Su Çarkı Nedir? Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi Su düşüşünden etkilenerek dönen ve faydalı iş üreten çark. Eğer m/t, birim zamand...
Su Çarkı Nedir?
Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi
Su düşüşünden etkilenerek dönen ve faydalı iş üreten çark. Eğer m/t, birim zamanda düşen su kütlesini; h, düşme yüksekliğini gösterirse, düşen suyun teorik olarak gücü P= mgh/t dir. Su düşüşünden yararlanma yolları çeşitlidir.
Değirmen ve bıçkı tesisleri gibi ufak sanayi işlerinde küçük su çarkları kullanılır. Yukarıdan, yandan ve alttan suyun etkisiyle çalışan türleri vardır. Yukarıdan çark, en az 4 metre yüksekliğe gereksinim gösterir. Yukarıdan çarkın parabolik kepçelerine (girdap oluşumuyla enerji kaybı olmasın diye kepçeler parabolik yapılır) çarpan su çarkın dönmesini sağlar. Böylece suyun potansiyel enerjisinin %70'inden yararlanılabilir. Daha az yükseklikler (0,2 m. ile 3 m.) arasındaki su düşüşleri için yandan ya da alttan çarklar kullanılır. Yandan çarklar hâlinde su, eksenin biraz altından gelir, alttan çarklarda ise potansiyel enerji kinetik enerjiye dönüşmüş olarak çarkın alt çanaklarına çarpar. Basit su çarkları yüksek şelaleler için uygun değildir. Devirleri düşüktür (dakikada birkaç dönme) ve bu nedenle elektrik akımı elde etmekte kullanılamaz.
Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi
Değirmen ve bıçkı tesisleri gibi ufak sanayi işlerinde küçük su çarkları kullanılır. Yukarıdan, yandan ve alttan suyun etkisiyle çalışan türleri vardır. Yukarıdan çark, en az 4 metre yüksekliğe gereksinim gösterir. Yukarıdan çarkın parabolik kepçelerine (girdap oluşumuyla enerji kaybı olmasın diye kepçeler parabolik yapılır) çarpan su çarkın dönmesini sağlar. Böylece suyun potansiyel enerjisinin %70'inden yararlanılabilir. Daha az yükseklikler (0,2 m. ile 3 m.) arasındaki su düşüşleri için yandan ya da alttan çarklar kullanılır. Yandan çarklar hâlinde su, eksenin biraz altından gelir, alttan çarklarda ise potansiyel enerji kinetik enerjiye dönüşmüş olarak çarkın alt çanaklarına çarpar. Basit su çarkları yüksek şelaleler için uygun değildir. Devirleri düşüktür (dakikada birkaç dönme) ve bu nedenle elektrik akımı elde etmekte kullanılamaz.
YORUMLAR