TERAKKİ a (ar ratfy 'dan terakki). Esk. 1. ilerleme, gelişme. 2. Yükselme, yukarı çıkma, kalkma. 3. Artma, çoğalma. 4. Terakki ...
TERAKKİ a (ar ratfy 'dan terakki). Esk.
1. ilerleme, gelişme.
2. Yükselme, yukarı çıkma, kalkma.
3. Artma, çoğalma.
4. Terakki etmek, gelişmek, büyümek, yükselmek, ilerlemek, çoğalmak, aşaması ya da güvencesi artmak.
5. Terakki-cu, terakki isteyen, ilerici. || Terakki-dar, ilericilik özelliği olan. || Terakki perver, terakki isteyen, ilerici. || Terakki-şiken, terakkiye engel olan, ilerlemeyi önleyen.
*Kur. tar. Kapıkulu askerlerinin ulufelerine meydana getirilen zam. (Çoğu zaman her yeni cülusta yeniçeriler bir, kapıkulu süvarileri iki akçe terakki alırdı. Bundan başka, her ulufe dağıtılışında Yeniçeri ocağı mensuplarına "mukarrer" adıyla otuz ile yarım akçe içinde terakki verilmesi gelenektendi.)
*‘Tımarın kılıç hakkı haricinde kalan kısımı.
Terakki, Tanzimat ve Meşrutiyet dönemlerinde yayımlanmış bir takım süreli yayınların ismi:
*Ali Raşit Bey ve Filip Efendi tarafınca İstanbul'da çıkarılan (1868-1870) "Menafii şarkiye ve umurı düveliyeye dair" günlük gazete. Sık sık geçici olarak kapatılan gazete, ilk kez hanımefendilere yönelik haftalık bir ek, gene Türkiye'nin ilk gülmece gazetesi sayılan Letaitı asar adlı bir gülmece eki de vermiştir;
*Mustafa Bey tarafınca "Politikaya şamil havadisi ticariye, letaif ve edebiyat ve mevaddı saireden bahseder" altbaşlığıyla İstanbul'da çıkarılan (1873) günlük gazete. 42 sayı çıktıktan sonrasında kapanık, aynı senenin ortalarında bu kez "Havadis ve maarife dair yevmi gazete" tanıtımıyla 70 sayı kadar çıkmıştır;
*Ömer Nâzım'ın ayrıcalık sahibi, Haşan Hüsnü'nün başyazarı olduğu gazete. "Fenni ve edebi musavver osmanlı risalesidir" tanıtımıyla on beş günde bir olmak suretiyle kısa bir süre İstanbul'da yayımlandı (1877);
*Cerrahizade Ali Sacit Bey tarafınca "Fenni ve edebi olmak suretiyle" izmir'deyaytmlanan (1894) haftalık gazete;
*K. Faık'in ayrıcalık sahibi, Mehmet Esat Andelip'in başyazarı olduğu haftalık gazete. "Edebi, fenni ve musavver osmanlı gazetesidir" altbaşlığıyla İstanbul'da çıktı (1898);
*Teşebbüsi kişisel ve ademi merkeziyet partisi adına bu partinin genel sekreteri Ahmet Fazlı tarafınca Fransa'da yayımlanmıştır (1906/ 1907). Süresi bilinmemektedir.
Terakki vakfı hususi Şifti terakki lisesi, İstanbul'da ilk, orta ve lise birimlerini içeren hususi öğretim kurumu. 1879'da Terakki mektebi adıyla Selanik'te, Halil Vehbi, Güvenli Lütfi ve Hüsnü efendiler tarafınca kuruldu. Lozan antlaşması'na (1923) kadar Selanik'te etkinlik gösteren okul, bu tarihte İstanbul'a taşınarak Nişantaşı'nda Mahmut Celalettin Paşa konağı'nda Şişli terakki mektebi adıyla öğretime başladı. İlk, orta ve lise bölümlerini kapsayan bu öğretim kurumu, yatılı ve gündüzlüydü. Birden fazla kez yapı değiştiren okul, Nişantaşı'ndaki şimdiki binasına 1935'te geçti. 1960'tan sonrasında yalnız gündüzlü talebe almaya başlandı. Terakki vakfı tarafınca yönetilen okulun 1975-76 ders senesinde Levent'te, yalnız anaokulu ve ilköğretim sınıflarını içeren bir kısımı daha açıldı. 1994- 95 ders senesinde, ortaokul ve lise sınıflarının da Levent'te inşa edilmekte olan yeni binalara taşınması planlanmaktadır.
Karma eğitim tatbik eden Terakki vakfı hususi Şişli terakki lisesi'nde 1992-93 ders senesinde, 1 355'i anasınıfları ve ilkokulda 1 400'ü ortaokul ve lise bölümlerinde olmak suretiyle 2 755 talebe tahsil görmüş oldu.
Terakki va ittihat camlyeti, türk siyasal partisi. Paris'te toplanan birinci OsmanlI liberalleri kongresi'nde (1902) Abdülhamit II yönetimine muhalif olanlar ikiye bölününce Ahmet Rıza Bey önderliğindeki grup Terakki ve ittihat cemiyeti'ni kurdu. Meşveret gazetesi cemiyetin gösterim organı oldu. Toplum, 1906'da Selanik'te kurulan Osmanlı özgürlük cemiyeti'yle ilgilendi. Cemiyetin temsilcisi Dr. Nâzım Selanik'e gelmiş olarak iki cemiyetin birleşmesiyle sonuçlanan görüşmeleri başlattı. Hürriyetçilerin katılmalarıyla yurtiçinde dinamik, devrimci bir kadro oluşturan toplum, Büyük Britanya kralı Edvvard VII ve rus çan Nikolay H'nin Reval'de buluşması ertesinde eylemlere başladı. Bu eylemler dizisi Meşrutiyetin ilanıyla noktalandı (1908). Meşrutiyet gerçekleşince, 1902 kongresi'nde ayrılan iki toplum (Terakki ve ittihat cemiyeti ile Teşebbüsi kişisel ve ademımerkeziyet cemiyeti) birleşti; Osmanlı ittihat ve Terakki cemiyeti ismini aldı (ağustos 1908)
Kaynak: Büyük Larousse
1. ilerleme, gelişme.
2. Yükselme, yukarı çıkma, kalkma.
3. Artma, çoğalma.
4. Terakki etmek, gelişmek, büyümek, yükselmek, ilerlemek, çoğalmak, aşaması ya da güvencesi artmak.
5. Terakki-cu, terakki isteyen, ilerici. || Terakki-dar, ilericilik özelliği olan. || Terakki perver, terakki isteyen, ilerici. || Terakki-şiken, terakkiye engel olan, ilerlemeyi önleyen.
*Kur. tar. Kapıkulu askerlerinin ulufelerine meydana getirilen zam. (Çoğu zaman her yeni cülusta yeniçeriler bir, kapıkulu süvarileri iki akçe terakki alırdı. Bundan başka, her ulufe dağıtılışında Yeniçeri ocağı mensuplarına "mukarrer" adıyla otuz ile yarım akçe içinde terakki verilmesi gelenektendi.)
*‘Tımarın kılıç hakkı haricinde kalan kısımı.
Terakki, Tanzimat ve Meşrutiyet dönemlerinde yayımlanmış bir takım süreli yayınların ismi:
*Ali Raşit Bey ve Filip Efendi tarafınca İstanbul'da çıkarılan (1868-1870) "Menafii şarkiye ve umurı düveliyeye dair" günlük gazete. Sık sık geçici olarak kapatılan gazete, ilk kez hanımefendilere yönelik haftalık bir ek, gene Türkiye'nin ilk gülmece gazetesi sayılan Letaitı asar adlı bir gülmece eki de vermiştir;
*Mustafa Bey tarafınca "Politikaya şamil havadisi ticariye, letaif ve edebiyat ve mevaddı saireden bahseder" altbaşlığıyla İstanbul'da çıkarılan (1873) günlük gazete. 42 sayı çıktıktan sonrasında kapanık, aynı senenin ortalarında bu kez "Havadis ve maarife dair yevmi gazete" tanıtımıyla 70 sayı kadar çıkmıştır;
*Ömer Nâzım'ın ayrıcalık sahibi, Haşan Hüsnü'nün başyazarı olduğu gazete. "Fenni ve edebi musavver osmanlı risalesidir" tanıtımıyla on beş günde bir olmak suretiyle kısa bir süre İstanbul'da yayımlandı (1877);
*Cerrahizade Ali Sacit Bey tarafınca "Fenni ve edebi olmak suretiyle" izmir'deyaytmlanan (1894) haftalık gazete;
*K. Faık'in ayrıcalık sahibi, Mehmet Esat Andelip'in başyazarı olduğu haftalık gazete. "Edebi, fenni ve musavver osmanlı gazetesidir" altbaşlığıyla İstanbul'da çıktı (1898);
*Teşebbüsi kişisel ve ademi merkeziyet partisi adına bu partinin genel sekreteri Ahmet Fazlı tarafınca Fransa'da yayımlanmıştır (1906/ 1907). Süresi bilinmemektedir.
Terakki vakfı hususi Şifti terakki lisesi, İstanbul'da ilk, orta ve lise birimlerini içeren hususi öğretim kurumu. 1879'da Terakki mektebi adıyla Selanik'te, Halil Vehbi, Güvenli Lütfi ve Hüsnü efendiler tarafınca kuruldu. Lozan antlaşması'na (1923) kadar Selanik'te etkinlik gösteren okul, bu tarihte İstanbul'a taşınarak Nişantaşı'nda Mahmut Celalettin Paşa konağı'nda Şişli terakki mektebi adıyla öğretime başladı. İlk, orta ve lise bölümlerini kapsayan bu öğretim kurumu, yatılı ve gündüzlüydü. Birden fazla kez yapı değiştiren okul, Nişantaşı'ndaki şimdiki binasına 1935'te geçti. 1960'tan sonrasında yalnız gündüzlü talebe almaya başlandı. Terakki vakfı tarafınca yönetilen okulun 1975-76 ders senesinde Levent'te, yalnız anaokulu ve ilköğretim sınıflarını içeren bir kısımı daha açıldı. 1994- 95 ders senesinde, ortaokul ve lise sınıflarının da Levent'te inşa edilmekte olan yeni binalara taşınması planlanmaktadır.
Karma eğitim tatbik eden Terakki vakfı hususi Şişli terakki lisesi'nde 1992-93 ders senesinde, 1 355'i anasınıfları ve ilkokulda 1 400'ü ortaokul ve lise bölümlerinde olmak suretiyle 2 755 talebe tahsil görmüş oldu.
Terakki va ittihat camlyeti, türk siyasal partisi. Paris'te toplanan birinci OsmanlI liberalleri kongresi'nde (1902) Abdülhamit II yönetimine muhalif olanlar ikiye bölününce Ahmet Rıza Bey önderliğindeki grup Terakki ve ittihat cemiyeti'ni kurdu. Meşveret gazetesi cemiyetin gösterim organı oldu. Toplum, 1906'da Selanik'te kurulan Osmanlı özgürlük cemiyeti'yle ilgilendi. Cemiyetin temsilcisi Dr. Nâzım Selanik'e gelmiş olarak iki cemiyetin birleşmesiyle sonuçlanan görüşmeleri başlattı. Hürriyetçilerin katılmalarıyla yurtiçinde dinamik, devrimci bir kadro oluşturan toplum, Büyük Britanya kralı Edvvard VII ve rus çan Nikolay H'nin Reval'de buluşması ertesinde eylemlere başladı. Bu eylemler dizisi Meşrutiyetin ilanıyla noktalandı (1908). Meşrutiyet gerçekleşince, 1902 kongresi'nde ayrılan iki toplum (Terakki ve ittihat cemiyeti ile Teşebbüsi kişisel ve ademımerkeziyet cemiyeti) birleşti; Osmanlı ittihat ve Terakki cemiyeti ismini aldı (ağustos 1908)
Kaynak: Büyük Larousse
Mustafa kemal atatürk'ün İttihat ve Terakki Cemiyeti'nden ayrılması nasıl değerlendirilmelidir?
İttihat ve Terakki (İttihad ve Terakkî) Cemiyeti
İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin gayesi nedir?
YORUMLAR