TARHANLIK a. (farbandan). Kur. tar. 1. Eski türk devletlerinde yüksek dereceli bir görev ve kimi ululara tanınan vergi bağışıklığı. ...
TARHANLIK a. (farbandan). Kur. tar.
1. Eski türk devletlerinde yüksek dereceli bir görev ve kimi ululara tanınan vergi bağışıklığı. (Bk. ansikl. böl.)
2. Tarhanlık beratı, devlete hizmeti geçmiş ululara sahip oldukları topraklar için tanınan vergi bağışıklığını belirtmek üzere verilen belge. (OsmanlI tahrir defterlerinde bu söze “muafiyetname†ve “müsellemiyet†karşılığı olarak sadece bir deyim niteliğinde rastlanır.)
*ANSİKL. Tarhanlık Göktürkler'de, Hazarlarda, özellikle Oğuzlar'ın kurdukları çeşitli devletlerde yararlığı görülen saygın ululara tıpkı subaşılık, yinallık, tuğracılık gibi bir tür ayrıcalıklı toprak sahipliği niteliğinde verilen onur unvanıydı. Moğollar döneminde Cengiz yasası'yla yeniden düzenlenen topraklarda 3 tür tarhanlık vardı: öteden beri vergi dokunulmazlığı olan tarhanlık toprakları; vergiye bağlıyken fermanla bu durumu kaldırılan tarhanlık toprakları; düşmandan alındıktan sonra dirlik ve arpalık olarak verilen tarhanlık toprakları. Müslümanlığı benimseyen Kara- hanlılar (955), İslamlığa aykırı bir kurum olarak gördükleri tarhanlığı ortadan kaldırdılar. Zamanla müslümanlığı kabul eden öteki türk boylarında da bu unvan unutuldu ve kullanılmaz oldu.
1. Eski türk devletlerinde yüksek dereceli bir görev ve kimi ululara tanınan vergi bağışıklığı. (Bk. ansikl. böl.)
2. Tarhanlık beratı, devlete hizmeti geçmiş ululara sahip oldukları topraklar için tanınan vergi bağışıklığını belirtmek üzere verilen belge. (OsmanlI tahrir defterlerinde bu söze “muafiyetname†ve “müsellemiyet†karşılığı olarak sadece bir deyim niteliğinde rastlanır.)
*ANSİKL. Tarhanlık Göktürkler'de, Hazarlarda, özellikle Oğuzlar'ın kurdukları çeşitli devletlerde yararlığı görülen saygın ululara tıpkı subaşılık, yinallık, tuğracılık gibi bir tür ayrıcalıklı toprak sahipliği niteliğinde verilen onur unvanıydı. Moğollar döneminde Cengiz yasası'yla yeniden düzenlenen topraklarda 3 tür tarhanlık vardı: öteden beri vergi dokunulmazlığı olan tarhanlık toprakları; vergiye bağlıyken fermanla bu durumu kaldırılan tarhanlık toprakları; düşmandan alındıktan sonra dirlik ve arpalık olarak verilen tarhanlık toprakları. Müslümanlığı benimseyen Kara- hanlılar (955), İslamlığa aykırı bir kurum olarak gördükleri tarhanlığı ortadan kaldırdılar. Zamanla müslümanlığı kabul eden öteki türk boylarında da bu unvan unutuldu ve kullanılmaz oldu.
Kaynak: Büyük Larousse
YORUMLAR