Temel Sağlık Hizmetleri Kavramı Nedir

Sağlık, Dünya Sağlık Örgütü tanımına göre “sadece hastalık ya da sakatlığın olmayışı değil kişinin bedenen ruhen ve sosyal yönden kendisin...

Sağlık, Dünya Sağlık Örgütü tanımına göre “sadece hastalık ya da sakatlığın olmayışı değil kişinin bedenen ruhen ve sosyal yönden kendisini iyi hissetmesi halidir”. Bir diğer tanımlamaya görede “kişinin fiziksel, biyolojik ve sosyal çevresi arasındaki denge ve hal, hareket ve davranışlarının uyumlu olması” durumudur.

Temel Sağlık Hizmetleri Kavramı

Çağımızın sağlık hizmetleri anlayışı, 1978 yılında Kazakistan’ın Alma- Ata şehrindeki hemen hemen bütün ülke ve uluslararası kuruluşların katılımı ile ve UNİCEF ve DSÖ’nün önderliğinde gerçekleştirilen “Temel Sağlık Hizmetleri Konferansı”nda şekillendirilmişitr. Alma- Ata’da ki tanıma göre “TSH, pratik ve bilimsel temellere oturmuş, bilimsel ve sosyal açıdan kabul edilebilir yöntemler ve teknoloji ile, toplumda bireylere ve ailelere onların tam katılımı ve kabul edebilecekleri bir maliyetle sunulan ve
evrensel düzeyde ulaşılabilir, esas/temel sağlık hizmetleridir. Ülkenin hem sağlık sistemine entegre olmuş hem de sosyal ve ekonomik kalkınabilirliğine odaklanmış olmalıdır. TSH, bireylerle ilk temas noktasıdır
ve aileye ve topluma onların yaşadığı ve çalıştığı yerlerde, onlara olabildiği kadar yakından ve ulusal sağlık sistemi aracılığıyla sağlık hizmetlerinin ilk elemanı olarak ve sürekli bir sağlık hizmeti sunumunu sağlar” O ülkenin sağlık hizmetinin çekirdeği olup, ulusal kalkınma için büyük önem taşır.
TSH,
• sağlık hizmetlerinin genelini ilgilendiren bir görüştür,
• sağlık hizmetlerinin örgütlenmesinde anahtardır,
• sağlık hizmetlerinin ilk basamağıdır,
• bir faaliyetler topluluğudur.

Halk sağlığının temel amaçları nelerdir?

TSH içinde en azından olması gereken belli başlı 8 tane hizmet bulunmaktadır.
Bunlar:
• Ana çocuk sağlığı ve aile planlanması,
• Başlıca enfeksiyon hastalıklarına karşı bağışıklama,
• Yerel endemik (yerleşik, o alanda sürekli bulunan) hastalıklardan koruma ve kontrol,
• Sık görülen hastalıklar ve yaralanmalara karşı uygun tedavi
• Toplumun sağlık sorunlarını çözmek amaçlı sağlık eğitimi yapılması,
• Uygun beslenme ve gıda temini
• Güvenli su ve temel sanitasyonun sağlanması
• Temel ilaçların sağlanması

Bir görüş olarak TSH kavramını ele alırsak dört nokta son derece önemlidir:
a. Sosyal eşitlik: sağlık hizmeti doğuştan kazanılmış bir haktır ve tüm topluma, en uzak noktaya kadar sosyal adalet anlayışı içerisinde hizmet götürülmelidir.
b. Öz sorumluluk: herkes kendi sağlığının önemini bilmeli ve kendinden, çocuklarından sorumlu olmalıdır. Bunun sağlanabilmesi için kişiler eğitilmeli ve kişilerdeki farkındalık düzeyi arttırılmalıdır. Farkındalığı artan bireyler daha çok sorumluluk hissederek sağlık hizmetlerinin
planlanma ve sunum aşamasında söz sahibi olmaktadırlar. Tüm bunların sonucu olarak toplum sağlık hizmetine katılmaktadır.
c. Sağlık hizmetlerinin boyutu: sağlık hizmetleri yürütülürken diğer sektörlerden de yardım alınmaktadır. O halde sektörlerarası koordinasyon (eşgüdüm) mutlaka gereklidir.
d. Uluslar arası dayanışma: sağlık tüm Dünya ülkelerini ilgilendiren bir konudur ve bu konu ile ilgili olarak gelişmiş ülkelerin gelişmekte olan ülkelerdeki sağlık hizmetlerin kalkınması ve gelişimi için mutlaka destek olması gerekmektedir.