TEKE a. 1. Keçinin kocaman boynuzlu, gür sakallı ve çok keskin kokulu erkeği. (Bk. ansikl. böl.) 2. Keçiye benzeyen çeşitli gevişget...
TEKE a.
1. Keçinin kocaman boynuzlu, gür sakallı ve çok keskin kokulu erkeği. (Bk. ansikl. böl.)
2. Keçiye benzeyen çeşitli gevişgetiren hayvanların erkeği
3. Karidesin (Palaemon serratus) günlük dildeki adı.
4. Teke burunlu, kemerli, iri burnu olan kimse için kullanılır. || Teke gibi kokmak, çok pis kokmak. || Tekeden süt çıkarmak, olmayacak şeyi olur duruma getirmek, bundan kendine bir çıkar sağlamak.
*Bıçakç. Teke bıçağı, sapı teke boynuzundan yapılan, kıvrık namlulu bir tür bıçak. (Sapının iç kısmı oyuktur, namlu kıvrılarak bu sapa yerleşir. Bazen bir zincire bağlı olarak cepte ya da kuşak arasında taşınır.)
*Folk. Teke havaları, teke yöresinde yaşayan Yörükler'e özgü halk ezgileri
*Teke oyunlarının eşlik ezgisi. || Teke oyunları, Antalya, Burdur, İsparta ve çevresinde (Teke yöresi) yaşayan yürüklerin oynadığı halk oyunlarının genel adı. (Bk. ansikl. böl.)
*Giz. bil. Eski Yunan'ın Dionysos'a mal ettiği teke, cinsel gücün ve verimliliğin simgesiydi. Bu sıfatla Hindistan'da tanrılaştırıldı (Agni) ve Batı'nın hıristiyan dünyasında iblisle bir tutuldu: şeytanın, teke görünümünde büyücü ayinlerine başkanlık ettiğine inanılırdı. Lanetliler, Tanrı'nın "seçilmiş koyunları"na karşıt olarak, teke biçiminde temsil edilirlerdi.
*Tar. Günah tekesi. Yahudiler arasında, Kefaretler bayramında başrahibe, simgesel olarak İsrail'in tüm günahlarını taşıyan bir teke getiriliyordu. Daha sonra bu teke, halkın bütün günahlarını kendisiyle birlikte kimsenin yaşamadığı bir yere götürmesi için yaşanan bölgenin (emissarius) dışına, çöle kovuluyordu (Levi, XVI, 22).
*ANSİKL. Teke 7-8 aylık olunca aşım için kullanılabilir. Erişkin teke günde 6 ila 12 aşım yapabilir; ama gücünü tüketmemek için aynı tekeyi, günlerce art arda aşımda kullanmamak gerekir. Yapay tohumlama merkezlerinde bütün, yıl tekeden sperma alınabilir, ama alınan spermanın dölleme gücü mevsime göre değişir: sözgelimi nisandan hazirana kadar genellikle dölleme gücü düşük olur.
*Folk. Teke oyunlarının Hamitoğulları beyliğinin bir bölümü olan Teke beyliğine değin uzandığını öne süren araştırmacılar vardır. Yörükler hayvancılıkla uğraştıklarından oyunlarında ve türkülerinde koyun, keçi, teke, davar vb. adlar çok geçer Oyunların adını buna bağlayanlar da vardır. Teke oyunları genellikle çok hareketli ve türkülüdür Bugün en çok oynanan teke oyunlarından bazıları; Teke zortlatması, Kabaardıç, Alyazma, Döneley vh'dir.
1. Keçinin kocaman boynuzlu, gür sakallı ve çok keskin kokulu erkeği. (Bk. ansikl. böl.)
2. Keçiye benzeyen çeşitli gevişgetiren hayvanların erkeği
3. Karidesin (Palaemon serratus) günlük dildeki adı.
4. Teke burunlu, kemerli, iri burnu olan kimse için kullanılır. || Teke gibi kokmak, çok pis kokmak. || Tekeden süt çıkarmak, olmayacak şeyi olur duruma getirmek, bundan kendine bir çıkar sağlamak.
*Bıçakç. Teke bıçağı, sapı teke boynuzundan yapılan, kıvrık namlulu bir tür bıçak. (Sapının iç kısmı oyuktur, namlu kıvrılarak bu sapa yerleşir. Bazen bir zincire bağlı olarak cepte ya da kuşak arasında taşınır.)
*Folk. Teke havaları, teke yöresinde yaşayan Yörükler'e özgü halk ezgileri
*Teke oyunlarının eşlik ezgisi. || Teke oyunları, Antalya, Burdur, İsparta ve çevresinde (Teke yöresi) yaşayan yürüklerin oynadığı halk oyunlarının genel adı. (Bk. ansikl. böl.)
*Giz. bil. Eski Yunan'ın Dionysos'a mal ettiği teke, cinsel gücün ve verimliliğin simgesiydi. Bu sıfatla Hindistan'da tanrılaştırıldı (Agni) ve Batı'nın hıristiyan dünyasında iblisle bir tutuldu: şeytanın, teke görünümünde büyücü ayinlerine başkanlık ettiğine inanılırdı. Lanetliler, Tanrı'nın "seçilmiş koyunları"na karşıt olarak, teke biçiminde temsil edilirlerdi.
*Tar. Günah tekesi. Yahudiler arasında, Kefaretler bayramında başrahibe, simgesel olarak İsrail'in tüm günahlarını taşıyan bir teke getiriliyordu. Daha sonra bu teke, halkın bütün günahlarını kendisiyle birlikte kimsenin yaşamadığı bir yere götürmesi için yaşanan bölgenin (emissarius) dışına, çöle kovuluyordu (Levi, XVI, 22).
*ANSİKL. Teke 7-8 aylık olunca aşım için kullanılabilir. Erişkin teke günde 6 ila 12 aşım yapabilir; ama gücünü tüketmemek için aynı tekeyi, günlerce art arda aşımda kullanmamak gerekir. Yapay tohumlama merkezlerinde bütün, yıl tekeden sperma alınabilir, ama alınan spermanın dölleme gücü mevsime göre değişir: sözgelimi nisandan hazirana kadar genellikle dölleme gücü düşük olur.
*Folk. Teke oyunlarının Hamitoğulları beyliğinin bir bölümü olan Teke beyliğine değin uzandığını öne süren araştırmacılar vardır. Yörükler hayvancılıkla uğraştıklarından oyunlarında ve türkülerinde koyun, keçi, teke, davar vb. adlar çok geçer Oyunların adını buna bağlayanlar da vardır. Teke oyunları genellikle çok hareketli ve türkülüdür Bugün en çok oynanan teke oyunlarından bazıları; Teke zortlatması, Kabaardıç, Alyazma, Döneley vh'dir.
Kaynak: Büyük Larousse
Türkiye'deki Yarımadalar - Teke Yarımadası
Beylikler - Tekeoğulları (Tekeli, Teke, Tekeoğlu) Beyliği
Azgın Teke Otu (Epimedium) ve Sağlık için Faydaları
YORUMLAR