Sölom Nedir? Orta derinin iki tabakası içinde bulunan ve oğulcukta genel vücut boşluğunu oluşturan oyuk. SÖLOM a. (f...
Sölom Nedir?
Orta derinin iki tabakası içinde bulunan ve oğulcukta genel vücut boşluğunu oluşturan oyuk.
SÖLOM a. (fr. coeiome; yun. koiloma, boşluk'tan). Biyol. Mezodermden başlayarak gelişen ve bazı içorganların oluşmasına katkıda bulunan boşluk.
*Zool. Sölom kanalı, sölomlu bazı hayvanlarda, ürojenital bölgede sölomu dışarıya bağlayan kanal.
*ANSİKL. Çokhücreli hayvanların bir çok triploblastiktir ve bir mezoderm katman ihtiva eder. Bu da, yassısolucanlar ya da nemertesler şeklinde hayvanlarda tam bir parankimaya dönüşür; bu şeklinde hayvanlara sölomsuzlar denir. Yuvarlak solucanlar ve daha başka bazı ufak şubelerde mezoderm bazı içorganlara dönüşür, fakat bu organların bulunmuş olduğu genel boşluk blastosöle karşılık gelir; bu şekilde hayvanlara yalancı sölomlular denir. Şu halde genel boşluk ile sölomu karıştırmamak gerekir. Gerçek sölomlularda, sölom ya bölütlü sölom (halkalısolucanlarda olduğu şeklinde) ya bağırsaksı sölom (derisidikenlilerde olduğu şeklinde) ya da omurgalılarda olduğu şeklinde katmanlaşma biçiminde oluşur. Sölom, metamerleşmiş ya da metamerleşmemiş çok yaygın boşluklar verebilir ya da bilhassa üreme ve boşaltım organları şeklinde iyice belirgin organlarla sınırlanabilir. Bu durumda dışarıya ya hususi nefridiler ile (metanefridiler) ya da hususi kanallarla (sölom kanalları) bağlanır. Omurgalılarda, sölom mezodermin karın bölümünde yer alır; burada dışta somatoplör ya da yan periton, içte sindirim borusunun karşısında splanknoplör ya da içorgan peritonu biçiminde katmanlaşır. Ortalarından karşılaşan iki sölom boşluğu, sindirim borusunu genel boşlukta tutan mezenteri oluşturur. Omurgalılarda sölom kanalları, birincil sidik boruları ya da Wotff kanalları ve dişilerin Müller kanalları ya da yumurta yolu ile temsil edilir. Sölom, en ilkel sölomlularda iç ortamı oluşturur; bunun görevi, bir dolaşım sistemine haiz hayvanlarda kan ortamı ile sağlanır. Omurgalılarda embriyon dışı sölom parçasına embriyon dışı sölom adı verilir: bu kısım embriyona ilişkin destek organların (amnios, vitellüs kesesi, allontoit ve plasenta) oluşumuna katkıda bulunur ve bunların damarlarının oluşmasını sağlar.
*Zool. Sölom kanalı, sölomlu bazı hayvanlarda, ürojenital bölgede sölomu dışarıya bağlayan kanal.
*ANSİKL. Çokhücreli hayvanların bir çok triploblastiktir ve bir mezoderm katman ihtiva eder. Bu da, yassısolucanlar ya da nemertesler şeklinde hayvanlarda tam bir parankimaya dönüşür; bu şeklinde hayvanlara sölomsuzlar denir. Yuvarlak solucanlar ve daha başka bazı ufak şubelerde mezoderm bazı içorganlara dönüşür, fakat bu organların bulunmuş olduğu genel boşluk blastosöle karşılık gelir; bu şekilde hayvanlara yalancı sölomlular denir. Şu halde genel boşluk ile sölomu karıştırmamak gerekir. Gerçek sölomlularda, sölom ya bölütlü sölom (halkalısolucanlarda olduğu şeklinde) ya bağırsaksı sölom (derisidikenlilerde olduğu şeklinde) ya da omurgalılarda olduğu şeklinde katmanlaşma biçiminde oluşur. Sölom, metamerleşmiş ya da metamerleşmemiş çok yaygın boşluklar verebilir ya da bilhassa üreme ve boşaltım organları şeklinde iyice belirgin organlarla sınırlanabilir. Bu durumda dışarıya ya hususi nefridiler ile (metanefridiler) ya da hususi kanallarla (sölom kanalları) bağlanır. Omurgalılarda, sölom mezodermin karın bölümünde yer alır; burada dışta somatoplör ya da yan periton, içte sindirim borusunun karşısında splanknoplör ya da içorgan peritonu biçiminde katmanlaşır. Ortalarından karşılaşan iki sölom boşluğu, sindirim borusunu genel boşlukta tutan mezenteri oluşturur. Omurgalılarda sölom kanalları, birincil sidik boruları ya da Wotff kanalları ve dişilerin Müller kanalları ya da yumurta yolu ile temsil edilir. Sölom, en ilkel sölomlularda iç ortamı oluşturur; bunun görevi, bir dolaşım sistemine haiz hayvanlarda kan ortamı ile sağlanır. Omurgalılarda embriyon dışı sölom parçasına embriyon dışı sölom adı verilir: bu kısım embriyona ilişkin destek organların (amnios, vitellüs kesesi, allontoit ve plasenta) oluşumuna katkıda bulunur ve bunların damarlarının oluşmasını sağlar.
Kaynak: Büyük Larousse
YORUMLAR