklem içi su toplamalarına karşı sık kullanılan cerrahi yöntem. (Gaz bezi parçalan ile meydana getirilen sıkıştırma, cerrahi müdahaleler esnasında meydana gelen yaygın kanamaları önlemek için kullanılır. Parmakla meydana getirilen sıkıştırma, yalnız parmaklarla, çok süre bir atardamar kanamasını, bu kanama travmadan ya da ameliyattan olsun, kısa süre durdurmada büyük yarar sağlar.)
*Ciltç. Çekiç vurmalı baskı ya da hidrolik baskıyla bir cildi düzeltmek ve tıkız duruma getirmek için meydana getirilen işlem.
*Çiçekç. Bahçelerde gevşek toprakları daha sıkı hale getirmek suretiyle ayakla ya da bir tokmakla bastırma işlemi.
*Elektron, ve Telekom. Bir işareti sıkıştırma, bir işaretin ortalama düzey değişimlerini otomatikman azaltma; bu işlem, değişken kazancı, işaretin ortalama gücü ne kadar düşükse, o denli büyük olacak şekilde işaretle kumanda edilen bir yükselteç yardımıyla gerçekleştirilir. (Bk. ansikl. böl.)
*Hidr. bağl. Tıkızlığını çoğaltmak ve ihtimaller içinde çatlakları kapatmak için bir gereci (harç, beton, alçı) sıkıştırmak işlemi.
*Isıbil. Buharı mekanik olarak tekrardan sıkıştırma, bir çözeltiyi buharlaştırırken (çözünenin deriştirilmesi ya da çözücünün damıtılması), buharlaştırıcıda oluşan buharı almaya ve bu buharı çözeltinin ısıtılmasında dış buğu yerine kullanmak suretiyle sıkıştırmaya dayanan yöntem. (Bu yöntem buharın gizli saklı ısısını geri kazanmaya olanak verir; bunun tersi sözkonusu olduğunda buharı, bir kondansör içinde değersizlenmiş enerji biçiminde boşaltmak gerekir. Ziraat-besin, kimya, kâğıt, metalürji sanayilerinin yanı sıra, deniz suyunun tuzunu yok etmede de bu yöntemden yararlanılır.)
*Isıl. mot. iki zamanlı bir motor çevriminin birinci, dört zamanlı bir motor çevriminin ikinci zamanı. (Sıkıştırma, hacimsel sıkıştırma oranıyla anlatılır.) [Bk. ansikl. böl ] || Hacimsel sıkıştırma oranı, doğrusal ya da döner pistonlu bir motorda, emme zamanı sonunda silindire giren karışımın kapladığı en büyük hacmin, sıkıştırma zamanı sonunda kapladığı en ufak hacme oranı. (Piston kursunun silindir içinde oluşturduğu hacim V, sıkıştırma zamanı sonunda silindir içinde kalan ölü hacim v ise, E hacimsel sıkıştırma oranı (V+ v)/v'ye eşittir. Uygulamada, hacimsel sıkıştırma oranı yerine, "sıkıştırma oram" deyimi daha yaygın olarak kullanılır. Kulastik tekerlekli sılaştıncı mandalı ateşlemek benzin motorlarında hacimsel sıkıştırma oranı 7,8/1 ile 11/1 arasındadır; bu oran, Diesel motorlarında 16/1 ile 22/1 içinde değerler alır.)
*Metalürj. Döküm kumunu sıkıştırmak eylemi. || Dökümcülükte bir kalıbın çeşitli parçalarını ya da bir kalıba dökülen kumu presleme işlemi. || Toz metalürjisinde bir kalıp ya da bir matris içine yerleştirilen tozu basınçla topaklaştırma. || Sıkıştırma presi, sıkıştırma işleminde kullanılan aygıt. || Hatalı sıkıştırma, yetersiz sıkıştırma; bu sıkıştırmanın yol açmış olduğu özür. || Sıcak sıkıştırma, tozları sinterleme anında ya da sinterlemeden derhal sonrasında sıkıştırarak topaklaştırma işlemi. (Bu yöntem sert ve elmaslı alaşımlar şeklinde hususi ürünleri biçimlendirmek için kullanılır; bu yüzden sinterleme fırınına bağlı hususi tesislerin kurulmasını gerektirir.) || Soğuk sıkıştırma, ortam sıcaklığında sıkıştırmayla meydana getirilen kalıplama. (Eşanl. BRİKETLEME.)
*Nalbantl. Nal sıkıştırma, nalın ayağa tam olarak oturmasını sağlamak için çakılan mıhların uç kısımlarını iyice çekerek nalı yerleştirme.
*Patol. Sıkıştırma emareleri (ya da bozuklukları), bir organın gerek irin, gerek ur ya da su toplaması, gerek dıştan gelen bir baskı yüzünden artması. (Bk. ansikl. böl.)
*Polim. Sıkıştırma çarpanı, kalıplanmış bir eşyanın yoğunluğunun bu eşyanın yapımında kullanılan malzemenin görünür yoğunluğuna oranı.
*Soğut, san. Buğu sıkıştırmak çevrim, soğutmada kullanılan termodinamik çevrim. (Bk. ansikl. böl.) || Buğu sıkıştırmak makine, bu şekilde bir çevrimden yararlanan soğutma donanımı. (Bk. ansikl. böl.)
*Teknol. Çöp sıkıştırma, boşaltılan çöpleri hususi makinelerle olabildiğince sıkıştırmaya dayanan yöntem. (Bu işlem denetimli boşaltma alanındaki son yeniliklerden biridir Sıkıştırılmış çöp katmanlarının yüksekliği 12 m'ye ulaşabilir. Bu durumda, çöpler havasız ortamda bir dönüşüme uğrar; bu da, sonradan gerikazanılabilen, metan bakımından varlıklı bir gazın açığa çıkmasına niçin olur.)
*Yapış. Zamk filminin sertleşme sürecinde, yapıştırılacak yüzeyleri tazyik kanalıyla iyice tespit etmeye dayanan yapıştırma evresi.
*ANSİKL. Bayınd. Sıkıştırma işlemi, bir agreganın görünür hacmini azaltmayı, dolguları oturtmayı ve zeminle temel için daha yüksek bir dayanım elde etmeyi sağlar. Zemindeki su oranı Procter deneyiyle belirlenen optimal bir değere ulaştığında yoğunluk en yüksek kıymeti bulur.
Çoğu zaman özdevinimli olan sıkıştırma makineleri kendi ağırlıklarıyla (toprağı yoğuran tekerlekli sıkıştırıcılar, tokmak ayaklı silindirler) ya da titreşim (titreştirerek sıkıştıran silindirler, titreşimli plaklar) ve içtitreşim uygulayarak çalışırlar; bir tokmaktan ya da kimi süre serbestçe düşen bir kütlenin yarattığı darbeden de yararlanılır.
*Elektron, ve Telekom. Sıkıştırma ve genleştirme'nın amacı, işaret gücünün, gürültü gücüne oranını, işaretin en zayıf olduğu anlarda artırmaktır; bu işlemler gösterim gücünde mühim bir iktisat halletmeye olanak verdikleri uzun mesafeli telefon tekniğinde nerede ise sistematiktir. Yükselteçlerin kazancı bir yasaya bakılırsa ve işlenecek işaretlerin yapısına bağlı olarak belirlenen bir süre değişmeziyle değişmiş olur; ses işaretleri için süre değişmezinin süresi, bir hecenin süresi düzeyindedir.
*Isıl. mot. Direkt püskürtmeli bir Diesel motorunda sıkıştırma, yakıt karışımının tutuşmasını sağlar. Benzin motorlarındaysa yanma odasındaki gazların sıcaklığını artırır ve bununla birlikte yanmanın kimyasal koşullarını değiştirir. Çevre sıcaklığında patlayıcı olmayan karışımlar sı- kıştırıldıklarında patlayıcı duruma gelirler. Öte taraftan yanma hızlanır ve ısı artar; böylece iyi bir ısı verimi sağlanır. Son olarak, daha yüksek bir sıkıştırma oranı, pistonun hızını yükseltir ve böylece, birim kütle başına büyük güç elde etmek için lüzumlu şart olan motorun rejim hızını artırmaya olanak verir. Sıkıştırma oranı, büyük seviyede, kullanılan yakıtın oktan sayısına bağlı olan vuruntu vakası ile sınırlıdır.
*Patol. Sıkıştırma hem organın kendisini, hem komşu organları etkileyebilir. Kanalların ya da damarların sıkıştırılması sıvıların dolaşımını güçleştirir ve uç taraftaki yollarda genişlemeye niçin olur. Sinirlerin sıkıştırılması, gittikçe artan ağrılara ve sonunda felçlere niçin olur. Organların sıkıştırılması çalışmalarını engeller. Kol ve bacaklarda sıkıştırma emareleri bilhassa kanı durdurmak için konan bir bağdan ya da alçıdan sonrasında ortaya çıkar, şişlik, morluk ve karıncalanma yapar. Sıkıştırma kaldırılmazsa kangren meydana gelebilir Bacaklarda sıkıştırma emareleri leğendeki bir ura bağlı olabilir; mediastindeki organların urla ya da göğüs içinde su toplanmasıyla sıkıştırılması, solunum güçlüğü, ağrılar, öksürük, yutma güçlüğü, ses kısıklığı ve göğüs kafesi toplardamarlarında şişkinlik yapar. Karın içi organların sıkışması ağrılara, bağırsak bozukluklarına ve idrar etme bozukluklarına niçin olur. Kafatası içi ya da omurga içi urlar ve su toplanması ise ağır sinirsel bozukluklara (yarı nüzul, paraplejiler, koma vb.) niçin olur.
*Soğut, san Buğu sıkıştırmalı çevrim. En kolay biçimiyle bu şekilde bir çevrim dört evreden oluşur; soğutucu akışkanın düşük basınçta ve düşük sıcaklıkta buharlaşması, meydana gelen buharın sıkıştırılması, bu buharın yüksek basınçta sıvılaştırılması ve sıvının genişlemesi. Daha düşük sıcaklıklarda soğutma yapabilmek için birkaç sıkıştırma ve genişleme aşamasından oluşan daha karmaşık çevrimlerden yararlanılır.
*Buğu sıkıştırmalı makine. Bu şekilde bir donanımda soğutucu akışkan, buharlaştırıcı isminde olan bir ısı değiştiricisinde, hal değişimi için lüzumlu ısıyı soğutulacak ortamdan çekerek buharlaşır. Buğu, bir kompresör'le emilerek, bir dış akışkanla (hava ya da su) soğutulan ikinci bir ısı değiştiricisine (kondansör) yüksek basınçta ve sıcaklıkta basılır ve burada soğuyarak yoğuşur Bu doymuş sıvı, bir soğutucu akışkan deposu'nda toplandıktan sonrasında bir genişleme valti' nden geçişi esnasında daralmayla bir genişlemeye uğrar ve bu sırada soğuyarak kısmen buharlaşır, peşinden da buharlaştırıcıya girer.
1. Bir tazyik uygulayarak bir şeyi bir yere sığdırmaya çalışmak, iki şey içinde kıstırmak eylemi.
2. Bir şeyi sabitleştirme: Sıkıştırma aygıtı.
3. Baskı yapma, zorlama.
*Bayınd. Tazyik, titreşim ya da darbe uygulama kanalıyla bir toprağın içindeki havayı çıkararak kuru yoğunluğu artırmayı amaçlayan işlem. (Bk. ansikl. böl.)
*Cerr. Bilhassa ödemle savaşmada, varislere ve eklem içi su toplamalarına karşı sık kullanılan cerrahi yöntem. (Gaz bezi parçalan ile meydana getirilen sıkıştırma, cerrahi müdahaleler esnasında meydana gelen yaygın kanamaları önlemek için kullanılır. Parmakla meydana getirilen sıkıştırma, yalnız parmaklarla, çok süre bir atardamar kanamasını, bu kanama travmadan ya da ameliyattan olsun, kısa süre durdurmada büyük yarar sağlar.)
*Ciltç. Çekiç vurmalı baskı ya da hidrolik baskıyla bir cildi düzeltmek ve tıkız duruma getirmek için meydana getirilen işlem.
*Çiçekç. Bahçelerde gevşek toprakları daha sıkı hale getirmek suretiyle ayakla ya da bir tokmakla bastırma işlemi.
*Elektron, ve Telekom. Bir işareti sıkıştırma, bir işaretin ortalama düzey değişimlerini otomatikman azaltma; bu işlem, değişken kazancı, işaretin ortalama gücü ne kadar düşükse, o denli büyük olacak şekilde işaretle kumanda edilen bir yükselteç yardımıyla gerçekleştirilir. (Bk. ansikl. böl.)
*Hidr. bağl. Tıkızlığını çoğaltmak ve ihtimaller içinde çatlakları kapatmak için bir gereci (harç, beton, alçı) sıkıştırmak işlemi.
*Isıbil. Buharı mekanik olarak tekrardan sıkıştırma, bir çözeltiyi buharlaştırırken (çözünenin deriştirilmesi ya da çözücünün damıtılması), buharlaştırıcıda oluşan buharı almaya ve bu buharı çözeltinin ısıtılmasında dış buğu yerine kullanmak suretiyle sıkıştırmaya dayanan yöntem. (Bu yöntem buharın gizli saklı ısısını geri kazanmaya olanak verir; bunun tersi sözkonusu olduğunda buharı, bir kondansör içinde değersizlenmiş enerji biçiminde boşaltmak gerekir. Ziraat-besin, kimya, kâğıt, metalürji sanayilerinin yanı sıra, deniz suyunun tuzunu yok etmede de bu yöntemden yararlanılır.)
*Isıl. mot. iki zamanlı bir motor çevriminin birinci, dört zamanlı bir motor çevriminin ikinci zamanı. (Sıkıştırma, hacimsel sıkıştırma oranıyla anlatılır.) [Bk. ansikl. böl ] || Hacimsel sıkıştırma oranı, doğrusal ya da döner pistonlu bir motorda, emme zamanı sonunda silindire giren karışımın kapladığı en büyük hacmin, sıkıştırma zamanı sonunda kapladığı en ufak hacme oranı. (Piston kursunun silindir içinde oluşturduğu hacim V, sıkıştırma zamanı sonunda silindir içinde kalan ölü hacim v ise, E hacimsel sıkıştırma oranı (V+ v)/v'ye eşittir. Uygulamada, hacimsel sıkıştırma oranı yerine, "sıkıştırma oram" deyimi daha yaygın olarak kullanılır. Kulastik tekerlekli sılaştıncı mandalı ateşlemek benzin motorlarında hacimsel sıkıştırma oranı 7,8/1 ile 11/1 arasındadır; bu oran, Diesel motorlarında 16/1 ile 22/1 içinde değerler alır.)
*Metalürj. Döküm kumunu sıkıştırmak eylemi. || Dökümcülükte bir kalıbın çeşitli parçalarını ya da bir kalıba dökülen kumu presleme işlemi. || Toz metalürjisinde bir kalıp ya da bir matris içine yerleştirilen tozu basınçla topaklaştırma. || Sıkıştırma presi, sıkıştırma işleminde kullanılan aygıt. || Hatalı sıkıştırma, yetersiz sıkıştırma; bu sıkıştırmanın yol açmış olduğu özür. || Sıcak sıkıştırma, tozları sinterleme anında ya da sinterlemeden derhal sonrasında sıkıştırarak topaklaştırma işlemi. (Bu yöntem sert ve elmaslı alaşımlar şeklinde hususi ürünleri biçimlendirmek için kullanılır; bu yüzden sinterleme fırınına bağlı hususi tesislerin kurulmasını gerektirir.) || Soğuk sıkıştırma, ortam sıcaklığında sıkıştırmayla meydana getirilen kalıplama. (Eşanl. BRİKETLEME.)
*Nalbantl. Nal sıkıştırma, nalın ayağa tam olarak oturmasını sağlamak için çakılan mıhların uç kısımlarını iyice çekerek nalı yerleştirme.
*Patol. Sıkıştırma emareleri (ya da bozuklukları), bir organın gerek irin, gerek ur ya da su toplaması, gerek dıştan gelen bir baskı yüzünden artması. (Bk. ansikl. böl.)
*Polim. Sıkıştırma çarpanı, kalıplanmış bir eşyanın yoğunluğunun bu eşyanın yapımında kullanılan malzemenin görünür yoğunluğuna oranı.
*Soğut, san. Buğu sıkıştırmak çevrim, soğutmada kullanılan termodinamik çevrim. (Bk. ansikl. böl.) || Buğu sıkıştırmak makine, bu şekilde bir çevrimden yararlanan soğutma donanımı. (Bk. ansikl. böl.)
*Teknol. Çöp sıkıştırma, boşaltılan çöpleri hususi makinelerle olabildiğince sıkıştırmaya dayanan yöntem. (Bu işlem denetimli boşaltma alanındaki son yeniliklerden biridir Sıkıştırılmış çöp katmanlarının yüksekliği 12 m'ye ulaşabilir. Bu durumda, çöpler havasız ortamda bir dönüşüme uğrar; bu da, sonradan gerikazanılabilen, metan bakımından varlıklı bir gazın açığa çıkmasına niçin olur.)
*Yapış. Zamk filminin sertleşme sürecinde, yapıştırılacak yüzeyleri tazyik kanalıyla iyice tespit etmeye dayanan yapıştırma evresi.
*ANSİKL. Bayınd. Sıkıştırma işlemi, bir agreganın görünür hacmini azaltmayı, dolguları oturtmayı ve zeminle temel için daha yüksek bir dayanım elde etmeyi sağlar. Zemindeki su oranı Procter deneyiyle belirlenen optimal bir değere ulaştığında yoğunluk en yüksek kıymeti bulur.
Çoğu zaman özdevinimli olan sıkıştırma makineleri kendi ağırlıklarıyla (toprağı yoğuran tekerlekli sıkıştırıcılar, tokmak ayaklı silindirler) ya da titreşim (titreştirerek sıkıştıran silindirler, titreşimli plaklar) ve içtitreşim uygulayarak çalışırlar; bir tokmaktan ya da kimi süre serbestçe düşen bir kütlenin yarattığı darbeden de yararlanılır.
*Elektron, ve Telekom. Sıkıştırma ve genleştirme'nın amacı, işaret gücünün, gürültü gücüne oranını, işaretin en zayıf olduğu anlarda artırmaktır; bu işlemler gösterim gücünde mühim bir iktisat halletmeye olanak verdikleri uzun mesafeli telefon tekniğinde nerede ise sistematiktir. Yükselteçlerin kazancı bir yasaya bakılırsa ve işlenecek işaretlerin yapısına bağlı olarak belirlenen bir süre değişmeziyle değişmiş olur; ses işaretleri için süre değişmezinin süresi, bir hecenin süresi düzeyindedir.
*Isıl. mot. Direkt püskürtmeli bir Diesel motorunda sıkıştırma, yakıt karışımının tutuşmasını sağlar. Benzin motorlarındaysa yanma odasındaki gazların sıcaklığını artırır ve bununla birlikte yanmanın kimyasal koşullarını değiştirir. Çevre sıcaklığında patlayıcı olmayan karışımlar sı- kıştırıldıklarında patlayıcı duruma gelirler. Öte taraftan yanma hızlanır ve ısı artar; böylece iyi bir ısı verimi sağlanır. Son olarak, daha yüksek bir sıkıştırma oranı, pistonun hızını yükseltir ve böylece, birim kütle başına büyük güç elde etmek için lüzumlu şart olan motorun rejim hızını artırmaya olanak verir. Sıkıştırma oranı, büyük seviyede, kullanılan yakıtın oktan sayısına bağlı olan vuruntu vakası ile sınırlıdır.
*Patol. Sıkıştırma hem organın kendisini, hem komşu organları etkileyebilir. Kanalların ya da damarların sıkıştırılması sıvıların dolaşımını güçleştirir ve uç taraftaki yollarda genişlemeye niçin olur. Sinirlerin sıkıştırılması, gittikçe artan ağrılara ve sonunda felçlere niçin olur. Organların sıkıştırılması çalışmalarını engeller. Kol ve bacaklarda sıkıştırma emareleri bilhassa kanı durdurmak için konan bir bağdan ya da alçıdan sonrasında ortaya çıkar, şişlik, morluk ve karıncalanma yapar. Sıkıştırma kaldırılmazsa kangren meydana gelebilir Bacaklarda sıkıştırma emareleri leğendeki bir ura bağlı olabilir; mediastindeki organların urla ya da göğüs içinde su toplanmasıyla sıkıştırılması, solunum güçlüğü, ağrılar, öksürük, yutma güçlüğü, ses kısıklığı ve göğüs kafesi toplardamarlarında şişkinlik yapar. Karın içi organların sıkışması ağrılara, bağırsak bozukluklarına ve idrar etme bozukluklarına niçin olur. Kafatası içi ya da omurga içi urlar ve su toplanması ise ağır sinirsel bozukluklara (yarı nüzul, paraplejiler, koma vb.) niçin olur.
*Soğut, san Buğu sıkıştırmalı çevrim. En kolay biçimiyle bu şekilde bir çevrim dört evreden oluşur; soğutucu akışkanın düşük basınçta ve düşük sıcaklıkta buharlaşması, meydana gelen buharın sıkıştırılması, bu buharın yüksek basınçta sıvılaştırılması ve sıvının genişlemesi. Daha düşük sıcaklıklarda soğutma yapabilmek için birkaç sıkıştırma ve genişleme aşamasından oluşan daha karmaşık çevrimlerden yararlanılır.
*Buğu sıkıştırmalı makine. Bu şekilde bir donanımda soğutucu akışkan, buharlaştırıcı isminde olan bir ısı değiştiricisinde, hal değişimi için lüzumlu ısıyı soğutulacak ortamdan çekerek buharlaşır. Buğu, bir kompresör'le emilerek, bir dış akışkanla (hava ya da su) soğutulan ikinci bir ısı değiştiricisine (kondansör) yüksek basınçta ve sıcaklıkta basılır ve burada soğuyarak yoğuşur Bu doymuş sıvı, bir soğutucu akışkan deposu'nda toplandıktan sonrasında bir genişleme valti' nden geçişi esnasında daralmayla bir genişlemeye uğrar ve bu sırada soğuyarak kısmen buharlaşır, peşinden da buharlaştırıcıya girer.
Kaynak: Büyük Larousse
7-Zip - Dosya Sıkıştırma Programı
En iyi dosya sıkıştırma programı nedir?
WinRAR - Dosya Sıkıştırma Programı
YORUMLAR