Tuzu sudan iyi mi ayırırız ? Malzemeler 1 sayı cezve Yarım çay bardağı tuzlu su Yapılışı İlk olarak yarım çay kaşığı tuz ve çay ...
Tuzu sudan iyi mi ayırırız ?
Malzemeler
1 sayı cezve
Yarım çay bardağı tuzlu su
Yapılışı
İlk olarak yarım çay kaşığı tuz ve çay bardağı suyumuzu birbirleri ile karıştırıyoruz. Karışım yapıldıktan sonrasında cezvemizi ateşin üzerine koyuyoruz. Su ısınmaya başlamış olacak ve kaynama noktası geldiği süre buharlaşma meydana gelir. Bu süreçte su buharlaşarak gider ama cezvenin dibinde tuz kristallerinin bulunduğunu görmüş olacaksınız. Tuzumuzu sudan ayrıştırmış olarak deneyimizi tamamlayabiliriz.
Tuzların çoğunun kristali hidratlı halÂdedir, doğrusu kristal yapısına belli başlı oranda su bağlanmıştır. Bu kristalleşme suyu tuzun ısıtılÂması kanalıyla ayrılabilir ve böylelikle susuz bir yapı elde edilir. Çok malum bir örnek, su iştirak ettiği süre mavi bir çözelti oluşturan ak, susuz bakır sülfat tozudur. Bu mavi çözelti buharlaştırıldığında hidratlı mavi bakır sülfat kristalleri elde edilebilir.
Tuzların pek çok suda çözünerek (eriyerek) bir çözelti oluşturur. Ama bir takım tuzlar suda çözünemez; iki çözelti arasındaki bir tepkime sonucu oluşan bu şekilde bir tuz dibe çökerek ayrılır ve bir çökelti (katı madde) oluşturur.
Deniz tuzu elde etmek için deniz şuurlu olarak kurutulur. Bu amaçta deniz kıyısında oluşturulan minik suni havuzlardaki su buharlaştığında geriye tuz kalır. Kurumuş olduğu zamansa toplanmaya hazırdır.
>
Yağlı boya ve su karışımını birbirlerinden iyi mi ayırırız?
Sudan ve Sudan Zamanı
Sofra tuzu iyi mi elde edilir?
Eğer gaye tuzu elde etmek ise;
Tuzlu suyu bir kapta kaynatın su kaynama derecesınde buharlaşana ve kabın içinde suyu kalmayana dek ateşte ısıtın. Su buharlaşacak ve en sonunda kabın dibinde tuz kristalleri kalacaktır.
Karışımları ayırma teknikleri;
Kısaca maddeleri karıştırdıktan sonrasında eğer hala ayırabiliyorsak ayırırız. Bu ayırma teknikleri ısıtılarak olur ya da başka bir maddeyle karışmasını sağlayarak olur. bu tür şeyler;
Karışımların Ayrıştırılması
1. Mıknatıs yardımı ile bir takım maddeler ayrıştırılabilir. (Demir, kobalt, nikel ****lleri mıknatısla ayrıştırılır.)
2. Bir katının sıvıda çözünmüş olduğu karışımlar sıvının buharlaştırılması ile ayrıştırılabilir.
3. Sıvı - sıvı benzeşik karışımları kaynama noktaları farklılığından yararlanılarak (Ayrımsal damıtma) ayrıştırılabilir.
4. Bir katının sıvıda çözünmemiş olduğu karışımlar süzme kanalıyla ayrıştırılabilir.
5. Sıvı - sıvı ayrışık karışımları ayırma hunisi yardımı ile yoğunluk farkından yararlanılarak ayrıştırılabilir.
6. Gaz karışımları gazların yoğunlaşma noktalarının farklılığından yararlanılarak ayrıştırılabilir.
7. Katı - katı karışımlarının bazıları çözünürlük farkından bazıları yoğunluk farkından bazıları erime noktalarının farklılığından yararlanılarak birbirlerinden ayrılabilir.
Elektriklenme ile Ayrıştırma
Plastik bir tarakla taranan saç elektriklenir. Yün kazakları çıkarılırken çıtırtı sesleri ve kıvılcımlar oluşur. Ebonit Çubuk yün parçasına sürtüldüğünde minik kağıt parçalarını çeker. Bu şekilde vakalar bir takım cisimlerin sürtünme ile elektrik yükü kazanmasından lanır.
Elektriklenen maddeler hafifçe bir takım maddeleri çekerler. Kırmızı pul biber ve yiyecek tuzu karışımına elektrik yüklü ebonit çubuk yaklaştırıldığında çubuğun pul biberleri çekmiş olduğu gözlenir. Pul biber yiyecek tuzundan bu metotla ayrıştırılmış olur.
Hâl Değişiklik yapma Sıcaklıkları Farkı ile Ayrıştırma
Hâl değişiklik yapma sıcaklığından yararlanarak erime noktası değişik olan katı-katı karışımları, kaynama noktası değişik sıvı-sıvı karışımları ve yoğunlaşma noktaları değişik gaz-gaz karışımları birbirlerinden ayrılabilir.
Demir ve kurşundan oluşan bir karışımın ayrılması: Demirin erime noktası 1540°C ve kurşunun erime noktası 327,5°C'dir. Karışım bir potada ısıtıldığında erime noktası az olan kurşun ilkin erir. Sıvı hâle geçen kurşun süzülerek demirden ayrılır.
Maddelerin erime kaynama sıcaklıkları şeklinde, hal değişiklik yapma sıcaklıklarının ayırt edici bir özellikleri bulunduğunu biliyoruz. Maddelerin bu özelliklerinin değişik oluşundan yararlanarak karışımları bileşenlerine ayırabiliriz. Suda çözünen katı bir madde, suyun buharlaşması ile saf olarak elde edilebilir.
Belirgin bir sıcaklıkta diğerlerine bakılırsa daha çok oranda buharlaşan sıvıların kaynama noktası düşüktür. Mesela; aynı koşullardaki etil alkol sudan daha çok buharlaştığından, kaynama noktası sudan düşüktür. 100°C, etil alkol 78°C'de kaynar.
Saf maddelerde hal değişimi süresince ısı sabittir. Mesela;100°C'ta kaynar. 0°C'ta donar. (1 atm'de) kaynama ve donma süresince ısı sabittir. Çözeltilerde ise hal değişiklik süresince ısı durağan değildir. Çözeltilerde, kaynama süresince ısı artma; donma süresince sıcaklıkta azalma gözlenir. (artma ve azalmanın sebebi lise kimya 2 dersinde açıklanacaktır.)
Çözünürlük Farkı İle Ayrıştırma
Çözünürlüğün, maddeler için ayırt edici bir özellik bulunduğunu biliyoruz.maddelerin çözünürlüklerinin değişik olmasından yararlanarak karışımları bileşenlerine ayırabiliriz.Mesela,salamura peynirinden suda bekletildiğinde,tuz suda çözünerek peynirden ayrılmış olur.Karışımda bulunan maddelerden birisi çözücüde çözünüyor,öbürü çözünmüyorsa bu yöntemi uygulayabiliriz.
Her maddenin sudaki çözünürlükleri farklıdır.
Kükürt-bakır sülfat karışımın ayrılması
Kükürt-bakır sülfat karışımı suya atıldığında bakır sülfat çözünür, kükürt çözünmeden su üstünde kalır. Çözelti süzgeç kâğıdından süzülürse kükürt ayrılır. Süzgeç kâğıdından geçen bakır sülfat çözeltisi ısıtılarak suyu buharlaştırılır ve bakır sülfat elde edilir. Böylelikle kükürt ve bakır sülfat ayrıştırılmış olur.
Yiyecek tuzu kum karışımın ayrılması
Yiyecek tuzu ve kum suya atılıyor, yemektuzu çözünüyor, kum çözünmüyor. Karışım süzüldüğünde kum süzgeç kağıdında kalıyor, Bir süre sonra tuzlu su çözeltisinin suyu buharlaştırıldığında geriye tuz kalıyor.
Potasyum nitrat ve sezyum sülfattan oluşan karışımın ayrılması
Karışımdaki maddelerin her ikisi de aynı sıvıda çözündüğü ya da birinin çözünüp, ötekinin çözünmediği sıvı bulunmadığı durumda karışımdaki maddelerin çözünürlüklerinin sıcaklıkla değişiminden yararlanılır. Çözeltinin sıcaklığı değiştirilerek, ayrımsal kristallenme ile çözeltideki maddeler ayrı ayrı elde edilir.
Sıcaklığın artırılmasıyla potasyum nitratın (KNO3) çözünürlüğü artarken, sezyum sülfatınki (Cs2SO48H2O) azalır. Karışım suya atılarak hepsinin çözünmesi sağlanır. Isı artırılırsa sezyum sülfat, azaltılırsa potasyum nitrat çöker. Bir süre sonra çökelti süzgeç kağıdından süzülerek ayrılır. Kalan çözeltinin suyu buharlaştırılır.
MIKNATISLANMA İLE AYRIŞTIRMA
Bir takım maddeler mıknatıs tarafınca çekilirken bazıları çekilmez. Demir,kobalt,nikel şeklinde maddeler mıknatıs tarafınca çekilebilen; çinko alüminyum,şeker,kükürt şeklinde maddeler mıknatıstan etkilenmeyen maddelere örnektir.
Çivi, toplu iğne, makas, pense şeklinde maddelerin mıknatıs tarafınca çekilir. Bu maddelerin yapısında demir vardır
Demir tozu-kükürt karışımı, demirin mıknatıstan etkilenme özelliğinden yararlanılarak ayrıştırılır.
ÖZ KüTLE FARKI İLE AYRIŞTIRMA
Öz kütleleri değişik iki katı karışımı:
İki katının da çözünmediği bir sıvıya atılır. Katıların öz kütleleri değişik olduğundan ve sıvıda çözünmediğinden sıvı içinde değişik bölgelerde toplanırlar.
Özkütle maddeler için ayırt edici bir özelliktir. Bu özellikten yararlanarak karışımları bileşenlerine ayırabiliriz. Mesela, buğday ile samanı havaya savurduğumuzda rüzgar, öz hacmi minik olan samanı uzağa götürür böylelikle buğday samandan ayrılmış olur. Öz kütle farkıyla Ayırma yöntemi, suda çözünmeyen katı maddelerden oluşan karışımların ayrılmasından kullanılabileceği şeklinde, birbiri içinde çözünmeyen sıvı maddelerin ayrılmasında da kullanılabilir. Değişik iki katı maddeden oluşan bir karışımı ayırmak için, bu karışımın üstüne bileşenlerle etkileşmeyen sıvı eklenmiş olur. Sıvının öz kütle kıymeti, bileşenlerin öz kütle değerleri içinde olmalıdır. Karışımı oluşturan maddeler öz kütlelerin bakılırsa tabakalar halinde sıralanır. Öz hacmi sıvıdan büyük olan kabın altında, minik olan ise kabın üst kısmında toplanır. Böylelikle karışımı oluşturan maddeler birbirlerinden ayrılır.
Kum ve naftalin karışımının ayrılması:
Karışım suya atılır. Kumun yoğunluğu sudan fazla olduğundan dibe çöker, naftalinin yoğunluğu sudan az olduğundan suyun üst kısmında kalır. üstteki naftalin alınır. Geriye su-kum karışımı kalır, su süzülür. Böylelikle kum naftalinden ayrıştırılmış olur.
Öz kütleleri değişik ve birbiri içinde çözünmeyen iki sıvı, karışımı ayırma hunisi yardımıyla ayrıştırılabilir. Öz hacmi büyük olan altta, minik olan üstte vardır. Ayırma hunisi, alt kısmında musluk olan kılcal boruya haiz bir cam balondur.
Karbontetraklorür-Zeytin yağı-bakır sülfat karışımının ayrılması:
Karışım ayırma hunisine konur. Karışım, bu şekilde bir kapta bir süre dinlendirildiğinde karbontetraklorür en altta, zeytinyağı en üstte faz olarak vardır.
Musluk açılarak karbontetraklorür bitinceye kadar alttaki behere aktarılır. Bir süre sonra bakır sülfat alınır. Zeytinyağı, ayırma hunisinde kalır. Böylelikle zeytinyağı-karbontetra klorür - bakır sülfat karışımı ayrıştırılmış olur.
SüZME İLE AYIRMA
Katının sıvı içinde dağılması ile oluşan ayrışık karışımları, bileşenlerine ayırmak için süzme yöntemi kullanılır. Bu yöntemde gözenekleri değişik büyüklüklerde olan süzgeçler kullanılır. Süzme yöntemini gerçekleştirmek için, kullanılan süzme aracının gözenek büyüklüğü süzülecek maddeye uygun olmalıdır. Uygulanan yöntemin tam olarak gerçekleşebilmesi için, kullanılan süzgecin gözenek büyüklüğü, ayrılacak katının tanelerinden minik olmalıdır.
Süzme, gerek günlük yaşantımızda gerekse endüstride oldukça önemlidir.mesela, çayı bardağa doldururken çay posasını ayırmak için süzgeç, haşlanmış makarnayı sudan ayırmak için kevgir, laboratuarda türlü katı maddeleri sıvılardan ayırmak için de değişik gözenek büyük lüğüne haiz süzgeç kağıtları kullanılır.
Tuzlu Su Karışımında Tuzu Sudan Ayırma
Kaptaki tuzlu sudan tuzu ayırmak için kabı ısıtarak suyun buharlaşmasını sağlarız böylelikle geriye tuz kalmış olur. Bu yönteme (tuzu sudan ayırma) kristallendirme denir. Deniz suyundan tuz elde edilmesi böylelikle gerçekleşir.
Kaptaki tuzlu sudan tuzu ayırmak için kabı ısıtarak suyun buharlaşmasını sağlarız böylelikle geriye tuz kalmış olur. Bu yönteme (tuzu sudan ayırma) kristallendirme denir. Deniz suyundan tuz elde edilmesi böylelikle gerçekleşir.
Asit ve Bazlar bakınız. suyu kaynatmakta arkadaşın işini göremezsiniz. Tuzun etkileşime gireceği ne var ise onu tuzlu suya katacaksınız. Nötralize edecek
Kaynatarak ayrıştırabiliriz buharlaşan su tuzsuz su olacaktır
Bu bildiri 'en iyi yanıt' seçilmiştir.
Malzemeler
1 sayı cezve
Yarım çay bardağı tuzlu su
Yapılışı
İlk olarak yarım çay kaşığı tuz ve çay bardağı suyumuzu birbirleri ile karıştırıyoruz. Karışım yapıldıktan sonrasında cezvemizi ateşin üzerine koyuyoruz. Su ısınmaya başlamış olacak ve kaynama noktası geldiği süre buharlaşma meydana gelir. Bu süreçte su buharlaşarak gider ama cezvenin dibinde tuz kristallerinin bulunduğunu görmüş olacaksınız. Tuzumuzu sudan ayrıştırmış olarak deneyimizi tamamlayabiliriz.
Tuzların çoğunun kristali hidratlı halÂdedir, doğrusu kristal yapısına belli başlı oranda su bağlanmıştır. Bu kristalleşme suyu tuzun ısıtılÂması kanalıyla ayrılabilir ve böylelikle susuz bir yapı elde edilir. Çok malum bir örnek, su iştirak ettiği süre mavi bir çözelti oluşturan ak, susuz bakır sülfat tozudur. Bu mavi çözelti buharlaştırıldığında hidratlı mavi bakır sülfat kristalleri elde edilebilir.
Tuzların pek çok suda çözünerek (eriyerek) bir çözelti oluşturur. Ama bir takım tuzlar suda çözünemez; iki çözelti arasındaki bir tepkime sonucu oluşan bu şekilde bir tuz dibe çökerek ayrılır ve bir çökelti (katı madde) oluşturur.
Deniz tuzu elde etmek için deniz şuurlu olarak kurutulur. Bu amaçta deniz kıyısında oluşturulan minik suni havuzlardaki su buharlaştığında geriye tuz kalır. Kurumuş olduğu zamansa toplanmaya hazırdır.
>
Yağlı boya ve su karışımını birbirlerinden iyi mi ayırırız?
Sudan ve Sudan Zamanı
Sofra tuzu iyi mi elde edilir?
YORUMLAR